zaterdag 21 mei 2016

Vluchtelingenstroom 104

We’ve lived so long under the spell of hierarchy — from god-kings to feudal lords to party bosses — that only recently have we awakened to see not only that ‘regular’ citizens have the capacity for self-governance, but that without their engagement our huge global crises cannot be addressed. The changes needed for human society simply to survive, let alone thrive, are so profound that the only way we will move toward them is if we ourselves, regular citizens, feel meaningful ownership of solutions through direct engagement. Our problems are too big, interrelated, and pervasive to yield to directives from on high.
Frances Moore Lappé. Time for Progressives to Grow Up. 2008

De prominente Amerikaanse cultuurcriticus en ‘Fellow of The American Academy of Arts and Sciences,’ Wendell Berry, schreef in zijn essaybundel The Unsettling of America (1977): 

One of the peculiarities of the white race's presence in America is how little intention has been applied to it. As a people, wherever we have been, we have never really intended to be. The continent is said to have been discovered by an Italian who was on his way to India. The earliest explorers were looking for gold, which was, after an early streak of luck in Mexico, always somewhere farther on. Conquests and foundlings were incidental to this search — which did not, and could not, end until the continent was finally laid open in an orgy of gold seeking in the middle of the last century. Once the unknown of geography was mapped, the industrial marketplace became the new frontier, and we continued, with largely the same motives and with increasing haste and anxiety, to displace ourselves — no longer with unity of direction, like a migrant flock, but like the refugees from a broken anthill. In our time we have invaded foreign lands and the moon with the high-toned patriotism of the conquistadors, and with the same mixture of fantasy and avarice (hebzucht. svh).

In aansluiting op dit citaat stelde Berry: 

The Indians did, of course, experience movements of population, but in general their relation to place was based upon old usage and association, upon inherited memory, tradition, veneration (verering. svh). The land was their homeland. The first and greatest American revolution, which has never been superseded, was the coming of people who did not look upon the land as a homeland. But there were always those among the newcomers who saw that they had come to a good place and who saw its domestic possibilities. Very early, for instance, there were men who wished to establish agricultural settlements rather than quest (zoektocht. svh) for gold or exploit the Indian trade. Later, were know that every advance of the frontier left behind families and communities who intended to remain and prosper where they were. But we know also that these intentions have been almost systematically overthrown. 

Generation after generation, those who intended to remain and prosper where they were have been dispossessed and driven out, or subverted and exploited where they were, by those who were carrying out some version of the search for El Dorado. Time after time, in place after place, these conquerors have fragmented and demolished traditional communities, the beginnings of domestic cultures. They have always said that what they destroyed was outdated, provincial, and contemptible. And with alarming frequency they have been believed and trusted by their victims, especially when their victims were other white people. 

If there is any law that has been consistently operative in American history, it is that the members of any established people or group or community sooner or later become 'redskins' — that is, they become the designated victims of an utterly ruthless, officially sanctioned and subsidized exploitation. The colonists who drove off the Indians came to be intolerably exploited by their imperial governments. And that alien imperialism was thrown off only to be succeed by a domestic version of the same thing; the class of independent small farmers who fought the war of independence has been exploited by, and recruited into, the industrial society until by now it is almost extinct.

Het grote en wezenlijke probleem van deze discontinuïteit is de vervreemding van het individu van zijn directe omgeving en van zichzelf, waardoor hij niet in staat is om ergens diep geworteld te raken, het gevoel te hebben bij een omgeving en een gemeenschap te horen, to belong

Belongingness is the human emotional need to be an accepted member of a group. Whether it is family, friends, co-workers, or a sports team, humans tend to have an 'inherent' desire to belong and be an important part of something greater than themselves. This implies a relationship that is greater than simple acquaintance or familiarity. The need to belong is the need to give, and receive attention to, and from, others.

Belonging is a strong and inevitable feeling that exists in human nature. To belong or not to belong can occur due to choices of one's self, or the choices of others. Not everyone has the same life and interests, hence not everyone belongs to the same thing or person. Without belonging, one cannot identify themselves as clearly, thus having difficulties communicating with and relating to their surroundings.

Roy Baumeister and Mark Leary argue that belongingness is such a fundamental human motivation that we feel severe consequences of not belonging. If it wasn’t so fundamental, then lack of belonging wouldn’t have such dire consequences on us. This desire is so universal that the need to belong is found across all cultures and different types of people.

De Amerikaanse auteur en wiskundige Richard K. Moore zette met betrekking tot het cruciaal begrip ‘belong’ het volgende uiteen:

Another thing about families is that people generally want to belong to one. Indeed it is a basic human need to be part of a family. Everyone's heart feels sympathy for the poor orphan child, living in some cold institutional 'home.' And what can be more heart-wrenching than a child (or parent for that matter) who loses their family in a tragic accident? It is natural, God-given if you will, for people to live as part of a family. We have an inherent need to 'belong', particularly when we are growing up. The breakdown of the family unit in our modern societies is one of our biggest causes of stress and anxiety.

Let us consider this notion of 'belonging' in relation to our communities. In our modern societies, with few exceptions, we don't really have any sense of community. We drive our cars somewhere else to work, then we come home and spend most of our time in our houses, or we visit with our circle of friends, who may live miles away. We often don't even know our neighbors. We identify with sports teams or TV families more than we identify with our communities or neighbors. We are likely to feel 'involved' with remote wars and affairs in Washington (Ottawa, London...), and have little interest or concern with local affairs. We don't have a real sense of 'belonging' in our communities, other than as a place where our individual comforts happen to be located. We can move to another town, get another job and similar house, and hardly notice the change.

Now consider what sense of 'belonging' we would be likely to experience in a self-governing community. For one thing, we would would be much better acquainted with our neighbors and fellow residents generally, if we worked with one another to make community policy and set community agendas. And certainly we would feel more involved in what's going on in our community, since we would be participating directly in its affairs. Beyond that, we would think of our community as a welcoming place, where we are known and where our voice is listened to. We would feel a part of our community's successes in dealing with its problems. We would feel a sense of ownership — and of belonging. We would see it as ‘our community' rather than just as a place where our house is located.

Our feelings toward other community members would be a bit like our feelings toward family members. Just as two brothers might be frequently at each other's throats, there might be people in the community we don't like and don't get along with. But as with the brothers, we would would come to our fellow's aid if they were really in trouble. We would see one another as 'partners in running our community'. There would be a sense of comradery in the shared project of improving our local quality of life. Our community would be like a family-writ-large, a place where we find support, where our needs matter, where our fellows care about us, where there is a ‘place for us.’

As individuals and families we would have our own life paths, our unique ambitions and our autonomy, but we would understand that our own autonomy and well-being can be best served when we respect the autonomy and well-being of our fellows. We would realize that there is a trade-off between freedom and responsibility. By our participation in decision making we would be learning how to make such trade-offs so that we all benefit and all have a sense of real freedom -- rather than enjoying 'privileges granted by the state,’ privileges that can be taken away at any time, as we have been recently learning.

Let us return again to this matter of ‘belonging,' and the natural human need to belong in a family, to have the support of a family. And let us bring into consideration the origins of our species, the conditions under which we evolved into social beings. In indigenous hunter-gatherer societies, which is how all of our ancestors lived for 90% of our time as humans (some 100,000 years), people have a very strong sense of 'belonging' to their tribal group. They also have a strong sense of individuality and personal life path, but their identity with their group is very fundamental. In such societies the most terrible punishment one can experience is banishment. In these societies, banishment from the tribe is just as heart-breaking as losing ones family. Such societies are also egalitarian, with everyone participating equally in tribal decisions.

Don't all of us, in our hearts, dream of this kind of ‘belonging’? To live in a supportive society where we 'have a place' and 'have a say’? Isn't this why shows like 'Little House on the Prairie' have been so popular? Don't we all yearn for communities where we can be closer to nature, more connected to place, where we have more direct control over our lives, where we help new neighbors build barns, where children respect the wisdom of their elders, and the elders respect children's need to grow up and learn for themselves? Isn't there a memory deep in our hearts of 'belonging' in a society in this way? Of being part to a 'larger supportive family’?  Don't we often feel like 'lost souls' in our modern, isolating societies? Is this not a big part of the reason why there is so much anti-social behavior, anxiety, depression, and so many stress-related illnesses, psychological hang ups, dysfunctional families, and suicides?

