De Israelische Terreur 1024

OP-ED CONTRIBUTOR

Israelis and Obama

By HENRY SIEGMAN

Published: November 1, 2009

Polls indicate that President Obama enjoys the support of only 6 to 10 percent of the Israeli public — perhaps his lowest popularity in any country in the world.

According to media reports, the president’s advisers are searching for ways of reassuring Israel’s public of President Obama’s friendship and unqualified commitment to Israel’s security.

That friendship and commitment are real, President Obama’s poll numbers in Israel notwithstanding. Secretary of State Hillary Rodham Clinton sought to reinforce that message during her visit to Israel. The presidential envoy George Mitchell has reportedly been asked to make similar efforts during his far more frequent visits to Jerusalem.

The White House is about to set a new record in the number of reassuring messages and video greetings sent by an American president to Israel, as well as to Jewish organizations in the United States, on this subject. Plans for a presidential visit to Jerusalem are under discussion.

Presidential aides worry that the hostility toward President Obama among Israelis can be damaging to his peace efforts. This is undoubtedly true.

But a White House campaign to ingratiate the president with Israel’s public could be far more damaging, because the reason for this unprecedented Israeli hostility toward an American president is a fear that President Obama is serious about ending Israel’s occupation of the West Bank and Gaza.

Israelis do not oppose President Obama’s peace efforts because they dislike him; they dislike him because of his peace efforts. He will regain their affection only when he abandons these efforts.

That is how Israel’s government and people respond to any outside pressure for a peace agreement that demands Israel’s conformity to international law and to U.N. resolutions that call for a return to the 1967 pre-conflict borders and reject unilateral changes in that border.

Like Israel’s government, Israel’s public never tires of proclaiming to pollsters its aspiration for peace and its support of a two-state solution. What the polls do not report is that this support depends on Israel defining the terms of that peace, its territorial dimensions, and the constraints to be placed on the sovereignty of a Palestinian state.

An American president who addresses the Arab world and promises a fair and evenhanded approach to peacemaking is immediately seen by Israelis as anti-Israel. The head of one of America’s leading Jewish organizations objected to the appointment of Senator Mitchell as President Obama’s peace envoy because, he said, his objectivity and evenhandedness disqualified him for this assignment.

The Israeli reaction to serious peacemaking efforts is nothing less than pathological — the consequence of an inability to adjust to the Jewish people’s reentry into history with a state of their own following 2,000 years of powerlessness and victimhood.

Former Prime Minister Yitzhak Rabin, whose assassination by a Jewish right-wing extremist is being remembered this week in Israel, told Israelis at his inauguration in 1992 that their country is militarily powerful, and neither friendless nor at risk. They should therefore stop thinking and acting like victims.

Prime Minister Benjamin Netanyahu’s message that the whole world is against Israel and that Israelis are at risk of another Holocaust — a fear he invoked repeatedly during his address in September at the United Nations General Assembly in order to discredit Judge Richard Goldstone’s Gaza fact-finding report — is unfortunately still a more comforting message for too many Israelis.

This pathology has been aided and abetted by American Jewish organizations whose agendas conform to the political and ideological views of Israel’s right wing. These organizations do not reflect the views of most American Jews who voted overwhelmingly — nearly 80 percent — for Mr. Obama in the presidential elections.

An Israeli-Palestinian peace agreement has eluded all previous U.S. administrations not because they were unable to devise a proper formula for its achievement; everyone has known for some time now the essential features of that formula, which were proposed by President Clinton in early 2000.

Rather, the conflict continues because U.S. presidents — and to a far greater extent, members of the U.S. Congress, who depend every two years on electoral contributions — have accommodated a pathology that can only be cured by its defiance.

Only a U.S. president with the political courage to risk Israeli displeasure — and criticism from that part of the pro-Israel lobby in America which reflexively supports the policies of the Israeli government of the day, no matter how deeply they offend reason or morality — can cure this pathology.

If President Obama is serious about his promise to finally end Israel’s 40-year occupation, bring about a two-state solution, assure Israel’s long-range survival as a Jewish and democratic state, and protect vital U.S. national interests in the region, he will have to risk that displeasure. If he delivers on his promise, he will earn Israelis’ eternal gratitude.

Henry Siegman, a former national director of the American Jewish Congress, is director of the U.S./Middle East Project.

http://www.nytimes.com/2009/11/02/opinion/02iht-edsiegman.html?_r=1

De Israelische Terreur 1023

Israel's "Pathology"

Saturday 14 November 2009

by: Ira Chernus, t r u t h o u t | Op-Ed

From the outside, it looks like Obama and his advisers are drifting without a rudder, unable to guide themselves, much less the Israelis and Palestinians, toward the peace the president says he's committed to. Pundits chalk it up to the administration's ineptitude or the power of the Israeli lobby or the chaotic state of Palestinian politics, or all of the above.

Perhaps, though, none of these factors ultimately make much difference. Perhaps it matters not a whit what the US or the Palestinians do, because the Israeli government and the bulk of Jewish Israeli voters are just too sick to move toward a just peace. At least that's one man's opinion.

The Jewish Israeli body politic is diseased, that one man writes, because it has not adjusted to the Jews' reentry into history with a state of their own. Too many Jews are still stuck in the ancient feeling of powerlessness and victimhood.

Former Prime Minister Yitzhak Rabin told Israelis that their country is militarily powerful, and neither friendless nor at risk. They should therefore stop thinking and acting like victims. Prime Minister Benjamin Netanyahu, on the other hand, says that the whole world is against Israel and that Israelis are at risk of another Holocaust. That message of Jewish weakness and victimhood appeals to enough voters to keep him in power.

Gripped by such unrealistic fears, Israelis refuse Obama's call to stop expanding settlements and start compromising for peace. Israel's resistance to Obama's serious peace effort has been called "nothing less than pathological."

Pathological? Who would print such scurrilous anti-Israel charges - some anti-Semitic rag? Nope. This opinion comes straight from the op-ed page of The New York Times.

But who would write such a fierce attack, calling Israelis sick with "victimhood"? Some anti-Semitic apologist for Israel's enemies? Nope. It's Henry Siegman, who spent sixteen years as executive director of the American Jewish Congress, one of the most powerful and respected mainstream organizations in the US Jewish community. With his vast experience inside the Israeli and American Jewish communities, he knows that the evidence to support his diagnosis is everywhere.

