De Commerciele Massamedia 174

De moderne mens leeft gevangen in een mentale kooi, in een beeld en taalcultuur waaruit niet te ontsnappen valt omdat die alomtegenwoordig is. Ik merkte dit weer toen ik in mijn Parijse hotelkamer de Franse klassieke zender opzette en gelijk al na tien minuten 'Het Nieuws' kreeg te horen, dezelfde voorgeprogrammeerde informatie die de mens waar dan ook ter wereld elk uur weer te horen krijgt als hij naar de radio luistert. 'Het Nieuws' bestaat uit een gestandaardiseerd, in hapklare brokken geserveerd dieet, makkelijk te consumeren fastfood, dat ons een bewust geschapen werkelijkheid presenteert, elk uur weer, om zo te voorkomen dat de mens zelf een beeld van de werkelijkheid schept. Op die manier wordt 'Het Nieuws' net zo geconsumeerd als een hamburger, het blijft onverteerde rotzooi, het vult even en daarna ontstaat een geweldige leegte. De waarheid is daarbij ondergeschikt gemaakt aan een kort durende impuls, die smeekt om een herhaling.

In PR! A Social History of Spin schrijft de Amerikaanse hooglertaar Stuart Ewen over de Amerikaanse filosoof William James die in het begin van de twintigste eeuw uiteenzette dat het kenmerkende van de moderniteit is dat het begrip waarheid permanent verandert. Hij stelde het zo: 'Truth lives... for the most part on a credit system. Our thoughts and beliefs "pass," so long as nothing challenges them, just as bank-notes pass so long as nobody refuses them.' En zo handelen de commerciele massamedia elk uur weer met 'de waarheid'. Daar komt geen verandering in, zo lang de overgrote meerderheid die 'waarheid' maar accepteert. De vooraanstaande Amerikaanse socioloog Edward A. Ross wees erop dat de massamedia de basis zijn van een 'wonderbaarlijk ''space-annihilating'' apparatus remarkably suited to placing the public mind in uniform... A vast public shares the same rage, alarm, enthousiasm, or horror.' Mensen kunnen sinds een eeuw op afstand gemanipuleerd worden aangezien voor de massamedia geldt: 'mental touch is no longer bound up with physical proximity.'

Kortom, zolang correspondenten als bijvoorbeeld Sander van Hoorn, of Alex Burghoorn, of Guus Valk maar buiten de hekken kunnen worden gehouden en toch verslag doen van 'de werkelijkheid', is er voor de macht niets aan de hand.