My own belief, based partly on what my heart tells me, and partly on my investigations into anthropology and psychology, is that being part of a supportive community is a natural human need, on a par with the need to be part of a supportive family. This is not to say that people might not move to a different community, or spend time as world travellers, but as a basic infrastructure for society, our ‘natural condition' is to grow up in a supportive community ('it takes a village to raise a child'), and to participate as equals in our society's governance as adults.

'The Wizard of Oz' can be seen as an insightful metaphor for our human condition. We (Dorothy) are now in Oz (the modern world), with glittering lights, fantastic castles, Great Witches and Wizards, and we are lost, we don't belong. We have only Toto (family) as a connection to home (belonging), and to Toto we hang on for dear life. We thought we wanted to run away from home and find 'freedom', and we learn that what we really want is to return home, to our heart’s desire, to where Auntie Em still waits, to our native soil, our beloved Kansas, where we ‘belong.'

De conservatieve Amerikaanse New York Times-commentator David Brooks merkt in zijn boek On Paradise Drive (2005) op dat zijn landgenoten

don’t perceive where they live as a destination, merely as a dot on the flowing plane of multidirectional movement. The simple fact is that Americans move around more than any other people on earth. In any given year, 16 percent of Americans move, compared with about 4 percent of the Dutch and Germans, 8 percent of the Brits, and about 3 percent of the Thais. According to the Census Bureau’s Current Population survey, only a quarter of American teenagers expect to live in their hometowns as adults, which reflects a truly radical frame of mind. Today as always, Americans move so much and so feverishly that they change the landscape of reality more quickly than we can adjust our mental categories. 

In The Unsettling of America beschrijft Berry de continuïteit van de Amerikaanse roofbouw  aan de hand van het lot van ondermeer de Amerikaanse boeren, de binnenlandse slachtoffers van het expansionistische beleid van Washington en Wall Street:

As so often before, these are designated victims — people without official sanction, often without official friends, who are struggling to preserve their places, their values, and their lives as they know them and prefer to live them against the agencies of their own government, which are using their own tax money against them.

The only escape from this destiny of victimization has been to 'succeed' — that is, to 'make it' into the class of exploiters, and then to remain so specialized and so 'mobile' as to be unconscious of the effects of one's life or livelihood. This escape is, of course, illusory, for one man's producer is another's consumer, and even the richest and most mobile will soon find it hard to escape the noxious effluents and fumes of their various public services.

Let me emphasize that I am not talking about an evil that is merely contemporary or 'modern,' but one that is as old in America as the white man's presence here. It is an intention that was organized here almost from the start. 'The New World,' Bernard DeVoto (beroemde twintigste eeuwse Amerikaanse historicus, svh) wrote in The Course of Empire, 'was a constantly expanding market… Its value in gold was enormous but it had still greater value in that it expanded and integrated the industrial systems of Europe.'

And he continues: 'The first belt-knife given by a European to an Indian was a portent as great as the cloud that mushroomed over Hiroshima… Instantly the man of 6000 B.C. was bound fast to a way of life that had developed seven and a half millennia beyond his own. He began to live better and he began to die.’ […]

As war became deadlier in purpose and armament a surplus of women developed, so that marriage customs changed and polygamy became common. The increased usefulness of women in the preparation of pelts worked to the same end… Standards of wealth, prestige, and honor changed. The Indians acquired commercial values and developed business cults. They became more mobile.'

Die culturele genocide, 'the systematic destruction of traditions, values, language, and other elements which make a one group of people distinct from other groups,' voltrekt zich tegenwoordig wereldwijd, als gevolg van de voortgaande gewelddadige globalisering. DeVoto constateerde begin jaren vijftig van de vorige eeuw dat

The New World was a constantly expanding market; no limit to its development could be foreseen and indeed there was no limit. It's volume in gold was enormous but it had still greater value in that it expanded and integrated the industrial systems of Europe. It was thus a powerful force in the development of capitalism and nationalism. 
   
Ook Europa betaalde in de twintigste eeuw een zeer hoge prijs voor het kapitalistische narcisme van 'winner takes all.' Nog steeds gaat de Derde Wereld gebukt onder de westerse agressie en uitbuiting. Men dient evenwel niet te vergeten dat de eerste slachtoffers de oorspronkelijke bewoners van Amerika waren. Alles wat met hen gebeurde, overkwam naderhand andere volkeren, die met geweld onder blanke en christelijke heerschappij waren gebracht. Uiteindelijk werd onvermijdelijk eveneens de eigen blanke arbeidersklasse de dupe, een proces dat tot op de dag van vandaag ongestoord doorgaat. De Indianen waren als het ware de proefkonijnen van het moderne westerse kapitalisme, met als gevolg:

In the sum it was cataclysmic. A culture was forced to change much faster than change could be adjusted to. All corruptions of culture produce breakdowns of morale, of communal integrity, and of personality, and this force was as strong as any other in the white man's subjugation of the red man,’

aldus de historicus Bernard DeVoto. Wendell Berry voegt hieraan toe:

I have quoted these sentences from DeVoto because, the obvious differences aside, he is so clearly describing a revolution that did not stop with the subjugation of the Indians, but went on to impose substantially the same catastrophe upon the small farms and the farm communities, upon the shops of small local tradesman of all sorts, upon the workshops of independent craftsmen, and upon the households of citizens. It is a revolution that is still going on. The economy is still substantially that of the fur trade, still based on the same general kinds of commercial items: technology, weapons, ornaments, novelties, and drugs. The one great difference is that by now the revolution has deprived the mass of consumers of any independent access to the staples of life: clothing, shelter, food, even water. Air remains the only necessity that the average user can still get for himself, and the revolution has imposed a heavy tax on that by way of pollution. Commercial conquest is far more thorough and final than military defeat. The Indian became a redskin, not by loss in battle, but by accepting a dependence on traders that made necessities of industrial goods. This is not merely history. It is a parable. 

Aan het einde van die eeuwenlange cyclus, staat Europa -- waar de rooftochten waren begonnen -- op het punt ‘a redskin’ te worden, ‘not by loss in battle, but by accepting a dependence’ van Wall Street en het militair-industrieel complex. Het Avondland wordt door de VS als pion geofferd om in NAVO-verband de eerste klap op te vangen in het gepland gewapend conflict met Rusland en daarna met China. Het Brussel van Geert Mak, waar niet alleen het EU-hoofdkwartier gevestigd is maar ook dat van de NAVO, heeft zich afhankelijk gemaakt van de elitebelangen van Washington en Wall Street. Mak krijgt op die manier toch gelijk met zijn slogan ‘Geen Jorwert zonder Brussel,’ maar  anders dan hij verwachtte. Ziehier zowel de ironie van de geschiedenis als de logische wetmatigheid ervan, want ‘wie naar het zwaard grijpt, zal door het zwaard omkomen,’ zoals Mak’s bijbel de christen waarschuwt. Brussel is de metafoor voor de bureaucratie, de corrupte politici en het militair-industrieel complex. Alle drie werken samen aan de voorbereidingen van een dreigend armageddon. Geen van de drie is in staat de loop van de geschiedenis om te buigen. Alleen de bevolking kan dit, de massa die zich al die tijd op sleeptouw heeft laten nemen. Maar dan moet men eerst een beeld hebben van het wezenlijke probleem waarmee wij geconfronteerd worden. Wendell Berry formuleert de kwestie als volgt:    

We can understand a great deal of our history… by thinking of ourselves as divided into conquerors and victims… we are divided between exploitation and nurture… We are all to some extent the products of an exploitive society, and it would be foolish and self-defeating to pretend that we do not bear its stamp.

