De vrees voor Carthago had senaat en volk verenigd, maar nu de laatste rivaal was weggevallen traden de tegengestelde belangen aan de dag. De senatoren namen het niet meer zo nauw met de traditionele mores en hadden vooral oog voor hun eigen politieke en economische gewin. Macht en rijkdom werden de belangrijkste drijfveren.
Fik Meijer. Bederf van Binnenuit. Gaius Sallustius Crispus.
During the late nineteenth century the British government, under the Liberal party, acted according to the principle of laissez faire. Individuals were solely responsible for their own lives and welfare. The government did not accept responsibility for the poverty and hardship that existed among its citizens. A popular point of view at the time was that poverty was caused by idleness, drunkenness and other such moral weaknesses on the part of the working classes. The poor were seen by the wealthy as an unfortunate but inevitable part of society.
BBC. Liberal government 1906 to 1914.
Inequality isn’t inevitable, it’s engineered. That’s how the 1% have taken over
Unless we wake up to the fact that wild inequality isn’t just an unavoidable byproduct of growth, the gap will keep on widening.
Who will look after the super-rich and think about their needs? It’s not easy for them: the 1% of the world’s population who by next year will own more global wealth than the 99%. Private security costs a fortune, and with the world becoming an increasingly unequal place a certain instability increases…
When we talk of neoliberalism, we are talking about something that has fueled inequality and enabled the 1%. All it means is a stage of capitalism in which the financial markets were deregulated, public services privatised, welfare systems run down, laws to protect working people dismantled, and unions cast as the enemy.
Oxfam can appeal to the vanity of billionaires, but the truth is that’s not enough. The neoliberal project may fail not because of huge protest, but because reduced income means reduced demand. Never mind the angry proletariat, a disappointed middle-class is something all politicians fear. To stem inequality, it is imperative to stop seeing it as inevitable. It’s a choice. A choice very few of us have any say in. The poor are always with us. And now the deserving and undeserving super-rich are too? That’s just the way things are? No. This climate can also change.
Suzanne Moore. Inequality isn’t inevitable, it’s engineered. The Guardian. 19 januari 2015
Democracy has not been doing well… In the United States and Europe, democracies have rushed into foolish wars and stumbled in the face of economic crises — or created those crises. At the time of writing, the North Atlantic democracies are splitting into elite technocrats, who wish they could govern without consulting the masses, and angry populists, who would like to liquidate the technocrats.
Jedediah Purdy. After Nature. A Politics for the Anthropocene. 2015
There is enough to meet everyone’s need, even in a world of 10 billion people. There is not enough to meet everyone’s greed, even in a world of 2 billion people.
George Monbiot. Pregnant Silence. 19 november 2015
Al deze hierboven beschreven factoren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, en elke geschoolde westerling kan dit weten. Ieder zinnig mens beseft zowel bewust als intuïtief dat het huidige geglobaliseerde neoliberalisme zijn grenzen ruimschoots heeft overschreden. De gecultiveerde hebzucht heeft tot een vernietiging en verwoesting op wereldschaal geleid. Het egoïsme dat schuilgaat achter de leuze 'Geen Jorwert zonder Brussel' is een symptoom van een materialistische cultuur, die bereid is ten koste van elke norm en elke waarde zichzelf te manifesteren. Het voorbeeld bij uitstek is de bestseller-auteur Geert Mak zelf. Onmiddellijk na de aanvallen in Parijs verscheen de bestseller-auteur opnieuw op televisie om zijn licht te laten schijnen over de huidige stand van zaken. Dat wil zeggen: ditmaal reisde Hilversum helemaal naar het bedevaartsoord Bartlehiem, 160 kilometer ver, de huidige residentie van Mak, nadat, ironisch genoeg, de populistische opiniemaker Jorwert had moeten ontvluchten omdat zijn door Brussel gesubsidieerde buurboer de pastorale rust begon te verstoren. Vanuit zijn kapitale Bartlehiemse boerderij, waar zeker tien Syrische vluchtelingen zouden kunnen onderduiken, wees de grootste nog levende Europeaan dat de hedendaagse en zeker de toekomstige burger alleen door de neoliberale EU kan worden gered, dus dat verzet ertegen zinloos is. Immers, zo had hij eerder benadrukt:
de EU is een markt van bijna een half miljard mensen met de hoogste gemiddelde levensstandaard ter wereld. Alleen al voor Nederland is de Unie goed voor tweederde van onze totale export, eenvijfde van het nationale product?
