zaterdag 28 februari 2009

Jan Marijnissen van de SP 8

'Sonja heeft een nieuwe reactie op uw bericht "Jan Marijnissen van de SP 7" achtergelaten: Op 17 december meldde de SP ook al:Een parlementaire werkgroep moet zich snel gaan buigen over de noodlijdende situatie in de dagbladsector. Dat stelt SP-Kamerlid Jasper van Dijk donderdag voor in het Kamerdebat over het persbeleid. “Het verschralen van een gezonde en pluriforme nieuwsvoorziening is rampzalig voor de democratie.”De verschraling van het nieuwsaanbod leidt volgens Van Dijk tot een slechter geïnformeerde bevolking en dat schaadt de democratie....De parlementaire werkgroep moet alle aspecten tegen het licht houden, zoals multimediale kansen, eigendomsverhoudingen, staatssteun, publiek/private samenwerking, de BTW-tarieven en een toets rond buitenlandse overnames. Er zou volgens Van Dijk gesproken moeten worden met onder meer journalisten, wetenschappers en uitgevers.

Ter attentie: Hersenspoeling in vrijheid: “Democratische samenlevingen functioneren anders [dan totalitaire systemen]. De ‘lijn’ wordt daar nooit als zodanig afgekondigd, eerder tussen de regels vermeld. Het handelt daar om een soort “hersenspoeling in vrijheid”. En zelfs de ‘geëmotioneerde’ debatten bij de grote media spelen zich af binnen de kaders van de impliciet overeengekomen parameters, die veel punten van conflict aan de leiband houden.Het controlesysteem van de democratische samenlevingen is zeer efficiënt; hij stelt de ‘algemene lijn’ vast als de lucht die we inademen. We merken het niet eens en wanen ons vaak getuigen te zijn van een zeer heftig debat. Uiteindelijk is het oneindig veel productiever dan de totalitaire systemen....Om te overheersen is geweld niet voldoende, er is ook een ander soort rechtvaardiging nodig. Elk persoon dat macht uitoefent over een ander, of dat nu een dictator is, een kolonist, een bureaucraat, een echtgenoot of een baas – heeft behoefte aan een rechtvaardigende ideologie. En het komt altijd op hetzelfde neer: die overheersing is nodig “voor de bestwil” van de overheerste. Met andere woorden, de macht schildert zichzelf altijd af als onbaatzuchtig, onpartijdig, goedgeefs.” (’Hersenspoeling in vrijheid‘, interview met Noam Chomsky, Le Monde Diplomatique, augustus 2007) '

Het hele interview met Chomsky in het Engels:
'There’s an alternative world... if only we can find it
Democracy’s invisible line
Tuesday 7 August 2007
The US writer Noam Chomsky talks about the mechanisms behind modern communication, an essential instrument of government in democratic countries – as important to our governments as propaganda is to a dictatorship.
by Noam Chomsky and Daniel Mermet

DM: Let’s start with the media issue. In the May 2005 referendum on the European constitution, most newspapers in France supported a yes vote, yet 55% of the electorate voted no. This suggests there is a limit to how far the media can manipulate public opinion. Do you think voters were also saying no to the media?
NC: It’s a complex subject, but the little in-depth research carried out in this field suggests that, in fact, the media exert greater influence over the most highly educated fraction of the population. Mass public opinion seems less influenced by the line adopted by the media.
Take the eventuality of a war against Iran. Three-quarters of Americans think the United States should stop its military threats and concentrate on reaching agreement by diplomatic means. Surveys carried out by western pollsters suggest that public opinion in Iran and the US is also moving closer on some aspects of the nuclear issue. The vast majority of the population of both countries think that the area from Israel to Iran should be completely clear of nuclear weapons, including those held by US forces operating in the region. But you would have to search long and hard to find this kind of information in the media.
The main political parties in either country do not defend this view either. If Iran and the US were true democracies, in which the majority really decided public policy, they would undoubtedly have already solved the current nuclear disagreement. And there are other similar instances. Look at the US federal budget. Most Americans want less military spending and more welfare expenditure, credits for the United Nations, and economic and international humanitarian aid. They also want to cancel the tax reductions decided by President George Bush for the benefit of the biggest taxpayers.
On all these topics, White House policy is completely at odds with what public opinion wants. But the media rarely publish the polls that highlight this persistent public opposition. Not only are citizens excluded from political power, they are also kept in a state of ignorance as to the true state of public opinion. There is growing international concern about the massive US double deficit affecting trade and the budget. But both are closely linked to a third deficit, the democratic deficit that is constantly growing, not only in the US but all over the western world.
DM: When a leading journalist or TV news presenter is asked whether they are subject to pressure or censorship, they say they are completely free to express their own opinions. So how does thought control work in a democratic society? We know how it works in dictatorships.
NC: As you say, journalists immediately reply: “No one has been exerting any pressure on me. I write what I want.” And it’s true. But if they defended positions contrary to the dominant norm, someone else would soon be writing editorials in their place. Obviously it is not a hard-and-fast rule: the US press sometimes publishes even my work, and the US is not a totalitarian country. But anyone who fails to fulfil certain minimum requirements does not stand a chance of becoming an established commentator.
It is one of the big differences between the propaganda system of a totalitarian state and the way democratic societies go about things. Exaggerating slightly, in totalitarian countries the state decides the official line and everyone must then comply. Democratic societies operate differently. The line is never presented as such, merely implied. This involves brainwashing people who are still at liberty. Even the passionate debates in the main media stay within the bounds of commonly accepted, implicit rules, which sideline a large number of contrary views. The system of control in democratic societies is extremely effective. We do not notice the line any more than we notice the air we breathe. We sometimes even imagine we are seeing a lively debate. The system of control is much more powerful than in totalitarian systems.
Look at Germany in the early 1930s. We tend to forget that it was the most advanced country in Europe, taking the lead in art, science, technology, literature and philosophy. Then, in no time at all, it suffered a complete reversal of fortune and became the most barbaric, murderous state in human history. All that was achieved by using fear: fear of the Bolsheviks, the Jews, the Americans, the Gypsies – everyone who, according to the Nazis, was threatening the core values of European culture and the direct descendants of Greek civilisation (as the philosopher Martin Heidegger wrote in 1935). However, most of the German media who inundated the population with these messages were using marketing techniques developed by US advertising agents.
The same method is always used to impose an ideology. Violence is not enough to dominate people: some other justification is required. When one person wields power over another – whether they are a dictator, a colonist, a bureaucrat, a spouse or a boss – they need an ideology justifying their action. And it is always the same: their domination is exerted for the good of the underdog. Those in power always present themselves as being altruistic, disinterested and generous.
In the 1930s the rules for Nazi propaganda involved using simple words and repeating them in association with emotions and phobia. When Hitler invaded the Sudetenland in 1938 he cited the noblest, most charitable motives: the need for a humanitarian intervention to prevent the ethnic cleansing of German speakers. Henceforward everyone would be living under Germany’s protective wing, with the support of the world’s most artistically and culturally advanced country.
When it comes to propaganda (though in a sense nothing has changed since the days of Athens) there have been some minor improvements. The instruments available now are much more refined, in particular – surprising as it may seem – in the countries with the greatest civil liberties, Britain and the US. The contemporary public relations industry was born there in the 1920s, an activity we may also refer to as opinion forming or propaganda.
Both countries had made such progress in democratic rights (women’s suffrage, freedom of speech) that state violence was no longer sufficient to contain the desire for liberty. So those in power sought other ways of manufacturing consent. The PR industry produces, in the true sense of the term, concept, acceptance and submission. It controls people’s minds and ideas. It is a major advance on totalitarian rule, as it is much more agreeable to be subjected to advertising than to torture.
In the US, freedom of speech is protected to an extent that I think is unheard of in any other country. This is quite a recent change. Since the 1960s the Supreme Court has set very high standards for freedom of speech, in keeping with a basic principle established by the 18th century Enlightenment. The court upholds the principle of free speech, the only limitation being participation in a criminal act. If I walk into a shop to commit a robbery with an accomplice holding a gun and I say “Shoot”, my words are not protected by the constitution. Otherwise there has to be a really serious motive to call into question freedom of speech. The Supreme Court has even upheld this principle for the benefit of members of the Ku Klux Klan.
In France and Britain, and I believe the rest of Europe, the definition of freedom of speech is more restrictive. In my view the essential point is whether the state is entitled to determine historical truth and to punish those who contest such truth. If we allow the state to exert such powers we are accepting Stalinist methods. French intellectuals have difficulty admitting that they are inclined to do just that. Yet when we refuse such behaviour there should be no exceptions. The state should have no means of punishing anyone who claims that the sun rotates around the earth. There is a very elementary side to the principle of freedom of speech: either we defend it in the case of opinions we find hateful, or we do not defend it at all. Even Hitler and Stalin acknowledged the right to freedom of speech of those who were defending their point of view.
I find it distressing to have to discuss such issues two centuries after Voltaire who, as we all know, said: “I shall defend my opinions till I die, but I will give up my life so that you may defend yours.” It would be a great disservice to the memory of the victims of the Holocaust to adopt one of the basic doctrines of their murderers.
DM: In one of your books you quote Milton Friedman as saying that “profit-making is the essence of democracy”.
NC: Profit and democracy are so contrary that there is no scope for comment. The aim of democracy is to leave people free to decide how they live and to make any political choices concerning them. Making a profit is a disease in our society, based on specific organisations. A decent, ethical society would pay only marginal attention to profits. Take my university department [at the Massachusetts Institute of Technology]: a few scientists work very hard to earn lots of money, but they are considered a little odd and slightly deranged, almost pathological cases. Most of the academic community is more concerned about trying to break new ground, out of intellectual interest and for the general good.
DM: In a recent tribute, Jean Ziegler wrote: “There have been three forms of totalitarian rule: Stalinism, Nazism and now Tina [the acronym from British prime minister Margaret Thatcher’s statement, “There is no alternative” – that is, to economic liberalism and global free-market capitalism].” Do you think they can be compared?
NC: I don’t think they should be placed on the same footing. Fighting Tina means confronting a system of intellectual control that cannot be compared with concentration camps or the gulag. US policies provoke massive opposition all over the world. In Latin America, Argentina and Venezuela have thrown out the International Monetary Fund. Washington can no longer stage military takeovers in Latin America as it did 20 or 30 years ago. The whole continent now rejects the neo-liberal economic programme forcibly imposed on it by the US in the 1980s and 1990s. There are signs of the same opposition to the global market all over the world.
The Global Justice Movement, which attracts a great deal of media attention at each World Social Forum (WSF), is hard at work all year. It is a new departure and perhaps the start of a real International. But its main objective is to prove that there is an alternative. What better example of a different form of global exchange than the WSF itself. Hostile media organisations refer to anyone opposed to the neo-liberal global market as antis, whereas in fact they are campaigning for another form of global market, for the people.
We can easily observe the contrast between the two parties because their meetings coincide. We have the World Economic Forum, in Davos, which is striving to promote global economic integration but in the exclusive interests of financiers, banks and pension funds. These organisations happen to control the media too. They defend their conception of global integration, which is there to serve investors. The dominant media consider that this form of integration is the only one to qualify as globalisation. Davos is a good example of how ideological propaganda works in democratic societies. It is so effective that even WSF participants sometimes accept the ill-intentioned “anti” label. I spoke at the Forum in Porto Alegre and took part in the Via Campesina conference. They represent the majority of the world’s population.
DM: Critics tend to lump you together with the anarchists and libertarian socialists. What would be the role of the state in a real democracy?
NC: We are living here and now, not in some imaginary universe. And here and now there are tyrannical organisations – big corporations. They are the closest thing to a totalitarian institution. They are, to all intents and purposes, quite unaccountable to the general public or society as a whole. They behave like predators, preying on other smaller companies. People have only one means of defending themselves and that is the state. Nor is it a very effective shield because it is often closely linked to the predators. But there is a far from negligible difference. General Electric is accountable to no one, whereas the state must occasionally explain its actions to the public.
Once democracy has been enlarged far enough for citizens to control the means of production and trade, and they take part in the overall running and management of the environment in which they live, then the state will gradually be able to disappear. It will be replaced by voluntary associations at our place of work and where we live.
DM: You mean soviets?
NC: The first things that Lenin and Trotsky destroyed, immediately after the October revolution, were the soviets, the workers’ councils and all the democratic bodies. In this respect Lenin and Trotsky were the worst enemies of socialism in the 20th century. But as orthodox Marxists they thought that a backward country such as Russia was incapable of achieving socialism immediately, and must first be forcibly industrialised.
In 1989, when the communist system collapsed, I thought this event was, paradoxically, a victory for socialism. My conception of socialism requires, at least, democratic control of production, trade and other aspects of human existence.
However the two main propaganda systems agreed to maintain that the tyrannical system set up by Lenin and Trotsky, subsequently turned into a political monstrosity by Stalin, was socialism. Western leaders could not fail to be enchanted by this outrageous use of the term, which enabled them to cast aspersions on the real thing for decades. With comparable enthusiasm, but working in the opposite direction, the Soviet propaganda system tried to exploit the sympathy and commitment that the true socialist ideal inspired among the working masses.
DM: Isn’t it the case that all forms of autonomous organisation based on anarchist principles have ultimately collapsed?
NC: There are no set anarchist principles, no libertarian creed to which we must all swear allegiance. Anarchism – at least as I understand it – is a movement that tries to identify organisations exerting authority and domination, to ask them to justify their actions and, if they are unable to do so, as often happens, to try to supersede them.
Far from collapsing, anarchism and libertarian thought are flourishing. They have given rise to real progress in many fields. Forms of oppression and injustice that were once barely recognised, less still disputed, are no longer allowed. That in itself is a success, a step forward for all humankind, certainly not a failure.'