Let me outline as briefly as I can what seem to me the characteristics of these opposite kinds of mind. I conceive a strip miner to be a model exploiter, and as a model nurturer I take the old-fashioned idea or ideal of a farmer. The exploiter is a specialist, an expert the nurturer is not. The standard of the exploiter is efficiency; the standard of the nurturer is care. The exploiter’s goal is money, profit; the nurturer’s goal is health — his land’s health, his own, his family’s, his community’s, his country’s. Whereas the exploiter asks of a piece of land only how much and how quickly it can be made to produce, the nurturer asks question that is much more complex and difficult: What is its carrying capacity? (That is: How much can be taken from it without diminishing it? What can it produce dependably for an indefinite time?) The exploiter wishes to earn as much as much as possible by as little work as possible; the nurturer expects, certainly, to have a decent living from his work, but his characteristic wish is to work as well as possible. The competence of the exploiter is in organization; that of the nurturer is in order — a human order, that is, that accommodates itself both to order and to mystery. The exploiter typically serves an institution or organization, the nurturer serves land, household, community, place. The exploiter thinks in terms of numbers, quantities, ‘hard facts’; the nurturer in terms of character, condition, quality, kind.


'Strip-mining. Mountaintop removal,' waarbij de hele berg wordt afgegraven en op de kolenlagen na, in ravijnen wordt gedumpt, waardoor het grondwater vergiftigd wordt in staten als Kentucky en Western Virginia.  Het verwoeste landschap is het enige dat overblijft, zoals ik vijf jaar geleden zag toen ik door dit gebied reed.

Het kapitalisme en zeker in zijn neoliberale vorm is het domein van de ‘uitbuiters,’ die in permanente staat van oorlog verkeren met mens en natuur. Alles is onderworpen aan de korte termijn belangen van enkele individuen. Het is de cultuur van de oneindige roofbouw in een eindige wereld, die tot de algehele vernietiging leidt, zoals nu blijkt uit onder andere de uitputting van vitale grondstoffen, de klimaatverandering, en de voortdurende oorlogen. In dit opzicht is de ‘exploiter clearly the prototype of the ‘masculine’ man — the wheeler-dealer whose ‘practical’ goals require the sacrifice of flesh, feeling, and principle.’ Daarbij geldt dat de

exploitive always involves the abuse or the perversion of nurture and ultimately its destruction. Thus, we saw how far the exploitive revolution had penetrated the official character when our recent secretary of agriculture (minister Earl Butz. svh) remarked that 'food is a weapon.' (een beleid dat eveneens door  de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger, werd toegepast. svh) This was given a fearful symmetry indeed when, in discussing the possible use of nuclear weapons, a secretary of defense spoke of 'palatable' (aanvaardbare. svh) levels of devastation. Consider the associations that have since ancient times clustered around the idea of food — associations of mutual care, generosity, neighborliness, festivity, communal joy, religious ceremony — and you will see that these two secretaries represent a cultural catastrophe. The concerns of farming and those of war, once thought to be diametrically opposed, have become identical. Here we have an example of men who have been made vicious, not presumably by nature or circumstance, but by their values. 

Food is not a weapon. To use it as such — to foster a mentality willing to use it as such — is to prepare, in the human character and community, the destruction of the sources of food. The first casualties of the exploitive revolution are character and community. When those fundamental integrities are devalued and broken, then perhaps it is inevitable that food will be looked upon as a weapon, just as it is inevitable that the earth will be looked upon as fuel and people as numbers or machines. But character and community — that is, culture in the broadest, richest sense — constitute, just as much as nature, the source of food. Neither nature nor people alone can produce human sustenance, but only the two together, culturally wedded…

To think of food as a weapon, or of a weapon as food, may give an illusory security and wealth to a few, but it strikes directly at the life of all. 

The concept of food-as-weapon is not surprisingly the doctrine of a Department of Agriculture that is being used as an instrument of foreign political and economic speculation. This militarizing of food is the greatest threat so far raised against the farmland and the farm communities of this country. If present attitudes continue, we may expect government policies that will encourage the destruction, by overuse, of farmland. This, of course, has already begun. To answer the official call for more production — evidently to be used to bait or bribe foreign countries — farmers are plowing their waterways and permanent pastures; lands that ought to remain in grass are being planted in row crops. Contour plowing, crop rotation, and other conservation measures (om gevreesde dustbowls te voorkomen. svh) seem to have gone out of favor or fashion in official circles and are practiced less and less on the farm. This exclusive emphasis on production will accelerate the mechanization and chemicalization of farming, increase the price of land, increase overhead and operating costs, and thereby further diminish the farm population. Thus the tendency, if not the intention, of Mr. Butz's confusion of farming and war is to complete the deliverance of American agriculture into the hand s of corporations.

The cost of this corporate totalitarianism in energy, land, and social disruption will be enormous. It will lead to the exhaustion of farmland and farm culture. Husbandry will become an extractive industry; because maintenance will give way to production, the fertility of the soil will become a limited, un-renewable resource like coal or oil.

Anno 2016, bijna vier decennia nadat Wendell Berry dit schreef, blijkt hoe profetisch zijn voorspellingen waren. ‘Food’ als ‘weapon,' geldt meer dan ooit, aangezien het 'overmatig gebruik' van landbouwgrond almaar toeneemt,  niet alleen in de VS, maar vandaag de dag wereldwijd. Zo maakte de FAO eind 2011 bekend:

Quarter of world's landmass 'highly degraded': UN

Published on 28 November 2011 - 7:12pm

The UN food agency warned Monday that a quarter of the world's landmass is 'highly degraded,' making it difficult to meet the food needs of a booming population.

'Humankind can no longer treat these vital resources as if they were infinite,' said Jacques Diouf, head of the UN Food and Agriculture Organisation (FAO) based in Rome.

'The time for business as usual is over,' Diouf told reporters, calling the FAO's assessment of the planet's resources, a first for the organization, a 'wake-up call.’

The survey found that 25 percent of the world's land is 'highly degraded' and 44 percent is 'moderately degraded,' while only 10 percent was classified as ‘improving.'

The categories in the report entitled 'The State of the World's Land and Water Resources for Food and Agriculture' (SOLAW) included classic soil and water degradation, as well as other aspects like biodiversity loss.

The report said land degradation was worst down the west coast of the Americas, across the Mediterranean region of southern Europe and north Africa, across the Sahel and the Horn of Africa and throughout Asia.


Verzilting waardoor de grond onbruikbaar is geworden. 'Salt is degrading one-fifth of the world’s irrigated land and causing around US$27.3 billion per year in economic losses, according to a new assessment from the United Nations University (UNU). That’s because every day for the past 20 years, an average of 2,000 hectares of farmland has been impacted by salt accumulation in arid and semi-arid regions across 75 countries. Now these lands currently cover about 62 million hectares — equal to the size of France.' http://ourworld.unu.edu/en/one-fifth-of-global-farm-soil-degraded-by-salt 

Deze gang van zaken is het resultaat van de onverzadigbare drang naar meer. Meer van alles, de ideologie waarop het geglobaliseerde westerse kapitalisme is gebaseerd, de eeuwige groei. Berry:

Te first principle of the exploitive mind is to divide and conquer. And surely there has never been a people more ominously (onheilspellend. svh) and painfully divided than we are — both against each other and within ourselves. Once the revolution of  exploitation is under way, statesmanship and craftsmanship are gradually replaced by salesmanship. Its stock in trade in politics is to sell despotism and avarice as freedom and democracy. In business it sells sham (schijn. svh) and frustration as luxury and satisfaction. The  constantly expanding market  first opened in the New World by the fur traders is still expanding — no longer so much by expansions of territory or population, but by the calculated outdating, outmoding, and degradation of goods and by the hysterical self-dissatisfaction of consumers that is indigenous (aangeboren. svh) to an exploitive economy. 

This gluttonous (vraatzuchtige. svh) enterprise of ugliness, waste, and fraud thrives in the disastrous breach it has helped to make between our bodies and our souls. As a people, we have lost sight of the profound communion — even the union — of the inner with the outer life. Confucius said: ‘If a man have not order within him/He can not spread order about him.’ Surrounded as we are by evidence of the disorders of our souls and our world, we feel the strong truth in those words as well as the possibility of healing that is in them. We see the likelihood that our surroundings, from our clothes to our countryside, are the products of our inward life — our spirit, our vision — as much as they are products of nature and work. If this is true, then we cannot live as we do and be as we would like to be. There is nothing more absurd, to give an example that is only apparently trivial, than the millions who wish to live in luxury and idleness and yet be slender and good-looking. We have millions, too, whose livelihoods, amusements, and comforts are all destructive, who nevertheless wish to live in a healthy environment; they want to run their recreational engines in clean, fresh air. There is now, in fact, no ‘benefit’ that is not associated with disaster. That is because power can be disposed morally or harmlessly only by thoroughly unified characters and communities. 