Just look at the front page of any Israeli newspaper on any given day, where a surprising percentage of the stories answer the same central question: Who is threatening / hating / vilifying Israel and the Jews today? Iran, with its supposedly terrifying nuclear threat, continues to make the front page nearly every day. And Israel remains obsessed with its fear of the Goldstone Report - written by an eminent Zionist jurist who has now been magically transformed into an "enemy of Israel" - when the rest of the world has long since forgotten it.

The most interesting piece of evidence to back up Siegman's diagnosis of "pathology" was a bitter tirade launched against him by Bradley Burston, a columnist for Israel's top newspaper, Ha'aretz. Burston is a liberal by Israeli standards. But rather than trying to rebut Siegman with thoughtful arguments, he unleashed a vicious ad hominem attack: "Siegman doesn't merely think that Israelis are mistaken. He loathes them. In his reading, they are venal, deceitful.... He belongs to the school of thought which suggests that hating Israelis is a form of working for peace."

Henry Siegman may have laughed and cried at the same time when he read this hysterical outburst of nonsense. But he certainly wasn't surprised. He knows that too many Israelis, some of them quite intelligent and thoughtful, are far too quick to abandon all logic because they feel victimized, as if the whole world hated them and were out to destroy their Jewish state.

As Siegman pointed out in a response to Burston, Israeli Jews know this better than anyone: "The pathology I described is invoked most frequently by Israelis themselves. The term for it in Israel is a "galut [diaspora] mentality," the tendency of diaspora Jewry to see itself as friendless, isolated and always at the edge of a looming pogrom. No one has described this pathology better than - guess who? - Bradley Burston." Siegman quoted Burston's own words, from a column the Israeli journalist wrote just a few weeks ago:

"We don't need them. They'll never see things our way, no matter what. Let them go. It's a new Israeli approach which borrows from the very worst of our aging instincts. It says: We're moral, our enemies are out to exterminate us along with our state, that's all you need to know. No modifications necessary. Stay the course. Concede nothing. Ease no siege. Give no ground. Ever."

"If that is not a perfect description of a pathological mindset," Siegman concluded, "it will do until a better one comes along."

The impulse to see enemies everywhere, bent on exterminating Jews, may grow out of centuries of persecution in diaspora (although part of the pathology is a tragic forgetting of the many diaspora Jews who lived relatively undisturbed, and sometimes even befriended, by their gentile neighbors). But one leading symptom of the syndrome emerged only when Jews moved out of diaspora into their own state, with their own military machine. It's Israel's eleventh commandment, overriding all the other ten: Give no ground; make sure Jews are mightier than their enemies; fight back and win, at all costs.

As long as this pathology dominates Israeli political life, it's hard to see what Barack Obama or anyone else can do to move the Israelis toward a just peace, one that could be acceptable to even the most moderate Palestinians (who need no special mental condition to feel victimized; all they have to do is look out the window at the Israeli military patrols passing by).

Why should this pathology persist, even though it locks Israelis into an endless cycle of conflict? Henry Siegman has an answer, and it's the most disturbing part of his diagnosis. Most Israeli Jews forget Rabin's assurance that they are already secure, he says, because Netanyahu's fear-mongering talk of an impending Holocaust is "still a more comforting message for too many Israelis."

Pathological feelings of fear, weakness and victimization are comforting? How can that be? For starters, they automatically put Jews on the side of innocence. Who can blame the weak victim for the violence? All the trouble, it seems, is started by "the other side."

This attitude shapes Israeli policymaking as well as public opinion. For example, astudy done for the Israeli Defense Ministry predicted that if Israel attacks Iran the war will go on for a very long time. And it's all the Iranians' fault:

"The Iranians' typical willingness to sacrifice many victims for a long period of time in a conflict with Israel will dictate a prolonged war between the two states, which will be difficult to end.... This stems from the Shiite perception by which one must fight and sacrifice for the sake of justice and to correct wrongs to Islam and to Muslims."

As usual, the Israelis assume that all the decisions are made by the other side. To be a victim is to be passive, unable to influence one's opponent - ultimately, unconnected to one's opponent except by acts of confrontation and conflict.

And if all the trouble is started by the other side, then all the fault must lie with the other side. Weakness and victimization seem to prove that (in Burston's words) "We're moral." Obviously, it's our enemies who are immoral and thus to blame for all our problems. So Israelis have no reason even to consider changing any of their policies or behaviors.

The strange comfort derived from that attitude is now the biggest obstacle to peace. Most Israelis say they are willing to accept a Palestinian state, if only they can have a guarantee of security. But their pathology convinces the majority to assume that the Palestinians will never let them live in security, so there's no reason to try to make peace. Since that conviction comes from inside their own minds, nothing Palestinians say or do can change it.

The pathology is deeply rooted in Israeli life. It goes back to the very beginnings of the Zionist movement. And it's a terribly complicated syndrome, going beyond what Siegman describes. It also involves a sense of shame, both countered by pride in acts of (often violent) strength. There's a

between what one Israeli writer has called the "two outstanding traits of Israeliness: aggressiveness and paranoia."

To understand, however, is not to forgive. Regardless of what pathological traits may explain Israel's resistance to peace, they should not be allowed to block a resolution of the conflict, which virtually the whole world now demands.

As Henry Siegman rightly concludes, "the conflict continues because US presidents - and to a far greater extent, members of the US Congress - have accommodated a pathology that can only be cured by its defiance."

The US can defy Israel's pathology because the power lies not in Jerusalem but in Washington. If the Israelis decide that they can live without US money and without US diplomatic and military support, let them try. Whatever harm might come to US interests will be more than offset by the benefits of improved US relations with predominantly Muslim nations and peoples around the world.

The main thing holding Obama back now is his own fear of the political price he might pay for defying Israel. The size of that price depends on how much support he gets for showing some courage. So the White House needs to hear a clear message from the American people: We may sympathize with Israel's affliction. (Anger won't bring anyone closer to peace.) But when it comes time to make policy - and the time is now - we should ignore the pathology. We can't let it stop us from doing what must be done for the good of the US, the Middle East and the whole world.

http://www.truthout.org/1114097

De Muur

Er is 1 groot verschil tussen de Chinese Muur en de Israelische Muur. De Israelische Muur is net als de Berlijnse Muur was, de afscheiding loopt dwars door een gemeenschap heen, zonder rekening te houden met de omgeving. De Chinese Muur daarentegen 'runs along the tops of the moutains,' past zich aan aan de omgeving. Het gemeenschappelijke is dat al deze muren samenlevingen uiteenscheuren, of zoals de Chinese fotograaf Chen Changfen, die het fotograferen van de Chinese Muur tot zijn levenstaak heeft gemaakt, desgevraagd verklaarde: 'After all the Great Wall is a wall, and it is a wall that divides. If the Wall no longer exists, then people can get along with each other without obstruction.'