Jan Marijnissen van de SP 7

Jan Marijnissen,

Je schrijft dit: '''M ij n h e e r Marijnissen, u weet toch wel dat dit een krant voor ondernemers is?”„Ja, dat weet ik, en daarom lees ik ’m. Ondernemers hebben niks aan flauwekul, die willen weten hoe het écht zit, die willen de feiten kennen. Ik ook.”'

'Ondernemers... willen weten hoe het écht zit?' Marijnissen, beste volksvertegenwoordiger, in welke wereld leef jij? Niet in die van ons, want wij hebben te maken met een ernstige klimaatverandering en een diepe financiele en economische crisis, juist als gevolg van het feit dat ondernemers absoluut niet 'willen weten hoe het écht zit' en de commerciele massamedia jarenlang geen prioriteit gaven aan deze bedreigingen.

Jan Marijnissen, je schrijft dit: 'Goede journalistiek is verslag doen. Naar eer en geweten, gebruikmakend van hoor en wederhoor opschrijven wat er is gebeurd. Verslag doen is natuurlijk vooral selecteren. Voor de Nederlandse kwaliteitskranten geldt als norm datfeiten en meningen apart worden gehouden. Goede journalistiek is ook uitleggen, nieuws in een context geven, in tijd en plaats; altijd kritisch zijn; en vooral onderzoek doen. Het is dankzij de kritische journalistiek dat veel aan het licht is gekomen dat machthebbers liever onder het tapijt hadden gelaten.' Marijnissen, beste volksvertegenwooridiger, nogmaals: in welke wereld leef jij? Niet in die van ons, want wij hebben te maken met commerciele massamedia die stelselmatig bepaalde informatie verzwijgen of in een volstrekt absurde context plaatsen, zoals je onder andere op deze weblog herhaaldelijk kunt lezen. Hoor en wederhoor? Jan, volg de Midden-Oosten berichtgeving alleen maar en je weet dat je aperte onzin uitkraamt. De macht kan juist aan de macht blijven vanwege de commerciele media die een bepaalde voorstelling van zaken geeft. Lees dit eens, een doodgewoon recent voorbeeld: http://stanvanhoucke.blogspot.com/2009/02/de-commerciele-massamedia-32.html

Met andere woorden, Marijnissen, je beweert van alles zonder de feiten te kennen. En als je die wel kent dan ben je een zwendelaar, zonder eer en zonder geweten. Later meer daarover.

Jan Marijnissen van de SP 6

Omdat dit artikel in de NRC van maatschappelijk belang is waarop ik als journalist kritiek lever, neem ik de vrijheid in de democratie om het in zijn geheel af te drukken. Het is immers geschreven door een volksvertegenwoordiger die het belang van alle burgers behartigen.

'De slippendragers van de macht
groeien ten koste van de
frontsoldaten van de waarheid

De onafhankelijke, kritische
journalistiek wordt speelbal
Goede journalistiek is
een steunpilaar van
de democratie en
onmisbaar voor
politici. Verdwijnt
die, dan zijn wij een
prooi voor de macht.
Een land zonder
goede kranten is
het recept voor
onwetende en
bange burgers

Jan Marijnissen
Lid van de Tweede Kamer voor de SP.

