Sinds het besef doordrong dat de Amerikaanse hegemonie ‘haar einde nadert,’ is de westerse mainstream-pers druk doende met een hetze tegen de Russische Federatie en China. Zo beweerde Ian Buruma op ‘The World’s Opinion Page’ van ‘Project Syndicate’van 11 november 2014 het volgende:
Property, construction, and land are the common currencies of power in mafia societies — in China and Russia no less than in Sicily. One reason China has been transformed into a gigantic building site, with huge new cities emerging almost overnight, is that this drives a red-hot and highly corrupt economy, ruled by a Leninist party that has monetized political power by asset-stripping and construction.
It is irrelevant that President Vladimir Putin’s United Russia Party, unlike the CCP, makes no claim to any form of Marxist ideology. The way both governments operate is quite similar: party bosses, tycoons, and corrupt bureaucrats divide the spoils, while promoting chauvinism and ‘traditional values’ — whether those of the Orthodox Church or Confucianism. Judges are bought or intimidated to ensure that bosses remain above the law.
Het zal duidelijk zijn dat het Westen geen zaken kan doen met ‘mafia maatschappijen,’ maar dat de ‘mafiosi’ juist met geweld moeten worden bestreden ‘no less than in Sicily.’ En dit is dan ook de inherente boodschap die mainstream-propagandisten uitdragen, want het spreekt voor zich dat ‘wij’ in het Westen altijd en overal de ‘good guys’ zijn. Dit geloof, is net als elk ander geloof, levensgevaarlijk zodra de fanatieke aanhangers ervan werkelijk menen dat zij de ‘chosen’ zijn, die vanwege hun superioriteit ‘exceptionalistisch’ blijven en daarmee gerechtigd zijn hun wil op aarde met geweld af te dwingen. Opvallend daarbij is dat er geen wezenlijk verschil bestaat tussen Buruma, die een beroep doet op het Vooruitgangsgeloof, en de eerste de beste terrorist die een beroep doet op de Islam. Beiden zijn bereid anderen te laten sterven voor een illusie. In de essaybundel The Short American Century. A Postmortem (2012) schreef De prominente Amerikaanse historicus Walter LaFeber in verband hiermee dat:
critics of ‘manifest destiny’ or Luce’s ‘American Century’ will have little influence in policy-making circles. Instead, advocates of ever-increasing military spending will join interventionists, promising that this time, unlike the last, some proposed U.S. intervention will succeed quickly and cheaply — not in other words, as it was done in Korea, Iran, Cuba, Vietnam, Central America, Lebanon, Somalia, Iraq, and Afghanistan. As long as Americans believe such pledges, they will remain oblivious to the lessons and consequences of persisting in Luce’s dream — a dream that was, after all, conjured up in order to persuade them to go to war.
Op zijn beurt wees de Amerikaanse hoogleraar ‘humanities and history,’ Eugene McCarraher, erop dat:
[o]ne crucial and enduring element in America’s quest for global supremacy has been the extraordinary hubris of our corporate manegerial and professional elites. That hubris stems from a steadfast faith that American capitalism represents the highest stage of human achievement, the end of history itself. Eschatology, Terry Eagleton (invloedrijke Britse intellectueel. svh) reminds us, remains ‘the grandest narrative of all’; and just as millions of Americans continue to believe in some version of Christian eschatology, many — especially among the upper echelons of politics and business — adhere to an allegedly more secular mythology. Even before Henry Luce coined the phrase (American Century. svh), belief in a perpetual American Century has formed the grandes narrative of our corporate intelligentsia. As the grandest narrative of corporate capitalism, the American Century was and remains a heavenly city of business.
Eschatology is always a narrative of longing for a just and beloved community, ample with delight, innocent of violence, and complete and unceasing in fulfillment. We long, as Augustine put it, for a ‘heavenly city,’ but all our attempts to construct that metropolis achieve magnificent but perverse imitations — ‘earthly cities,’ facsimiles of heaven that sometimes achieve imperial dimensions. Corrupted by the lust for domination, our ‘earthly cities’ are inevitably grotesque distortion of our heavenly desire; art, commerce, technology, and politics become illustrious but disfigured products of our desire for communion. Sin cannot beguile or enslave without offering some promise of heaven.
Offering its own story of human fulfillment, capitalism is an eschatological tale as well as a form of political economy. Relying on the instrumental reason inscribed in business, science, and technology, capitalism is often considered an agent of secularization. Yet while Max Weber taught us that capitalism is a culprit in the ‘disenchantment of the world,’ many historians now doubt the demise of enchantment. As Marx perceived, commodities are fetishes, mementos of errant desire, symbols of longing. And as Friedman’s image (opiniemaker Thomas Friedman. svh) of the Almighty gendarme of globalization suggests, capitalism substitutes one mythos of redemption for another: extra agoram nulla salus — outside the market, there is no salvation.
Ter verduidelijking: Thomas Friedman, de bekendste opiniemaker van The New York Times wordt, net als Ian Buruma, algemeen gezien als een woordvoerder van de ‘liberals’ in de VS, en is vooral bekend door uitspraken als:
The hidden hand of the market will never work without a hidden fist. McDonald's cannot flourish without McDonnell Douglas, the designer of the F-15. And the hidden fist that keeps the world safe for Silicon Valley's technologies to flourish is called the US Army, Air Force, Navy and Marine Corps.
‘A Manifesto for the Fast World.’ New York Times. March 28, 1999.
Dit soort opvattingen doen het goed bij de westerse elite, en het zal dan ook niemand kunnen verbazen dat Geert Mak in 2012 opmerkte: ‘Ik vind Friedman altijd wel leuk om te lezen, lekker upbeat, hij is zo’n man die altijd wel een gat ziet om een probleem op te lossen.’ De gevestigde orde kan niet zonder dit soort ‘optimisme.’ In donkere tijden eist de bourgeoisie een opiniemaker ‘die altijd wel een gat ziet om een probleem op te lossen.’ Oplossingen als de volgende uit 1991:
Sooner or later, Mr. Bush argued, sanctions would force Mr. Hussein's generals to bring him down, and then Washington would have the best of all worlds: an iron-fisted Iraqi junta without Saddam Hussein.
‘The World; A Rising Sense That Iraq's Hussein Must Go.’ New York Times. July 7, 1991.
Of deze:
The historical debate is over. The answer is free-market capitalism.