Zolang de Israelische Muur blijft staan weet de buitenwereld dat de Joden in Israel niet met de ander willen samenleven. Die Muur moet dat verhinderen. Die Muur is de versteende angst die ontstaan is doordat ze de Palestijnen niet in de ogen durven en daardoor kunnen kijken. Het slechte geweten verhindert dat. De joods-Israelische auteur Abraham Jehoshua zei het zo tegen me: ‘De haat komt voort uit onze schuldgevoelens. Des te onrechtvaardiger we tegen de Palestijnen zijn des te meer we ze haten.’ Daarom is die Muur negen meter hoog, met daar weer bovenop prikkeldraad. Maar nooit zal die Muur hoog genoeg zijn, want de zionisten hebben een gruwelijke gedachtefout gemaakt. Gruwelijk voor henzelf. Juist door de bouw van de Scheidings Muur, die geen veiligheid brengt, weet iedereen in Israel op het moment dat hij de Muur ziet dat er Palestijnen bestaan, die achter die Muur leven. De Muur is een straf voor de Joden geworden, het lijkt wel een oudtestamentische vergelding voor de misdaad die ze hebben begaan. De Muur confronteert hen telkens weer pijnlijk met de ander, die ze nu juist met alle geweld onzichtbaar willen maken. Hoe onzichtbaarder ze de Palestijnen proberen te maken, des te zichtbaarder ze worden. Het is als een plaag van God. De Joden in Israel geselen en gijzelen zichzelf. Dat is het probleem van het geweten dat maar niet gesust kan worden. En aangezien elke ideologie de mens stupide maakt, zitten de zionisten als een vis in een fuik, ze zien geen uitweg. Het is de ander die hen de uitweg moet wijzen. Alleen de Palestijn kan de Jood nog redden. Maar die ironie zien alleen de Joden in Israel en elders die niet gevangen zitten in de zionistische ideologie. Een echte vriend van Israel maakt geen gebruik van de Joden om zo zijn eigen schuldgevoel te sussen, maar wijst hen een uitweg uit de val, voordat zijn vrienden aan de eigen gekte ten onder gaan. En die ondergang is het resultaat van de onverbiddelijke logica van het leven. Eén ding is zeker: wie het zwaard trekt, zal ooit door het zwaard vergaan. Daarover zwijgt de filosemiet.

Martelen 113

Verdachte 9/11 onderging 183 keer waterboarding

Uitgegeven: 20 april 2009 09:28
Laatst gewijzigd: 20 april 2009 13:57

NEW YORK - Het vermeende brein achter de aanslagen van 11 september 2001 in New York en Washington heeft in maart 2003 183 keer waterboarding ondergaan, een verhoortechniek waarbij een verdachte het gevoel krijgt te verdrinken.


Dat blijkt uit een memorandum van het Amerikaanse ministerie van Justitie, aldus The New York Times maandag.
De Amerikaanse inlichtingendienst CIA blijkt de methode veel vaker te hebben toegepast dan eerder was gemeld.

Behalve Khalid Sheikh Mohammed, het vermeende brein achter de aanslagen, onderging Abu Zubaydah de verhoormethode.
De naaste medewerker van Osama bin Laden, leider van het terroristennetwerk Al-Qaeda, werd in augustus 2002 zeker 183 keer aan waterboarding onderworpen.
Obama
President Barack Obama, die maandag het CIA-hoofdkwartier bezoekt, heeft waterboarding verboden. Het memorandum is vrijgegeven door de regering, zeer tegen de zin van de CIA.
Volgens een voetnoot in het document gebruikte de inlichtingendienst waterboarding veel vaker met veel meer water dan de CIA-regels toelieten. Een commissie van de Senaat is inmiddels achter gesloten deuren een onderzoek begonnen naar het verhoorprogramma van de CIA. Dat zal een jaar in beslag nemen.
Vorige week maakte Obama bekend dat CIA-agenten die omstreden verhoortechnieken hebben toegepast met toestemming van het ministerie van Justitie, niet zullen worden vervolgd. Mensenrechtenorganisaties toonden zich zeer teleurgesteld over het besluit.
Schending
De speciale rapporteur van de Verenigde Naties inzake marteling, Manfred Nowak, noemde het besluit een schending van internationale wetgeving. Volgens hem zijn de VS verplicht om mensen die hebben gemarteld, te vervolgen. Dat is afgesproken in de VN-conventie tegen marteling, aldus Nowak.
The New York Times meldde zaterdag al dat Abu Zubaydah niets nieuws had onthuld, nadat waterboarding op hem was toegepast. Voordat deze techniek werd gebruikt had hij volgens voormalige CIA-agenten veel informatie verstrekt.
Volgens zijn ondervragers in een geheime gevangenis in Thailand had hij alle informatie waarover hij beschikte toen gegeven, maar gaf het CIA-hoofdkwartier desondanks opdracht de omstreden verhoormethode op hem toe te passen. Volgens een voetnoot in het memorandum was dat ''onnodig''.
© ANP

http://www.nu.nl/algemeen/1951300/verdachte-911-onderging-183-keer-waterboarding.html

De Israelische Terreur 1022

Het is tijdens de herdenking van de val van de Berlijnse Muur voor zover ik weet geen van mijn collega's opgevallen dat in de geschiedenis stenen afscheidingen nooit een succes zijn geweest.

Opvallend is dan ook dat de NRC de Israelische muur blijft kwalificeren als een 'veiligheidsmuur', daarmee een rechtvaardiging suggererend die er niet is, aangezien in 2004 het hoogste rechtscollege ter wereld nog eens bepaalde dat deze 'scheidingsmuur' illegaal is, even illegaal als de Joodse nederzettingen in bezet gebied.

Muren om groepen mensen apart te houden werken nooit. In het schitterende fotoboek The Great Wall of China schrijft de Britse historicus Jonathan Spence dat de Chinese Muur 'as far as we can now tell, for most of its existence a failure' was 'it ate up cash and human lives, it was unimaginative conceptually and ineffective strategically, and it led China to be seen as static and tradtion-bound.'