Het gaat slecht met de dag- en weekbladen.
Daardoor wordt de ruggengraat
van de kritische journalistiek in zijn
voortbestaan bedreigd. En dat is ernstig. Democratie
veronderstelt goed geïnformeerde burgers.
Zij kunnen niet zonder de verslaggever, en
ook niet zonder de explicateur. En dat geldt in
nog hogere mate voor de volksvertegenwoordigers.
Toekijken nu kan desastreuze gevolgen
hebben op termijn. Daarom moet de patstelling
worden opgeheven, en moet het taboe op overheidssteun
worden doorbroken.
„Oho, mijnheer Marijnissen leest het Handelsblad”,
zei de burgemeester, toen ik begin jaren
tachtig tijdens een raadsdebat in Oss een
keer uit NRC Handelsblad citeerde. „M ij n h e e r
Marijnissen, u weet toch wel dat dit een krant
voor ondernemers is?”
„Ja, dat weet ik, en daarom lees ik ’m. Ondernemers
hebben niks aan flauwekul, die willen
weten hoe het écht zit, die willen de feiten kennen.
Ik ook.”
Wat is een politicus zonder krant? Hij is als
een journalist zonder telecommunicatie. De
krant vormt voor hem een – vaak dé – lifeline
naar het echte leven (althans een deel daarvan),
in binnen- en buitenland. Meer dan negentig
procent van de vragen die door Kamerleden –
schriftelijk én mondeling –worden gesteld, zijn
naar aanleiding van nieuws, gebracht door een
krant of een radio- of tv-uitzending. In mijn
fractie wordt veel aandacht besteed aan eigen
onderzoek door middel van gesprekken, bezoeken
en enquêtes, maar de interesse in wat de
nieuwsmedia brengen is er niet minder om. Tijdens
de vaak lange voorbereiding op een belangrijk
Kamerdebat worden door medewerkers
alle relevante krantenberichten in een map
opgeslagen: nieuws, achtergrondverhalen,
commentaren, opiniestukken. Het Kamerlid
bestudeert de inhoud van demap en de bijgeleverde
b r i e f i n g. Ik kan u verzekeren: dat neemt
vele malenmeer tijd in beslag dan het doorworstelen
van de, meestal in onverbeterlijke kromtaal
gestelde, beleidsnotities van het kabinet.
Er zijn 150 Tweede Kamerleden en 75 senatoren.
Zij hebben tot taak de regering te controleren.
Dat kunnen ze natuurlijk niet zonder
steun. Daaromhebben zemedewerkers, gemiddeld
één, twee per Kamerlid. Verder hebben ze,
als het goed is, een partij achter zich staan. Die
kan –wederom, als het goed is – vrijwilligers organiseren
om zaken te doen of uit te zoeken.
Maar dan nog kan een fractie, groot of klein,
nooit voldoende menskracht mobiliseren om
op te kunnen tegen een ambtelijk apparaat van
vele tienduizenden mensen. En de fracties zijn
al helemaal niet in staat om zelfstandig overal
en op elk terrein permanent een vinger aan de
pols te houden in de samenleving. Politici zijn
om twee redenen ten zeerste verbonden met de
journalistiek. Ze hebben de journalistiek nodig
om via de verslaggever de burger kond te doen
van hun opvattingen. En ze zijn afhankelijk van
goede journalistiek als intermediair tussen de
samenleving en henzelf.
Macht leidt tot machtsmisbruik en slecht bestuur
als er geen sprake is van een effectieve controle
en verantwoording. De controle op de
macht is alleen mogelijk als de machtsstructuren
en de besluiten die genomen worden doorzichtig
zijn. In onze parlementaire democratie
kiezen de burgers niet ‘de macht’. Zij kiezen de
controleurs van de macht die – al of niet uit hun
midden – de mensen kiezen die tijdelijk de
macht mogen uitoefenen.
Een democratie kan niet zonder goed geïnformeerde
burgers. Op hun beurt kunnen zij
niet zonder kwaliteitsjournalistiek. Want de
controle op de macht is niet alleen voorbehouden
aan politici in het parlement of de gemeenteraad.
Ook de burgers hebben het recht te weten
wat er speelt binnen en rond de macht. Bij
verkiezingen en tussendoor door middel van
demonstraties, handtekeningenacties en het
zogeheten ‘burgerinitiatief’ kunnen ze laten
weten wat ze ervan vinden. Wat voor politici
geldt, geldt dus ook voor de burger: ze zijn voor
hun informatievoorziening en standpuntbepaling
sterk afhankelijk van goede journalistieke
media.
Goede journalistiek is verslag doen. Naar eer
en geweten, gebruikmakend van hoor en wederhoor
opschrijven wat er is gebeurd. Verslag
doen is natuurlijk vooral selecteren. Voor de Nederlandse
kwaliteitskranten geldt als norm dat
feiten en meningen apart worden gehouden.
Goede journalistiek is ook uitleggen, nieuws in
een context geven, in tijd en plaats; altijd kritisch
zijn; en vooral onderzoek doen. Het is
dankzij de kritische journalistiek dat veel aan
het licht is gekomen dat machthebbers liever
onder het tapijt hadden gelaten. Beroemdste
voorbeeld is ongetwijfeld de Watergate-affaire.
Maar ook in ons eigen land heeft de onderzoeksjournalistiek
een belangrijke staat van
dienst: de bouwfraude, de besluitvorming over
de oorlog in Irak, de misstanden in onderwijsland,
de Ahold-affaire en de faits et gestes bij de
belastingdienst om maar een paar voorbeelden
te noemen.
Hoe vanzelfsprekend bovenstaande ook
mag lijken, het is het niet. Te gast op
de School voor Journalistiek in Utrecht
had ik een aanvaring met een groot lokaal vol
met studenten. Mijn stelling was: een journalist
heeft een roeping: waarheidsvinding. Daar waren
veel studenten het niet mee eens. Ze vonden
dat overdreven. Journalist zijn had niets met
waarden en normen te maken. Bovendien, zo
zeiden de meeste critici: „wij worden broods
ch r ij v e r ”. Misschien ook maar beter. De vraag
is echter of deze houding niet ook doorsijpelt in
de journalistieke praktijk. Wordt op redacties
openlijk gesproken over de beroepseer en de bijbehorende
codes? Wordt er kritisch gekeken
naar de eigen verslagen, opinies en andere keuzes?
Ook die uit het verdere verleden?
Zoals zo vaak openbaren voor ons relevante
ontwikkelingen zich als eerste in de VS en Engeland.
We zien daar een kaalslag onder de krantentitels,
krantenkolommen die volstaan met
niet geverifieerde propaganda (voorbeeld), en
lezers die verstoken blijven van wezenlijke in-
formatie. Ook in Nederland lopen de oplages
van kranten terug. Ook hier zijn de afgelopen
jaren tientallen titels verdwenen. En ook hier
zijn veel redactielokalen ontruimd en is fors gesneden
in de bezetting van menige redactie. In
veel steden is tijdens een gemeenteraadsvergadering
geen journalist meer te bekennen. Zo
krijgt demacht vrij spel. Tot wat dat kan leiden
hebben we onlangs weer in Limburg kunnen
zien waar wethouders letterlijk voor Sinterklaas
konden spelen voor hun bevriende clubs.
Redacties klagen steen en been over de werkdruk
en de onderbezetting. Steeds meer wordt
ontleend aan derden; steeds minder is onderwerp
van nader onderzoek en kritische ondervraging.
Duiding, uitleg en reflectie leggen het
af tegen de hype en de s c o o p. Onderzoeksjournalistiek
verliest het in alle opzichten van het snelle
nieuws. Onlangs zag ik het volgende op het
avondnieuws van Omroep Brabant-TV. In
Vught zit een slijterij die door de Slijterunie is
uitgeroepen tot Slijter van het Jaar. Slijter van
het Jaar? Een klein onderzoekje leert dat de prijs
in het leven is geroepen ter promotie van de
branche. Het juryrapport: „Deze slijterij probeert
op een originele manier in te spelen op de
doelgroep van jong volwassenen van 18 tot 35
jaar. Ze organiseert zogenaamde ‘hypnotic’
proeverijen. Speciaal voor hen is er achter de
toonbank een assortiment van speciale, nieuwe
trendy drankjes.”
Een van de oorzaken van de teruglopende
oplagecijfers is de zogenaamde ‘ontlezing’.
Jongeren lezen nu eenmaal geen
‘dode bomen met inkt erop’, wordt vaak gedacht.
Dat mag zo zijn, maar dat is zeker niet
iets om trots op te zijn. Als jonge mensen vroeger
het ouderlijk huis verlieten, namen ze de
krant en de tv-gids mee. Die krant nam je uit
verantwoordelijkheidsgevoel. Er bestond een
algemeen besef dat je je had bezig te houden
met het algemeen belang. Dat besef wordt de
jeugd niet meer bijgebracht. In het boek Wi j
amuseren ons kapot van de Amerikaanse socioloog
Neil Postman wordt precies aangegeven hoe de
westerse cultuur meer en meer ten prooi is gevallen
aan leuk, snel en kort. Voor concentratie
en verdieping is steeds minder tijd en belangstelling.
Natuurlijk, de commercie heeft er alles
aan gedaan om dit voor elkaar te krijgen, maar
de vraag dringt zich op: waartoe voeden wij eigenlijk
op? De ontlezing heeft minder te maken
met weerzin tegen lezen of het tot je nemen van
kennis, dan met de algemene individualisering
en de ieder-voor-zich-mentaliteit die jong én
oud in zijn greep heeft gekregen.
Veel journalisten werkzaam bij kwaliteitskranten,
hebben het hoofd al in de schoot geworpen.
Zij denken dat de nieuwe media de toekomst
hebben en dat de kranten zullen afsterven.
De toekomst is aan de ‘gratis’ kranten, op
papier en elektronisch. Er is geen reden zich
zorgen te maken over internet. Integendeel, het
is een welkome verrijking van de middelen die
ons ten dienste staan. Internet is een medium,
net als het papier van de krant, net als de geluidsgolven.
Het gaat om de inhoud, om de content,
zoals je tegenwoordig schijnt te moeten
zeggen.
De centrale vraag is ‘wat is de toekomst van de
kritische journalistiek?’ Oftewel, hoe houden
we de infrastructuur van de kritische journalistiek
in stand? Gratis nieuws bestaat niet. De gratis
kranten zijn een speelbal van de adverteerders,
of kunnen bestaan bij de gratie van een
maecenas. En het nieuws op het gratis internet
dan? De nieuwssites en de bloggers parasiteren
op wat de schrijvende journalistiek produceert.
Valt die laatste weg, dan droogt de eerste op. De
meest bezochte gratis nieuwssite is NU.NL. Ik
heb op één dag eens nagekeken wat de herkomst
is van hun nieuwsberichten: vijftien
maal was dat het ANP, er stond één bewerkt
persbericht, en één overgenomen bericht uit
The Sunday Times. Geen eigen nieuwsgaring,
geen achtergronden, geen verdieping. Vormen
de bloggers dan de substantiële bedreiging voor
de kwaliteitsjournalistiek? Nee, ook zij drijven
helemaal op wat de kranten en andere media
brengen. Waar dat niet het geval is, gaat het
vooral om meningen, heel veel meningen. Ik
heb zelf jarenlang een weblog bijgehouden, als
middel om de bezoekers (dagelijks gemiddeld
zo’n 14.000) te informeren over mijn bezigheden,
gedachten en…meningen.
Zoals gezegd, de kwaliteitsjournalistiek is
een steunpilaar van de democratie, net
zo belangrijk als de vrijheid van meningsuiting
en de vrijheid van vereniging. Verdwijnt
die dan verdwijnt ook de democratie en
worden we een machteloze prooi voor de macht.
We zien demacht van de voorlichters, de marketeers
en de reclamejongens onrustbarend snel
toenemen. Zij zijn de hulptroepen van de macht
en permanent bereid om mensen op het verkeerde
been te zetten en burgers pootje te lichten
wanneer die op zoek willen naar de waarheid.
Terwijl het aantal frontsoldaten van de
waarheid steeds verder wordt uitgedund, groeit
het leger van slippendragers van de macht.
Geen minister, staatssecretaris, wethouder of
burgemeester die nog zonder een voorlichter
kan. Het gaat wat ver alle voorlichters oplichters
te noemen, maar de eufemistische benaming
‘v o o r l i ch t e r ’ nodigt daar wel toe uit. Immers,
voorlichters lichten niet voor. Ze proberen
vooral toe te dekken, om hun baas uit de
wind te houden. Naarmate de kritische journalistiek
aan kracht en omvang verliest, winnen
zij ten behoeve van ‘de macht’ terrein. Daarom
is het voor de democratie een drama wanneer de
infrastructuur van de journalistiek instort.
En toch is dat wat staat te gebeuren als we
niets doen. Hier wreekt zich dat zo iets wezenlijks
als de onafhankelijke, kritische journalistiek
speelbal is van commerciële belangen. Ook
in deze sector winnen de bedrijfsbelangen –
meestal verengd tot winstmaximalisatie – het
steeds weer van de oorspronkelijke doelstelling
van de organisatie, in dit geval kwaliteitsjournalistiek.
In de wereld van de journalistiek wordt vaak
met jaloerse blikken gekeken naar de publieke
omroep. Die wordt immers (voornamelijk) gefinancierdmet
publiek geld. In plaats van de publieke
omroep en daarmee de luisteraar en kijker
die behandeling te misgunnen, is het beter
te zoeken naar een gelijksoortige formule voor
‘systeem’kranten.
In oktober van het vorig jaar kwamen in Oudewater
een aantal gezaghebbende mensen uit
de wereld van de journalistiek bij elkaar. Zij waren
daar op uitnodiging van Tony van der Meulen,
voormalig hoofdredacteur van het Brabants
Dagblad en mij. Het onderwerp was ‘de toekomst
van de krant’. Op het eind van de bijeenkomst
bleek niemand het ei van Columbus bij
zich te hebben.
Er bestaat ook geen eenvoudige oplossing in
deze, al staat voor mij inmiddels vast dat het taboe
op steun door de gemeenschap doorbroken
moet worden. Natuurlijk, onmiddellijk dringen
zich vragen op als: welke kranten krijgen
steun en welke niet? Komt de neutraliteit tegenover
de overheid niet gevaar? Hoe verhoudt
steun zich met de commerciële doelen van de
onderneming? Allemaal terechte vragen, maar
net als bij de publieke omroep moet er een toelatingssysteem
bedacht worden, moet er een garantie
voor non-interventie en journalistieke
onafhankelijkheid afgegeven worden, en moet
door middel van het stellen van voorwaarden
aan de steunverlening de zekerheid gegeven
worden dat de gelden niet weglekken naar het
b e d r ij f s r e s u l t a a t .
Er is geen keus. Op straffe van het totaal verdwijnen
van de controle op de macht en de voorlichting
aan de burgers, moet daar steun worden
gezocht waar dat tot op heden niet zo voor
de hand lag.'