De dag dat ik dit fragment van Wendell Berry overschrijf, zaterdag 21 mei 2016, lees ik op internet:

In de Volkskrant filosofeert Asscher vandaag ook al over de volgende verkiezingen. 'Je voelt in Nederland dat er weer behoefte is aan een soort samenlevingsrevival. Dat zal één van de onderliggende vragen worden bij de komende verkiezingen. Wil je samen vooruit, of toch ieder voor zich. Of ik daarin een rol speel, ga ik bekijken.’

En niemand van de Volkskrant die de vice-premier van de sociaal democraten de voor de hand liggende journalistieke vraag durft te stellen:

Meneer Asscher, al jarenlang voert uw kabinet een keihard bezuinigingsbeleid, waarbij de kloof tussen arm en rijk almaar toeneemt. U verkocht deze neoliberale politiek onder de noemer: ‘van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving.’ Met andere woorden: denkt u nu werkelijk bij uw volle verstand dat juist u, of all people, ‘een rol’ kan spelen bij ‘een soort samenlevingsrevival,’ of belazert u als PVDA-er het stemvee opnieuw?

Alleen in totalitaire systemen gaat een dergelijke propaganda door voor journalistiek. 


Let op het rood-witte socialisten-vuistje achter minister Asscher. Lodewijk Asscher liet een financiële chaos achter in Amsterdam, maar via zijn vriendjes in de mainstream-polderpers weet hij telkens weer reclame voor zichzelf te maken. Zie ook de rode stropdas rond de nek van deze telg uit een rijke diamantairs-familie, die tijdens de oorlog een collaborerende rol speelde. It runs in the family.
'Op socialisten, sluit de rijen,
Het rode vaandel volgen wij.
Het geldt den arbeid te bevrijden,
Verlossing uit de slavernij!'


Vluchtelingenstroom 103

Go on, my dear Americans, whip your horses to the utmost — Excitement; money! politics! — open all your valves and let her go — going, whirl with the rest — you will soon get under such momentum you can't stop if you would. Only make provision betimes, old States and new States, for several thousand insane asylums. You are in a fair way to create a nation of lunatics.
Walt Whitman. 1878

A sense of place must include, at the very least, knowledge of what is inviolate (ongeschonden. svh) about the relationship between a people and the place they occupy, and certainly, too, how the destruction of this relationship, or the failure to attend to it, wounds people. Living in North America and trying to develop a philosophy of place  —  a recognition of the spiritual and psychological dimensions of geography — inevitably brings us back to our beginnings here, to the Spanish inversion (omwenteling. svh). The Spanish experience was to amass wealth and go home. Those of us who have stayed, who delight in the litanies of this landscape and who can imagine no deeper pleasure than the fullness of our residency here, look with horror on the survival of that imperial framework in North America — the physical destruction of a local landscape to increase the wealth of people who don't live there, or to supply materials to buyers in distant places who will never know the destruction that proces leaves behind. 
Barry Lopez. The Rediscovery of North America. 1990

Every boulder on a talus slope is different, no two needles on a fir tree are identical. How could one part be more central, more important, than any other?
Gary Snyder. The Practice of the Wild. 1990

In Een ecologische geschiedenis van Noord-Amerika (2001) concludeerde de Australische paleontoloog Tim Flannery:

De kern van de pionierservaring schuilt in de enorme rijkdommen en als die rijkdommen onbegrensd zijn, waarom zou je daar dan zuinig mee omspringen of ze zelfs maar efficient benutten. Het doel is de bestaansbronnen zo snel mogelijk te exploiteren en vervolgens verder te trekken. Het is deze pioniershouding ten aanzien van de benutting van bestaansbronnen die ten grondslag ligt aan het kapitalisme en waar hedendaagse natuurbeschermers het zo moeilijk mee hebben. In deze zin is de erfenis van de Amerikaanse pionier nog altijd onder ons.

437 pagina’s lang onderbouwt Flannery de stelling dat het Amerikaans radicalisme een systeem is van roofbouw dat alles wat in de weg staat elimineert. Flannery:

In de jaren vijftig van de vorige eeuw hadden de Noord-Amerikanen ongeveer viervijfde van de dierenwereld van het continent uitgemoord, meer dan de helft van de bomen gekapt, de inheemse culturen vrijwel volledig vernietigd, de meeste rivieren afgedamd, de productieve zoetwatervisserij verwoest en een groot deel van de bodem uitgeput. Ze hadden een grote overwinning in de oorlog behaald en een van de welvarendste en zelfgenoegzaamste maatschappijen aller tijden gecreëerd, en nog was de plundering van de de natuurlijke bestaansbronnen niet afgelopen. In 1999 stonden twaalfhonderd inheemse Noord-Amerikaanse soorten op de officiële lijst van bedreigde diersoorten en dat is een zware onderschatting, want betrouwbare schattingen gaan ervan uit dat ongeveer zestienduizend soorten ernstig in hun voortbestaan bedreigd worden… superioriteit heeft wel een prijskaartje gehad, want het kostte het continent een groot deel van zijn natuurlijke rijkdommen en zijn ecologische stabiliteit. Zelfs nu nog offert het agressieve kapitalisme rivieren, bodem en de armere volkeren van Noord-Amerika op het altaar van de god van fortuin, net zoals de Azteken 500 jaar geleden met hun slachtoffers deden.

Over de eerste generaties puriteinse kolonisten merkte Flannery op:

In Europa waren ze uitschot, vervolgd en beschimpt als religieuze fanatici. Hier waren ze meester over hun eigen toekomst en tevens de potentiële heersers over een nieuw land… De wreedheid van hun regelgeving was in zekere zin een respons op hun nieuwe thuis. Zij geloofden namelijk dat Amerika een bolwerk van de duivel was. Alles in dit land leek van God verlaten, van de Indianen die zij aanzagen voor duivels-aanbidders, tot de woeste landschappen en wilde dieren.

In de kapitalistische ideologie, die nut en efficiency als de centrale hoogste waarden heeft om zoveel mogelijk winst te kunnen maken, spreekt niets meer in zijn eigen taal met de mens. Alles is teruggebracht tot een zielloos object dat of nuttig is en daarom bruikbaar of onnuttig en dus onbruikbaar. En wat onbruikbaar is kan worden vernietigd. Een illustrerend voorbeeld geeft de Amerikaanse auteur Eric Reece die in zijn boek Lost Mountain: A Year in the Vanishing Wilderness Radical Strip Mining and the Devastation of Appalachia (2007) schreef:

We are currently witnessing -- and ignoring -- the sixth great extinction since the advent of life on earth. This is not a hysterical cry of some druid; it is cold scientific fact. 

In het voorwoord van Lost Mountain verklaart de prominente Amerikaanse cultuurcriticus Wendell Berry over de neoliberale ideologie:

every one of our economic landscapes have been put at the mercy of a class of economic aggressors whose aim is to convert the natural world into money as quickly as is technologically possible and at the least possible cost. If that least cost is the total destruction of the land and the land's communities, that is understood as an acceptable cost of doing business. 

Heeft deze vernielzucht de consument gelukkiger gemaakt? Nee, want 

while Americans are four times more affluent than during the ‘60s, we have shown no measurable gains in happiness. In fact the opposite is true: We are more depressed, more medicated, more frazzled than at any other time in our short history,

aldus Reece, die vervolgens verwijst naar de Britse auteur Henry Salt, ‘one of the first thinkers to extend the realm of ethics beyond the realm of the human.’ In zijn boek The Creed of Kinship (1935)  stelde Salt dat ‘The basis of any real morality must be the sense of kinship between all living beings.’ In de zeventiende eeuw verwoordde de Nederlandse filosoof Spinoza deze houding als volgt:

We beschikken niet over de absolute macht om dingen buiten ons aan te passen aan onze behoeften. Niettemin moeten we kalm de dingen ondergaan die ons overkomen en die ingaan tegen ons voordeel; als we ons er van bewust zijn dat we onze plicht hebben gedaan en dat de macht waarover wij beschikken niet zover gaat dat wij die dingen hadden kunnen vermijden, en dat we een deel zijn van de Natuur, aan wier ordening wij zijn onderworpen.