The Lexus and the Olive Tree: Understanding Globalization. May 2, 2000.
En deze:
We needed to go over there, basically, and take out a very big stick right in the heart of that world and burst that bubble… What they [Muslims] needed to see was American boys and girls going house to house from Basra to Baghdad and basically saying ‘Which part of this sentence don't you understand? You don't think we care about our open society? You think this bubble fantasy, we're just going to let it grow? Well, suck on this!’ That, Charlie, is what this war was about. We could have hit Saudi Arabia! It was part of that bubble. We could have hit Pakistan. We hit Iraq because we could.
Charlie Rose (30 May 2003).
Voor de westerse mainstream klinkt het allemaal geweldig ‘upbeat,’ maar voor de slachtoffers van dit ‘optimisme’ betekent het in werkelijkheid de Amerikaanse terreur van massacres en miljoenen vluchtelingen. ‘We hit Iraq because we could. Well, suck on this!’ Uiteindelijk is dit de agressie die de westerse mainstream-media verkoopt. Naar aanleiding van Buruma's bewering dat ‘the West must resist Islamic radicalism,’ reageerde de kritische Amerikaanse publicist Louis Proyect met de opmerking dat de lezer
is reminded of those propaganda films from WWII when a swastika was seen sweeping across Europe like a vast oil spill on the Atlantic. By 1947 the swastika had been replaced by the hammer-and-sickle. And, today, in the latest phase of the war against the Other, the symbol of evil is the Islamic crescent. Joining with Thomas Friedman and other guardians of the Rational and Enlightened West, you look to Turkey as a symbol of what the rest of the Islamic world can become…
In your view, the war against the West has less to do with imperialism or global inequality than it does with hatred for modernization and universalism. Since Jews supposedly symbolize these values, they are singled out by terrorists. Supposedly, Islamic radicals are following in the footsteps of European fascists and Japanese militarists who ‘sought to smash “Americanism,” Anglo-Saxon liberalism, and “rootless cosmopolitanism” (meaning Jews).’ Hence, Auschwitz, Pearl Harbor and 9/11 become amalgamated.
One wonders where you get this prettified version of Anglo-American society. My studies of English and US history leave me with an entirely different perception. Rather than a tableaux based on the Bill of Rights, NPR's ‘All Things Considered’ and the Universalist Unitarian Church, I see an open sewer of blood and shit. In John Toland's biography of Hitler, he notes:
‘Hitler's concept of concentration camps as well as the practicality of genocide owed much, so he claimed, to his studies of English and United States history. He admired the camps for Boer prisoners in South Africa and for the Indians in the Wild West; and often praised to his inner circle the efficiency of America's extermination-by starvation and uneven combat-of the “Red Savages” who could not be tamed by captivity.’
In other words, Hitler drew inspiration from your ‘liberal’ and ‘rational’ Great Britain and USA when it came to core aspects of his genocidal program. Not to speak of his admiration for another element of our culture. Nazi marching band music was copied from American Ivy League football rallies that Hitler heard on records brought back to Germany from one of his henchmen who had been at Harvard.
Voordat zij weer eens hoog opgeven van de ‘westerse normen en waarden’ zouden Friedman en Buruma er goed aan doen ook de volgende tekst van Simon Moya-Smith te lezen, ‘an Oglala Lakota and Chicano journalist’ die ‘a Master of Arts degree in political journalism’ behaalde aan de prestigieuze ‘Columbia University.’ Op de website Indian Country Today van 27 augustus 2017 wees hij erop dat ‘Hitler admired the US system, while the “greatest nation” won't recognize its past’ en dat:
[t]here are many similarities in the United State’s attempt to exterminate Native Americans and Hitler’s attempt to exterminate the Jews… In the U.S., officials and citizens even coined it the ‘Indian problem,’ and Hitler famously considered Jews exactly that, his problem, and he charged himself — much like President Andrew Jackson — with the responsibility of eliminating that problem.
Another similarity: there are the deniers of both genocides. In 2012, Colorado Republican State Senator Ellen Roberts would not support a resolution recognizing the genocide of Native Americans because, she said, Indians were not rendered extinct.
‘When I look up the word ‘exterminate’ it is to destroy totally,’ she argued. ‘And my problem with this resolution is I thank God that we have not destroyed totally the Native American people. And one of my challenges… is (the) wording; that is as if they are extinct, because they are not.’
The irony here is days prior she signed her name to two resolutions recognizing the Jewish Holocaust and the Armenian genocide… Oh, and one more thing: Hitler would refer to the Russians as ‘redskins.’
De wrange ironie, die mainstream-opiniemakers volledig ontgaat, is dat de VS wel een holocaust museum heeft voor de joodse slachtoffers van de nazi's, maar geen holocaust museum voor de Indianen, die als gevolg van de genocidale Amerikaanse politiek, naar wordt aangenomen, nog meer slachtoffers heeft veroorzaakt, naar schatting 7 miljoen Indianen. Geen woord daarover wanneer Buruma weer eens kritiek op de VS verwart met 'anti-Amerikanisme' en zelfs 'anti-Semitisme,' door onder andere te beweren dat
[t]he common conflation of the US with Jews goes back to the late 19th century, when European reactionaries loathed America for being a rootless society based only on financial greed. This perfectly matched the stereotype of the ‘rootless cosmopolitan’ Jewish moneygrubber. Hence the idea that Jews run America.
En zo zijn we als het ware vanzelf weer terug bij het werk van de joods-Amerikaanse columnist Thomas Friedman die van mening is dat ‘[f]or globalization to work, America can’t be afraid to act like the almighty superpower that it is.’ In dit fascistische wereldbeeld van de mainstream-pers staat als een paal boven water dat massaal geweld acceptabel en zelfs noodzakelijk is om de westerse geopolitieke belangen te waarborgen. Professor Eugene McCarraher wijst erop dat ‘Friedman affirms the corporate state as a wrathful God of Battles’ en dat
[s]ince the end of the Civil War, corporate business culture, however ‘secular’ its veneer, has sought to convert unbelievers to a covenant theology of wealth. Luce’s essay offered a latter-day mission statement of imperial corporate modernity, but the genealogy of the American Century stretches back into the early seventeenth century. Though culminating in the architecture of national security and corporate industry erected after World War II, the American drive for global domination was not some fall from a state of republican grace that occurred after 1945. The roots of the modern American Century lie in an indomitable (ontembaar. svh) conviction, first articulated in Puritan theology, that business success was a sign of God’s providence and a token of benediction for mastery over others. From John Winthrop to Ralph Waldo Emerson and from Walter Lippmann and Woodrow Wilson to Francis Fukuyama and Barack Obama, American proponents of modernization have espoused some historical teleology that concludes with a business civilization.