Jan Marijnissen van de SP 5

Jan Marijnissen,

Wat lees ik nu toch allemaal? Je schrijft in de NRC van vandaag dit: 'Politici zijn om twee redenen ten zeerste verbonden met de journalistiek. Ze hebben de journalistiek nodig om via de verslaggever de burger kond te doen van hun opvattingen. En ze zijn afhankelijk van goede journalistiek als intermediair tussen de samenleving en henzelf. Macht leidt to machtsmisbruik en slecht bestuur als er geen sprake is van een effectieve controle en verantwoording.'

Ik geloof het allemaal direct, het zijn open deuren. Zonder journalisten zouden de politici hun meningen niet kunnen verspreiden, dat is absoluut waar, en natuurlijk leidt macht tot machtsmisbruik zonder een 'onafhankelijke' pers. Maar Jan, het is jou kennelijk niet opgevallen, maar we zitten midden in een geweldige crisis, een financiele en economische crisis. En dat allemaal ondanks, of misschien wel juist mede dankzij 'de journalistiek'. Veel mensen weten dat ze door politici worden belogen en bedrogen en geloven niet echt meer in de 'politiek'. En ook westerse journalisten verliezen steeds meer aan geloofwaardigheid. Neem dat nu maar van mij aan, ik ben al meer dan vier decennia journalist. De journalistiek bewaakt de macht niet, maar staat al langh in dienst van de macht. Ik zal je een tamelijk recent voorbeeld geven.

Dit schreef ik op acht oktober vorig jaar:

'Gisteren legde Egbert Kalse, economisch redacteur van nrc.next, de financiele crisis als volgt uit voor de leek: 'Jij vraagt je natuurlijk af waarom jouw bank in Nederland in hemelsnaam in Amerikaanse hypotheken gaat beleggen? Dat komt omdat ze dachten daar meer geld mee te kunnen verdienen dan met andere beleggingen. Iedereen (dan bedoel ik voor de verandering maar weer eens echt iedereen) dacht dat de huizenprijzen in Amerika altijd zouden blijven stijgen. Dom natuurlijk, maar zo was het wel. En omdat iedereen dat dacht, dacht ook iedereen dat het wel veilig was daarin te beleggen. Niet dus.'
Met andere woorden: een foutje van iedereen, de bankiers, de politici en de overgrote meerderheid van de journalisten die al jaren het gespeculeer met geld dat er niet is hebben toegejuicht zodra er op de beurs weer een record werd gebroken.
Maar Egbert is niet goed geinformeerd. De lezers die de afgelopen drie jaar de rubriek Het Neoliberale Geloof op deze weblog hebben gelezen, weten dat bepaalde Amerikaanse deskundigen hier allang voor hebben gewaarschuwd. Een voorbeeld van iemand die al lang geleden met klem waarschuwde:
'On Sept. 7, 2006, Nouriel Roubini, an economics professor at New York University, stood before an audience of economists at the International Monetary Fund and announced that a crisis was brewing. In the coming months and years, he warned, the United States was likely to face a once-in-a-lifetime housing bust, an oil shock, sharply declining consumer confidence and, ultimately, a deep recession. He laid out a bleak sequence of events: homeowners defaulting on mortgages, trillions of dollars of mortgage-backed securities unraveling worldwide and the global financial system shuddering to a halt. These developments, he went on, could cripple or destroy hedge funds, investment banks and other major financial institutions like Fannie Mae and Freddie Mac.The audience seemed skeptical, even dismissive. As Roubini stepped down from the lectern after his talk, the moderator of the event quipped, "I think perhaps we will need a stiff drink after that." People laughed — and not without reason. At the time, unemployment and inflation remained low, and the economy, while weak, was still growing, despite rising oil prices and a softening housing market. And then there was the espouser of doom himself: Roubini was known to be a perpetual pessimist, what economists call a "permabear." When the economist Anirvan Banerji delivered his response to Roubini’s talk, he noted that Roubini’s predictions did not make use of mathematical models and dismissed his hunches as those of a career naysayer.'
Zie: http://stanvanhoucke.blogspot.com/2008/10/het-neoliberale-geloof-207.html

Maar naar deze deskundigen luisterden Egbert Kalse en de meeste andere journalisten niet. Sterker nog, deze deskundigen werden gemarginaliseerd omdat ze buiten de officieel erkende consensus stonden. Een 'permabear' werd je dan denigrerend genoemd.
Wat ronduit absurd is, is het feit dat economisch redacteuren als Egbert Kalse nu opgevoerd worden als deskundigen, die de oorzaak van de luchthandel gemakshalve als 'dom' afdoen. Dat is geen verklaring Egbert, maar een mening, een negatieve kwalificatie. Waarom geef je geen verklaring voor die zogeheten domheid? Jij bent een van de 'deskundigen' die deze fundamentele ineenstorting niet hebt voorzien, en nu doe je alsof je er alles van afweet en dat alleen al die anderen 'dom' waren. Die stelling is aantoonbaar onjuist en toch word jij opgevoerd als een deskundige die weet hoe de vork in de steel zit. Zo goed als je toen niet goed geinformeerd was, ben je nu weer niet goed geinformeerd. Hoe kunnen jouw lezers, die kennelijk allemaal leken zijn, nu iets leren van de wereld? Hoe kunnen ze als het ware hun geest slijpen aan de slijpsteen voor de geest?'