Vooral dat laatste is interessant, het leven en de cultuur van volkeren die zich afkeren van de wereld raken gestagneerd, en worden een karikatuur van wat ze eens waren. Wat we nu zien gebeuren is dat de Joden in Israel trachten van het land een getto te maken, een getto omringd door een muur, waar ze met z'n allen hun Joodsheid, wat dat ook moge zijn, proberen hoog te houden. Dat lukt natuurlijk nooit, dat is nooit in de geschiedenis gelukt bij welk volk dan ook. Zelfs niet de Chinezen. Er is namelijk een natuurwet die zelfs de zionisten in hun hovaardij niet buiten spel kunnen zetten en die is simpelweg samen te vatten met de woorden: panta rhei, alles is eeuwig in beweging, niets is bestendig. Wat wel kan is dat de Joden in Israel zich tot een agressief primitief volkje ontwikkelen. Ze zijn al een eind op weg. Een echte vriend van de 'Joodse staat' zou zijn vrienden in 'het beloofde land' voor die ontwikkeling waarschuwen. Maar dat gebeurt niet, de filosemieten voeden het Joodse extremisme in Israel. Vanwege de eigen religieuze of ideologische motieven steunen ze het extremistisch zionisme. Nu de zionistische leiders op het punt staan de bouw van hun getto te voltooien, blijft er nog maar 1 ding over, en dat is de verdrijving van de Palestijnse Israeli's uit de getto, zoals Israelische leiders al dan niet publiekelijk bepleiten. De plannen om etnisch te zuiveren liggen klaar. Het wachten is op een grote internationale politieke crisis, zodat de dan ontstane chaos de ruimte biedt. De ironie is dat de zionisten nooit hun gettomentaliteit zijn kwijtgeraakt. Israel moet 1 grote shtetl worden, waar Joods wordt gebeden, Joods wordt gegeten, Joods geslapen, Joods gepingpongt, enzovoorts, enzovoorts. En verantwoordelijk voor deze hel is tenslotte toch de christelijke cultuur met zijn eeuwige antisemitisme. Dat en niets anders is de feitelijke oorzaak van de huidige zionistische terreur. De christenmens wist wel met de god van de joodse mens te leven, maar niet met de jood zelf en dus roeide de christenmens de joden uit. De overlevenden konden in een land van anderen worden gedumpt, zonder dat het antisemitisme echt verdween. Na ondergronds te zijn gegaan wordt het nu op de Arabieren geprojecteerd. De haat moet ergens naartoe.

Rutger Pontzen van de Volkskrant 5

De lezers van The New York Times konden deze week een aantal interessante artikelen lezen over de wheeling en dealing van het gecorrumpeerde kunstwereldje. Zo meldde de Times:

November 11, 2009, 3:30 pm

Museum Directors on Collectors and Exhibitions

By ROBIN POGREBIN

An article on Wednesday described concerns in the art world over the propriety of a coming show at the New Museum that will feature the private collection of a museum trustee, Dakis Joannou. In interviews, the directors of the Brooklyn Museum and the Metropolitan Museum of Art discussed their recent exhibitions featuring private collections.

“With the prosperity generated through the city in the last 20 years, a lot of people have invested very heavily, especially in the contemporary art market. Both they and the dealers with whom they work have a vested interest in creating profiles for their artists and maintaining high prices. There is pressure to keep these artists in the public eye.” While there may be an intellectual rationale for showing a certain artist, “museums have to be vigilant not to be serving the commercial interests of a dealer or a collector.”

http://artsbeat.blogs.nytimes.com/2009/11/11/museum-directors-on-collectors-and-exhibitions/

En afgelopen donderdag schreven Deborah Sontag en Robin Pogrebin in de NYT: 'In discussing the New Museum show, some museum leaders cautioned against what Thomas Campbell, director of the Metropolitan Museum of Art, described as "overtly puritanical" judgements about "the delicate dance" between museums and collectors. "The Met wouldn't be the Met -- the Met wouldn't have the collections it has -- if it hadn't been for private collectors," he said.'

En zo is het maar net, ons kent ons, the delicate dance with collectors. Heerlijk die eufemismen om de kunsthandel te beschermen. Kunst in een consumptiecultuur is allereerst handel. En wat moet je met een konijn van Koons als die ineens geen cent meer waard blijkt te zijn, omdat een of andere mallotige 'kunstcriticus' heeft ontdekt dat het konijn van Jeff niets anders is dan Blokker Kitsch? Beng, weg al het geld dat je net had uitgegeven voor een prul die eerder door al die eikels van een kunstcritici was aangeprezen als een meesterwerk. Shit, dat zou net zo'n domper zijn als die financiele crisis die haarscherp aantoonde met welke zwendel de banken al die jaren bezig waren geweest. Dan ben je mooi het haasje, vergeef me deze bijzonder flauwe woordspeling, maar ik kon het niet laten. En als het allemaal zover is, waar stop je dan je konijn van Koons? Je kunt het zelfs niet eens meer met goed fatsoen op het dressoir zetten zonder uitgelachen te worden. O, wat is het leven toch moeilijk en tegelijk geestig. Uiteindelijk kun je niets anders dan het ding in de vuilnisbak stoppen en hopen dat niemand het heeft gezien. En als er dan een of andere wijsneus mocht zijn die je vraagt waar dat konijn van Koons is gebleven, kun je alleen maar zeggen: 'Koons? Ken die naam niet. Je vergist je. Zeg, nog een pilsje?'

Recessie Voorbij?

Trouw bericht:

Nederlandse economie groeit weer licht

Vergeleken met hetzelfde kwartaal een jaar geleden kromp de economie met 3,7 procent nog fors, maar minder sterk dan in het eerste en tweede kwartaal van dit jaar. Dat blijkt uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vanochtend heeft gepresenteerd.

Na vier kwartalen op rij van economische krimp, is de Nederlandse economie in het derde kwartaal weer licht gegroeid. Daarmee is Nederland officieel niet meer in recessie.