Het is deze simplistische leer die ervan uitgaat dat de mens op aarde is om een neoliberale, commerciële, consumptiecultuur te dienen die ertoe heeft geleid dat momenteel acht individuen even rijk zijn als ruim 3,5 miljard wereldbewoners tezamen. Wanneer dit systeem ineenstort dan zullen ‘we,’ volgens Ian Buruma, ‘met weemoed terugkijken op het betrekkelijk goedaardige imperialisme uit Washington.’ En toen ik hem als oude vriend vroeg wie die ‘we’ nu precies zijn, begon hij met de opmerking dat voor mij de ‘kwaadaardigste en gevaarlijkste machten in de wereld de VS’ en ‘Israel’ zijn, en dat ‘[d]it niet een nieuwe visie’ is, aangezien ‘voor de tweede wereld oorlog vijandigheid ten opzichte van de VS en de Joden (Israel bestond toen natuurlijk nog niet) iets [was] wat eerder te vinden was in extreem rechtse, en zelfs niet zo extreem rechtse kringen. Aan Joods en Amerikaanse materialisme zou de westerse beschaving ten onder gaan.’ Wat betreft de vraag over de ‘we’ kwam hij evenwel niet verder dan de opmerking:
Aangezien ik denk dat de meeste lezers van NRC/Handelsblad zich onder de west Europeanen kunnen scharen (ik kan dit natuurlijk mis hebben), is het woordje ‘wij’ in deze context, denk ik, vrij duidelijk.
Maar dit was een uitvlucht, aangezien hij drie dagen eerder, op 6 juni 2017, op The World’s Opinion Page, de wereld -- in het Engels -- dezelfde boodschap had gegeven door te waarschuwen dat:
even if the end of Pax Americana does not result in military invasions, or world wars, we should ready ourselves for a time when we might recall the American Empire with fond nostalgia.
De lezer moet er dus van uitgaan dat Ian Buruma zijn publiek alvast wijsmaakt dat de wereldbevolking zich nu al moet opmaken voor een toekomst waarin ‘we’ met ‘fond nostalgia’ zullen terugdenken aan de‘American Empire.’ Dit demonstreert de grote kloof tussen de propaganda van de mainstream-opiniemakers enerzijds en anderzijds intellectuelen als Eugene McCarraher, die in de essaybundel The Short American Century. A Postmortem (2012), samengesteld door de Amerikaans kolonel buiten dienst, professor Andrew Basevich, uiteen zet dat:
[s]ome form of capitalist eschatology has long been central to American identity; for the ‘Redeemer Nation,’ salvation implies inclusion in a worldwide marketplace. Indeed, ‘American exceptionalism’ — the belief that this nation has been charged with a mission to uplift and lead the world — has been inseparable from the capitalist passion to construct a heavenly city of business. Understood as a fervent eschatology hope — an ‘end of history’ in a beloved community sponsored by corporate business — the American Century was and remains a beatific (zaligmakend. svh) vision, a form of capitalist enchantment (betovering. svh).
Dit ‘zaligmakende droombeeld,’ deze ‘vorm van kapitalistische magie,’ vormt het grootste gevaar dat vandaag de dag de mensheid bedreigd. Het geloof in deze ‘magie’ is het symptoom bij uitstek van wat de Amerikaanse socioloog C. Wright Mills ‘rationality without reason’ noemde. Het is in feite een psychische stoornis, die onbespreekbaar is voor degenen die eraan lijden. In zijn essay The Heavenly City of Business betoogt professor McCarraher dat
Americans complain about corporations, but they remain incapable of imagining life without them. Among the ‘grass roots,’ the hegemony of empire as a way of being overcomes anxiety about its costs. The moral economy of most Americans remains that of a consumers’ republic — or. perhaps better, in Chalmers Johnson’s words, ‘a consumerist Sparta’ that fuses emporium (stapelplaats. svh) and imperium. As Andrew Bacevich has summarized, ‘the chief desire of the American people, whether they admit it or not, is that nothing should disrupt their access to goods, oil, and credit. The chief aim of the U.S. government is to satisfy that desire.’
Given the strength of that desire, any hope for ‘change’ within the parameters of the American Empire qualifies as delusional. Many had believed that the election of Senator Barack Obama to the presidency in November 2008 portended, at the very least, a new sense of realism and modesty. Such hopes were always misplaced — in part because Obama’s vision of the future has never departed from the capitalist eschatology of the American past. Despite the sensitivity he displays to the concerns of the postcolonial world, President Obama has done nothing to curb the drive for global hegemony — nor does he intend to, for he has always described, in his lissome (plooibare. svh) and idealistic way, to the tenets of covenant (de onderling afgesproken. svh)economics. When candidate Obama told ‘Fortune’ in June 2008 ‘I still believe that the business of America is business,’ he was both announcing the ideological foundation of his presidency and proclaiming his faith in the Civilization of Business. No one who bothered to consult the ample record of Obama’s votes, publications and interviews should have been surprised by his fealty to finance capital, his escalation of the wars in Afghanistan and Pakistan, or his reassertion of imperial prerogative when he claimed the Nobel Peace Prize in Oslo — the latter being the one indisputably audacious act of his career. As a senator, as a candidate, and as chief executive, Obama has never strayed from the central assumptions of empire as a way of being: the right and duty of the United States to control events around the world, and the centrality of corporate capitalism to the promise of American life.
