Vanmiddag was ik één van de mensen die een korte toespraak hield bij de begrafenis van de denker Paul Kuijpers. Ik zei het volgende:
In Paul Kuijpers’ lange leven heeft Europa een cirkel doorlopen. Ik geef u ter illustratie twee recente feiten:
1. een paar weken voor Paul’s heengaan maakte Der Spiegel bekend dat ‘A leaked confidential strategy paper shows Germany is preparing for a potential war with Russia, as it boosts its budget and plans to become the world’s third-biggest military spender.’ 2. Begin november van dit jaar verklaarde admiraal Charles Richard dat ‘This Ukraine crisis is just the warmup.’ Deze Amerikaanse commandant van Stratcom, verantwoordelijk voor het plannen en voeren van NAVO-oorlogen, voegde hieraan toe: ‘The big one is coming. And it isn't going to be very long before we are going to get tested in ways that we haven't been tested a long time.’
Op het snijpunt van politiek en cultuur balancerend, illustreren deze twee citaten in feite de context van Paul’s 93-jarig bestaan op aarde. Hij had het interbellum meegemaakt, de Tweede Wereldoorlog, de wederopbouw, de hoogconjunctuur, de neoliberale afbraak, en tenslotte de voorbereidingen van een westerse oorlog tegen Azië. Het is zeker niet vreemd dat juist hij verbijsterd merkte hoe snel het Europa van Brussel, waar de EU en de NAVO zijn gestationeerd, de derde ‘big one’ onvermijdelijk heeft gemaakt. Paul’s leven stond in het teken van oorlog en vrede. Veel van wat hij deed en dacht vloeide hieruit voort. En zoals bekend: Vrede is het alleen in de pauze, zoals W.L. Brugsma schreef, en hij kon het weten, aangezien hij als verzetsstrijder een serie nazi-concentratiekampen had overleefd. Paul Kuijpers’ generatie wist uit ervaring dat vrede een uitzondering is.
Geachte aanwezigen, een buitengewoon lang leven recht doen in enkele minuten kan niet. Daarom enkele flarden. Opnieuw een citaat: ‘De wetenschap manipuleert de dingen en ziet ervan af hen te bewonen. Zij stelt er haar eigen modellen van op en zij treedt slechts hier en daar in contact met de werkelijke wereld.’
De uitspraak is van de Franse filosoof Maurice Merleau-Ponty, maar beschrijft tegelijkertijd datgene waartegen Paul Kuijpers zich zijn hele werkzame leven heeft gekeerd. Paul was een in wezen radicale, humane denker in kringen van de gevestigde orde, die, zoals wij allen weten, een gevestigde wanorde in stand houdt. Hoewel vandaag de dag ook het op expansie gerichte Avondland geconfronteerd wordt met talloze bedreigingen op bijna elk gebied, is het een proxy-oorlog tegen Rusland begonnen, aangezien ‘The best lack all conviction, while the worst are full of passionate intensity.’
Nu er geen centrifugale kracht meer is om de samenleving bijeen te houden is het manicheïsche Europa zelfs bereid om het risico te lopen van een genocidale Derde Wereldoorlog. Vrij naar Merleau-Ponty kan zonder overdrijven gesteld worden dat ‘de politiek de dingen [manipuleert] en ervan af[ziet] hen te bewonen. Zij stelt er haar eigen modellen van op en treedt slechts hier en daar in contact met de werkelijke wereld.’ Hetzelfde geldt voor de huidige mainstream-pers.