Ter zake Jan Marijnissen, per slot van rekening ben je geen volksvertegenwoordiger om praatjes te verkopen. Nu de werkelijkheid: een redactie is uiteindelijk altijd 'overgeleverd' geweest aan de 'eigenaar'. Dat is nu eenmaal onlosmakelijk verbonden aan het eigendomsrecht in het kapitalisme. De eigenaar heeft daarin altijd de absolute macht. Dat is niet iets nieuws zoals bijvoorbeeld Henk Hofland suggereert. Het enige nieuwe is dat het door de NRC gepropageerde neoliberale systeem nu ook het eigen redactielokaal binnendringt. Ook de NRC is een speculatie-object geworden, net als alle andere eigendommen in het neoliberalisme. Niets nieuws onder de zon. Al in 1933, het jaar dat Hitler democratisch aan de macht kwam, schreef de gezaghebbende Amerikaanse hoogleraar Harold Lasswell in de Encyclopedia of the Social Sciences dat aangezien de 'masses are still captive to ignorance and superstition' de komst van de democratie 'compelled the development of a whole new technique of control, largely through propaganda.' Want, zo stelt Lasswell, propaganda is 'the one means of mass mobilisation which is cheaper than violence, bribery or other possible control techniques.' En om een hoog technologische massamaatschappij zo efficient mogelijk te laten draaien is propaganda de goedkoopste en veiligste manier voor de elite om de massa gehoorzaam te houden. Let wel, Lasswell was geen marginale figuur met wat maffe standpunten. Hij werd en wordt nog steeds alom bewonderd. Dit is wat de Nederlandse versie van Wikipedia over hem meldt:
'Lasswell was één van de meest creatieve en invloedrijke wetenschappers van zijn tijd. Door gebruik te maken van een scala van psychologische en sociologische methoden in een discipline die tot dan toe alleen gebruik maakte van historische, juridische en filosofische methoden werd Harold Lasswell de grondlegger van de hedendaagse politieke wetenschap en met name de politieke psychologie. Ook op het gebied van de communicatiewetenschappen heeft hij met zijn communicatiemodel een grote invloed gehad. Op het gebied van beleidsstudies was het Harold Lasswell die de richting aangaf met de omschrijving waaraan deze (toen) nieuwe discipline moest voldoen (multi-disciplinair, probleem oplossend, expliciet normatief).' Zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Harold_Lasswell
Als een van de belangrijkste adviseurs van de politieke en economische elite verklaarde Lasswell dat propaganda onmisbaar was in een democratie omdat 'men are often poor judges of their own interests' en dus bewerkt moeten worden om zaken te steunen die ze normaal niet zouden steunen. De commerciele massamedia spelen in dit proces een doorslaggevende rol. Ook de andere topadviseur van Amerikaanse politici en zakenmensen, Edward Bernays, waarschuwde de elite voor de gevaren van de democratie, aangezien op die manier grote groepen burgers een greep konden krijgen op hun eigen toekomst. Dit zou de macht van de elite drastisch beperken. In 1947 schreef Bernays een belangrijk artikel voor het prestigieuze Annals of the American Academy of Political and Social Sciences, getiteld 'The Engineering of Consent'. In dit artikel schreef Bernays dat 'the engineering of consent is the very essence of the democratic proces, the freedom to persuade and suggest.' Het zal duidelijk zijn dat die 'freedom' alleen in handen kan zijn van de machtigen en rijken, die de middelen hebben om die 'freedom' vorm en inhoud te geven. Voor alle duidelijkheid schreef Bernays dan ook dat de gemiddelde Amerikaan 'has only six years of schooling... [Therefore] democratic leaders must play their part in... engineering consent... Today it is impossible to overestimate the importance of engineering consent; it affects almost every aspect of our daily lives.'
Voor zijn invloedrijke wetenschappelijke bijdragen werd Bernays in 1949 geëerd door de American Psychological Association. Hoe invloedrijk de inzichten van Bernays waren werd hetzelfde jaar nog eens duidelijk gemaakt door Fortune. De redactie van dit tijdschrift stelde zonder enige ironie dat 'it is as impossible to imagine a genuine democracy without the science of persuasion [ i.e. propaganda] as it is to think of a totalitarian state without coercion. The daily tonage output of propaganda and publicity... has become an important force in American life. Nearly half of the contents of the best newspapers is derived from publicity releases; nearly all the the contents of the lesser papers... are directly or indirectly the work of PR departments.'
Wat jij verzwijgt of niet weet is het volgende: al in de jaren twintig van de vorige eeuw schreef de befaamde Amerikaanse columnist Walter Lippmann dat journalisten als ‘gespecialiseerde klasse’ de taak hebben om de ‘gemeenschappelijke belangen… die voor het overgrote deel de publieke opinie ontgaan’ zo te presenteren dat ze door de massa aanvaard werden, waarbij natuurlijk de ‘gemeenschappelijke belangen’ vooral de rijken dienden. Met andere woorden: de media moesten de visie van de machtigen propageren. De toonaangevende Lippmann, een fervent adept van de imperialistische presidenten Theodore Roosevelt en Woodrow Wilson, was uiterst sceptisch over de mogelijkheid van een ware democratie in een complexe moderne samenleving. Het gewone volk kon zijn eigen belangen niet zomaar gaan formuleren, want dan zou het een chaos worden. ‘Het publiek moet zijn plaats weten,’ zodat ‘verantwoordelijke mensen… niet gestoord door het gestamp en het gebrul van een verbijsterde kudde’ hun beleid kunnen bepalen. De enige ‘functie’ in een democratische samenleving van ‘onwetende en bemoeizuchtige buitenstaanders’ was die van ‘geïnteresseerde toeschouwers.’ Lees verder: http://stanvanhoucke.blogspot.com/2008/10/de-commerciele-massamedia-143.html
Met andere woorden: de media moesten de visie van de machtigen propageren. De toonaangevende Lippmann, een fervent adept van de imperialistische presidenten Theodore Roosevelt en Woodrow Wilson, was uiterst sceptisch over de mogelijkheid van een ware democratie in een complexe moderne samenleving. Het gewone volk kon zijn eigen belangen niet zomaar gaan formuleren, want dan zou het een chaos worden. Het publiek mocht tijdens verkiezingen hun stem geven aan - door coöptatie gekozen – beleidsbepalers en verder niets. Om dit proces mogelijk te maken moest de pers worden gebruikt. Zij was verantwoordelijk voor ‘het fabriceren van consensus… een zelfbewuste vaardigheid en standaard instrument van een regeringen die namens het volk besturen.’ Keer op keer onderstreepte Lippmann het belang dat journalisten de juiste ‘reflexen’ ontwikkelden en voldoende ‘geconditioneerd’ zouden worden waardoor ‘de aandacht van de media natuurlijk voor een belangrijk deel gestuurd’ kon worden ‘door de politieke machten.’ Hij besefte de propagandistische waarde van een gecontroleerde pers, die er diep van doordrongen is dat ze ‘moet… kiezen.’ Als lid van Wilson’s Commissie voor Publieke Informatie, speciaal in het leven geroepen om de oorlogspropaganda te coördineren, was hij erin geslaagd de sentimenten zo te bespelen dat de Amerikaanse bevolking deelname aan de Eerste Wereldoorlog uiteindelijk accepteerde. Maar niet alleen Lippmann, die onder president Wilson als assistent van de minister van Oorlog diende, was zo negatief over de wenselijkheid van een echte democratie. Het was de heersende opvatting in brede kringen van de Amerikaanse elite. Zo verklaarde Robert Lansing, minister van Buitenlandse Zaken onder president Wilson, dat de grote massa van de bevolking ‘onwetend en geestelijk onvolwaardig’ was en dus via de pers in de juiste richting gemanipuleerd moest worden. En ook Reinhold Niebuhr, hoogleraar Praktische Theologie uit New York, de ‘officiële theoloog van het establishment,’ waarschuwde voor ‘de domheid van de gemiddelde mens… het proletariaat,’ die niet de rede volgde maar het geloof en daarom door de media gevoed moest worden met ‘emotioneel krachtige oversimplificaties,’ die dienden om de ‘noodzakelijke illusie,’ in stand te houden. De illusie dat de VS een echte democratie was, waarbij iedere burger in alle vrijheid de politieke koers van zijn land bepaalt. Dezelfde illusie dus die Hofland tegen beter weten in in zijn column verspreidt. Volgens Niebuhr moet men ‘de verantwoordelijkheden van de macht onder ogen zien,’ zodat de ‘noodzakelijke illusie’ kon blijven bestaan. Die was noodzakelijk wilde de economische en politieke elite ongestoord haar werk kunnen doen, wat in de praktijk neerkwam op het uitbuiten en onderdrukken van het ‘proletariaat’ dat wereldwijd ‘onwetend en geestelijk onvolwaardig’ was. Het volk moest door de media gedisciplineerd worden en gedirigeerd, anders zou de Westerse beschaving ten onder gaan, zo vreesde Niebuhr. Het resultaat van deze strategie is niet uitgebleven, want ondanks of beter nog dankzij de overvloed aan massamedia is de constatering van de Britse auteur John Berger correct dat ‘er grote delen van de… arbeiders en middenklasse bestaan die zich niet helder kunnen uitdrukken als gevolg van de grootscheepse culturele deprivatie. De middelen om datgene wat ze weten te vertalen in gedachten is hen ontnomen… Ze bezitten geen voorbeelden die ze kunnen volgen, waarbij woorden ervaringen duidelijk maken.’ Een avondje televisie kijken en men weet wat Berger bedoeld. ‘Wat kan er, uitgezonderd halve waarheden, grove simplificaties of onbenulligheden, overgebracht worden aan dat halfgeletterde massale gehoor, dat… overal de voorstelling mag bijwonen?’ zo schreef de hoogleraar George Steiner, die aan Yale en Oxford doceerde. Op zijn beurt noemt de auteur Milan Kundera journalisten ‘termieten van de reductie,’ die ‘over de hele wereld dezelfde simplificaties en clichés uit[strooien], waarvan mag worden verwacht dat ze door de meerderheid zullen worden aanvaard, door allen, door de hele mensheid.’ Iedereen die deze consensus verbreekt, iedereen die weigert de rol van propagandist te spelen, vormt per definitie een bedreiging en moet dan ook met alle wapens bestreden worden.
Het was de voormalige hoofdredacteur van Trouw en huidige hoofdredacteur van Vrij Nederland, Frits van Exter die het zo fraai verwoordde toen hij tegenover Extra, een tijdschrift dat de media kritisch volgde, onder de kop: 'De conditionering van de kudde' het volgende verklaarde: 'Lezers horen wantrouwend te zijn tegenover de media ... De aandacht van de media [wordt] natuurlijk voor een belangrijk deel gestuurd … door de politieke machten … Dat geldt voor de nationale politiek, maar natuurlijk ook voor de internationale politiek … Het heeft voor een deel te maken met de vluchtigheid van het medium. Deels ook volgen de media elkaar, sommige zijn dominanter, en andere lijden aan kuddegedrag … Als je volgend bent, dan betekent dat als een autoriteit, of iemand die gekozen is om een bepaald gezag uit te oefenen, zegt “ik vind dit een belangrijk onderwerp, daar gaan we nou es wat aan doen,” dat je dat ook bekijkt. De dingen waar hij (sic) het niet over heeft, die volg je dus minder… het werkt voor een deel reflexmatig. Reflexen zijn het, je bent daar geconditioneerd in.'

Jan Marijnissen, wat ik wil zeggen is dit, denk na voordat je publiekelijk met allerlei nonsens aan komt zetten. 'effe dimmen' svp!

Jan Marijnissen van de SP 4

Jan Marijnissen,

Vorig jaar schreef ik dit:

'De gewone mens heeft allang door dat hij bewerkt wordt met propaganda, en de intellectueel raadpleegt via internet verschillende bronnen en is niet meer afhanklijk van de pers. De journalistiek heeft het monopolie op de berichtgeving verloren en dat is goed voor de democratie.' Ik voegde daar later aan toe: 'Zoals ik al eerder hier heb beschreven veroorzaakt internet een revolutie in het bewustzijn die net zo groot is als de revolutie die de uitvinding van de boekdrukkunst in het midden van de vijftiende eeuw veroorzaakte. De verschijning van de Gutenbergbijbel was het begin van de reformatie. Gelovigen kregen voor het eerst de kans om zonder tussenkomst van de priesterkaste zelf de bijbel te lezen. Het gevolg was dat de lezer zelf kon bepalen wat de christelijke waarheid was. Het Vaticaan had het monopolie op de waarheidsbepaling verloren, en verloor daardoor de alleenheerschappij. Zoals ik vanochtend nog eens aan mijn oude vriend Geert Mak vertelde, veroorzaakt internet een even ingrijpende verandering in de perceptie van grote groepen mensen, aangezien de werkelijkheid niet langer exclusief bepaald wordt door journalistieke belangen. De commerciele massamedia hebben het monopolie op de berichtgeving verloren, hun gefilterde informatie is niet meer doorslaggevend. De commerciele pers kan niet meer bepalen wat de waarheid en de werkelijkheid is. Internet laat een andere kant van de journalistieke versie van de werkelijkheid zien.'