Desondanks was Obama uitgegroeid tot de posterboy van de ‘liberal left,’ die bleef geloven dat er werkelijk ‘change we can believe’ op komst was, zelfs nadat ‘de eerste zwarte president’ vier jaar lang precies het tegenovergestelde had getoond. Augustus 2012 verklaarde Geert Mak -- die ondanks zijn gebrekkige kennis inmiddels door de polderpers tot ‘Amerika-deskundige' was verheven -- ‘ik vind de commentaren op Obama, ook bij ons, dikwijls te negatief,’ aangezien critici niet beseffen ‘wat voor een puinhoop die man geërfd heeft.’ Daardoor moest hij als opiniemaker wel constateren dat ‘Obama er ondanks al die handicaps nog íéts van gemaakt heeft,’ op zich ‘al bewonderenswaardig is. Als Amerikaan zou ik hem van harte steunen.’ Aan de vooravond van Obama’s herverkiezing liet Mak het Nederlandse volk weten dat ‘het beter voor Nederland en de internationale gemeenschap’ zou zijn ‘dat Obama de verkiezingen wint.’ Ook Ian Buruma was enthousiast over Obama, hoewel die ‘misschien wel te intellectueel’ was ‘om een daadkrachtige president te zijn. Hij kon van elk argument het tegenargument bedenken, en dat maakte het moeilijker voor hem om beslissingen te nemen.’ Kennelijk was mijn oude vriend van oordeel dat Obama harder had moeten optreden in bijvoorbeeld Syrië, tegen Iran en zeker tegen Rusland. Impliciet gaf Buruma te kennen dat iemand die naar zijn oordeel ‘te intellectueel’ lijkt, ongeschikt is om een ‘daadkrachtige’ president te zijn. Aan gewelddadigheid ontbrak het Obama echter niet, hij was de eerste Amerikaanse president die zijn hele ambtstermijn de VS in oorlog hield. En toch suggereert Buruma dat hij een daadkrachtigere Obama had willen zien. In de Newspeak van de mainstream-pers betekent dit een nog agressievere Amerikaanse president, die bijvoorbeeld de Russische Federatie zou bedreigen, in Syrië en/of Oekraïne, of waar dan ook waar het Amerikaans militair-industrieel complex ingezet ‘moet’ worden om de belangen van de Amerikaanse oligarchie ‘veilig te stellen,’ zoals in het mainstream jargon grootscheeps geweld wordt betiteld.
Veelzeggend is dat Ian Buruma werd benoemd tot de 'Henry R. Luce professor of Human Rights and Journalism aan de Bard College.' Luce was de anglofiele Amerikaan die in zijn geïllustreerde tijdschrift Life van 17 februari 1941 het begrip ‘American Century’ introduceerde. In ‘a lengthy editorial’ ging hij, aldus Andrew J. Bacevich, ‘far beyond simply advocating greater U.S. support for Great Britain,’ aangezien zijn oproep ‘called instead for the United States to assume unequivocally and permanently the mantle of global leadership. Easily the most famous essay ever to appear under Luce’s own byline…
Luce began his essay by putting his fellow citizens on the couch and assuming the role of national shrink. His diagnosis: a case of rampant malaise was afflicting the country. ‘We Americans are unhappy,’ he wrote. ‘We are nervous — or gloomy — or apathetic.’ When they looked to the future, the people of the United States were ‘filled with foreboding.
For Luce, the contrast between Americans and Britons was striking. Fighting for their very existence, the people of Great Britain ‘are profoundly calm. There seems to be a complete absence of nervousness.’ With the onset of war, ‘all the neuroses of modern life had vanished from England.’
Why were Americans feeling so out of sorts? The role that the United States had come to play in the ongoing European war — involved yet less than fully committed — offered a clue. The times called for action, yet Americans persisted in dithering. Everywhere, the good, the vulnerable, and the innocent looked expectantly to the United States for aid and assistance. Yet the inhabitants of ‘the most powerful and most vital nation in the world’ remained on the sidelines or responded at most with half measures.
To Luce, the moment had arrived for the United States to answer history’s call. As he put it, ‘the complete opportunity of leadership is ours. Americans simply needed to seize the opportunity of leadership, guiding others to salvation. ‘What we want will be okay with them.’ Yet Americans stubbornly and knowingly seemed intent on dodging their obligations. Here lay the taproot of the nation’s current maladies.
The ‘cure’ was self-evident. Luce summoned his countrymen ‘to accept wholeheartedly our duty and our opportunity as the most powerful and vital nation of the world and in consequence to exert upon the world the full impact of our influence for such purposes as we see fit and by such means as we see fit.
Kortom, de VS moest de lakens gaan uitdelen in de wereld, ‘voor doeleinden die wij raadzaam achten en met middelen die wij passend vinden.’ Het sprak voor zich dat
[d]uty implied a mission of transforming the entire global order. In the course of performeing that duty, Luce fully expected the United States to transform — and perfect — itself.
Implicit in Luce’s diagnoses was this premise: America itself could no longer provide the wherewithal (middelen. svh) enabling their aspirations. ‘Freedom requires and will require far greater living space than Tyranny,’ he observed in passing. When it came to cultivating freedom, a landscape extending from sea to shining sea no longer sufficed. A pioneering people needed new frontiers to conquer.
Franklin Roosevelt's New Deal, Luce opined, had tried ‘to make American democracy work successfully on a narrow, materialistic and nationalistic basis’ and had failed abysmally. Roosevelt had fallen short, as Luce saw it, because he had not aimed high enough. To define America's purposes in national or material terms was to sell democracy short (onderwaarderen. svh). ‘Our only chance now to make it work is in terms of a vital international economy and in terms of an international moral order.’
Professor Bacevich wijst erop hoe Luce’s messianisme in Lifeverpakt werd: ‘So the front cover — by no means atypical for ‘Life’ — featured a winsome (oogstrelende. svh) Hollywood starlet. On the back was a full-page ad for Coca Cola, touting “the pause that refreshes.” The overall content of the pages in between was sunny and upbeat (optimistisch. svh).’