Dit was het centrale onderwerp waarover ik de afgelopen jaren met Paul Kuijpers sprak. Met een bewonderenswaardige helderheid wist hij de huidige systeemcrisis te analyseren, waardoor hij ervan doordrongen was dat Europa opnieuw diep verdeeld was, mede doordat het Brussel’s beleid de kloof tussen rijk en arm almaar groter maakt. Hoewel zijn lichaam op was, en zijn stem steeds zachter werd, bleef zijn geest actief, alsof ik met een jongeman sprak, in de kracht van zijn leven. Paul Kuijpers was een man die als weinig anderen besefte dat, ik citeer hem: ‘de taal van de politiek een droomwereld creëert, die, net als de effectenbeurs, weliswaar geënt is op een waarneembare werkelijkheid maar daar feitelijk reeds lang van losgezongen is.’ Hij realiseerde zich dat in de huidige nachtmerrie van de totalitair functionerende technocratie, voor de ervaring van de mens geen plaats meer was. Vandaar ook dat twee vernietigende wereldoorlogen niet voldoende zijn geweest om het oorlogszuchtige Europa van 'Geen Jorwerd zonder Brussel' te temmen. Daarom bleef Kuijpers erop wijzen dat ‘Het denken vanuit de markt en niet vanuit de inhoud tot een scheve en eenzijdige plaatsbepaling’ van het bestaan zou leiden. Hij heeft gelijk gekregen.
Eén van zijn favoriete schrijvers was de joods-Britse auteur John Berger die stelde dat de machtigen vandaag de dag ‘de betekenis van alle woorden’ hebben veranderd. ‘En zodoende zijn zij niet meer in staat om welke waarheid dan ook uit te spreken. Als gevolg daarvan hebben zij het vermogen verloren zich ook maar iets te herinneren. Een verlies dat op een dag fataal zal zijn.’
Die dag nadert, nu het identiteitsloze Europa onder aanvoering van de Verenigde Staten, zich in een ‘dé facto’ oorlog heeft gestort met Rusland, en in feite met Azië, als wij uitgaan van de recente bellicose toespraak van de Duitse voorzitster van de Europese Commissie. Daarom hebben wij Paul Kuijpers en andere denkers, meer dan ooit nodig. Maar Paul is niet meer, en de rest van de intelligentsia is in de mainstream-media monddood gemaakt. En zo zijn ook wij sprakeloos overgeleverd aan een ‘rationality without reason,’ waardoor alleen nog mainstream-opiniemakers worden gehoord, de onnozele ‘talking heads’ met hun onbenullige zwart/wit mens- en wereldbeeld en hun cliché praatjes over, in de praktijk van alledag, niet bestaande mensenrechten en democratie. Het is ook niet onverklaarbaar dat de ‘corporate press’ vele jaren lang muisstil bleef over de onrechtvaardige gevangenschap van Julian Assange, want juist hij herinnerde het publiek eraan dat ‘bijna elke oorlog het resultaat is geweest van media leugens.’
Rest mij nog op te merken: Paul, God hebbe je ziel, dank je voor al je wijze inzichten, en naar de hel met alle farizeeërs.
' xlink:href='%23b'/%3e%3cuse fill='black' filter='url(%23c)' xlink:href='%23b'/%3e%3cpath fill='white' d='M12.162 7.338c.176.123.338.245.338.674 0 .43-.229.604-.474.725a.73.73 0 01.089.546c-.077.344-.392.611-.672.69.121.194.159.385.015.62-.185.295-.346.407-1.058.407H7.5c-.988 0-1.5-.546-1.5-1V7.665c0-1.23 1.467-2.275 1.467-3.13L7.361 3.47c-.005-.065.008-.224.058-.27.08-.079.301-.2.635-.2.218 0 .363.041.534.123.581.277.732.978.732 1.542 0 .271-.414 1.083-.47 1.364 0 0 .867-.192 1.879-.199 1.061-.006 1.749.19 1.749.842 0 .261-.219.523-.316.666zM3.6 7h.8a.6.6 0 01.6.6v3.8a.6.6 0 01-.6.6h-.8a.6.6 0 01-.6-.6V7.6a.6.6 0 01.6-.6z'/%3e%3c/g%3e%3c/svg%3e){kind=small}
' xlink:href='%23b'/%3e%3cuse fill='black' filter='url(%23c)' xlink:href='%23b'/%3e%3cpath fill='white' d='M10.473 4C8.275 4 8 5.824 8 5.824S7.726 4 5.528 4c-2.114 0-2.73 2.222-2.472 3.41C3.736 10.55 8 12.75 8 12.75s4.265-2.2 4.945-5.34c.257-1.188-.36-3.41-2.472-3.41'/%3e%3c/g%3e%3c/svg%3e){kind=small}