Jan Marijnissen, gezien jouw oproep om de commerciele kranten te subsidieren vrees ik dat je niet door hebt dat er een enorme verschuiving aan het plaatsvinden is. De ware democratisering van de samenleving wordt niet veroorzaakt door de berichtgeving van de commerciele massamedia. Integendeel zelfs, het monopolie van de elite op de berichtgeving en daarmee op de 'waarheidsbepaling' heeft geleid tot de ondemocratische samenleving zoals we die nu kennen, waarbij de ongecontroleerde economische macht de toekomst van de mensheid bepaalt. De ondemocratische werkelijkheid wordt momenteel vernietigd door de wereldwijde opkomst van internet, waardoor de burger voortaan zelf de bronnen kan checken. Het 'nieuws' wordt niet langer meer gefilterd door de belangen van de commerciele journalistiek. Ik ben zeker niet de enige die dat opmerkt. Vandaag viel Spreek'buis bij mij in de brievenbus, 'het blad van de Nederlandse omroepmedewerkers'. Het blad opent met een uitgebreid interview met de Amerikaanse journalist en producer Michael Rosenblum die erop wijst dat internet een 'wereldwijde dialoog' mogelijk maakt. Spreek'buis: 'Maar wat moet de politiek met al deze meningen en perspectieven? Rosenblum voorziet échte vrijheid van meningsuiting en die nieuwe vrijheid zal een aardverschuiving teweeg brengen in de politiek. En dat hoeft helemaal niet negatief te zijn. Eindelijk kunnen de Palestijnen bijvoorbeeld hun ei kwijt zonder aandacht te trekken via zelfmoordaanslagen. Bewapend met een videocamera kunnen ze waarschijnlijk meer bereiken dan met explosieven om hun lijf. "We hebben altijd gedacht dat we in een wereld van persvrijheid leven, maar dat is niet zo. Een beperkt aantal televisiestations en redacteuren bepaalt al lange tijd wat wij te zien krijgen. Videojournalistiek gaat ervoor zorgen dat miljoenen mensen zich kunnen mengen in een wereldwijde dialoog. Dat dit vaak schokkend en verwarrend zal zijn, staat buiten kijf, maar het gaat gebeuren".'

Kijk Jan Marijnissen, dat is de werkelijkheid waarmee we geconfronteerd worden, en dit betreft alle commerciele massamedia, zowel televisie als de kranten. De krant die jij wil subsidieren en die jouw oproep daartoe afdrukt kan niet langer meer consequentieloos bepaalde informatie verzwijgen. De NRC weigerde begin dit jaar een artikel te plaatsen van Nederlandse juristen die gedocumenteerd wezen op de Israelische oorlogsmisdaden in Gaza. Zes dagen later publiceerde de NRC-reactie wel een rechtvaardiging van diezelfde oorlosgmisdaden, geschreven door de Israelische zionist Martin Levi Creveld met als argument: 'Mais c'est la guerre.' Dankzij het Nederlands Juristen Blad en vervolgens internet verscheen de informatie over de Israelische oorlogsmisdaden uiteindelijk op internet en kon 'goede journalistiek' toch onder de aandacht worden gebracht van gewone democratisch ingestelde burgers. Zie: http://stanvanhoucke.blogspot.com/search?q=martin+levi+creveld
Het punt is Jan Marijnissen, dat de commerciele massamedia vanaf het begin de belangen van de elite hebben beschermd via hun berichtgeving. Daar komt nu een eind aan, ook al krijgen ze dankzij jou miljarden aan belastinggeld. Het monopolie van media-ondernemers als Derk Sauer, die binnen tien jaar in Rusland meer dan 150 miljoen wist op te strijken, is echt afgelopen. Als ik socialist zou zijn dan zou ik me ook distantieren van schatrijke monopolisten en zeker niet gaan pleiten om dit soort ondernemers te steunen met belastinggeld. Als democraat pleit ik juist voor het gratis verstrekken van computers zodat iedereen aan deze democratische ontwikkeling kan meedoen. Geef daar ons belastinggeld aan uit, want voordat je het weet doen types als Sauer een beroep op ons belastinggeld. En dat zou jij als socialist toch niet willen, nietwaar?

Jan Marijnissen van de SP 3

Jan Marijnissen,

Collega, zoals ik je mag noemen sinds je als journalist gasten interviewt voor de zender Het Gesprek, van wie de eigenaar de SP-miljonair en media-ondernemer Derk Sauer is. Welnu, collega Marijnissen, jij en ik weten het volgende:

'As Chomsky points out, markets are almost never competitive. Most of the economy is dominated by massive corporations with tremendous control over their markets and which therefore face precious little competition of the sort described in economics textbooks and politicians' speeches. Moreover, corporations themselves are effectively totalitarian organizations, operating along nondemocratic lines. That our economy is centered around such institutions severely compromises our ability to have a democratic society.' Zie: http://www.chomsky.info/onchomsky/19990401.htm

Jij en ik weten dus ook dat zolang de bevolking geen greep heeft op totalitair bestuurde organisaties als bijvoorbeeld concerns - inclusief grote uitgeverijen - er geen sprake kan zijn van een ware democratie, en ook geenszins van een 'vrije, onafhankelijke pers'.

Mijn vraag is nu waarom je dan vandaag in de NRC impliciet beweert dat er wel degelijk sprake is van een 'democratie' en van een 'goede journalistiek'?

En aangezien ik voor zowel een fatsoenlijk functionerende democratie ben als voor een vrije pers geef ik je bij deze de gelegenheid om met mij als collega op mijn website in debat te gaan over dit belangrijke onderwerp. In afwachting van je reactie,

Stan van Houcke,

Journalist,

Amsterdam.

Jan Marijnissen van de SP 2


Jan Marijnissen,

Voordat je het belastinggeld van de Nederlandse burgers aan concerns gaat geven, zou je eerst antwoord willen geven op het volgende wat Noam Chomsky verklaarde: 'Corporations are tyrannical organizations. They are totalitarian institutions. In fact, if you look at them, a corporation is an unaccountable private tyranny in which power comes from above, from the owners and the managers, orders are transferred down below and inserted inside the system. You take your orders below and above and you transmit them below. At the very bottom people have the right to rent themselves to this tyrannical system. It is essentially unaccountable to the public except by weak regular career apparatus. In fact, it is a totalitarian institution. And if you look at their intellectual roots, it happens that they come out of the same neo-Hegelian conceptions of the rights of organic entities that led to bolshevism and fascism. We have three forms of twentieth century totalitarianism: bolshevism, fascism and corporation. Two of them, fortunately, were dissolved, disappeared mostly. The third remains. It shouldn’t. Power should be in the hand of populations.'

Deel je deze analyse of ben je van mening dat die onjuist is?

De Britse hoogleraar, wijlen Ralph Milliband, wierp in De staat in de kapitalistische maatschappij de volgende vraag op: 'Kan een overheidsinstantie het niveau van lonen, prijzen en winsten bepalen? Kan het, belangrijker nog, het niveau en de richting van investeringen vaststellen? Kan een regeringsinstantie grondstoffen distribueren of bedrijfsvestigingen controleren? Kan zij op een of andere wijze volledige werkgelegenheid of een economisch groeipercentage garanderen?' Milliband toont aan dat de regering in een parlementaire democratie dit alles niet kan. Het enige dat de volksvertegenwoordiging kan doen is de eisen van de financiele macht gehoorzamen. Ben jij het eens met die analyase of denk je dat die onjuist is?

Ik vraag dit omdat je zonder enige reserve beweert dat wij in Nederland in een 'democratie' leven, waarvan een steunpilaar een 'goede journalistiek' is. Kun je je beweringen ook staven met feiten? In afwachting van je antwoord,

Stan van Houcke
Journalist
Amsterdam

Jan Marijnissen van de SP


Jan Marijnissen, lid van de Tweede Kamer voor de Socialistische Partij doet vandaag in de NRC een oproep om de bedreigde commerciele kranten met belastinggeld te ondersteunen.
Onder de kop: 'Een land zonder goede kranten is het recept voor onwetende en bange burgers' schrijft Marijnissen: 'Goede journalistiek is een steunpilaar van de democratie en onmisbaar voor politici. Verdwijnt die, dan zijn wij een prooi van de macht. Het gaat slecht met de dag- en weekbladen. Daardoor wordt de ruggengraat van de kritische journalistiek in zijn voortbestaan bedreigd. En dat is ernstig. Democratie veronderstelt goed geinformeerde burgers. Zij kunnen niet zonder de verslaggever, en ook niet zonder de explicateur.'
In een paar zinnen wordt bijzonder veel beweerd. Goede journalistiek is inderdaad de basis voor een waar functionerende democratie. Dat klopt, maar wat niet klopt is dat Marijnissen impliciet beweert dat wij in het westen een echte onafhankelijke journalistiek bezitten en sterker nog: een echte democratie. Dat is nonsens zoals we allemaal weten. Er is sprake van een uiterst gebrekkig functionerende parlementaire democratie, die om een actueel voorbeeld te geven, nu geacht wordt het failliete kapitalisme met belastinggeld overeind te houden, nadat diezelfde parlementaire democratie de afgelopen drie decennia alle controle op 'de vrije markt' vrijwillig uit handen had gegeven omdat de neoliberale elite dit eiste. Het gevolg was dat we nu geconfronteerd zijn met een financiele- en economische crisis van ongekende omvang. Allemaal dankzij het feit dat wij nu juist GEEN democratie bezitten, dat wil zeggen: geen systeem bezitten waarbij de meerderheid bepaald wat haar lot is, welke richting de samenleving uitgaat. Die koers wordt bepaald door een economische doctrine waarop geen enkele serieuze democratische greep bestaat. Of zoals Noam Chomsky het omschreef: "the totalitarian system as we know it today may also be called `managerial capitalism,' since the decisions dictated by technical and economic considerations are no longer hampered by the rights of ownership and title holders. Yet it should be emphasized--speaking of `managers' ­ that the true technical directors have nowhere acquired the disposing power of technocrats; the real power rests mainly with economic and business managers."
Kortom, er is geen sprake van een ware democratie. En er is ook geen sprake van een werkelijk 'onafhankelijke' pers en van een 'kritische journalistiek' zoals Marijnissen beweert, want de commerciele massamedia zijn net als het parlement direct afhankelijk van de wil van de economische macht.
Meer over Marijnissen en zijn betoog in een volgend stuk.

vrijdag 27 februari 2009

De Commerciele Massamedia 192

'from 2002

This message is available online at
http://www.WantToKnow.info/war/iraq_war_media


"On Sunday, the US government will launch an international coup. It has
been planned for a month. It will be executed quietly, and most of us won't
know what is happening until it's too late. It is seeking to overthrow 60
years of multilateralism in favour of a global regime built on force."
-- U.K.'s respected newspaper The Guardian on manipulation leanding to
Iraq War, April 16, 2002


Dear friends,

The two eye-opening major media articles below were published in April
2002, a year before the start of the Iraq war. These incredibly revealing
news articles provide powerful information demonstrating how the U.S.
government blatantly manipulated the United Nations to set the stage for
the Iraq war. Yet as the media chose to seriously downplay this key move,
to this day very few know anything about it.