Het betreft hier hetzelfde ‘optimisme,’ waar Geert Mak zo aan gehecht is geraakt, en van Buruma zo’n treffende keuze heeft gemaakt om te fungeren als Henry R. Luce professor of Human Rights and Journalism. Kennelijk was er niemand onder de meer dan 300 miljoen Amerikanen die Luce’s illusies zo goed kon verkopen als mijn oude Nederlandse vriend Ian. Typerend aan Luce was dat hij als tijdschriften-magnaat en als 'the most influential private citizen in the America of his day,' de zoon was van een Presbyteriaanse missionaris, een protestantse sekte, voortkomend uit de judeo-christelijke cultuur. Bacevich schreef over Luce's 'optimisme':
Het betreft hier hetzelfde ‘optimisme,’ waar Geert Mak zo aan gehecht is geraakt, en van Buruma zo’n treffende keuze heeft gemaakt om te fungeren als Henry R. Luce professor of Human Rights and Journalism. Kennelijk was er niemand onder de meer dan 300 miljoen Amerikanen die Luce’s illusies zo goed kon verkopen als mijn oude Nederlandse vriend Ian. Typerend aan Luce was dat hij als tijdschriften-magnaat en als 'the most influential private citizen in the America of his day,' de zoon was van een Presbyteriaanse missionaris, een protestantse sekte, voortkomend uit de judeo-christelijke cultuur. Bacevich schreef over Luce's 'optimisme':
This predominantly cheery perspective was hardly surprising. After all, Life had captured the popular imagination not by trafficking in gloom and doom but by paying tribute to an idealized version of the American past, enthusing over the latest scientific and technological breakthroughs, keeping its readers abreast of fads, diversions, and cultural trends, and above all, celebrating a middle-class, middelbrow formula for personal happiness.
Over het begrip ‘middelbrow’ meldt Wikipedia dat het 'easily accessible art,' betreft, 'usually literature, and the people who use the arts to acquire culture and ‘class’ (social prestige). First used in the British satire magazine Punch in 1925, the term middlebrow is the intermediary ‘brow’ descriptor between highbrow and lowbrow…
The term middlebrow became a pejorative usage in the modernist cultural criticism, by Dwight Macdonald, Virginia Woolf, and Russell Lynes, which served the cause of the marginalization of the popular culture in favor of high culture. Culturally, the middlebrow is classed as a forced and ineffective attempt at cultural and intellectual achievement, and as characterizing literature that emphasizes emotional and sentimental connections, rather than intellectual quality and literary innovation…
Hoewel mainstream-opiniemakers als Ian Buruma zich voordoen als ‘highbrow,’ propageren zij de cultuur van de ‘middlebrow,’ zoals de Amerikaanse auteur Dwight Macdonald, in zijn werk aantoonde. In zijn postuum uitgegeven boek Masscult and Midcult: Essays Against the American Grain (2011) beschreef hij hoe
Midcult (middle culture), came about with middlebrow culture, and dangerously copies and adulterates high culture, by way of ‘a tepid ooze (onbezielde modder) of Midcult,’ which threatens high culture, with dramaturgy, literature, and architecture… The Middlebrow ‘pretends to respect the standards of High Culture, while, in fact, it waters them down and vulgarizes them.’ Macdonald adviseerde een duidelijk scheiding aan te brengen tussen de verschillende ‘brows,’ zodat ‘the few who care about good writing, painting, music, architecture, philosophy, etc. have their High Culture, and don't fuzz up the distinction with the Midcult,’ zoals de mainstream-media uit commerciële overwegingen gedwongen zijn te doen. Hij benadrukte dat
[i]n Masscult (and in its bastard Midcult) everything becomes a commodity, to be mined for $$$$, used for something it is not, from Davy Crockett to Picasso. Once a writer becomes a Name, that is, once he writes a book that for good or bad reasons catches on, the Masscult (or Midcult) mechanism begins to ‘build him up,’ to package him into something that can be sold in identical units in quantity.
Macdonald oordeelde dat het werk van de elite en haar mainstream-media ‘slick and cliché in execution as in content’ is. Ondanks alle pedanterie van de ‘gatekeepers’ van de machtigen, wees op zijn beurt de Amerikaanse kunstcriticus Clement Greenberg erop dat zowel de ‘Masscult' als de 'Midcult’altijd ‘predigests art for the spectator and spares him effort, provides him with a shortcut to the pleasures of art that detours what is necessarily difficult in the genuine art, omdat het ‘includes the spectator’s reactions in the work itself instead of forcing him to make his own responses.’Mainstream-opiniemakers zijn het voorbeeld bij uitstek van dit verschijnsel, want voordat hun publiek zijn eigen gevoel en gedachten heeft kunnen opmaken, hebben de Buruma’s, Makken, van de ‘vrije pers’ de massa al verteld wat haar mening dient te zijn. Hetzelfde gebeurt wanneer een museumbezoeker via een koptelefoon luistert naar wat een ‘deskundige’ heeft te melden over een schilderij waarnaar hij of zij kijkt. Op deze wijze wordt voorkomen dat de kijker zelf zijn eigen gevoelens en gedachten in werking stelt. De mening van de opiniemaker ‘predigests’ de informatie voor ‘the spectator.’ Op die manier worden de ‘received truths’ doorgegeven, en speelt het publiek geen enkele rol van betekenis meer. Het systeem is totalitair geworden. De ‘vrije pers’ bedient de cultuur van de consumerende middenklasse van wie elk autonoom denken bij voorbaat al is uitgeschakeld. Opiniemakers spreken namens de massa van wie verwacht wordt dat zij niet in staat is zelfstandig een oordeel te vellen. De Buruma’s en de Makken kunnen het complexe van de ‘High Culture’ doorgaans niet bevatten, en al helemaal niet verwerken, zoals zelfs een vluchtige blik op hun werk duidelijk maakt. De smaak en meningen van westerse journalisten kunnen per definitie niet afwijken van de commerciële wansmaak van de middenklasse voor wie zij schrijven. De mainstream-journalistiek vereenvoudigt datgene wat complex is, ontdoet de werkelijkheid van oorzaak en gevolg, en verzwijgt de historische context waarin het leven van het individu en van de massa zich voltrekt. De commerciële pers biedt haar
customers neither an emotional catharsis nor an aesthetic experience, for these demand effort. The production line grinds out a uniform product whose humble aim is not even entertainment, for this too implies life and hence effort, but merely distraction. It may be stimulating or narcotic, but it must be easy to assimilate. It asks nothing of its audience, for it is ‘totally subjected to the spectator.’ And it gives nothing,
aldus Dwight Macdonald. De ‘Masscult and its bastard Midcult,’ de massacultuur waarin zowel de directeur als zijn ondergeschikte hetzelfde geestelijke voedsel verorberen, dragen in zich nog een ander element, waarop Noam Chomsky al bijna een halve eeuw geleden wees toen hij schreef:
Let me finally return to Dwight Macdonald and the responsibility of intellectuals. Macdonald quotes an interview with a death-camp paymaster who burst into tears when told that the Russians would hang him. ‘Why should they? What have I done?’ he asked. Macdonald concludes: ‘Only those who are willing to resist authority themselves when it conflicts too intolerably with their personal moral code, only they have the right to condemn the death-camp paymaster.’ The question, ‘What have I done?’ is one that we may well ask ourselves, as we read each day of fresh atrocities in Vietnam — as we create, or mouth, or tolerate the deceptions that will be used to justify the next defense of freedom.