Het herstel zorgt nog niet voor meer werkgelegenheid: het aantal banen is in het derde kwartaal met 143.000 gekrompen ten opzichte van een jaar geleden, een daling van 1,8 procent. De daling is veel sterker dan in voorgaande kwartalen, waarmee de werkgelegenheid volgens het CBS in rap tempo achteruit gaat.

http://www.trouw.nl/nieuws/economie/article2913412.ece/Nederlandse_economie_groeit_weer_licht.html

Kan iemand mij dit uitleggen, want ik begrijp deze bewering niet:

'Vergeleken met hetzelfde kwartaal een jaar geleden kromp de economie met 3,7 procent nog fors, maar minder sterk dan in het eerste en tweede kwartaal van dit jaar... Na vier kwartalen op rij van economische krimp, is de Nederlandse economie in het derde kwartaal weer licht gegroeid. Daarmee is Nederland officieel niet meer in recessie.'

De Nederlandse economie is dus 'fors' gekrompen, en tegelijkertijd is die 'weer licht gegroeid'. Dat is wonderlijk. Hoe kan dat? Of lees ik het fout? En dan, wat is precies de definitie van het begrip recessie? Waarom wordt de gestegen werkloosheid niet meegerekend? Immers: 'De daling is veel sterker dan in voorgaande kwartalen, waarmee de werkgelegenheid volgens het CBS in rap tempo achteruit gaat.' Betekent dit nu dat de commerciele massamaedia alleen van een 'recessie' spreken als de rijken wat minder winst maken of betekent recessie de algehele economische situatie van de totale bevolking? Ik bedoel, hoe ideologisch getint is het woord 'recessie'. In de VS noemt men het al geruime tijd 'jobless growth' en daar kan ik me nog wel iets bij voorstellen, maar 'recessie voorbij'? Dat is wonderlijk. Misschien weet u het.

Willem van Genugten en de Mensenrechten 25

Beste Willem van Genugten,

Je belde mij gisteren en vroeg me aan het eind van het telefoongesprek of ik mijn alternatief eens wilde opschrijven. Dat had ik al gedaan, maar kennelijk niet duidelijk genoeg. Welnu, mijn alternatief is kortweg deze: boycot Israel, net zoals destijds Zuid Afrika. Alleen dwang zal de 'Joodse staat' tot inkeer brengen. Israel moet gedwongen worden het internationaal recht te respecteren. Dat kan op verschillende manieren.

1. De EU is volgens artikel 2 van het eigen Associatie-Akkoord verplicht om de mensenrechten een wezenlijke rol te laten spelen in de overeenkomst met Israel. Gezien alle rapporten over de grootschalige en langdurige mensenrechtenschendingen van de zionistische staat moet het Associatie-Akkoord worden opgeschort. Je kunt daar als hoogleraar internationaal recht publiekelijk op wijzen. Of het recht wordt gerespecteerd of niet. Er is geen tussenweg, net zo min als een vrouw een beetje zwanger kan zijn.

2. We kunnen van de Nederlandse parlementsleden eisen dat ze de regering onder druk zetten zodat die de mensenrechten daadwerkelijk gaat respecteren. Nederland kan al dan niet in samenwerking met de EU in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties voorstellen Israel net zo lang te boycotten tot de zionistische leiders het internationaal recht leren te respecteren. Het ligt voor de hand dat mensenrechtenhoogleraren en anderen die een goed belegde boterham aan het internationaal recht verdienen hierin het voortouw nemen door zich publiekelijk uit te spreken en door erop te wijzen dat Israel al meer dan 60 jaar het internationaal recht schendt.

Willem, je weet dat Israel het enige land is dat een vóórwaardelijk lidmaatschap van de Verenigde Naties kreeg. Toen Israël in mei 1949 lid mocht worden, waren hier twee voorwaarden aan verbonden. Ten eerste moest Israël beloven zich te houden aan het VN-Verdelingsplan van 1947, waarin het 54 procent van het land kreeg, en dus de extra 24 procent dat het veroverd had, terug moest geven aan de Palestijnen. En ten tweede moest het alle verdreven Palestijnen laten terugkeren. Al 60 jaar lang weigert Israël aan deze voorwaarden te voldoen. De VN onderneemt geen stappen, terwijl toch in haar eigen Verdelingsplan expliciet staat dat niemand mag worden verdreven en dat de politieke, religieuze en culturele rechten van een minderheid moeten worden beschermd. Israël beriep zich tijdens zijn onafhankelijkheidsverklaring op dit Verdelingsplan, en is dus ook verplicht zich aan de bepalingen daarvan te houden. Letterlijk staat in de preambule van Israëls Onafhankelijkheidsverklaring: “Deze erkenning van de Verenigde Naties van het recht van het Joodse volk om zijn staat te stichten is onvervreemdbaar. Het is het natuurlijke recht van het Joodse volk om als alle andere volkeren te zijn, onafhankelijk in zijn soevereine staat.” Met andere woorden: Israël bezit ook volgens zijn eigen logica het recht niet om Palestijns land te stelen, want ook het recht van de Palestijnen om een eigen staat te stichten, is onvervreemdbaar en door de VN erkend. Israël bezit nu 92 procent van Palestina, 38 procent meer dan het van de Verenigde Naties toegewezen heeft gekregen. Ook het recht op terugkeer is onvervreemdbaar, wat onder andere inhoudt dat het niet wegonderhandeld kan worden. Niet alleen is het een persoonsgebonden recht, geen enkele vluchteling kan dus worden uitgesloten, maar het is ook een collectief recht, het recht dus van alle Palestijnse vluchtelingen, aangezien zij als volk het recht op zelfbeschikking bezitten. Meer hierover kun je in mijn boek De oneindige oorlog lezen.

Dus Willem, je kunt daar als hoogleraar internationaal recht publiekelijk op wijzen in plaats van minister Verhagen te prijzen.