En dus kunnen 'we' de 'deur' naar die 'markt' niet dichtgooien, dat spreekt voor zich, althans in de ogen van de gelovigen, voor wie de 'markt' de doorslaggevende waarheid in hun leven is. Voor een miljonair die onmiddellijk kan uitwijken zodra zijn rust bedreigd wordt, gaat deze materialistische heilsboodschap zeker op, maar dit geldt natuurlijk niet voor miljarden medeburgers die nauwelijks kunnen overleven en buiten de 'markt' vallen. Alleen een gehersenspoelde cynicus als Mak die overal de prijs van weet, maar niets de waarde, durft nu nog de mantra te herhalen dat '[d]e kracht van onze westerse samenleving onze democratie [is], onze variatie in ideeën, onze tolerantie, onze openheid tegenover andere culturen.' Alleen iemand met een misdadige mentaliteit, zoals Henk Hofland, durft nu nog te stellen dat 'het Westen [vredestichtend]' is. Het Europese establishment heeft eeuwenlang met geweld over de aarde geheerst, alles en iedereen vernietigend dat in de weg stond, terwijl zijn kapitalistische leer alles ontzielde dat voor anderen heilig was. In de negentiende eeuw probeerde de Indiaanse Chief Seattle de blanke barbaar vergeefs te wijzen op het feit dat:
Every part of this soil is sacred in the estimation of my people. Every hillside, every valley, every plain and grove, has been hallowed by some sad or happy event in days long vanished.
Even the rocks, which seem to be dumb and dead as they swelter in the sun along the silent shore, thrill with memories of stirring events connected with the lives of my people. And the very dust upon which you now stand responds more lovingly to their footsteps than to yours, because it is rich with the blood of our ancestors and our bare feet are conscious of the sympathetic touch…
And when the last red man shall have perished, and the memory of my tribe shall have become a myth among the white men, these shores will swarm with the invisible dead of my tribe.
And when your children’s children think themselves alone in the field, the store, the shop, upon the highway, or in the silence of the pathless woods, they will not be alone.
In all the earth there is no place dedicated to solitude. At night, when the streets of your cities and villages are silent, and you think them deserted, they will throng with the returning hosts that once filled them and still love this beautiful land. The white man will never be alone.
Let him be just and deal kindly with my people. For the dead are not powerless.
Dead, did I say? There is no death. Only a change of worlds.
Wat een profetisch inzicht; wij zijn inderdaad niet alleen, wij worden omringd door de herinneringen aan wat eens was en dat door ons egoïsme verwoest is. De waarheid heeft ons ingehaald, en met lege handen zien we toe hoe een stuurloze werkelijkheid ons naar de afgrond voert, terwijl 'onze' dwazen maar blijven door kakelen, en elkaar tot het einde toe blijven napraten, louter en alleen om de verpletterende stilte en leegte te verbreken. En dit alles tot uiteindelijk ook onze ziel het lichaam verlaat, en de atomen waaruit we bestaan zich zullen herschikken en als voedsel dienen voor de natuur. Hoe schraal en infantiel tekent Mak's 'vaderlijke God,' die 'milde man, die mensen doorziet in hun zwakheid,' af tegen het metafysische wereldbeeld van Chief Seattle, waarin
[e]ven the rocks, which seem to be dumb and dead as they swelter in the sun along the silent shore, thrill with memories of stirring events connected with the lives of my people.
Hoe vaak Geert Mak ook zal verhuizen, altijd zal zijn rust verstoord worden door het oprukkende 'Jorwert' dat niet langer meer 'zonder Brussel' kan bestaan, omdat de ideologie van de 'markt' onverzadigbaar is, en telkens nieuwe offers eist, net als de God van de Azteken onophoudelijk bloedoffers vergde. De mensheid heeft vier aardes nodig om iedereen op aarde evenveel te geven als een doorsnee westerling vandaag de dag bezit. Desondanks blijft Mak zijn ontzielde materialisme verkopen als verlossing voor de mensheid. In zijn nu al volstrekt gedateerde bestseller In Europa (2004) laat hij de voormalige marxist en huidige SP-multimiljonair Derk Sauer kritiekloos aan het woord over de zegeningen van het marktdenken in Rusland. Over diens Russische versie van het glossy tijdschrift Cosmopolitan laat hij anonieme bronnen beweren dat 'De mensen enorme behoefte [hebben] aan nieuwe symbolen en iconen, aan nieuwe omgangsvormen,' terwijl een ander verkondigt dat 'Cosmopolitan een compleet andere levensstijl [toont], met moderne en open verhoudingen tussen mannen en vrouwen, chefs en ondergeschikten.' Weer een ander is van oordeel dat
Cosmopolitan de Russinnen nieuwe rolmodellen [toont]: ongebonden vrouwen, goed opgeleid, werken, in staat om de genoegens van de postmoderne samenleving ten volle uit te buiten. Het zijn de overwinnaars van de mannen,
aldus de holle propaganda van Mak en zijn geloofsgenoten. Op zijn beurt verkondigt Sauer zelf:
Een tijdschrift is hét middel om een lifestyle uit te drukken. In de sovjettijd werd iedereen geacht gelijk te zijn. Dit blad leerde de mensen om hun individualiteit weer uit te dragen. Het was hun gids voor het nieuwe leven.
