De journalistiek is een ideologisch slagveld. Ik constateer dit weer eens naar aanleiding van hetgeen Ben Knapen gisteren in de NRC vaststelde: 'Wall Street maakte vele jaren de dienst uit, betaalde praktisch voor elke senatorcampagne, was, kortom, het centrum van financiële, politieke en ideologische zwaartekracht.'
Deze constatering is volkomen juist, behalve dan dat die macht niet gestopt is, achter de schermen gaat die gewoon door. De ideologie van de vrije markt, die absoluut niet is afgezworen, verordonneert dat de economische machten dienen te bepalen hoe de werkelijkheid eruit moet zien en hoe die werkelijkheid door de opiniemakers gepresenteerd moet worden. Vandaar dat Knapen hooguit kan stellen dat die macht corrupt was. Met de nadruk op was. Hij moet doen alsof de plutocratie, die lak heeft aan de democratie, geen macht meer heeft. Dus: de verleden tijd. Had hij geschreven dat deze macht ongestoord doorgaat met het corrumperen van de parlementaire democratie dan had hij zichzelf buitenspel geplaatst en was hij niet langer meer serieus genomen door wat Hofland noemt 'de politiek literaire elite' van de polder. Dan was hij ogenblikkelijk gemarginaliseerd met alle consequenties van dien. Tegelijkertijd weet Knapen dat er geen echte democratie bestaat, een democratie waarbij de meerderheid bepaalt welke koers gevaren wordt en niet slechts een selecte elite van plutocraten. Dat moet hij verzwijgen, want anders zou hij bijvoorbeeld nooit zijn uitgenodigd om deel te nemen aan de besloten Bilderberg-conferenties, of lid zijn geworden van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, laat staan hoofdredacteur zijn geworden van een commerciele uitgave als de NRC. Mensen als Knapen verkeren permanent in een uiterst schizofrene situatie waarbij ze weten dat de realiteit fundamenteel anders is dan de werkelijkheid die de machtigen en hun woordvoerders, onder wie hijzelf, voorschotelen.
Ik herhaal nog even: 'Wall Street maakte vele jaren de dienst uit, betaalde praktisch voor elke senatorcampagne, was, kortom, het centrum van financiële, politieke en ideologische zwaartekracht.' Volgens Knapen was dus de VS jarenlang geen democratie, maar een plutocratie, waarbij Wall Street als 'het centrum van financiële, politieke en ideologische zwaartekracht' functioneerde, een centrum dat via corrupte volksvertegenwoordigers de lakens uitdeelde. En toch wordt door de commerciele journalistiek dit systeem steevast gepresenteerd als vitaal onderdeel van de westerse beschaving, die grootmoedig de zegeningen van de Verlichting over de wereld verspreidt. Weliswaar met geweld, maar dat kan nu eenmaal niet anders, aangezien er is sprake van een Botsing der Beschavingen, en als de duistere krachten elders met hun primitieve gebruiken niet goedschiks gehoorzamen dan maar kwaadschiks. Dat is de humane opdracht bij uitstek voor een ieder die blind gelooft in de absoluutheid van de Verlichtingsidealen. Het probleem van deze ideologie is echter dat de leider van de westerse beschaving geen democratie is, vanwege de simpele reden -- om de woorden van Knapen te citeren -- 'Wall Street.. het centrum van financiële, politieke en ideologische zwaartekracht' was.
Bijna als vanzelf komen we bij de andere opiniemaker van de 'slijpsteen voor de geest', te weten Carolien Roelants, die maar al te graag suggereert dat er wel degelijk sprake is van een Botsing der Beschavingen, zo blijkt uit suggestieve vragen als deze: 'Maar het is toch ook een feit dat er bijvoorbeeld in Saoedi-Arabië, bakermat van de islam, heel wat geestelijken waren en zijn die haat tegen andersdenkenden prediken?' Met andere woorden: in de 'bakermat van de islam' werd 'haat' gepredikt. Dit kennelijk in tegenstelling tot het christelijke Europa waar weliswaar eigen joodse burgers massaal in gaskamers verdwenen nadat eeuwenlang 'haat tegen andersdenkenden' was gepredikt, maar dat desalniettemin de bakermat is en blijft van rationaliteit en Verlichting, mensenrechten en andere borstklopperij. Deze claim is natuurlijk niets anders ideologische grootspraak, zoals serieuze journalisten maar al te snel ontdekken zodra ze hun neus buiten de deur steken.