3. En dan tenslotte, je kunt als toegewijd academicus je inzetten voor een academische boycot van Israel, je aansluiten bij een omvangrijke actie die wereldwijd gaande is. Dit zegt de gerespecteerde zwarte aartsbisschop en Nobelprijswinnaar voor de Vrede Desmond Tuto hierover:

"The end of apartheid stands as one of the crowning accomplishments of the past century, but we would not have succeeded without the help of international pressure-- in particular the divestment movement of the 1980s. Over the past six months, a similar movement has taken shape, this time aiming at an end to the Israeli occupation". Hoe je je als academicus bij die campagne kunt aansluiten kun je hier lezen: http://www.pacbi.org/etemplate.php?id=868 Allemaal legitieme pogingen om het internationaal recht te steunen. Zoals je ziet kun je op drie trommels tegelijk slaan. Willem, ik hoop dat ik duidelijk heb gemaakt wat mijn alternatief is. Een fatsoenlijk mens bezit veel meer mogelijkheden dan cynische politici te loven. vriendelijke groet Stan

Willem van Genugten en de Mensenrechten 24

Beste Willem van Genugten,

Je schrijft mij:

Het vertrekpunt van je blogs ligt in de observatie dat ik met de toonzetting van mijn stuk Van Agt zou hebben willen ridiculiseren of iets dergelijks. Dus heb ik moeite gedaan om Van Agt's geheime telefooonnummer te achterhalen en hem zelf maar eens gebeld (gistermorgen). Ik voel me niet vrij om uit dat gesprek te citeren, maar ik kan je wel melden dat Van Agt, antwoordend op een open vraag van mijn kant hoe hij dat stuk heeft ervaren, aangaf zich VOLSTREKT NIET niet gekwetst of geridiculiseerd te voelen. Integendeel: hij ziet het net als ik als een zakelijk verschil van inzicht. Als je me niet gelooft, zal ik hem vragen of ik jou zijn telefoonnummer mag doorgeven.

Met hartelijke groet,

Willem

Dank je Willem voor het aanbod, maar het hoeft niet. Ik heb geen reden om je te wantrouwen. Dit punt is opgelost, blijft een ander punt over: ik vrees dat jij mijn kritiek niet hebt begrepen wanneer je dit stelt: 'Het vertrekpunt van je blogs ligt in de observatie dat ik met de toonzetting van mijn stuk Van Agt zou hebben willen ridiculiseren of iets dergelijks.'

Ik weet niet op grond waarvan je deze bewering doet, maar de ridiculisering van iemand anders is niet mijn 'vertrekpunt' geweest. Mijn vertrekpunt is jouw stelling en jouw argumentatie, die niet door feiten worden gestaafd. En wat oud-premier Van Agt betreft, ik blijf bij mijn standpunt dat ik als lezer de toon denigrerend vind. Daar hoef ik hem niet voor te bellen en dat doe ik ook niet. Ik ben een journalist en schrijver, de taal is mijn instrument, ik werk daar al meer dan veertig jaar mee en heb geleerd hoe je dat instrument kunt gebruiken. Ik citeer je:

'Verhagen handelt Gaza-rapport goed af

Ook minister Verhagen wil straffeloosheid tegengaan, vergist u zich niet. De kunst is dat zo te doen dat vrede wordt bespoedigd, zegt Willem van Genugten.

Dries van Agt en het Midden-Oosten vormen een bekende combinatie, waarbij de oud-premier niet nalaat op drie trommels tegelijk te slaan: de rechten van de Palestijnen, de naleving van het internationale recht en de opstelling van CDA-minister Verhagen. In ‘Ook Nederland moet Israël veroordelen’ (Opiniepagina, 3 november) leidt dit tot een betoog waarin de verontwaardiging het wint van de ratio.

„Laten we wel wezen”, aldus Van Agt, „het VN-debat gaat dan in formele zin over het rapport-Goldstone, in wezen gaat het over de ruim 1.400 mensen die in december en januari zijn gedood, voor 99 procent Palestijnen”, alsmede over „de kernboodschap van de commissie-Goldstone: dat er een einde moet komen aan de straffeloosheid om oorlogsmisdaden te begaan”.

Daar zit wat in.'

De vraag is: wat is nu precies de relevantie van de volgende typering: 'vormen een bekende combinatie'. Als beide een bekende combinatie vormen, dan hoef je dat niet meer te vermelden, want dat weten we als lezers dus al. De reden waarom je het vermeldde kan alleen zijn om Van Agt in een bepaald daglicht te stellen. Er kleeft een negatieve connotatie aan. Gaat het over het Midden-Oosten dan duikt die Van Agt weer op en die begint weer meteen op 'drie trommels tegelijk te slaan'. Niet rustig 1 voor 1, maar alle drie tegelijk. Veel lawaai maar weinig wol. Dat je dat ook bedoelde blijkt uit je beoordeling. 'Dat er een einde moet komen aan de straffeloosheid om oorlogsmisdaden te begaan' kwalificeer jij als een argument waar wel 'wat in [zit].'

Als getrainde lezer denk ik dan: wat is dit nu weer? Wat een negatieve benadering. Hier stelt een hoogleraar internationaal recht dat er wel 'wat in [zit]' om oorlogsmisdadigers te vervolgen. Tegenover het tromgeroffel stel jij het beschouwelijke, het verstandige, het ho ho, tut tut, niet zo snel want anders breekt het lijntje. Immers 'de kunst is dat zo te doen dat vrede wordt bespoedigd'. Weinig lawaai, maar veel wol. Dat is precies de strekking van jouw opiniestuk. De manier waarop Van Agt het doet, bespoedigt daarentegen de vrede niet.

Ik heb de afgelopen dagen in een serie stukjes op mijn weblog feitelijk beschreven waarom ik denk dat jouw benadering in het totaal niet de vrede dichterbij brengt. Integendeel, jouw voorstel ondermijnt juist een rechtvaardige vrede die alleen gebaseerd kan zijn op de onvervreemdbare principes van het internationaal recht. Jouw voorstel tast de geloofwaardigheid ervan aan. Ik ben zeker niet de enige die deze mening is toegedaan. Lees de waarschuwing van Ray Dolphin nog eens, functionaris van de UNWRA, de VN-organisatie die de Palestijnse vluchtelingen hulp verleent, auteur van The West Bank Wall, Unmaking Palestine, die het volgende tegen mij zei:

Hoewel de Europese Unie tegen raadpleging van het Internationaal Gerechtshof was, heeft ze naderhand wel degelijk de uitspraak van Hof geaccepteerd en de VN-resolutie gesteund waarin Israël met klem wordt opgeroepen om de uitspraak te respecteren. Israël weigert en desalniettemin blijft de EU het land op elk gebied steunen. Dat is een verwerpelijke politiek, vooral ook omdat het Hof alle staten eraan heeft herinnerd “dat zij de verplichting hebben om de illegale situatie niet te erkennen die voortvloeit uit de constructie van de Muur en om geen hulp of bijstand te verlenen in het handhaven van de situatie die geschapen is door de bouw ervan”. Europa zwijgt en Israël gaat gewoon verder, de zionisten willen meer dan 90 procent van het voormalige Palestina en de Palestijnen zijn momenteel bij de onderhandelingen extra in het nadeel aangezien ze onderling verdeeld zijn, er is sprake van een Palestijnse Autoriteit in Gaza en één in Ramallah. Voor de regering van president Abu Mazen zijn de huidige besprekingen de laatste kans om te laten zien dat het mogelijk is serieus met Israël te onderhandelen over een levensvatbare Palestijnse staat. Mislukt dit dan zullen de militanten het bewijs krijgen dat onderhandelingen niets opleveren, zeker niet als die onder de auspiciën staan van de Verenigde Staten. Ik weet niet waar het Westen nu op wacht. Ik weet wel dat niets in de wereld statisch is, dus ook niet in de Gazastrook en op de West Bank.

