Hipsters of ‘lifestyle evangelists’? Links de Makjes, rechts de Sauertjes.
Fragment uit Geert Mak's In
Europa: 'Cosmopolitan toont een complete andere levensstijl, met moderne en
open verhoudingen tussen mannen en vrouwen, chefs en ondergeschikten.’ Een
ander: ‘Cosmopolitan toont de Russinnen nieuwe rolmodellen: ongebonden vrouwen,
goed opgeleid, werkend, in staat om de postmoderne samenleving ten volle uit te
buiten. Het zijn de overwinnaars van de mannen.’ Derk Sauer: 'Dit
blad leerde de mensen om hun individualiteit weer uit te dragen. Het was hun
gids voor het nieuwe leven.'
Dat ‘nieuwe leven’ was het ouderwetse consumentisme
dat nu al een eeuw lang het centrale element is van de westerse cultuur. Een
verhelderend beeld van de wereld die Cosmopolitan propageert geeft de
Amerikaanse hoogleraar vrouwenstudies Jennifer Scanlon in haar boek Bad
Girls Go Everywhere. The Life of Helen Gurley Brown. The Woman Behind
Cosmopolitan Magazine. Scanlon, die algemeen beschouwd wordt al seen
autoriteit op het gebied van ‘consumer culture, popular culture, and women’s
history’ schreef in haar in 2009 verschenen boek:
The Russian edition of
Cosmopolitan, which began publication in 1995, provides a case in point… with
the significant capitalist inroads made in the 1990s, it seemed possible that
there existed a sufficient audience, particularly in Moscow and St.
Petersburg, to sustain a radically different, radically capitalist, magazine.
The publisher Derk Sauer, who successfully launched the Russian Good
Housekeeping, Harper’s Bazaar, and Playboy, felt that Russia, with its size,
had the potential to become a significant magazine market. More and more
products aimed at women were being produced there, but there were few vehicles
to enhance sales; magazines, of course, selectively and productively provide
that service. Sauer’s business partner, Annemarie van Gaal, described how she
chased the Hearst Magazines International president George Green all over the
world to make her case for a Cosmo launch. ‘I knew Cosmo could work here,’ she
explained. ‘You looked at Russian women and you saw how they dressed, how they
looked to the West, how they wanted to improve themselves. I knew that if there
was one magazine that shows how your life can be, a shop window you can look
in, this educational element that says you can do it this way or that way, and
that empowers you to do it, it was Cosmo,’
aldus Van Gaal die toen ik haar midden jaren
negentig in Moskou ontmoette een onvergetelijke indruk op mij maakte door zich
voor te stellen als iemand die ‘hoog begaafd’ is, maar vervolgens
niet in staat bleek om op mijn verzoek tien keer de zin ‘de kat krabt de
krullen van de trap’ zonder hakkelen uit te spreken. Even absurd is het
feit dat ze haar marketing gebabbel verkoopt als de ‘educational’ bevrijding
van de Russische vrouw door in de ‘radically capitalist’ glossy Cosmopolitan
te laten zien hoe ze zichzelf moeten, ik citeer mevrouw Van Gaal ‘verbeteren.’ Het is dezelfde kitsch van het westers cultureel imperialisme waarmee
Sauer tegenover Mak wegkwam door te beweren dat ‘dit blad de mensen [leerde] om
hun individualiteit weer uit te dragen,’ terwijl het Sauer en zijn
geldschieters Rusland als een lucratieve investering zagen omdat het ‘the
potential’ bezat ‘to become a significant magazine market. More
and more products aimed at women were being produced there, but there were few
vehicles to enhance sales; magazines, of course, selectively and productively
provide that service.’ Hetzelfde gold voor Sauer’s Russische editie van
Playboy. Maar omdat Geert Mak op zoek is naar ‘hoop’ wordt de
kapitalitische verlossingsleer als een hoopvol alternatief voor de hele
mensheid afgeschilderd. In zowel In Europa als Reizen zonder John is Mak niet
in staat gebleken om door de façade heen te prikken, om zien dat uitgekookte ‘con
men’ als Sauer tegenover zijn geldschieters een heel ander verhaal
afsteekt dan tegenover een journalist met een linkse achtergrond en dus laat
hij Sauer vertellen dat Cosmopolitan en Playboy ‘hét
middel’ zijn ‘om een lifestyle uit te drukken.’ En die
laat Mak door Russinnen samenvatten als ‘een complete andere
levensstijl, met moderne en open verhoudingen tussen mannen en vrouwen, chefs
en ondergeschikten… nieuwe rolmodellen: ongebonden vrouwen’ etc. Hetzelfde reclamejargon vinden we terug in zijn Reizen zonder John. Op
zoek naar Amerika en in zijn uitspraken als dat 'bij Obama het erg over het
verdedigen van verworven rechten [speelt],' terwijl volgens Amerikaanse intellectuelen de werkelijkheid de volgende
is:
Mike Stivers for Truthout: Anyone following issues of
civil liberties under Obama knows that his administration's policies have been
disastrous. The signing of the 2012 National Defense Authorization Act (NDAA),
which effectively legalizes indefinite detention of US citizens, the
prosecution of more whistleblowers than any previous president, the refusal to
close Guantanamo, and the adoption of ruthless positions in trials such as
Hedges vs. Obama and Holder vs. Humanitarian Law Project don't even encapsulate
the full extent of the flagrant violations of civil, political and
constitutional rights. One basic question that a lot of people seem to be
asking is, why? What's the rationale?