Wat Salt en Spinoza beschreven is in feite al millennia-lang de kern van alle grote levensbeschouwingen, en demonstreert een diep respect voor het mysterie van het leven. Alles is met alles verbonden en ‘Whatever befalls the earth befalls the sons of the earth,’ de mens is slechts een draad in het ragfijne web van alles dat bestaat, en ‘Whatever he does to the web, he does to himself.’ Het was niet voor niets dat Chief Seattle de witte veroveraar waarschuwde ‘Continue to contaminate your own bed, and you will one night suffocate in your own waste.’ Maar het is allemaal vergeefs geweest, want zoals Chief Luther Standing Bear nog in de twintigste eeuw opmerkte:

The white man is still troubled by primitive fears; he still has in his consciousness the perils of this frontier continent, some of it not yet having yielded to his questing footsteps and inquiring eyes.

He shudders still with the memory of the loss of his forefathers upon its scorching deserts and forbidden mountaintops. The man  from Europe is still a foreigner and an alien. And he still hates the man who questioned his path across the continent.

De Amerikaanse auteur Barry Lopez gaat dieper in op dit fenomeen wanneer hij in The Rediscovery of North America (1992) stelt:

In Spanish, la querencia refers to a place on the ground where one feels secure, a place from which one’s strength of character is drawn… a place in which we know exactly who we are. The place from which we speak our deepest beliefs…

I would like to take this word querencia beyond its ordinary meaning and suggest that it applies to our challenge in the modern world, that our search for a querencia is both a response to threat and a desire to find out who we are. And the discovery of a querencia, I believe, hinges on the perfection of a sense of place.

De cultuur van roofbouw, verwoesten en verder trekken, is nu, geheel onvoorbereid, op haar eigen grenzen gestoten. De eeuwige groei blijkt een bodemloze put. Wie de moeite neemt een willekeurige foto van een afgebrand stuk regenwoud naast een afbeelding te leggen van bijvoorbeeld de door Amerikanen verwoeste Fallujah ziet de overeenkomsten. Het elke minuut weer rond de 24 hectare regenwoud verbranden levert hetzelfde resultaat op als het Amerikaanse bombardement van deze Iraakse stad met brandbommen in november 2004. In beide gevallen zien we wat de mens en het land wordt aangedaan ‘not so that people can survive, but so that a relative few people can amass wealth.’ Barry Lopez stelt de voor de hand liggende vraag: 

where is the man or woman, standing before lifeless porpoises (bruinvissen. svh) strangled and bloated (gezwollen. svh) in a beach cast driftnet, or standing on farmland ankle deep in soil gone to flour dust, or flying over the Cascade Mountains and seeing the clearcuts stretching for forty miles, the sunbaked earth, the streams running with mud, who does not want to say, ‘Forgive me, thou bleeding earth, that I am meek and gentle with these butchers?’ […]


Maar zelfs wanneer de mens moeder aarde vergiffenis vraagt voor zijn misdaden dan nog weet hij dat dit geen politieke vertaling zal krijgen, omdat de macht niet democratisch is. Wat ‘we really face,’ zo merkt Lopez op, ‘is something much larger, something that goes back to Guanahaní (San Salvador, waar Columbus op 12 oktober 1492 voor het eerst voet aan wal zette op het Amerikaanse continent. svh) and what Columbus decided to do, that series of acts — theft, rape, and murder — of which the environmental crisis is symptomatic. What we face is a crisis of culture, a crisis of character. Five hundred years after the Niña, the Pinta, and the Santa Maria sailed into the Bahamas, we are asking ourselves what has been the price of the assumptions those ships carried, particularly about the primacy of material wealth. 

One of our deepest frustrations as a culture, I think, must be that we have made so extreme an investment in mining the continent, created such an infrastructure of nearly endless jobs predicated on the removal and distribution of trees, water, minerals, fish, plants, and oil, that we cannot imagine stopping. In the part of the country where I live, thousands of men are now asking themselves what jobs they will have — for they can see the handwriting on the wall — when they are told they cannot cut down the last few trees and that what little replanting they've done — if it actually works — will not produce enough timber soon enough to ensure their jobs. 


Hoe verder, nu de Amerikaanse cultuur van roofbouw is geglobaliseerd? Lopez:

The deep and tragic confusion here is that this pose of responsibility, this harkening to a heritage of ennobled independence, has no historical foundation in America. Outside of single individuals and a few small groups that attended to the responsibilities of living on the land, attended to the reciprocities (wederkerigheden. svh) involved, the history of the use of the American landscape has been lawless exploitation.

Hoe kan een cultuur van geweld tegen mens en natuur zichzelf hervormen? Hoe kan een cultuur gebaseerd op de onverzadigbaarheid van allen, zichzelf intomen? Dit zijn de centrale vragen van onze tijd die politici niet eens in staat zijn te formuleren, laat staan te beantwoorden. Nogmaals Barry Lopez:

We cannot, with Huck Finn and Mark Twain, light out for the territory any more, to a place where we might continue to live without parental restraint. We need to find our home. We need to find a place where we take on the responsibilities of adults to the human community. Having seen what is going on around us, we need to find, each person, his or her querencia…

What we need is to discover the continent again. We need to see the land with a less acquisitive (hebzuchtig. svh)frame of mind. We need to sojourn in it again, to discover the lineaments (kenmerken. svh) of cooperation with it. We need to discover the difference between the kind of independence that is a desire to be responsible to no one but the self — the independence of the adolescent — and the independence that means the assumption of responsibility in society, the independence of people who no longer need to be supervised. We need to be more discerning (oordeelkundig. svh) about the sources of wealth. And we need to find within ourselves, and nurture, a profound courtesy (beschaafdheid. svh), an unalloyed (oprechte. svh) honesty. 

Is een ingrijpende culturele omwenteling mogelijk? De door de financiële elite, de politiek en de media fysiek en mentaal opgejaagde mens blijft immers almaar gemobiliseerd. Bovendien weerhouden de existentiële angsten niet alleen de Amerikaan om te integreren in de wereld, maar ook de Europeaan. Ondanks al zijn praatjes zou de zich superieur voelende Europeaan zichzelf dienen af te vragen: ’Can we talk of integration until there is integration of hearts and minds? Unless you have this, you have only a physical presence, and the walls between us are as hight as the mountain range.’  

Universele rechten zijn niet universeel zodra de Europeaan iets moet inleveren van zijn rijkdom. Hoe kan iemand die zich altijd slachtoffer voelt überhaupt integreren? Is het vreemd dat bijvoorbeeld de fanatieke zionist, die van zijn vermeend slachtofferschap een cultus heeft gemaakt, nooit in het Midden-Oosten zal kunnen integreren? Hoe harder de Europeaan roept dat De Ander, De Outsider, ogenblikkelijk dient te integreren, des te minder is hij zelf bereid te integreren in een steeds sneller veranderende wereld. Zijn Universele Rechten van de Mens, gebaseerd op zijn al even universele normen en waarden, blijken in de praktijk telkens weer beperkt te blijven tot hemzelf en de zijnen. Ondanks het Vluchtelingenverdrag uit 1951 dat ‘stelt dat vluchtelingen met gegronde vrees voor vervolging niet mogen worden teruggestuurd naar een land waarin zij vervolging te vrezen hebben,’ worden de ‘Refugees from’ de ‘Endless War’ -- die de NAVO, onder aanvoering van de VS voert -- desnoods met geweld uit Europa geweerd.  

Ook voor de Europeaan in zijn neoliberale ‘democratie’ gaat op dat er ‘no measurable gains in happiness’ bestaan. Hoe rijker de bewoner van het Avondland is des te bedreigder en onzekerder hij zich voelt. Beperk ik me tot Nederland dan is de situatie als volgt: 

Cijfers van de apothekers bevestigen… de populariteit van slaap- en kalmeringsmiddelen in Nederland. In 2014 alleen al gingen er 42,3 miljoen standaarddoseringen slaap- en kalmeringsmiddelen over de toonbank.