In 2005 schreef ik dit: Voorjaar 2002 was ik getuige van de gewelddadige Israelische onderdrukking van de Palestijnse bevolking in de bezette gebieden en schreef daarover in het tijdschrift De Humanist het volgende: 'En vanaf maart van dit jaar was de wereld opnieuw getuige van militaire wreedheden, zoals het vanuit de lucht bombarderen van dichtbevolkte vluchtelingenkampen. En opnieuw plunderde het Israëlische leger huizen en banken, zoals onder andere Christiane Amanpour op CNN liet zien. Maar opnieuw ook dreigen de feiten in een deel van de Nederlandse media te verdwijnen achter meningen. Terwijl in de bezette gebieden de Israëlische terreur voluit in gang was, sprak NRC-redactrice Carolien Roelants met Khader Shkirat, directeur van LAW, de door Nederland financieel gesteunde Palestijnse mensenrechtenorganisatie, die al een decenniumlang gedocumenteerd over de Israëlische schendingen van het humanitair recht rapporteert. Zeven kolommen tekst, vijftien vragen, waarvan zeven over de Palestijnse zelfmoordaanslagen. Hoewel Shkirat verklaarde de aanslagen niet te rechtvaardigen, bleef Roelants op dit onderwerp doorhameren. Shkirat probeerde een verklaring te geven voor die aanslagen, met als enige resultaat haar vraag: 'Dus u kunt zelfmoordterrorisme rechtvaardigen?' Geen enkele vraag stelde de NRC-redactrice over bijvoorbeeld de grove schendingen van de Vierde Geneefse Conventie door Israël. In de feiten die de directeur van LAW had willen vertellen en de reden was van zijn bezoek aan Nederland, bleek ze niet geïnteresseerd. Een week later, het Israëlische leger is op dat moment volgens internationale getuigen druk bezig de sporen van oorlogsmisdaden uit te wissen, stelt deze NRC-redactrice op de voorpagina van haar krant zich de vraag of hier nu sprake is van 'Anti-Israel of antisemitisch.' Hoe moeten wij 'de verklaring van leden van het comité voor de Nobelprijs voor de vrede,' duiden 'dat de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Shimon Peres zijn Nobelprijs moet worden afgenomen.' En wat te denken van 'de veroordeling door de Mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties in Geneve van het "massaal doden" door Israël van Palestijnen bij de militaire operatie bij Jenin.' Intussen weten we dan al wel dat volgens dezelfde Peres de strijd bij Jenin een 'slachting' was. Een paar dagen later, op 20 april - het Israëlische leger is nog steeds bezig in Jenin - krijgt de NRC-lezer de ultieme mening gepresenteerd. Onder de kop 'De Tweede Holocaust' wordt een artikel van de Amerikaan Ron Rosenbaum als volgt ingeleid: 'De vraag is niet óf de tweede holocaust zal komen, maar wanneer. En opnieuw zullen Europeanen bereid zijn tot medeplichtigheid aan moord op de joden.' En zo zijn we stapsgewijs van kritiek op oorlogsmisdaden via antisemitisme in de tweede holocaust beland. De naakte feiten zijn vervangen door suggestieve meningen om elke terechte kritiek te criminaliseren en daarmee monddood te maken. Vorig jaar publiceerden 220 joodse Zuid-Afrikanen een zogeheten 'Gewetens-Verklaring', waarin zij de Israëlische behandeling van de Palestijnen op één lijn stelden met de onderdrukking van de zwarte bevolking tijdens het apartheidsregime. Oktober 1981 omschreef Nahum Goldman, van 1955 tot 1968 president van de World Zionist Organisation het als volgt: 'We zullen moeten begrijpen dat het joodse lijden tijdens de holocaust niet langer meer als verdediging zal dienen, en we zullen zeker moeten nalaten de holocaust als argument te gebruiken om gelijk wat we ook mogen doen te rechtvaardigen. De holocaust gebruiken als een excuus voor het bombarderen… is een soort "ontheiliging", een banalisering van de onschendbare tragedie van de holocaust, die niet misbruikt moet worden om een politiek twijfelachtig en moreel onverdedigbaar beleid te rechtvaardigen.' http://home.planet.nl/~houck006/israel.html Maar deze argumenten spelen bij Carolien Roelants geen rol. Zij schrijft vanuit een ideologische overtuiging en die is kort samengevat deze: hoe doortrapt en meedogenloos de blanke Westerse beschaving ook mag zijn, uiteindelijk blijft het superieur aan alle andere beschavingen. Wat het Westen en Israel doen, is per definitie goed want het Westen en Israel zijn democratisch. En iedereen die daar een vraagteken bij zet is voor haar verdacht. Dit wonderlijk geloof is de reden dat haar recensie van het boek van Fisk zo verward is. Eerst schrijft ze dat Fisk 'vaak volstrekt gelijk' heeft wanneer hij stelt dat het Westen 'hypocriet, onwetend en perfide' handelt in het Midden Oosten en vervolgens werpt ze de vraag op of 'die stelligheid van Fisk te maken [heeft] met zijn onbegrensde ijdelheid...?' Uit haar recensie spreekt het kleinburgerlijk ressentiment van een mens die de macht dient en degene die dit niet doet intens haat.'
Zie: http://stanvanhoucke.blogspot.com/2005/12/carolien-roelants-2.html
Roelants is een ideologe, die geen wezenlijke vragen stelt over haar eigen cultuur, maar zo overtuigd is van de eigen voortreffelijkheid dat ze alleen nog maar propaganda kan bedrijven in haar krant.