Gezien het feit dat de Palestijnen in steeds kleinere enclaves worden gedrukt en ook economisch worden vernietigd, is het wachten op een nieuwe geweldsgolf. En wat er dan gaat gebeuren, weet ik niet. Het opmerkelijke is dat de internationale gemeenschap, inclusief Israël en de Palestijnen, wel verklaart voor een tweestatenoplossing te zijn, maar er geen politieke wil in het Westen bestaat om het te verwezenlijken... De Europese Unie is volledig op de hoogte, maar voelt er niets voor om consequenties hieraan te verbinden. Ondertussen veroordelen de VS en de EU wel de Palestijnen zodra die geweld gebruiken, en terecht, maar ze zorgen er niet voor dat het internationaal recht wordt gehandhaafd. Wanneer de Palestijnen afzien van geweld en de juridische weg volgen en door het Internationaal Gerechtshof in hun gelijk worden gesteld, volgt er een angstwekkende stilte over het illegale Israëlische beleid. Opnieuw worden de slachtoffers genegeerd en dat is een verkeerde signaal. Daarmee worden degenen die voor geweld zijn in het gelijk gesteld, want die zeggen dat het Westen het recht helemaal niet respecteert zodra het politiek niet uitkomt, en dat dus de gewapende strijd het enige alternatief is om iets te bereiken. Het feit dat de internationale gemeenschap het eigen internationaal recht negeert, ondermijnt de mogelijkheid van een vreedzame oplossing. Niets lijkt de bezetting terug te schroeven. Integendeel, het wordt elk jaar erger! Toch hebben alle landen van de Europese Unie een resolutie gesteund van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties waarin de wereldgemeenschap Israël oproept de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof te respecteren. Met andere woorden: Israël moet de Muur onmiddellijk afbreken en de gedupeerden financieel vergoeden en moet bovendien de Joodse nederzettingen ontruimen en zich terugtrekken achter de grenzen van juni 1967. Daar komt nog bij dat landen die een verdrag met de Europese Unie sluiten de mensenrechten dienen te respecteren. Israël schendt de afspraken van de Associatie Akkoord met de EU, maar de aangesloten landen doen niets en schenden zo hun eigen verdragsregels. In feite betekent dit het eind van de overeenkomst, men hoeft niet eens naar de rechter te stappen om het verdrag op te zeggen. Desondanks krijgt Israël een steeds betere status toebedeeld bij de Europese Unie.

Uiteindelijk heeft dit allemaal met Realpolitiek te maken, met machtspolitiek, de stille erkenning dat de macht van het geweld alles bepalend is. Het opmerkelijke is dat intussen de Israëlische overheid wel degelijk vreest dat haar beleid negatieve consequenties kan hebben. Na de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in 2004 was men bang dat de Europese Unie sancties zou instellen en dat zou natuurlijk buitengewoon ernstig zijn geweest gezien de nauwe economische band tussen de twee. De EU is het belangrijkste exportgebied van Israël. Maar die angst bleek al snel onnodig en Israël staat nu diplomatiek sterker dan voorheen. Een van de argumenten die telkens weer worden aangevoerd om geen boycot in te stellen, is dat het nu niet de tijd daarvoor is omdat we op het punt zouden staan één of andere doorbraak in het zogeheten “vredesproces” te bereiken en dat sancties dan contraproductief zijn. De gedachte is dus dat de twee partijen werkelijk in serieuze onderhandeling zijn. Het probleem is alleen dat de situatie in bezet gebied almaar verslechtert, Israël blijft doorgaan met het bouwen van de illegale Muur, het uitbreiden van de nederzettingen en het stelen van land, terwijl de repressie toeneemt. Met andere woorden, tegen de tijd dat de Israëli’s gedwongen zijn om werkelijk te onderhandelen, zijn de feiten op de grond in hun voordeel veranderd en valt er in feite niets meer te onderhandelen.’

Vandaar dat oud-premier Van Agt volledig gelijk heeft wanneer hij stelt dat Israel nu onder druk moet worden gezet om zo het land te dwingen het internationaal recht te respecteren.

De politiek in het Westen is de afgelopen kwarteeuw erin geslaagd de burgers te depolitiseren. Ik heb dat van nabij mogen meemaken. Het gevolg is dat men in bijna niets meer is geinteresseerd, behalve sport en ander vertier. De samenleving is gedereguleerd en geprivatiseerd, de burger is een calculerende consument geworden. Het academische wereldje is een afspiegeling geworden van de grote lethargie die is uitgebroken. De meeste mensen denken alleen nog aan hun eigen positie en de enkeling die zich inzet voor zijn diepste overtuigingen wordt geridiculiseerd en zo gemarginaliseerd. Voor de meesten is alles ontzield geraakt. We leven in een barokke tijd, de oorspronkelijke impuls is uitgewerkt en de leegte wordt met verveling gevuld, met handige praatjes, met opportunisme, met kitsch.

The Voice of the Ancient Bard

Youth of delight, come hither,
And see the opening morn,
Image of truth new born.
Doubt is fled, & clouds of reason,
Dark Disputes & artful teazing.
Folly is an endless maze,
Tangled roots perplex her ways.
How many have fallen there!
They stumble all night over bones of the dead,
And feel they know what but care,
And wish to lead others, when they should be led.

William Blake

Willem,

met vriendelijke groet,

Stan

Willem van Genugten en de Mensenrechten 23

Willem van Genugten,

Je schrijft mij dat Lieberman dan wel zijn dank mocht komen overbrengen voor de Nederlandse steun bij het saboteren van het Goldstone-rapport maar dat jij 'niet de indruk dat hij de kans heeft gekregen die dank over te brengen. Minister Verhagen heeft hem bepaald niet vriendelijk ontvangen. De Volkskrant bijv. schreef dat tegenzin het gesprek beheerste, en dat is ook af te zien aan de foto's van Verhagen.'