Maar wie in Nederland durft bijvoorbeeld Ian Buruma of Geert Mak publiekelijk te confronteren met de vraag: ‘Waarom bleven jullie het westers geweld verdedigen?’ Dwight Macdonald sprak intellectuelen aan op hun persoonlijke verantwoordelijkheid, en hij moest er voor boeten, de dissident werd gemarginaliseerd en raakte geïsoleerd. Chomsky:
The system operates through a complex of inducements, privileges, class interests, etcetera, relying on the tendency of much of the intelligentsia to conform to power (while proclaiming their courageous independence of mind), and the unwillingness to endure vilification, lies, and denial of the opportunity to work and publish, as punishment for telling the truth.
Ook voor wat in Nederlands doorgaat voor de ‘intelligentsia’ en de door haar geconsumeerde cultuur, geldt wat Dwight Macdonald al ruim een halve eeuw geleden constateerde, namelijk dat zij ‘geschoold’is ‘in het consumeren’ van ‘High Culture when it has been stamped by the proper authorities,’ maar dat het haar ontbreekt aan
the kind of sophisticated audience that supported the achievements of the classic avant-garde, an audience that can appreciate and discriminate on its own.
For this more difficult enterprise, we shall need what we very well may not get for all our four million college population: a cultural community. The term is pompous but I can think of no more accurate one. It is strange how many brain-workers we have and how few intellectuals, how many specialists whose knowledge and interest are confined to their own ‘field’ and how few generalists whose interests are broad and nonprofessional.
Wat ’we' bij de Buruma’s en Makken zien is dat bijna alles dat ze propageren, de neerslag is van een uiterst beperkte visie, die als een bezweringsformule almaar wordt herhaald. Hun woorden demonstreren alleen datgene wat aangeleerd is, maar nooit is doorleefd. Hoe 'elitair' ze zichzelf ook mogen voordoen, zij blijven uiterst beperkt en grof in hun denken en handelen. Macdonald:
A century ago Lord Melbourne, himself a strikingly nonspecialized and indeed rather ignorant intellectual, observed: ‘A man may be master of the ancient and modern languages and yet his manners shall not be in the least degree softened or harmonized. The elegance, grace and feeling which he is continually contemplating cannot mix with his thoughts or insinuate themselves into their expression — he remains as coarse, as rude and awkward, and often more so, than the illiterate and the ill-instructed.’
Haar 'ill-inhabited knowledge' is de reden dat de meningen van de zelfbenoemde 'politiek-literaire elite' inwisselbaar zijn, en als gelegenheidsargumenten moeiteloos aangepast kunnen worden aan het publiek dat op een bepaald moment moet worden overtuigd. Macdonald:
One might also cite Ortega y Gasset’s observation, apropos of ‘the barbarization of specialization’: ‘Today, when there are more scientists than ever, there are fewer cultured men than, for example, in 1750.’
Omdat ‘cultured men’ geen voorbeeld meer zijn, sterker nog, gehaat worden vanwege hun kennis en de vermetelheid om meer te weten en te hebben ervaren dan de doorsnee praatjesmaker, kan het Koninklijk Concertgebouworkest ‘live’ de begintune van De Wereld Draait Door (VARA) spelen, en kan ‘klassieke muziek voor miljoenen’ doorgaan voor kunst, Mak’s best-sellers als historische meesterwerken, en Ian Buruma als ‘kosmopoliet,’ terwijl hun werk doorgaans verdacht veel op kitsch lijkt, met andere woorden: ‘a marketing phenomenon,’ zoals Dwight Macdonald's analyse aantoont. Over die verpaupering van smaak en opinies schreef Noam Chomsky in The New York Review of Books van 23 februari 1967:
TWENTY-YEARS AGO, Dwight Macdonald published a series of articles in Politics on the responsibility of peoples and, specifically, the responsibility of intellectuals. I read them as an undergraduate, in the years just after the war, and had occasion to read them again a few months ago. They seem to me to have lost none of their power or persuasiveness. Macdonald is concerned with the question of war guilt. He asks the question: To what extent were the German or Japanese people responsible for the atrocities committed by their governments? And, quite properly, he turns the question back to us: To what extent are the British or American people responsible for the vicious terror bombings of civilians, perfected as a technique of warfare by the Western democracies and reaching their culmination in Hiroshima and Nagasaki, surely among the most unspeakable crimes in history. To an undergraduate in 1945-46 — to anyone whose political and moral consciousness had been formed by the horrors of the 1930s, by the war in Ethiopia, the Russian purge, the ‘China Incident,’ the Spanish Civil War, the Nazi atrocities, the Western reaction to these events and, in part, complicity in them — these questions had particular significance and poignancy.
With respect to the responsibility of intellectuals, there are still other, equally disturbing questions. Intellectuals are in a position to expose the lies of governments, to analyze actions according to their causes and motives and often hidden intentions. In the Western world, at least, they have the power that comes from political liberty, from access to information and freedom of expression. For a privileged minority, Western democracy provides the leisure, the facilities, and the training to seek the truth lying hidden behind the veil of distortion and misrepresentation, ideology and class interest, through which the events of current history are presented to us. The responsibilities of intellectuals, then, are much deeper than what Macdonald calls the ‘responsibility of people,’ given the unique privileges that intellectuals enjoy.
The issues that Macdonald raised are as pertinent today as they were twenty years ago. We can hardly avoid asking ourselves to what extent the American people bear responsibility for the savage American assault on a largely helpless rural population in Vietnam, still another atrocity in what Asians see as the ‘Vasco da Gama era’ of world history. As for those of us who stood by in silence and apathy as this catastrophe slowly took shape over the past dozen years—on what page of history do we find our proper place? Only the most insensible can escape these questions.