Gisteren reageerde ik op de column van Ben Knapen. Mijn vragen zijn de NRC-censor niet gepasseerd. Censor? Ja, censor, die vooraf bepaalt of wat geschreven is door de beugel kan. 'NB: Deze reactie moet nog worden beoordeeld)woensdag 13 mei 2009, 20:19 uur' Mijn keurig geformuleerde vragen zijn voor de NRC onacceptabel, ze vallen buiten de consensus van de officieel gesanctioneerde voorstelling van de werkelijkheid. Mijn vragen zijn te kritisch. Democratie is leuk, vrijheid van meningsuiting is prachtig, zolang de macht niet wezenlijk ter discussie staat, want uiteindelijk vormen de plutocraten de 'financiële, politieke en ideologische zwaartekracht.' En zo is het maar net. Ik had hem het volgende gemaild:
Meneer Knapen, u schrijft:’Wall Street maakte vele jaren de dienst uit, betaalde praktisch voor elke senatorcampagne, was, kortom, het centrum van financiële, politieke en ideologische zwaartekracht.’
Wat u hier stelt is dus dat de VS al die jaren geen democratie is geweest, maar een plutocratie, een bestuursvorm waarin geld ervoor zorgt dat de macht en de wetten door een financiele elite worden bepaald. Waarom hebben we dat niet eerder in de NRC gelezen? Ik bedoel dit, als u als voormalige hoofdredacteur van ‘de slijpsteen voor de geest’ dit constateert — weliswaar laat, maar toch, beter laat dan nooit — dan verwacht ik dat ook de verslaggeving van de NRC vanuit dit besef, vanuit deze algemeen bekende werkelijkheid, die nu ook door u wordt bevestigd, verslag geeft en gaf. Met andere woorden: verslag doet en deed van een imperiale macht die door en door gecorrumpeerd is/was door de rijke elite. Maar dat doet en deed de NRC niet. Waarom niet?
Ik heb nog een vraag: waarom maakt u pas ‘achteraf’' uw constatering publiekelijk bekend? En dan tenslotte nog deze vraag: als hoofdredacteur van de NRC was u destijds aanwezig bij besloten Bilderberg-conferenties, waar een uiterst select gezelschap machtige en gefortuneerde stervelingen hun belangen bespraken. Aanwezig was dus ook dezelfde groep rijken, die in de militair en politiek machtigste westerse staat voor ‘elke senatorcampagne [betaalde], kortom, het centrum van financiële, politieke en ideologische zwaartekracht [was].’ Meneer Knapen, gezien het feit dat u lid bent van het Republikeins Genootschap, ga ik ervan uit dat u een overtuigd democraat bent, iemand die voor openheid is in een wereld waarin volgens uw eigen zeggen de rijke elite ‘de dienst uitmaakte’. Bent u bereid om te vertellen wat er tijdens die besloten bijeenkomsten werkelijk besproken werd? In afwachting van uw antwoord,
collegiale groet,
Stan van Houcke'
Vooral de Hollandse elite is buitengewoon aanmatigend, maar dat is niet het ware probleem. Het echte probleem is dat hypocrisie en het onvermogen om de werkelijkheid te zien, uiteindelijk het systeem van binnenuit uitholt, zonder dat er een levensvatbaar alternatief mogelijk wordt gemaakt. Er kleeft ook een bepaalde grofheid aan het niet willen reageren, in het censureren van vragen van anderen. Het is een Hollandse botheid die ik als journalist niet in angelsaksische landen aantref. Knapen schreef dit: 'Dit Amerikaanse debat is prikkelend. (En eerlijk gezegd een verademing, omdat ook de reacties van veel burgers via websites zo vrij zijn van het hier gebruikelijke schelden en beledigen, maar dat tussen haakjes.) Meneer Knapen, zou dat Nederlandse gedrag mede veroorzaakt kunnen worden door de botheid van de 'politiek literaire elite' in de polder, die alleen maar met zichzelf in gesprek is? Ik bedoel, die grofheid van dat censureren, veronderstelt dat de meeste mensen te stom zijn om zelf een goed gefundeerd mens- en wereldbeeld te kunnen vormen, met andere woorden: dat de meeste lezers te stom zijn om dward door propaganda heen te prikken. Dat de lezers te stupide zijn om te zien dat de plutocratie in het Westen nog steeds de dienst uitmaakt. Die houding verraadt een denigrerende kijk op de doorsnee NRC-lezer, en getuigt tevens van een ondemocratische kijk op de wereld.
Ook mevrouw Roelants heeft tot nu toe nooit gereageerd op mijn kritiek, want zo werkt het namelijk, zodra men geen antwoord heeft, zwijgt men, in de hoop dat op die manier de vragensteller wordt gemarginaliseerd, maar die strategie werkt niet meer, dankzij internet. Het gevolg is dat de oplagen van de overgrote meerderheid van de kranten blijven dalen. Daarover later meer.
http://stanvanhoucke.blogspot.com/2009/05/ben-knapen-van-de-nrc.html
Ben Knapen bekleedt sinds 1 januari 2008 als bijzonder hoogleraar de leerstoel Media en Kwaliteit aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Knapen was voorheen hoofdredacteur van het NRC Handelsblad, senior directeur corporate communicatie, marketing en institutionele betrekkingen bij Philips en tot en met 2006 lid van de raad van bestuur bij PCM Uitgevers.