Maks verlangen naar ‘hoop’ verblindt
niet alleen hem maar ook de lezers van zijn bestsellers, en dat maakt deze
mainstream opiniemaker een even grote ‘con man’ als de door hem
met zoveel instemming geciteerde Derk Sauer. Wat betekent nu eigenlijk in concreto de
belofte dat Cosmopolitan ‘a shop window’ is ‘you can
look in’? Jennifer Scanlon over Helen Gurley Brown, de Amerikaanse uit
het Ozarks achterland, die de identiteit van de ‘Cosmo Girls’ decennialang
bepaalde:
Believe in yourself, she
exorts. Like yourself, but then feel utterly guiltless for working to look your
best. Fashion is silly, but enjoy taking it seriously… Sex is good, even when
it is not great. Money matters; so does being smart and acting smart. Good
health is critical; exercise facilitates it… Someday Mr. Right will come along.
‘He will be a good man, delicious in bed, but also kind, gentle, smart, mad
about you.’ […] ‘Grab him,’ she instructs about the right man when he comes along.
‘You’ll need to read Mommy’s books to find out how to do that.’
Het is deze puber filosofie die een hele generatie
volwassen vrouwen heeft gevormd. En het is Geert Mak die niet in staat is om in
zijn lezers van In Europa datgene te laten zien wat Scanlon wel lukt in
haar boek wanneer ze constateert dat de Cosmopolitan
editors, described by one
journalist as ‘lifestyle evangelists,’ follow their mentor closely, for like
‘all good evangelists,’ their work will not be completed ‘untill the Cosmo Girl
confidently struts the boardrooms and the bedrooms of the whole civilized
world.’
Scanlon stelde met betrekking tot Cosmopolitan dat
‘rarely had a magazine been so identified with its editor,’ Helen Gurley Brown,
de vrouw die geen kinderen had omdat die haar carriere in de weg zouden staan.
Ze verklaarde dat ‘getting us to be beautiful ain’t the problem!’
Het ware probleen voor de vrouw was dat ‘we are encouraged to be mothers, to
be pregnant.’ Een nog groter probleem bleek het ouder
worden, want het spreekt voor zich dat in de cultuur van het alles
overheersende heden er geen plaats is voor verleden en toekomst. Maar er bleef goddank ‘hoop,’
want zoals Scanlon schreef:
as Brown ages, technologies for
addressing the aging body to ‘do femininity,’ provides a means for women whose
bodies no longer conform to the mandates of desirability to continue to look –
and feel – younger. Many feminists might acknowledge but lament this reality,
finding in it evidence of just how little things have changed for women. Others
will warn of the potentially harmful side effects of cosmetic surgeries gone
wrong. The intrepid Brown, however, finds cosmetic surgery a perfectly
acceptable means of making it as an old woman in a world that women have
neither designed nor feel welcome in.
Helen Gurley Brown’s only
concern about cosmetic surgery is its expense and the ability of ‘her girls’ to
access it. ‘You might need to save money or take a second job she argues, ‘but
I absolutely recommend it.’ She recognizes that good looks remain important
through the lifespan and that, thanks in part to her, women find themselves
playing the beauty game for years longer. They now stay in the workplace and
the dating marketplace not only through middle age but through what many
consider old age.