Napalm bombing of village near Hanchon, North Korea, 10 May 1951. Use of napalm on villages later became infamous in Vietnam, but much more was dumped on North Korea. (Photo: AP)
Chomsky's tekst is mij altijd bij gebleven sinds ik hem op mijn negentiende las. Vooral ook omdat tot mijn verbijstering geschoolde mensen na 1945 betrokken bleven bij massale bloedbaden. Sterker nog, voormalige slachtoffers werden beulen, terwijl ze tegenover de buitenwereld en zichzelf bleven volhouden dat ‘wij’ in een ‘democratie’ leven en dat die ‘democratie’ een rechtvaardiging is om zelf als barbaren tekeer te kunnen gaan. Mensen die doorgaan voor ‘intellectuelen’ verzwijgen westerse oorlogsmisdaden of keuren ze goed door, paradoxaal genoeg, een beroep te doen op 'westerse' morele en juridische ‘normen en waarden.’ Bloedbaden worden verkocht uit naam van 'humanitair ingrijpen' en'responsibility to protect.' Overal weigeren de praatjesmakers van de rijke elite de consequenties te accepteren van wat Europa en de VS in werkelijkheid doen, en schuiven hun eigen verantwoordelijkheid als mens moeiteloos terzijde. Om een zo groot mogelijk publiek te bereiken, proberen zij zo effectief mogelijk hun opdrachtgevers en hun massapubliek te behagen, in de overtuiging dat kwantiteit de meetlat is voor kwaliteit. De Britse auteur John Berger schreef hierover in zijn essaybundel Stemverheffing uit 1992:
De veronderstellingen waarvan het mediabedrijf uitgaat namens het publiek zijn behalve blind ook verblindend… Misschien is het precies op dit punt dat onze vorm van democratie een langzame dood sterft. Als dat zo is, dan als gevolg van een weigering. De weigering van het mediabedrijf om het feit te erkennen en te laten doorwerken dat het publiek in zijn hart weet hoe de wereld in elkaar zit… De reden van deze weigering die een bedreiging is voor onze vorm van democratie, de reden waarom het mediabedrijf stelselmatig onderschat wat we gemeen hebben, die reden is steeds dezelfde: de normloze drang tot verkopen… Wat ik wil is dat mensen zich ervan bewust worden hoe voddig het mediabedrijf ze bedient als publiek. Voddig, omdat met de waardigheid van kijker en bekekene de vloer wordt aangeveegd. Herstel iets van die waardigheid — gun mensen de tijd, verschuif het gebruikelijke zwaartepunt — en slecht nieuws wordt van een onderbreking de waarheid. Er zijn tal van waarheden waarvoor geen directe oplossing bestaat. Het woord ‘oplossing’ raakt niet aan het tragische. Wíj moeten in aanraking komen met het tragische en ons erdoor laten raken. We zouden er misschien door veranderen als we het benoemden. Ook benoemd blijft het tragische tragisch, maar slecht nieuws zou het niet worden. Alleen van daaruit is een realistische politiek mogelijk.
Het problematische met de mainstream-pers is dat zij voornamelijk op uiterlijkheden afgaat. Vandaar dat politiek en pers zo goed in elkaars verlengde kunnen opereren. Zij kunnen zelfs niet anders meer. In de biologie spreekt men in een dergelijk geval van mutualisme, een levensvorm die wordt aangetroffen bij bijvoorbeeld de heremietkreeft en de zeeanemoon. ‘Die eet mee van de voedselresten van de kreeft en geeft de kreeft bescherming tegen aanvallers met zijn stekende tentakels.’ Het gevolg van het mutualisme onder mensen is dat men zelden een politicus aantreft zonder in zijn nabijheid een journalist, die als sycofant optreedt. Zo houden ze elkaar in leven. Een treffend voorbeeld is mijn oude vriend Geert Mak die vrijdag 24 augustus 2012 tijdens het programma VPRO Boeken over ‘Amerika’ als ‘droomland’ verklaarde:
Die huizen vol met koelkasten, het was ongelooflijk…. alsof het van een andere planet kwam… het geloof en het optimisme knalt ervan af… de huizen vanaf midden jaren vijftig [werden] van de weg af gebouwd, die hadden geen ‘porch’ meer, maar die hadden een zwembad en het hele leven begon zich achter de huizen af te spelen.
Wat Mak niet beseft is dat dit allemaal beelden zijn, niet de werkelijkheid zelf, maar een beeld ervan. De meeste Amerikanen hebben nog steeds geen zwembad; het zwembad is slechts een beeld van de 'winners.' Mak en Buruma gebruiken reclamebeelden uit glossy brochures om propaganda te maken voor de gewelddadige consumptie-ideologie. Daarentegen schreef de prominente Amerikaanse historicus, Daniel Boorstin, in zijn boek Hidden History. Exploring Our Secret Past (1987) met betrekking tot ‘The Rhetoric of Democracy’:
Advertising, of course, has been part of the mainstream of American civilization, although you might not know it if you read the most respectable surveys of American history. It has been one of the enticements to the settlement of this New World, and in its modern form, in its worldwide reach, it has been one of our most characteristic products.
Never was there a more outrageous or more unscrupulous or more ill-informed advertising campaign than that by which the promoters for the American colonies brought settlers here. Brochures published in England in the seventeenth century, some even earlier, were full of hopeful overstatements, half-truths, and downright lies, along with some facts which nowadays surely would be the basis for investigation by a Better Business Bureau. Gold and silver, fountains of youth, plenty of fish, venison (wildbraad. svh) without limit, all these were promised, and of course some of them were actually here. How long might it have taken to settle this continent if there had not been such promotion by enterprising advertisers? How has American civilization been shaped by the fact that there was a kind of natural selection here of those people who were willing to believe advertising.
Advertising has taken the lead in promising and exploiting the new. This was a new world, and one of the advertisements for it appears on the dollar bill on the Great Seal of the United States, which reads ‘novus ordo seclorum,’ one of the most effective advertising slogans to come out of this country. ‘A new order of the centuries’ — belief in novelty and in the desirability of opening novelty to everybody has been important in our lives throughout our history and especially this century… as expansion and novelty have become essential to our economy, advertising has played an ever-larger role: in the settling of the continent, in the expansion of the economy, and in the building of an American standard of living. Advertising has expressed the optimism, the hyperbole, and the sense of community, the sense of reaching which has been so important a feature of our civilization… the main role of advertising in American civilization came increasingly to be that of persuading and appealing rather than that of educating and informing.