Holle reclameteksten uit de mond van een voormalige marxist-leninist, die nu de SP steunt. In een virtuele werkelijkheid is niets meer ondenkbaar, er is geen waarheid meer, alles kan, dat wil zeggen: alles dat het neoliberale geloof dicteert, de rest is taboe en wordt dan ook gemarginaliseerd. Sauer en Mak laten weten dat de Russische Cosmopolitan een, ik citeer, 'eclatant succes' is, aangezien de 'oplage' nu (2004) 'rond de driehonderdvijftigduizend [schommelt],' met als gevolg dat 'Sauer alweer op nieuwe bladconcepten [zint].' De lezer van In Europa ontkomt niet aan de indruk dat het allemaal de goede kant opgaat, terwijl in werkelijkheid in dezelfde tijd de 'so-called reform economic policies have left some 70 percent of Russians living near the poverty line — many embittered, deprived of life savings, welfare subsidies, health care, and job security,' zoals de Amerikaanse Rusland-expert, professor Stephen F. Cohen' in zijn boek Failed Crusade. America and the Tragedy of Post-Communist Russia (2001) schreef. Sauer vertelt Mak dat hij
Vorige zomer meemaakte dat de roebel onderuitging en dat alle banken sloten. Iedereen raakte zijn spaargeld kwijt, mensen die jarenlang gedroomd hadden van een datsja of een buitenlandse vakantie, alles weg, nooit meer terug. Stel je voor dat je in Nederland opeens je geld niet meer van de bank zou kunnen halen, en dat je het ook nooit meer zou terugzien. Er zou een totale pleuris uitbreken. Hier, op dit kantoor, had iedereen natuurlijk ook grote problemen, maar toch bleven de meesten zeldzaam laconiek. Ik verwachtte zenuwinstortingen, maar nee hoor. Russen hebben, na alle ellende, een opvallen talent om tegenslagen te accepteren en eroverheen te stappen.
In plaats van dat de journalist Mak deze observatie oppikte en het in een context probeerde te zetten, nam hij Sauer's woorden voor kennisgeving aan, en was de enige conclusie die hij eraan wist te verbinden dat de Russische samenleving corrupt is, in tegenstelling natuurlijk tot Nederland, waar kennelijk de misdadige praktijken van de bankiers 'een totale pleuris' zouden hebben veroorzaakt. We moeten er evenwel van uitgaan dat zowel Mak als Sauer weinig tot niets van de realiteit begrijpen, want vier jaar na het verschijnen van In Europa hielden de westerse staten de banksters met vele honderden miljarden aan belastinggeld overeind, zodat zij hun bonussen nog verder konden opschroeven, en de bevolking in de 'vrije wereld' dit lijdzaam accepteerde. Toch blijven Sauer's opmerkingen interessant, want dat in Rusland de 'totale pleuris' geenszins uitbrak, heeft als reden het feit dat er sprake is van een continuïteit in de Russische geschiedenis, namelijk de
diepe, rechtgelovige grondtrek van de Russische ziel: bevrijding uit de wereld, die in de loze ligt, ascese, bereidheid tot het offer en tot het aanvaarden van ondraaglijk leed… De Russen zoeken in hun scheppingsdrang naar een volmaakt leven en niet enkel naar volmaakte producten,
zoals de grote Russische filosoof Nikolai Berdjajew schreef, een continuïteit waar ook talloze andere denkers op wezen. Ik voeg hieraan toe dat de opvallende stoïcijnse gelatenheid tevens demonstreert dat de neoliberale doctrine en haar hysterie, zodra zij faalt, in Rusland niet is geïnternaliseerd, hetgeen voor een onafhankelijke waarnemer veelbetekenend zou moeten zijn. Maar niet voor Mak en de andere westerse opiniërende ideologen die in de journalistiek verzeild mijn geraakt. Voor hen geldt slechts het geloof in de 'hoop' die het materialistische Vooruitgangsgeloof zijn vleugels geeft. De historisch ontstane verschillen tussen uiteenlopende culturen en maatschappelijke systemen zijn voor de Vooruitgangsprofeten dan ook volstrekt onbespreekbaar. De toekomst is voor hen de alles verslindende 'markt,' en de 'deur' ernaar moeten 'we' koste wat kost niet 'dichtgooien.' De vooruitgang, met als kern het winstprincipe en het individualisme, moet centraal blijven staan. Hoe dit fundamentalisme te rijmen is met de realiteit is één