'Cosmo Girl' Helen Gurley Brown
Met een blik op de foto hierboven van de opgekalefaterde Helen kan ik niet anders dan de kanttekening maken dat ‘beauty’
een kwestie van smaak is. Ook een foto van de wild dansende 68-jarige Helen
in een kort rokje met zwaaiende armen en een kalend hoofd is in elk geval voor mij niet het toppunt van ‘schoonheid’ en goede smaak. En ik vermoed ook niet voor anderen, aangezien jarenlang het gerucht ging dat na elke facelift met spanning werd uitgekeken
of Brown’s tepels inmiddels op haar wangen waren beland. Desondanks blijven
volgens Mak en Sauer de ‘Cosmo Girls’ het bevrijdende ‘rolmodel’
bij uitstek voor de ‘ongebonden’ middenklasse vrouw zonder eigen
smaak die ‘goed opgeleid, werkend, in staat’ is ‘de
genoegens van de postmoderne samenleving ten volle uit te buiten.’ Het
is dit beklemmend gebrek aan smaak dat men aantreft bij onze mainstream publicisten als Mak, voor wie beeldende kunst en muziek geen rol van betekenis in hun leven spelen, en zeker geen verzamelaars zijn van beeldende kunst, zoals vroeger de welgestelden waren. En toch menen de huidige opiniemakers dat ze anderen de juiste weg kunnen
wijzen in onze cultuur. Het is in feite voor het eerst in de
geschiedenis dat het establishment geen stijl bezit, en er ook niet naar
hunkert. Scanlon:
Without apology, Brown has had multiple surgeries,
including dermabrasion, facelifts, silicone injections, and breast
augmentation. The way she sees it, ‘You have to put yourself against age if you
intend to be a vital, sexual woman all your life as I do.’
Even as she did what she could to forestall aging,
Brown occasionally encountered reminders that she was growing older.
En net als Mak zat er voor haar niets anders op dan
de werkelijkheid te ontkennen:
‘There is just no way that I
can believe I’m the real age that I am,’ she mused. ‘I think older age is just
the pits, but you have to be some kind of nutcase to assume that you’re
escaping it. So I escape it as best I can, through my work.’ In this regard
Brown would be joined by countless women of her generation and later who could
find identity through work and fight the invisibility of the aging woman, and
the aging induced by inactivity, by remaining in the workplace as long as
possible.
Het verschijnsel ‘Cosmo Girls,’ gebaseerd op een geleende identiteit, wordt naarmate de dames ouder worden steeds belachelijker. Wie niet weet wat ik bedoel moet een middagje in de hoofdstedelijke P.C. Hooftstraat vanaf een terrasje gaan kijken naar al die opzichtig geklede vrouwen die met een gestyleerde Dior
zonnebril op hun gefacelifte, iets te bruine hoofd voorbij paraderen. Ook hier is sprake van bejaarde vrouwen die weigeren rekening te houden met hun leeftijd. In de Amsterdamse winkelstraat voor de nieuwe rijken ontdekt de kijker al snel dat hoe gestyleerder de zonnebril is des te gedateerder het hoofd er gaat uitzien, en dat dwars door het gemaskerd gezicht heen de naderende dood zichtbaar is geworden. Zoiets valt evenwel niet uit te leggen aan de ‘Cosmo Girls,’ net zo
min als het duidelijk te maken is aan dames met een breed achterwerk dat een
witte broek hun derrière nog groter maakt. Maar voordat ik afdwaal terug naar het onderwerp. Scanlon over Brown:
she was reluctant to move into
the role of cheerleader for older women. In 1982, after all, at age sixty, she
had published Having It All: Love, Success, Sex, Money, Even If You’re Starting
with Nothing, and although this book acknowledged that she drew on her many
years of experience to offer advice about living well, Brown did not include
aging among the book’s many thematic chapters.
Dat kon ook niet omdat in het eeuwige heden de dood
geen plaats heeft. Het dictaat van het kapitalisme is namelijk ‘Forever
Young,’ zolang mogelijk de
illusie van ‘hoop’ blijven koesteren dat het onvermijdelijke niet
zal gebeuren. Te laat besefte zelfs Helen Gurley Brown dat de werkelijkheid
niet eeuwig kan worden genegeerd:
Little by little… she began to
read the reactions to her aging self on the faces and through the body
language of others; that, coupled with hard looks in the mirror, landed her in
therapy. Her therapist told her, simply, ‘Older is what we get.’ The psychiatrist,
herself seventy-three, benefited at that moment from her own advanced age. ‘If
she’d been forty,’ Brown quipped, ‘I think I would have hit her.’ As someone
who had always prided herself on her ability to live in the real world, Brown
found herself uncharacteristically unprepared to deal with this simple and
inevitable reality. This fact, in and of itself, provided her impetus to write.