The first article, from the respected British newspaper The Guardian,
describes how Jose Bustani ˆ the highly successful United Nations
inspector of weapons of mass destruction at the time ˆ had his position
threatened by the U.S. government, and the shady reasons behind it. The
article from the New York Times gives the final result ˆ Bustani was
removed by a UN vote with almost as many abstentions as votes in favor. If
the U.S. had not forced out this highly praised man from his post, the Iraq
War might never have happened.

Notice that the Times fails to go into any depth about what really happened
or its consequences. How sad that no major media media besides The Guardian
was willing to discuss the implications of this highly manipulative act.
The media is clearly complicit in the Iraq war manipulation and cover-up.
For more highly revealing information on major media manipulations, click
here. Thanks for caring, and please help to spread the word.

With best wishes,
Fred Burks for PEERS and the WantToKnow.info Team
Former language interpreter for Presidents Bush and Clinton


http://www.guardian.co.uk/Archive/Article/0,4273,4394862,00.html

Chemical Coup d'etat
The US wants to depose the diplomat who could take away its pretext for war
with Iraq

George Monbiot
Guardian

Tuesday April 16, 2002

On Sunday, the US government will launch an international coup. It has been
planned for a month. It will be executed quietly, and most of us won't know
what is happening until it's too late. It is seeking to overthrow 60 years
of multilateralism in favour of a global regime built on force.

The coup begins with its attempt, in five days' time, to unseat the man in
charge of ridding the world of chemical weapons. If it succeeds, this will
be the first time that the head of a multilateral agency will have been
deposed in this manner. Every other international body will then become
vulnerable to attack. The coup will also shut down the peaceful options for
dealing with the chemical weapons Iraq may possess, helping to ensure that
war then becomes the only means of destroying them.

The Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons (OPCW) enforces
the chemical weapons convention. It inspects labs and factories and
arsenals and oversees the destruction of the weapons they contain. Its
director-general is a workaholic Brazilian diplomat called Jose Bustani. He
has, arguably, done more in the past five years to promote world peace than
anyone else on earth. His inspectors have overseen the destruction of 2
million chemical weapons and two-thirds of the world's chemical weapon
facilities. He has so successfully cajoled reluctant nations that the
number of signatories to the convention has risen from 87 to 145 in the
past five years: the fastest growth rate of any multilateral body in recent
times.

In May 2000, as a tribute to his extraordinary record, Bustani was
re-elected unanimously by the member states for a second five-year term,
even though he had yet to complete his first one. Last year Colin Powell
wrote to him to thank him for his "very impressive" work. But now
everything has changed. The man celebrated for his achievements has been
denounced as an enemy of the people.

In January, with no prior warning or explanation, the US state department
asked the Brazilian government to recall him, on the grounds that it did
not like his "management style". This request directly contravenes the
chemical weapons convention, which states "the director-general ... shall
not seek or receive instructions from any government". Brazil refused. In
March the US government accused Bustani of "financial mismanagement",
"demoralisation" of his staff, "bias" and "ill-considered initiatives". It
warned that if he wanted to avoid damage to his reputation, he must resign.

Again, the US was trampling the convention, which insists that member
states shall "not seek to influence" the staff. He refused to go. On March
19 the US proposed a vote of no confidence in Bustani. It lost. So it then
did something unprecedented in the history of multi lateral diplomacy. It
called a "special session" of the member states to oust him. The session
begins on Sunday. And this time the US is likely to get what it wants.

Since losing the vote last month, the United States, which is supposed to
be the organisation's biggest donor, has been twisting the arms of weaker
nations, refusing to pay its dues unless they support it, with the result
that the OPCW could go under. Last week Bustani told me, "the Europeans are
so afraid that the US will abandon the convention that they are prepared to
sacrifice my post to keep it on board". His last hope is that the United
Kingdom, whose record of support for the organisation has so far been
exemplary, will make a stand. The meeting on Sunday will present Tony
Blair's government with one of the clearest choices it has yet faced
between multilateralism and the "special relationship".

The US has not sought to substantiate the charges it has made against
Bustani. The OPCW is certainly suffering from a financial crisis, but that
is largely because the US unilaterally capped its budget and then failed to
pay what it owed. The organisation's accounts have just been audited and
found to be perfectly sound. Staff morale is higher than any organisation
as underfunded as the OPCW could reasonably expect. Bustani's real crimes
are contained in the last two charges, of "bias" and "ill-considered
initiatives".

The charge of bias arises precisely because the OPCW is not biased. It has
sought to examine facilities in the United States with the same rigour with
which it examines facilities anywhere else. But, just like Iraq, the US has
refused to accept weapons inspectors from countries it regards as hostile
to its interests, and has told those who have been allowed in which parts
of a site they may and may not inspect. It has also passed special
legislation permitting the president to block unannounced inspections, and
banning inspectors from removing samples of its chemicals.

"Ill-considered initiatives" is code for the attempts Bustani has made, in
line with his mandate, to persuade Saddam Hussein to sign the chemical
weapons convention. If Iraq agrees, it will then be subject to the same
inspections - both routine and unannounced - as any other member state
(with the exception, of course, of the United States). Bustani has so far
been unsuccessful, but only because, he believes, he has not yet received
the backing of the UN security council, with the result that Saddam knows
he would have little to gain from signing.

Bustani has suggested that if the security council were to support the
OPCW's bid to persuade Iraq to sign, this would provide the US with an
alternative to war. It is hard to see why Saddam Hussein would accept
weapons inspectors from Unmovic - the organisation backed by the security
council - after its predecessor, Unscom, was found to be stuffed with spies
planted by the US government. It is much easier to see why he might accept
inspectors from an organisation which has remained scrupulously
even-handed. Indeed, when Unscom was thrown out of Iraq in 1998, the OPCW
was allowed in to complete the destruction of the weapons it had found.
Bustani has to go because he has proposed the solution to a problem the US
does not want solved.

"What the Americans are doing," Bustani says, "is a coup d'etat. They are
using brute force to amend the convention and unseat the director-general."
As the chemical weapons convention has no provisions permitting these
measures, the US is simply ripping up the rules. If it wins, then the OPCW,
like Unscom, will be fatally compromised. Success for the United States on
Sunday would threaten the independence of every multilateral body.

This is, then, one of those rare occasions on which our government could
make a massive difference to the way the world is run. It could choose to
support its closest ally, wrecking multilateralism and shutting down the
alternatives to war. Or it could defy the United States in defence of world
peace and international law. It will take that principled stand only if we,
the people from whom it draws its power, make so much noise that it must
listen. We have five days in which to stop the US from bullying its way to
war.


http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F01E0D91E3FF930A15757C0A9649C8B63

Published on Tuesday, April 23, 2002 in the New York Times
U.S. Forces Out Head of Chemical Arms Agency
by Marlise Simons

THE HAGUE, April 22 ˜ The United States succeeded today in ousting the
director of the global agency charged with ridding the world of chemical
weapons after an intense diplomatic campaign that made a number of
countries uncomfortable.

José M. Bustani, a Brazilian diplomat who was unanimously re-elected last
year as the director general of the 145-nation Organization for the
Prohibition of Chemical Weapons, was voted out of office today after
refusing repeated demands by the United States that he step down because of
his "management style." No successor has been selected.

"I clearly made some people in Washington very uncomfortable because I was
too independent," Mr. Bustani said afterward. "They want somebody more
obedient."

The American motion to fire Mr. Bustani was approved by 48 nations, while 7
voted against and 43 abstained. Most European nations voted with the United
States, except for France, which abstained. Mexico, one of the countries
that voted no, called the maneuver "illegal" because there was no provision
in the rules to dismiss the director general.

Diplomats said the many abstentions reflected the unease of a number of
countries over the action. They said it had opened the door further for
other international bodies to come under attack.

The United States, which is responsible for 22 percent of the agency's
budget, had threatened to cut off funding until Mr. Bustani left.

"I think a lot of people swallowed this because they thought it was better
for Bustani to be removed than have the U.S. pull out and see the
organization collapse," said one European diplomat at the meeting.

The firing of Mr. Bustani follows the removal last week of Robert Watson, a
British-born climatologist who had been outspoken on the threat of global
warming, as the chairman of the Intergovernmental Panel on Climate Change.
He was removed after pressure from Washington and at least one American oil
company.

Mr. Bustani said that American officials approached him in late February,
asking him to resign, but not to make the request public. "They said they
did not like my management style, but they said they were not prepare to
elaborate," he said in an interview.

Several weeks later, the State Department circulated a lengthy paper among
members of the group and dispatched envoys to a number of capitals to
secure enough votes to fire Mr. Bustani. The paper accuses him of
confrontational and abrasive conduct and poor administrative and financial
management. American officials also said Mr. Bustani had taken some
"ill-considered initiatives," without consulting with the United States and
others.

"An effective director general needs to consult with member states, instead
of launching initiatives," said an American official.

http://www.commondreams.org/headlines02/0423-01.htm - If link to NY Times
fails


Note: For more highly revealing information on major media manipulations, click here. And for a highly decorated U.S. general's essay on how the public is often manipulted into war, click here.


Final Note: WantToKnow.info believes it is important to balance disturbing cover-up information with inspirational writings which call us to be all that we can be and to work together for positive change. Please visit our Inspiration Center at http://www.WantToKnow.info/inspirational for an abundance of uplifting material.


See our archive of revealing news articles at http://www.WantToKnow.info/indexnewsarticles


Your tax-deductible donations, however large or small, help greatly to support this important work.
To make a donation by credit card, check, or money order: http://www.WantToKnow.info/donationswtk

Explore these empowering websites coordinated by the nonprofit PEERS network:
http://www.momentoflove.org - Every person in the world has a heart
http://www.WantToKnow.info - Reliable, verifiable information on major cover-ups
http://www.inspiringcommunity.org - Building a Global Community for All
http://www.weboflove.org - Strengthening the Web of Love that interconnects us all
http://insightcourse.net - The Insight Course: Best of the Internet all in one free course
Educational websites promoting transformation through information and inspiration

To reply to this message, visit http://www.WantToKnow.info/contactus.php
To subscribe to or unsubscribe from the WantToKnow.info list (one email every few days):
http://www.WantToKnow.info/subscribe '

H.J.A. Hofland 9



In het bijbelboek Jesaja hoofdstuk 5 vers 8 is te lezen: 'Wee degene die huis na huis opkoopt, die akker bij akker trekt tot alles hem toebehoort en alleen hij nog bezittingen heeft in het land.'