van de grootste paradoxen. Ik bedoel, hoe autistisch moet een mens zijn om rotsvast te kunnen geloven dat een systeem, waarin slechts 85 individuen even rijk zijn als de helft van de hele mensheid tezamen, werkelijk 'vredestichtend' is, en dat de praktijk van alledag daadwerkelijk getuigt van 'onze variatie in ideeën, onze tolerantie, onze openheid tegenover andere culturen.' Zou er ook maar één lezer zijn die mij dit geloofwaardig kan maken? Een ander punt is: waarom zouden de Russen het Amerikaans individualisme klakkeloos moeten imiteren? Ik stel deze vraag omdat de Franse denker Alexis de Tocqueville in zijn nog steeds actuele studie Democracy in America (1835) op het volgende wees:
Individualism is a reflective and peaceful sentiment that disposes each citizen to isolate himself from the mass of his fellow men and to draw himself from the mass of his fellow men and to draw himself off to the side with his family and his friends in such a way that, after having thus created for himself a small society of his own, he willingly abandons the larger society to itself.
Terecht refereert de aristocraat Tocqueville in zijn scherpzinnige analyse van de Amerikaanse cultuur aan het volgende:
Egoism dries up the germ of all the social virtues; individualism ar first only dries up the source of the public virtues, but over the long term it attacks and destroys all others and eventually becomes absorbed in egoism.
Het voert Tocqueville naar een ander aspect van onze individualistische cultuur:
In this way, democracy not only makes each man forget his forefathers, but it conceals his descendants from him and separates him from his contemporaries; it leads him back constantly towards himself alone and threatens finally to confine him entirely within the solitude of his own heart.
Mijn 'jaren-zestig' generatie is daarvan het meest kenmerkende voorbeeld dat ik ken. Zij lijdt aan een spijkerhard egoïsme dat in het ver doorgevoerde individualisme is geworteld. Het interesseert de a-sociale Geert Mak, die geen kinderen van zichzelf heeft, geen jota dat onze nakomelingen de rekening zullen moeten betalen voor zijn onverzadigbaar marktdenken, voor zijn voortdurende propaganda ten gunste van het anonieme bureaucratie met haar hoofdkwartier in Brussel, en voor zijn oproep om nog meer belastinggeld te besteden aan bewapening, terwijl de NAVO al ruim zestien keer meer aan het militair-industrieel complex uitgeeft dan Rusland. Zolang hij maar in het middelpunt van de belangstelling kan blijven staan, en zijn boeken maar worden verkocht, vindt hij het, als miljonair met een eigen marktkraam, allemaal best, en blijft hij zijn oppervlakkige en vaak op niets gestoelde meningen spuien. Tocqueville wees al meer dan anderhalve eeuw geleden op het grote gevaar van opiniemakers in de massamedia, toen hij na zijn reizen in de VS vaststelde dat:
[i]n the United States, the majority takes care of supplying individuals with a host of ready-made opinions and thus relieves them of the obligation of forming their own.
There are a great number of theories of philosophy, morality, or politics which everyone there adopts in this way without examination, on the word of the public, and if one looks closely, one will see that religion itself prevails there much less as revealed doctrine than as common opinion.
Tocqueville warned that modern democracy may be adept at inventing new forms of tyranny, because radical equality could lead to the materialism of an expanding bourgeoisie and to the selfishness of individualism. In such conditions we lose interest in the future of our descendants… and meekly allow ourselves to be led in ignorance by a despotic force all the more powerful because it does not resemble one. Tocqueville worried that if despotism were to take root in a modern democracy, it would be a much more dangerous version than the oppression under the Roman emperors or tyrants of the past who could only exert a pernicious influence on a small group of people at a time.