Bovendien zijn er 

Naar schatting in Nederland zo’n 600.000 mensen verslaafd aan slaap- en kalmeringsmiddelen. Zij slikken langer dan 3 maanden een slaap- of kalmeringsmiddel. Probleem is dat de gebruiker zichzelf niet als een verslaafde ziet. Ze zien zich als iemand met een chronisch probleem waarvoor chronisch medicatie nodig is. 

En wat onze grote bondgenoot betreft, feit is dat de VS met ongeveer 5 percent van de wereldbevolking ‘consumes 75 percent of the the world's prescription drugs,’ zo intens gelukkig zijn onze Amerikaanse bondgenoten.
https://www.drugabuse.gov/related-topics/trends-statistics/infographics/popping-pills-prescription-drug-abuse-in-america

Het is nonsens ervan uit te gaan dat de gemiddelde westerling sinds het ontstaan van de consumptiecultuur aanzienlijk gelukkiger is geworden. Integendeel zelfs, de burger voelt zich in het technocratische bestel met zijn totalitaire aspecten onzekerder dan ooit. Hij is vervreemd van zijn omgeving en van zichzelf. Juist daardoor is het individu niet in staat zijn ketenen te verbreken, hij is gevangen in het web van de materialistische consumptiedoctrine. Hij bezit zelfs niet eens meer het vermogen een alternatief te verzinnen, zijn verbeeldingskracht is hem ontnomen. En toch zijn ‘Zelfkennis en zelfkritiek, beide als uitingen van een als problematisch ervaren civilisering,’ de absolute ‘voorwaarden’ tot ‘een beginnende doorbreking van ons etnocentrisme en daarmee tot kennis van de anderen,’ zo stelt de Nederlandse cultureel-antropoloog en filosoof Ton Lemaire terecht in zijn studie De Indiaan in ons bewustzijn. De ontmoeting van de Oude met de Nieuwe Wereld (1986). Lemaire benadrukt dat de

geschiedenis van het beeld dat Europa zich van de Indianen als Anderen Par Excellence vormde, een fascinerend veld van onderzoek naar de mogelijkheden en grenzen van onze cultuur om open te staan voor kennis van andere culturen,

maar voegt hier onmiddellijk aan toe dat het:

ook een teleurstellende veld [is], omdat die geschiedenis ons leert dat Europeanen, en later Amerikanen, zo lang mogelijk geprobeerd hebben om die Anderen in westerse categorieën en termen te vatten en op een of andere manier te assimileren aan hun behoeften en verlangens, hun vooronderstellingen en vooroordelen en zelfs hun mythologie en utopie. Filosofen blijken zich daarbij nauwelijks in gunstige zin van niet-filosofen te onderscheiden. Ofwel men verwaarloosde eenvoudig de aanwezigheid van een Nieuwe Wereld binnen de westerse horizon, ofwel men interpreteerde haar binnen de bestaande Europese stereotypen.

Nog steeds, anno 2016, is dit de kern van de westerse houding ten opzichte van De Ander in de rest van de wereld. Deze mentaliteit heeft geleid tot de ‘shock and awe’ van de NAVO-agressie, waarbij als gouden regel geldt: ‘better bomb blindly than miss an objective,’ om  ditmaal een Amerikaanse officier te citeren die deelnam aan de jarenlange terreurcampagne in de tweede helft van de jaren zestig en eerste helft van de jaren zeventig toen ‘the United States dropped more bombs in the Vietnam War than in all of World War II.’ Dit niets en niemand ontziende geweld ligt ten grondslag aan de absurde logica dat ‘It became necessary to destroy the town to save it,’ zoals de bekende journalist Peter Arnett optekende uit de mond van een Amerikaanse majoor, die ‘was talking about the decision by allied commanders to bomb and shell the town regardless of civilian casualties, to rout the Vietcong.’
https://en.wikipedia.org/wiki/Peter_Arnett 
   
Dit is in wezen de logica van elke macht. Die logica is nog steeds levensvatbaar doordat voor de doorsnee-burger De Ander een potentiële bedreiging lijkt, iemand die daarom gewantrouwd moet worden. De westerling is domweg niet in staat buiten zijn eigen enge grenzen te denken. Ton Lemaire poneert dan ook de stelling dat een cultuur

pas voor zichzelf kenbaar [wordt] en pas De Ander [kan] kennen, zodra ze haar zelfkritiek zowel praktisch als theoretisch aan het vormen is, zodra ze dus bezig is zich te veranderen en over te gaan in een andere cultuur of productiewijze. Dramatisch gesteld komt een maatschappijvorm pas tot optimale zelfbewustwording wanneer ze al bezig is ten onder te gaan. Zolang ze in zichzelf gelooft, zich met haar dominante waarden identificeert, moet ze andere culturen ofwel aan zichzelf assimileren, ofwel als barbaars tot haar slechte Ander maken.

Hoe scherpzinnig Lemaire’s betoog ook is, toch denk ik dat dit laatste, het demoniseren van De Ander als tegenbeeld van wie men zelf meent te zijn, niet beperkt blijft tot een cultuur die in zichzelf gelooft. Integendeel zelfs, ik denk dat de behoefte om De Ander te stigmatiseren toeneemt zodra een cultuur in verval is, zoals nu in het Westen het geval is. Terwijl het Westen overal elders waar de elite-belangen bedreigd lijken te worden een chaos creëert, groeit tegelijkertijd zowel in de VS als in Europa de vreemdelingenhaat. En ook het borstgeroffel over de eigen voortreffelijkheid neemt almaar toe, en claimt de westerse opiniemaker steeds vaker de morele superioriteit van het eigen geweld dat wordt aangeprezen als ‘humanitair ingrijpen’ of ‘R2P,’ dan wel het verspreiden van democratie en mensenrechten. Parallel aan de toename van het massale grove westerse geweld dat alleen al het afgelopen decennium miljoenen slachtoffers heeft veroorzaakt, stijgt niet de scepsis onder politici en hun opiniemakers, maar de propaganda voor nog meer terreur. Henk Hofland roept op tot nieuwe bombardementen en Geert Mak tot nog meer bewapening. En dit omdat de ‘politiek-literaire elite’ in de polder meent dat 'Amerika nog steeds de onmisbare natie [is],’ zoals dr. Ruud van Dijk, universitair docent ‘history of recent international relations' van de Universiteit van Amsterdam in de Volkskrant van 19 december 2015 beweerde. Volgens deze academische propagandist streeft ‘Washington nog altijd naar een wereld waarin individuele vrijheden — fundamentele rechten van de mens — de norm zijn. Voor ons in de EU is het niet anders,’ daarbij het feit verzwijgend dat de Europese Unie ondermeer weigert het Associatie-Verdrag met Israel op te schorten zolang de zionistische staat ‘de fundamentele rechten van de mens,’ die ‘de norm zijn’ op grote schaal blijft schenden, om slechts één voorbeeld te geven. 

Er is onder de polder-‘intellectuelen’ geen enkele sprake van ‘zelfkritiek zowel praktisch als theoretisch.’ Hoe faillieter het westerse neoliberale en neoconservatieve beleid blijkt uit te werken, des te harder de Hoflanden, Makkianen en Van Dijken blijven roepen dat het Westen ‘vredestichtend’ is en als ‘ordebewaker en politieagent’optreedt. De angst onder de propagandisten van de gevestigde orde is niet geëvolueerd in scepsis over de eigen cultuur, maar juist in een pathetische bravoure, in een vergeefse poging een kunstmatige identiteit in stand te houden die naadloos aansluit op de ideologie van de eeuwige groei. De Amerikaanse auteur Henry Miller constateerde in zijn essay A Nation Of Lunatics (1977):

In two short centuries we are practically going down the drain. Ausgespielt! No one is going to mourn our passing, not even those we helped to survive. In the brief span of our history we managed to poison the world. We poisoned it with our ideas of progress, efficiency, mechanization. We made robots of our stalwart (stoere. svh)pioneers. We dehumanized the world we live in… It seems as if we were conceived in violence and hatred, as if we were born to plunder, rape and murder. Our history books gloss over (verbloemen. svh) the cruelties and abominations, the immoral behavior of our leaders…

They name it a republic and a democracy, but it never was and is not even one now. A few patrician, wealthy families control the governments of these states… Indeed, for all our talk of progress, we are just as narrow-minded, prejudiced, blood-thirsty as ever we were. Just look at the military situation — the Pentagon! — is enough to give one the shivers. The last war — Vietnam — what foul doings! Tamerlane and Attila are nothing compared to our latter-day monsters armed with nuclear weapons, napalm, etc. If Hitler subsidized genocide, what about us? We have been practicing genocide from our very inception (begin. svh)! That goes for Indian, Negro, Mexican, anyone… And we wonder why, as a nation, as a people, we are falling apart… In short, how to survive in an age of barbarism such as ours.