Willem, misschien is het onthulling voor je, maar de politiek is doorgaans toneelspel. Nadat alle Nederlandse commerciele massamedia Lieberman als een extremist hadden afgeschilderd, vlak voor zijn komst naar ons land, kon geen enkele politicus net doen alsof we hier te maken hadden met een grote vrijzinnige bewonderaar van de democratische rechtstaat Nederland. Minister Verhagen is geen domoor, maar een geslepen politicus. Opletten dus, want achter de schermen, waar wij niet bij zijn, gaat de handel gewoon door, en wel om de simpele reden dat sinds het begin van de beschaving de belangen van de macht andere zijn dan die van de bevolking. Als de politici de wil van bevolking zouden uitvoeren, dan zou de wereld er heel anders uitzien. Dat werd al snel beseft door de Amerikaanse elite in het begin van twintigste eeuw toen de moderne samenleving razendsnel uitgroeide tot een massamaatschappij.

Een van de eerste mensen die de gevolgen van dit proces voorzag als de ontwikkeling niet werd bijgestuurd, was Edward Bernays, een neef van Freud, en algemeen beschouwd als de grondlegger van de public relations industrie. Hij waarschuwde de Amerikaanse en Europese elite al een eeuw geleden voor de gevaren van de democratie. Immers, op die manier konden grote groepen burgers een greep krijgen op hun eigen toekomst en dat zou de macht van de elite drastisch inperken. Bernays wees hen op het volgende: 'the engineering of consent is the very essence of the democratic proces, the freedom to persuade and suggest.' Het zal duidelijk zijn dat die 'freedom' alleen in handen kon en kan zijn van de machtigen en rijken, die de middelen hebben om die 'freedom' vorm en inhoud te geven. Voor alle duidelijkheid wees Bernays erop dat de gemiddelde Amerikaan 'has only six years of schooling... [Therefore] democratic leaders must play their part in... engineering consent... Today it is impossible to overestimate the importance of engineering consent; it affects almost every aspect of our daily lives.' Het aldus geschapen niveau van de gemiddelde kijker van de Hilversumse programmering dwingt de bestuurlijke en economische elite om de kiezers als randdebielen te behandelen. Daar is geen ontkomen aan.

Tegelijkertijd benadrukte in de jaren twintig van de vorige eeuw de invloedrijke Amerikaanse opiniemaker Walter Lippmann dat 'public opinions must be organized for the press if they are to be sound, not by the press... Without some form of censorschip, propaganda in the strict sense of the word is impossible. In order to conduct propaganda there must be some barrier between the public and the event. Access to the real environment must be limited, before anyone can create a pseudo-environment that he thinks is wise or desirable.' Immers: 'How small our proportion of direct observations is when compared to those observation that are conveyed to us through the media.' Om nu te voorkomen dat de massa, in de woorden van Lippmann, 'a bewildered herd' op hol slaat, moeten de beelden die de massa krijgt toegediend streng geselecteerd worden, zodat de juiste opvattingen ontstaan 'for the real environment is altogether too big, too complex, and too fleeting for direct acquaintance.' De massamens 'is not equipped to deal with so much subtlelety, so much variety, so many permutations and combinations. And although we have to act in that environment, we have to reconstruct it on a simpler model before we van manage with it.'

Simpele hapklare brokken oftewel soundbites moet het publiek toegeworpen krijgen, en vooral ook beelden die de massamens zonder moeite onmiddellijk psychisch kan plaatsen, clips als het ware. Zo gezegd, zo gebeurd. Je begrijpt het ongetwijfeld Willem, de rol om de officiele versie van de werkelijkheid gedoseerd te verspreiden, werd aan de pers toebedeeld, die ervoor moest waken dat de de massamens geen eigen wereldbeeld vormde, maar gevormd werd door de juiste -- door de massamedia geselecteerde -- beelden.

Welnu, binnen deze werkelijkheid speelt minister Verhagen zijn tonelstuk en dat doet hij, in samenwerking met de zogeheten 'onafhankelijke' pers (die in werkelijkheid getemd is door allereerst commerciele belangen) kennelijk zo goed dat een academisch geschoolde hoogleraar als jij niet anders kan dan concluderen dat 'Minister Verhagen hem bepaald niet vriendelijk ontvangen heeft... en dat is ook af te zien aan de foto's van Verhagen.' Nogmaals Willem, dat is allemaal theater, zoals je op de foto hierboven ook kan zien, toen de Nederlandse pers nog niet geinteresseerd was in Lieberman, kon minister Verhagen zonder lastige pottenkijkers in Jeruzalem blij lachend met Lieberman op de foto, lachend dus met de zionist die voor de algehele etnische zuivering van alle Palestijnen is.

Lippmann benadrukte keer op keer dat het grote publiek niet meer moest zijn dan"interested spectators of action", en de commerciele massamedia in het Westen, die hun eigen handel nooit uit het oog verliezen, zijn daarin uitstekend geslaagd, ik kan niet anders zeggen.

Het is de voormalige hoofdredacteur van Trouw, en huidige hoofdredacteur van Vrij Nederland, Frits van Exter, die het zo treffend verwoordde toen hij tegenover Extra, een tijdschrift dat de media kritisch volgde, onder de kop: 'De conditionering van de kudde' het volgende verklaarde: 'Lezers horen wantrouwend te zijn tegenover de media ... De aandacht van de media [wordt] natuurlijk voor een belangrijk deel gestuurd … door de politieke machten … Dat geldt voor de nationale politiek, maar natuurlijk ook voor de internationale politiek … Het heeft voor een deel te maken met de vluchtigheid van het medium. Deels ook volgen de media elkaar, sommige zijn dominanter, en andere lijden aan kuddegedrag … Als je volgend bent, dan betekent dat als een autoriteit, of iemand die gekozen is om een bepaald gezag uit te oefenen, zegt “ik vind dit een belangrijk onderwerp, daar gaan we nou es wat aan doen,” dat je dat ook bekijkt. De dingen waar hij (sic) het niet over heeft, die volg je dus minder… het werkt voor een deel reflexmatig. Reflexen zijn het, je bent daar geconditioneerd in.'

Reflexen Willem, theater, kuddegedrag, conditionering. Trap er niet in.