Deze wijze woorden getuigen van een diep inzicht in het menselijk bewustzijn. Niet alleen waarschuwt deze oudtestamentische profeet voor de menselijke begeerte die onverzadigaar is, maar hij waarschuwt er tevens impliciet voor dat deze begeerte het sociale weefsel van een samenleving vernietigt. En aangezien de mens een sociaal wezen is, vernietigt de begeerte uiteindelijk de mens zelf. Desondanks is het moderne kapitalisme gebaseerd op de exploitatie en bevordering van de begeerte. Zonder het permanent mobiliseren van de onverzadigbare begeerte is het kapitalistische vooruitgangsgeloof niet houdbaar. Maar ook de parlementaire democratie is door de begeerte-reflex op den duur niet levensvatbaar. Dat begreep Thomas Jefferson maar al te goed en was de reden voor hem om erop te hameren dat 'it is not too soon to provide by every possible means that as few as possible shall be without a little portion of land. The small landholders are the most precious part of a state.' De fundamentele drijfveer van het kapitalisme tot kartelvorming, tot de concentratie van het kapitaal in zo min mogelijk handen leidt onvermijdelijk tot de concentratie van de macht, zo wist de schrijver van van de Amerikaanse Declaration of Independence. Zonder het aan banden leggen van het kapitalisme is er geen democratie mogelijk.

Juist daarom staat de elite wantrouwig tegenover de democratie. De chaos van 'de vrije markt' is alleen mogelijk als de democratie er geen greep op heeft. En aangezien de commerciele pers altijd in dienst heeft gestaan van de economische en politieke elite zijn de grenzen van wat de journalisten konden berichten vanaf het begin uiterst nauw omlijnd geweest. Stelselmatige wezenlijke kritiek op de kapitalitische drijfveren is niet toegestaan in de commerciele massamedia. Dat weet iedere journalist. Het gevolg is geweest dat de westerse commerciele journalistiek over de eigen kapitalistische ontwikkeling nagenoeg kritiekloos heeft bericht en vaak zelfs heeft toegejuicht. De ineenstorting van de Sovjet Unie werd dan ook gezien als 'het einde van de geschiedenis' aangezien nu triomfantelijk bewezen zou zijn dat het kapitalisme het enige levensvatbare systeem was.

Ondertussen had datzelfde kapitalisme niet alleen in de derde wereld vernietigend gewerkt, maar ook in het rijke Westen zelf had het een toenemende tweedeling in de samenleving teweeg gebracht, waarbij de economische en daarmee politieke macht in steeds minder handen was terecht gekomen. De Amerikaanse auteur Wendell Berry schreef in The Unsettling of America. Culture & Agriculture wat dit heeft betekent voor de Amerikaanse landbouw toen dit op industriele basis werd geschoeid en de kleine boeren verpletterd werden door de agrobusiness. Hij schreef: 'The rural community receives the immediate impact of this ability of large farm firms to practice selective internalization of benefits and externalization of costs. One of the most pervasive consequences is that the occupational composition of the population changes. Instead of a large number of small enterpreneurs, combining the functions of manager and laborer, the occupational structure includes a small number of managers and a large number of workers. In rural communities dominated by very large firms, the settlement and housing patterns reflect the increasing transient nature of the labor force. The symbol of the large corporate farm is the trailer house. Community institutions suffer from lack of leadership, and from the lack of commitment on the part of the labor force to long-run community welfare. Those institutions that survive take on a dependent character, reflecting the paternalistic role of the dominant firms.' Wat we dus zien is dat als gevolg van grootschaligheid, gefinancierd door de belastingbetaler, er een samenleving is ontstaan die geen samenleving meer is, in de stricte zin van het woord, maar een gefragmenteerd neoliberaal systeem dat beheerst wordt door degene met het meeste geld en zijn woordvoerders, de commerciele massamedia. En het zal duidelijk zijn dat deze ontwikkeling van 'rationalisering', waarbij de sociale, psychologische en culturele kosten buiten beschouwing bleven, niet beperkt bleef tot de landbouw.

Gezien vanuit dit proces is de verontwaardiging van Henk Hofland op zijn minst verdacht. Al die tijd heeft zijn krant deze 'vooruitgang' toegejuicht en pas nu komt de redactie enigszins beteuterd in verzet, nu huis na huis is opgekocht en akker bij akker is getrokken en nu de gemeenschap het failliete neoliberalisme financieel overeind moet houden. Er is een Amerikaans gezegde die als volgt gaat: 'chickens come home to roost. If you say that chickens are coming home to roost, you mean that bad or silly things done in the past are beginning to cause problems. There was too much greed in the past, and now the chickens are coming home to roost with crime and corruption soaring.'

Voor de NRC gaat nu op dat de 'chickens are coming home to roost.' Men oogst wat men zaait. Dat geldt zelfs voor de intellectuele elite.

H.J.A. Hofland 8


Henk Hofland eindigt zijn column met dit advies: 'Mij dunkt dat deze basis stevig genoeg is om een poging tot verzelfstandiging te wagen.'

Ook dit advies verraadt een paradox, aangezien Hofland eerst heeft gesteld dat 'de redacties (van PCM svh) onafhankelijk zijn, in alle opzichten. Ze doen onbevooroordeeld verslag van de actualiteit, ze voegen er hun analyse en opinie aan toe, ongeacht wat de directie,de aandeelhouders, de regering, de politiek, de zwijgende meerderheid daarvan mogen vinden.'

Kennelijk zijn redacties niet echt 'onafhankelijk' anders zou Hofland niet hoeven te pleiten voor 'verzelfstandiging'. Het feit dat de krant verkocht wordt en in andere handen overgaat betekent volgens Hofland dat de redacties vanaf dat moment ineens niet meer 'onafhankelijk' zijn. Vanwaar die omslag? Eerst 'in alle opzichten onafhankelijk' en dan ineens 'in alle opzichten afhankelijk' en dat allemaal binnen hetzelfde kapitalistische systeem. Wonderlijk, nietwaar?

Het was de Amerikaanse historicus Howard Zinn die mij er jaren geleden nog eens op wees dat 'de persvrijheid er is voor degene die een pers bezit.' Zie: http://home.planet.nl/~houck006/zinn.html

Als ik het goed begrijp is ook Hofland daar nu ineens van overtuigd, vandaar zijn advies voor 'verzelfstandiging'. Blijft alleen de vraag over waarom de historicus Howard Zinn dit veel eerder besefte dan de journalist Henk Hofland. Welke rol speelt conformisme bij 'een trotse redactie en een kritische, trouwe lezerskring'?

H.J.A. Hofland 7


Waarom zou een doorgaans kritische journalist als Henk Hofland over zijn krant schrijven dat het 'een trotse redactie' bezit? Om daaraan toe te voegen dat 'de redacties (van PCM svh) onafhankelijk zijn, in alle opzichten. Ze doen onbevooroordeeld verslag van de actualiteit, ze voegen er hun analyse en opinie aan toe, ongeacht wat de directie,de aandeelhouders, de regering, de politiek, de zwijgende meerderheid daarvan mogen vinden.'

Deze rechtvaardiging is onterecht gezien de rol die de commerciele massamedia in het Westen spelen als slippendragers van de macht. Het was al in de jaren zestig dat de befaamde Amerikaanse socioloog C. Wright Mills schreef: 'De machthebbers verschaffen de opinies en de middelen waarmee die gerealiseerd kunnen worden. Mensen bestaan in de mediamarkten alleen als massa; hun acties verlopen parallel omdat hun opinies parallel verlopen, en hun opinies zijn parallel omdat ze alle uit één bron afkomstig zijn: die van de media. [...] De mensen zijn, zelfs als ze handelen, meer toeschouwers dan medespelers. Het publiek van de massamaatschappij handelt bij acclematie, bij plebisciet. Passief staat het toe, actief klapt het in de handen. Het is geen handelen dat uit eigen, autonome beslissingen of initiatieven voortkomt; het is geconditioneerde reactie op gecontroleerde stimuli die van het centrale beheerapparaat uitgaan. Omdat het publiek van de massamaatschappij markt voor de media en geactiveerde massa is geworden, is de discussiefase van het proces van opinievorming vrijwel uitgeschakeld.'

Binnen deze context moeten we de volgende opmerking van Hofland lezen: 'Maar wat voor soort publieke opinie willen we dan hebben? Het klinkt langzamerhand wat ouderwets, maar een democratie kan alleen behoorlijk functioneren bij de gratie van een goed geïnformeerde burgerij.' Dat wil zeggen, een burgerij die de parlementaire democratie als hoogste goed ziet, waarbij de gemeenschap geen wezenlijke invloed heeft op de werkelijke machtsverhoudingen die door de economische krachten worden bepaald. 'Een goed geinformeerde burgerij' is zoals in de praktijk blijkt een burgerij die geen dissidente meningen erop na houdt, maar een burgerij is die gehoorzaamt aan de opinies die haar via opiniemakers wordt aangereikt. En om toch het gevoel te bewaren in een rationeel democratisch systeem te leven, beweert Henk Hofland dat 'de redacties onafhankelijk zijn, in alle opzichten.'

Onlangs las ik een analyse van de Amerikaanse historicus James W. Loewen, getiteld 'Lies My Teacher Told Me About Christopher Columbus. What Your History Books Got Wrong'. Hier doet zich hetzelfde proces voor. Loewen concludeert na een uitgebreid onderzoek: 'As usual, we didn't want to think badly of ourselves, so we didn't see ourselves as invading Indian homelands, conquering Indian tribes, and packing them off to concentration camps. Instead, we said that our culture represented progress, science, and a higher form of religion. Simarly, we lied to ourselves about Columbus.'

Hetzelfde gaat op voor journalisten die zichzelf afficheren als de beschermers van de democratie, terwijl ze tegelijkertijd één bepaalde voorstelling van zaken geven en de rest buiten beschouwing laten of in een volledig onjuiste context plaatsen. Vergeet niet, ook journalisten hebben belangen en allereerst zijn die voor de overgrote meerderheid financieel.