Desondanks laat een hoogbejaarde journalist als H.J.A. Hofland in De Groene Amsterdammer weten dat hij 'nog altijd bij voorkeur onder Amerikaanse leiding,’ de toekomst in wil, terwijl zijn collega-opiniemaker Geert Mak de VS prijst, ondanks de ‘gore smeerlapperij’ in bijvoorbeeld Vietnam, en wel omdat in zijn ogen de VS als ‘ordebewaker en politieagent’ optrad. Zonder enige gêne en/of schaamte maken deze in Nederland zo gerespecteerde praatjesmakers propaganda voor grootschalig terrorisme. Half of nauwelijks geïnformeerd endaarnaast ook nog eens ongeïnteresseerd worden ze gedreven door hun onverzadigbare zucht naar aandacht en bevestiging. Ze werken tot hun laatste snik mee aan de geleidelijke opbouw van een fascistische ordening. Ze blijven tegen beter weten in de mythe van het 'zelfregulerende vermogen' van de 'markt' verdedigen, ook al blijft de beloofde 'collectieve welvaart’ uit. Zij weten dat ze liegen, maar omdat de leugen hun redding is, stoppen ze niet. Hun egoïsme vernietigt het vertrouwen in de band tussen individu en collectief. Hun driftleven maakt een samenwerking onmogelijk met de myriaden vormen van leven op aarde. Dit slag mensen is gedoemd uit te sterven, en trekt de rest van de mensheid met zich mee, de afgrond in. 

Erik Reece schreef in zijn Lost Mountain met betrekking tot de wouden in Kentucky dat tien tot twintig miljoen jaar ‘natural selection... has organized ecosystems into a complex, symbiotic relationship of species.’ Die biotoop is het concrete bewijs dat ‘nature knows best what it is doing,’ terwijl de moderne mens ‘the cycle of nature’ moedwillig of vanuit onwetendheid vernietigt, en daarmee zijn eigen toekomst in gevaar heeft gebracht. De mens is vanuit evolutionair oogpunt gezien minder intelligent dan bijvoorbeeld de Sequoia, die als soort al in de Trias bestond, 200 miljoen jaar geleden, in een periode dus toen dinosaurussen voor het eerst op aarde verschenen. De boom heeft zich al die tijd weten aan te passen aan telkens veranderende omstandigheden. Maar omdat de natuur geen leger heeft, kunnen de kortzichtige plunderaars ongestoord doorgaan. De ‘democratie' zal hen niet stoppen. Weliswaar geldt voor de ‘American democracy that citizens have the freedom to speak,’ maar ‘unless they are wealthy, not the authority to be heard,’ aldus Erik Reece. Bovendien heeft de protestants-christelijke cultuur in de VS een aanzienlijk aantal mensen fatalistisch gemaakt. Zij geloven in de legende dat 'Adam and Eve were banished onto earth and earth is an enemy,' en dat 'you don’t really have to care for it because someday you are going back to paradise when you complete your banishment.’ Reece: 'In this view, such seeming injustices as exploitative bosses, terrible working conditions, and grinding poverty may not get righted in this world, but will certainly be compensated for in the next.' Volgens hem is het gevolg van deze nihilistische houding dat:

We are currently witnessing – and  ignoring – the sixth great extinction since the advent of life on earth. This is not the hysterical cry of some druid; it is cold scientific fact.

The history of life on earth has seen five great extinctions, all caused by natural phenomena. The last extinction, 65 million years ago, possibly caused by an asteroid, wiped out the dinosaurs. Everybody learns this in school. What we don’t usually learn is that up until the age of agriculture, species became extinct at roughly the rate of a few every million years – the same rate at which new species evolved. Or as E.O. Wilson has figured it, one species out of a million went extinct each year. That formula is known to biologists and archeologists as the ‘background rate.’ Now, because of rising temperatures, chemical pollution, the introduction of exotic plants, and forest fragmentation, species worldwide are disappearing at 1,000 to 10,000 times that rate. That is to say, roughly one species goes extinct every hour.

According to the World Conservation Union Red List, one in four mammals and one in eight bird species are in some degree of danger. Since 1980, habitat destruction has reduced our closest genetic and socially predisposed relative, the bonobo of West Africa, from 100,000 to merely 3,000. Of the 9,946 known bird species, 70 percent are declining in number.

Een voorbeeld: 'of the 9,946 known bird species, 70 percent are declining in number.' Het neoliberale model heeft overal op aarde een spoor van verwoesting getrokken. Het verstoort de natuurlijke orde en de plaats van de mens daar in. De globalisering is de laatste fase van een proces waarbij de hele wereld grensgebied is geworden. De Amerikaanse historicus Jackson Turner beschreef in de tweede helft van de negentiende eeuw hoe de cultuur in de VS gebaseerd is op expansionisme, dat als ‘a gate of escape’ functioneert ‘from the bondage of the past.’ Dit ‘escapisme’ kenmerkt de geschiedenis van de Europese kolonisten die in ‘Amerika,' op zoek naar ‘Lebensraum,' de Indiaanse volkeren uitroeiden. Tot voor betrekkelijk kort is er altijd een ruimte geweest om in te ontsnappen. Na 1890, toen de interne grenzen waren bereikt, verschoof de gewelddadige ‘frontier’ naar de Stille Oceaan, via Hawaii, de Filipijnen, Guam naar Vietnam. En nog steeds blijven de Amerikanen gemobiliseerd. Zoals de bereisde Henry Miller schreef: 

of alle the civilized peoples in the world I regard the American as the most restless, the most unsatisfied, the idiot who thinks he can change the world into his own image of it. In the process of making the world better, as he foolishly imagines, he is poisoning it, destroying it. 

Het grote probleem voor de VS is dat inmiddels ‘the frontier,’ het grensgebied — 'Indian Country, ' zoals de Amerikaanse vier sterren generaal Wayne Downing Irak noemde — in het Midden-Oosten ligt, waar de VS oorlog na oorlog verliest, en in de Zuid Chinese Zee, waar vóór 2020 zeker 60 procent van de Amerikaanse vloot gestationeerd zal zijn, om China als opkomende wereldmacht te kunnen bedreigen, sinds oktober 2014 'China just overtook the US to become the world's largest economy, according to the International Monetary Fund.' Het grote gevaar voor de wereld is vandaag de dag dat de Amerikaanse economische en politieke elite dit feit niet accepteert; zij blijft de hegemonie opeisen. Hoe diep deze drijfveer verankerd ligt in het bewustzijn van de machthebbers in Washington en op Wall Street blijkt uit onder andere de woorden van de voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright die op 19 februari 1998 in NBC's Today Show verklaarde:

If we have to use force, it is because we are America! We are the indispensable nation. We stand tall. We see further into the future.

Precies hetzelfde, maar in andere bewoordingen, verklaarde president Obama mei 2014 in een toespraak aan de West Point Military Academy:  

I Believe in American Exceptionalism with Every Fiber of My Being.

Kortom, ook de opperbevelhebber van de Amerikaanse strijdkrachten gelooft met 'elke vezel' in zijn lijf dat de VS 'a special nation' is 'with a special role – possibly ordained by God – to play in human history. The belief in American exceptionalism is a fundamental aspect of U.S. cultural capital and national identity.'

Het begrip 'geloof' is hier op zijn plaats, aangezien het niet is gebaseerd op een wetenschappelijk feit. Het is een agressieve aanname, een uiterst gevaarlijke veronderstelling die nog desastreuzer kan uitwerken als de gedachte van de nazi's dat de Duitsers een 'Herrenvolk' waren op zoek naar ‘Lebensraum,' en daarom andere volkeren aan zich konden onderwerpen en zelfs moesten uitmoorden. Het kan geen verbazing wekken dat de verdere uitbreiding van de NAVO en de steeds verder oostwaarts oprukkende Amerikaanse militaire bases de Russische Federatie dwingen om meer aan bewapening uit te geven.  Zomer 2015 vatte de voormalige Amerikaanse minister van Defensie en vooraanstaand geopolitiek denker Henry Kissinger de buitenlandse politiek van zijn land kort samen met de woorden: 'Breaking Russia has become an objective [for US officials] the long-range purpose should be to integrate it.’ 