In contrast, a despotism under a democracy could see 'a multitude of men,' uniformly alike, equal, 'constantly circling for petty pleasures,' unaware of fellow citizens, and subject to the will of a powerful state which exerted an 'immense protective power.' Tocqueville compared a potentially despotic democratic government to a protective parent who wants to keep its citizens (children) as 'perpetual children,' and which doesn't break men's wills but rather guides it, and presides over people in the same way as a shepherd looking after a 'flock of timid animals.'
En wie anders dan de commerciële massamedia, in bezit van de plutocratie, kunnen met zachte hand de 'kudde van timide beesten' de juiste richting op voeren? Hier komt nog een element bij. In de jaren twintig van de vorige eeuw adviseerde de invloedrijkste Amerikaanse media-ideoloog en adviseur van Amerikaanse presidenten, Walter Lippmann:
public opinions must be organized for the press if they are to be sound, not by the press... Without some form of censorship, propaganda in the strict sense of the word is impossible. In order to conduct propaganda there must be some barrier between the public and the event. Access to the real environment must be limited, before anyone can create a pseudo-environment that he thinks is wise or desirable.
Immers,
How small our proportion of direct observations is when compared to those observation that are conveyed to us through the media.
Om nu te voorkomen dat de massa, in de woorden van Lippmann, 'a bewildered herd,' op hol slaat, moeten de beelden die de massa krijgt toegediend streng geselecteerd worden, zodat de juiste opvattingen ontstaan 'for the real environment is altogether too big, too complex, and too fleeting for direct acquaintance.' De massamens is namelijk
not equipped to deal with so much subtlety, so much variety, so many permutations and combinations. And although we have to act in that environment, we have to reconstruct it on a simpler model before we can manage with it.
Voor de lezers die hem niet kennen, even wat achtergrondinformatie. Lippmann's standaardwerk heet Public Opinion (1922) en is'An Important Work on The Theory of Public Opinion in Relation to Traditional Democratic Theory.'
Walter Lippmann (23 September 1889 – 14 December 1974) was an American intellectual, writer, reporter, and political commentator who gained notoriety for the introduction of the concept of Cold War for the first time in the world. Lippmann was twice awarded (1958 and 1962) a Pulitzer Prize for his syndicated newspaper column, 'Today and Tomorrow.'
De door het establishment zo gerespecteerde Lippmann, was, hoewel zelf een journalist, geenszins van oordeel dat nieuws en waarheid synoniem waren. Integendeel zelfs,
For him the 'function of news is to signalize an event, the function of truth is to bring to light the hidden facts, to set them in relation with each other, and make a picture of reality on which men can act.' A journalist’s version of the truth is subjective and limited to how he constructs his reality. The news, therefore, is 'imperfectly recorded' and too fragile to bear the charge as 'an organ of direct democracy.'
To his mind, democratic ideals had deteriorated, voters were largely ignorant about issues and policies, they lacked the competence to participate in public life and cared little for participating in the political process. In Public Opinion(1922), Lippmann noted that the stability the government achieved during the patronage era of the 1800s was threatened by modern realities. He wrote that a 'governing class' must rise to face the new challenges. He saw the public as Plato did, a great beast or a bewildered herd –- floundering in the 'chaos of local opinions.'
The basic problem of democracy, he wrote, was the accuracy of news and protection of sources. He argued that distorted information was inherent in the human mind. People make up their minds before they define the facts, while the ideal would be to gather and analyze the facts before reaching conclusions. By seeing first, he argued, it is possible to sanitize polluted information. Lippmann argued that seeing through stereotypes (which he coined in this specific meaning) subjected us to partial truths. Lippmann called the notion of a public competent to direct public affairs a 'false ideal.' He compared the political savvy (benul. svh) of an average man to a theater-goer walking into a play in the middle of the third act and leaving before the last curtain.
Early on Lippmann said the herd of citizens must be governed by 'a specialized class whose interests reach beyond the locality.' This class is composed of experts, specialists and bureaucrats. The experts, who often are referred to as 'elites,' were to be a machinery of knowledge that circumvents the primary defect of democracy, the impossible ideal of the 'omnicompetent citizen.' (alom-deskundige burger. svh) Later, in The Phantom Public(1925), he recognized that the class of experts were also, in most respects, outsiders to any particular problem, and hence, not capable of effective action.