Een ander impuls was, naast seks, geld. Zij bezat een diep
geloof in de voortreffelijkheid van het kapitalisme. Jennifer Scanlon:
When most other feminists
considered Helen Gurley Brown at all, they found her brand of liberation
vexing. For one thing, she was an enormous proponent of the free market…
It makes sense that, given her
political beliefd and individualist allegiance to the system, another of the
key differences between Helen Gurley Brown and other feminists would be their
takes on individual versus collective change. Gloria Steinem would admonish
Brown that Cosmopolitan existed only on a personal level and failed to advocate
for structural changes that would benefit all women. Brown recognized that she
operated primarily on the individual level but refused to apologize for it.
Het gevolg van het individualiseren van maatschappelijke processen is dat een glossy magazine als
Cosmopolitan en de glossy boeken van Geert Mak een opportunistische en conformistische boodschap uitdragen,
waarbinnen Mak en Sauer zich moeiteloos kunnen bewegen in hun poging een zo
groot mogelijke oplage te bereiken. Maart 2013 schreef de gezaghebbende onderzoeksjournalist John Pilger in de New Statesman:
Whereas a generation ago, dissent and biting satire were allowed in the 'mainstream,' today their counterfeits are acceptable and a fake moral zeitgeist rules. 'Identity' is all, mutating feminism and declaring class obsolete. Just as collateral damage covers for mass murder, 'austerity' has become an acceptable lie. Beneath the veneer of consumerism, a quarter of Greater Manchester is reported to be living in 'extreme poverty.'
De reden dat ik Mak en Sauer als voorbeelden gebruik is omdat ik beiden al langere tijd persoonlijk ken en ik hun werk illustrerend vind voor de steeds meer om zich heen grijpende gevaarlijke intellectuele corruptie en kitsch. Dezelfde corruptie waarop Pilger telkens weer wijst, zoals in dit fragment:
What is modern propaganda? For many, it is the lies of a totalitarian state. In the 1970s, I met Leni Riefenstahl and asked her about her epic films that glorified the Nazis. Using revolutionary camera and lighting techniques, she produced a documentary form that mesmerized Germans; her 'Triumph of the Will' cast Hitler's spell.
She told me that the 'messages' of her films were dependent not on 'orders from above,' but on the 'submissive void' of the German public. Did that include the liberal, educated bourgeoisie? 'Everyone,' she said.
Today, we prefer to believe that there is no submissive void. 'Choice' is ubiquitous. Phones are 'platforms' that launch every half-thought. There is Google from outer space if you need it. Caressed like rosary beads, the precious devices are borne heads-down, relentlessly monitored and prioritised. Their dominant theme is the self. Me. My needs. Riefenstahl's submissive void is today's digital slavery.
Edward Said described this wired state in 'Culture and Imperialism' as taking imperialism where navies could never reach. It is the ultimate means of social control because it is voluntary, addictive and shrouded in illusions of personal freedom.
Today's 'message' of grotesque inequality, social injustice and war is the propaganda of liberal democracies. By any measure of human behaviour, this is extremism. When Hugo Chavez challenged it, he was abused in bad faith; and his successor will be subverted by the same zealots of the American Enterprise Institute, Harvard's Kennedy School and the 'human rights' organisations that have appropriated American liberalism and underpin its propaganda. The historian Norman Pollack calls this 'liberal fascism.' He wrote, 'All is normality on display. For [Nazi] goose-steppers, substitute the seemingly more innocuous militarisation of the total culture. And for the bombastic leader, we have the reformer manque, blithely at work [in the White House], planning and executing assassination, smiling all the while.'
Whereas a generation ago, dissent and biting satire were allowed in the 'mainstream,' today their counterfeits are acceptable and a fake moral zeitgeist rules. "Identity" is all, mutating feminism and declaring class obsolete. Just as collateral damage covers for mass murder, 'austerity' has become an acceptable lie. Beneath the veneer of consumerism, a quarter of Greater Manchester is reported to be living in 'extreme poverty.'
http://johnpilger.com/articles/the-new-propaganda-is-liberal-the-new-slavery-is-digital
Meer over de kitsch van Sauer en Mak later. Foto onder: Derk Sauer's bijdrage aan de bevrijding van de Russische vrouw.