Deze langdurige hersenspoeling verklaart tevens waarom Ian Buruma zonder een greintje intellectuele terughoudendheid kan beweren dat de mensheid ook als ‘het einde van Pax Americana geen heftige militaire conflicten met zich mee[brengen]’ zich zal ‘moeten voorbereiden op een tijd waarin we met weemoed terugkijken op het betrekkelijk goedaardige imperialisme uit Washington.’ Niets lijkt voor de westerse commerciële pers erger dan de val van het Amerikaanse rijk. Dankzij de voortdurende reclame- en propaganda-campagnes is er een virtuele wereld ontstaan, waarin alleen nog tot consumenten getransformeerde mensen leven. De schijn is belangrijker geworden dan de werkelijkheid, waarbij de regel gedt dat ‘you must write your advertisement to catch damned fools – not college professors.’ Professor Boorstin zette uiteen dat
advertising has become the rhetoric of democracy… advertising has become the heart of the folk culture and even its very prototype. And as we have seen, American advertising shows many characteristics of the folk culture of other societies: repetition, a plain style, hyperbole and tall talk, folk verse, and folk music. Folk culture, wherever it has flourished, has tended to thrive in a limbo between fact and fantasy… how do the expressions of our peculiar folk culture come to us?
They no longer sprout from the earth, from the village, from the farm, or even from the neighborhood or the city. They come to us primarily from enormous centralized self-consciously ‘creative’ (an overused word, for the overuse of which advertising agencies are of no small part responsible) organizations. They come from advertising agencies, networks of newspapers, radio and television, from outdoor-advertising agencies, from the copywriters for ads in the largest-circulation magazines, and so on. These ‘creators’ of folk culture — or pseudo-folk culture — aim at the widest intelligibility and charm and appeal.
De trends van de massacultuur veranderen voortdurend en zijn even flexibel en wispelturig als de markt zelf. Nagenoeg niets ervan beklijft, of krijgt de tijd om te evolueren. En dat is juist ook de bedoeling van de consumptiecultuur. De consument moet permanent bestookt worden met alles dat nieuw, fris en vrolijk lijkt. En zo voltrekt zich een niet aflatend bombardement van beelden, waardoor, ‘in a mass society people are related not to each other but to some abstract organizing principle, they are often in a state of exhaustion, for this lack of contact is unnatural. So Masscult attempts to provide distraction for the tired businessman — or the tired proletarian, aldus Dwight Macdonald. In deze gelijkgeschakelde wereld wordt De Telegraaf zowel door de 'bovenbazen' als door de ‘onderkaste’gelezen, klassieke muziek door Radio 4 plat gedraaid om als ‘muziek voor miljoenen’ vertier te bieden, terwijl de beeldbuis wordt ‘opgevrolijkt’ door Pauwtjes en Jinekjes. Deze ontwikkeling was onvermijdelijk, aangezien:
[w]ith the French Revolution, the masses for the first time made their entrance onto the political stage, and it was not long before they also began to occupy a central position in culture.
Het gevolg was, aldus Macdonald, dat
[t]oday, in the United States, the demands of the audience, which has changed from a small body of connaisseurs into a large body of ignoramuses, have become the chief criteria of success… In Masscult (and in its bastard Midcult) everything becomes a commodity, to be mined for $$$$, used for something it is not, from Davy Crockett to Picasso. Once a writer becomes a Name, that is, once he writes a book that for good or bad reasons catches on, the Masscult (or Midcult) mechanism begins to ‘build him up,’ to package him into something that can be sold in identical units in quantity.
Het commerciële mens- en wereldbeeld van de mainstream-media staat onvermijdelijk op voet van oorlog met de hogere cultuur. De massacultuur van de zogeheten ‘vrije pers’:
destroys all values, since value-judgments require discrimination, an ugly word in liberal-democratic American. Masscult is very, very democratic; it refuses to discriminate against or between anything or anybody. All is grist to its mill and all comes out finely ground indeed.
Macdonald stelt in verband hiermee dat
objections to the giving-to-the-public-what-it-wants line are often attacked as undemocratic and snobbish. Yet it is precisely because I do believe in the potentialities of ordinary people that I criticize Masscult. For the masses are not people, they are not The Man in the Street or the Average Man, they are not even that figment of liberal condescension, ‘The Common Man.’ The masses are, rather, man as non-man, that is man in a special relationship to other men that makes it impossible for him to function as man (one of the human functions being the creation and enjoyment of works of art.)
De massamens is onderworpen aan ‘a uniform discipline whose only precedent was the “slave socialism” of Egypt.’ Deze ontwikkeling liep parallel met het ontstaan van het systeem van massaproductie en massaconsumptie. Macdonald:
The tendency of modern industrial society, whether in the USA or the USSR, is to transform the individual into the mass man. For the masses are in historical time what a crowd is in space: a large quantity of people unable to express their human qualities because they are related to each other neither as individuals nor as members of a community. In fact, they are not related to each other at all but only to some impersonal, abstract, crystallizing factor… The massa man is a solitary atom, uniform with the millions of other atoms that go to maken up ‘the lonely crowd,’ as David Riesman well calls our society. A community, on the contrary, is a group of individuals linked to each other by concrete interests.
Een wezenlijk probleem van de massamaatschappij is dat
[i]ts morality sinks to the level of the most primitive members — a crowd will commit atrocities that very few of its members would commit as individuals — and its taste to that of the least sensitive and the most ignorant. Yet this collective monstrosity, ‘the masses,’ ‘the public,’ is taken as a human norm by the technicians of Masscult.
Onafwendbaar daalt het culturele niveau in een massamaatschappij. Het verklaart waarom een Democratische 'populist' als Barack Obama met de slogan 'change we can believe in' president kon worden en een Republikeinse 'populist' Donald Trump het Witte Huis kon betreden met de leuze 'Make America Great Again.' Dit verraadt hoe een oppervlakkige consumptiecultuur gemobiliseerd blijft door kreten. Uiteindelijk wijkt het beeld, dat Ian Buruma geeft, niet wezenlijk af van de Reader’s Digest-versie van de VS, waardoor het door hem geschetste beeld in zijn columns even kitscherig en bedreigend is als de boodschap die Henry R. Luce in 1941 verspreidde, maar die mijn oude vriend Buruma nog steeds moet propageren als de ‘Henry R. Luce professor of Human Rights and Journalism aan de Bard College.’ Meer volgende keer.
Time Inc. editor-in-chief Henry R. Luce