Kissinger waarschuwde de NAVO en de Amerikaanse neoconservatieven in de regering Obama:

A number of things need to be recognized. One, the relationship between Ukraine and Russia will always have a special character in the Russian mind. It can never be limited to a relationship of two traditional sovereign states, not from the Russian point of view, maybe not even from Ukraine’s. So, what happens in Ukraine cannot be put into a simple formula of applying principles that worked in Western Europe, not that close to Stalingrad and Moscow. In that context, one has to analyze how the Ukraine crisis occurred. It is not conceivable that Putin spends sixty billion euros on turning a summer resort into a winter Olympic village in order to start a military crisis the week after a concluding ceremony that depicted Russia as a part of Western civilization… breaking Russia has become an objective; the long-range purpose should be to integrate it.

Het was ook terecht dat de prominente Amerikaanse hoogleraar Geschiedenis Juan Cole begin december 2014 benadrukte dat

The Ukraine crisis was in some ways provoked by aggressive expansionism by the EU and NATO into former Russian spheres of influence, in contradiction to promises made by the West to Premier Mikhail Gorbachev in the early 1990s.

Ondanks het feit dat de VS streeft naar de alleenheerschappij in de wereld, en in het kader daarvan Rusland wil ‘opbreken,’ laten de Europese NAVO-landen zich gebruiken voor dit 'agressieve expansionisme.' Het verklaart tevens de niet aflatende anti-Rusland-hetze van de westerse mainstream-media. Er kan geen eind gemaakt worden aan de ‘frontier,’ het grensgebied, waar Europa en de VS al sinds de ontdekking van Amerika zijn grondstoffen, markten en 'Lebensraum' aan dankt. Zonder 'frontier' zal het neoliberale kapitalisme snel ineen storten, zoals nu al blijkt uit het failliet van de ‘Amerikaanse Droom,’ die het land van de ‘ongekende mogelijkheden’ zin en betekenis moest geven. De teloorgang van de Amerikaanse illusies werd al in 1925 beschreven door één van de grootste Amerikaanse auteurs, F. Scott Fitzgerald, in zijn roman The Great Gatsby. De Amerikaanse emeritus hoogleraar Literatuur en schrijver Kermit W. Moyer wees erop dat

In the light of Fitzgerald’s historical perspective in this novel, the dead end was inevitable from the start: as the frontier disappeared, as the possibility of making the virgin land fulfill its first intense promise passed, American materialism increasingly became just that —  simple, spiritless materialism, un-regenerative and omnivorous. Gatsby (embodying the complete historical progression) inevitably arrives at this dead end himself. Near the close of the novel, Gatsby waits amidst shattered hopes for Daisy’s telephone call, the call that never comes.

Daisy is de vrouw, van wie Gatsby meent te houden. In werkelijkheid evenwel is hij verliefd op de geromantiseerde herinnering aan haar, een beeld uit het verleden, een illusie, even doods als de illusie van de 'Amerikaanse Droom.' In verband daarmee wees Moyer erop dat de Amerikaanse pionier een ware erfgenaam was van de ‘Dutch sailors,’ die als eerste witte Europeanen op Manhattan voet aan wal hadden gezet. Fitzgerald laat zien dat Gatsby

inherited their transcendental spark and the promise of the frontier kept the spark alive; but after pursuing that promise all the way to the Pacific Ocean, he discovered that it had somehow eluded him, and he was left with nothing but the material which had fed the flame. He was rich but that was all: direction was gone, meaning was gone; the dream began to turn back upon itself… the inheritance is essentially empty.

Fitzgerald onthulde als één van de eerste auteurs de Amerikaanse werkelijkheid door de hele façade om te trekken, de façade waarachter de mainstream-journalistiek niet durft te kijken, uit angst geconfronteerd te worden met de daarachter schuilende gapende leegte van de westerse cultuur. 

Het Hopi volk wees de blanke veroveraars er vergeefs op dat het 'deeply rooted’ was ‘in the history and geography of this land,' en dat 'Our roots are rooted in our villages and it goes up to the whole universe. If we break these roots the world will get out of balance.' Hoe wijs de woorden van deze Indianan waren begon al in het interbellum een intelligente en kunstzinnige avant garde onder de blanken te beseffen, mensen die inzagen dat 

There is a simple truth: that every system does what it is designed to do. If a different outcome is desired, then the system must be changed. This is true with the current economic system, which is rooted in capitalism and which has been expanded globally through neoliberal economic policies.

De Amerikaanse auteur Barry Lopez, die in 1986 voor Arctic Dreams de prestigieuze National Book Award for Nonfiction ontving 

If, in a philosophy of place, we examine our love of the land — I do not mean a romantic love, but the love Edward Wilson (’s werelds grootste autoriteit op het gebied van mierenonderzoek. svh) calls biophilia, love of what is alive, and the physical context in which it lives… if, in measuring our love, we feel anger, I think we have a further obligation. It is to develop a hard and focused anger at what continues to be done to the land not so the people can survive, but so that a relatively few people can amass wealth.

I'm aware that these words, or words like them, have historically invoked revolution. But I ask myself, where is the man or woman, standing before lifeless porpoises strangled and bloated (opgezwollen. svh) in a beach-cast driftnet, or standing on farmland ankle deep in soil gone to flour dust, or flying over the Cascade Mountains and seeing the clear cuts stretching for forty miles, the sunbaked earth, the streams running with mud, who does not want to say, 'Forgive me, thou bleeding earth, that I am meek and gentle with these butchers?' 

If we ask ourselves what has heightened our sense of loss in North America, what has made us feel around in the dark for a place where we might take a stand, we could have to answer that it is the particulars of what is now called the environmental crisis. Acid rain. Soil erosion. Times Beach. Falling populations of wild animals. Clear-cutting. Three Mile Island. But what we really face, I think, is something much larger, something that goes back to Guanahaní (eiland waar Columbus voor het eerst de Nieuwe Wereld betrad. svh) and what Columbus decided to do, that series of acts — theft, rape, and murder — of which the environmental crisis is symptomatic. What we face is a crisis of culture, a crisis of character. Five hundred years after the Niña, the Pinta, and the Santa Maria sailed into the Bahamas, we are asking ourselves what has been the price of the assumptions those ships carried, particularly about the primacy of material wealth. 

In Ken Burns' documentaire The Dust Bowl (2012) zegt Wayne Lewis uit Beaver County, Oklahoma, een bejaarde boer die als kind één van de grootste door mensen veroorzaakte ecologische rampen meemaakte:

We made so much money raising wheat in the late twenties that we broke everything out to raise more wheat. And then the climate changed, and the depression came along and the wheat wasn't worth much, but we still had the land broken out. We were just too selfish and we were trying to make money and get rich quick of the wheat and it didn't work out.

Maar zolang de Amerikanen niet werkelijk geworteld zijn in hun eigen land en hun eigen bestaan, zal de VS in oorlog blijven. Barry Lopez eindigt zijn Rediscovery of North America met de volgende woorden:

It is this paralysis in the face of disaster, this fear before the beast, that would cause someone looking from the outside to say that we face a crisis of character. It is not a crisis of policy or of law or of administration. We cannot turn to institutions, to environmental groups, or to government. If we rise in the night, sleepless, to stand at the ship's rail and gaze at the New World under the setting moon, we know we are thousands of miles from home, and that if we mean to make this a true home, we have a monumental adjustment to make, and only our companions on the ship to look to. 

We must turn to each other, and sense that this is possible. 

Zo niet, dan vergaat het schip, met man en muis.



Go on, my dear Americans, whip your horses to the utmost — Excitement; money! politics! — open all your valves and let her go — going, whirl with the rest — you will soon get under such momentum you can't stop if you would. Only make provision betimes, old States and new States, for several thousand insane asylums. You are in a fair way to create a nation of lunatics.

Walt Whitman. 1878