Om het belang aan te geven van Lippmann's baanbrekende boek Public Opinion dient de lezer te weten dat het door de elites nog steeds gezien wordt als een 'brilliant study,' die 'indispensable [is] to any serious student of politics and of great value to the citizen without special interest in scholarship,' aldus wijlen Charles E. Merrian,
professor of political science at the University of Chicago, founder of the behavioralistic approach to political science, a prominent intellectual in the Progressive Movement, and an advisor to several U.S. Presidents. Upon his death, The New York Times called him 'one of the outstanding political scientists in the country.'
professor of political science at the University of Chicago, founder of the behavioralistic approach to political science, a prominent intellectual in the Progressive Movement, and an advisor to several U.S. Presidents. Upon his death, The New York Times called him 'one of the outstanding political scientists in the country.'
Bijna een eeuw nadat Walter Lippmann zijn boek schreef, zal alleen nog een gehersenspoelde van mening kunnen zijn dat diens beschrijving nonsens is. Welnu, met Lippmann's inzicht als uitgangspunt wordt duidelijk hoe propagandistisch Mak's beschrijving van Rusland is, wanneer hij de lezers van zijn vuistdikke In Europa vertelt dat 'het glimmende damesblad Cosmopolitan,'met een oplage van slechts 300.000 exemplaren in een land van ruim 146 miljoen inwoners, een 'eclatant succes' is, en 'een fenomeen op zich. Wie ik er ook over spreek, iedereen heeft er een mening over.' Het enige dat hieruit blijkt is hoe weinig gevarieerd het publiek is dat hij gesproken heeft. En wanneer hij het kleine kringetje, waarin hij zich bewogen heeft, onweersproken laat zeggen dat Cosmopolitan de 'moderne en open verhoudingen [toont] tussen mannen en vrouwen, chefs en ondergeschikten,' dan demonstreert hij slechts hoe absurd zijn mens- en wereldbeeld is. Ook Derk Sauer's opmerking dat zijn blad en ongetwijfeld ook zijn Russische Playboy 'de mensen [leerde] om hun individualiteit weer uit te dragen,' getuigt van waanzin. Waar het werkelijk om gaat werd zo helder beschreven door de Moscow News, destijds in handen van de naderhand veroordeelde oligarch Mikhail Khodorkovsky. Toen de armoede in Rusland een absoluut hoogtepunt c.q. dieptepunt had bereikt, meldde Khodorkovsky's Engelstalige krant verheugd:
The Yuppies Are Coming! This group of hipsters are among a chosen few who are defying Moscow's stacked-up odds: shortages, downward mobility and a nihilistic outlook. A new breed of Moscow youth like money, want a better life for themselves and are fending off the system which chokes so much of their city... 'I like to make money,' said 25-year-old Sterligov, founder of the Russian Millionaire's Club, who also earns hard currency. And money makes money.'
Degene die zich onder het Jeltsin-regime verzetten tegen het plunderen van Rusland ten koste van de grote meerderheid van berooide Russen, werd een 'nihilistic outlook' verweten door de krant van de 'robber baron' Khodorkovsky, de man die, na door president Poetin vervroegd te zijn vrijgelaten, nu door Mak's vriend Hubert Smeets naar voren geschoven wordt als een democratisch alternatief voor 'Poetin.' En zo is de propagandacirkel weer rond. Tocqueville had gelijk:
Individualism is a reflective and peaceful sentiment that disposes each citizen to isolate himself from the mass of his fellow men and to draw himself from the mass of his fellow men and to draw himself off to the side with his family and his friends in such a way that, after having thus created for himself a small society of his own, he willingly abandons the larger society to itself.
Meer over mijn gecorrumpeerde collega's de volgende keer.
De cover van de Russische Playboy en de Russische Cosmopolitan. Derk Sauer's bijdrage aan 'moderne en open verhoudingen' waardoor de Russen 'de genoegens van de postmoderne samenleving ten volle' weten 'uit te buiten,' waarbij, let op, de Russische vrouwen 'de overwinnaars van de mannen' zijn.
Hierboven: Kim Kardashian, die 'de mensen' in Rusland leert 'om hun individualiteit weer uit te dragen.' Hieronder de ongefotoshopte Geert en Mietsie Mak, het 'nieuwe rolmodel' voor de Russinnen, als ik het allemaal goed begrepen heb. De virtuele wereld van de schijn versus de harde werkelijkheid van alledag. Daarentegen ben ik veel minder 'vrolijk, geestdriftig en optimistisch' als Derk Sauer, volgens Geert Mak, is.
