Sander van Walsum van de Volkskrant 4

Sander van Walsum, je schrijft:

'Hoewel Israël het zijn vrienden sinsdien niet makkelijk heeft gemaakt, ben ik mijn positieve vooringenomenheid tegenover het land nooit helemáál kwijtgeraakt.'

Mijn vraag aan jou is: waar komt dit filosemitisme vandaan? Ik bedoel dit, de joods-Israelische filmmaker Eyal Sivan wees me een paar maanden geleden op het volgende:

‘het moderne antisemitisme in Europa is het filosemitisme. De jood is heilig verklaard. We zien een liefde voor joden, louter en alleen omdat ze joden zijn. Voor de filosemiet blijft een jood de ander, de buitenstaander, net als voor de antisemiet. Als we het over Israel hebben dan hebben we het in feite over Europa, over het Europese onvermogen om met de ander te leven, over de continuïteit van het Europese antisemitisme dat zich nu tegen de Arabier richt, daarbij aangemoedigd door de zionistische propaganda. Opvallend is dat nu de joden in Europa worden geaccepteerd, zij grotendeels uit Europa zijn verdwenen. Het is als het ware alsof de wandelende jood eindelijk naar huis is gegaan, een gedachte die je zowel bij christenen als zionisten aantreft. Het Europees racisme heeft geleid tot de geboorte van Israel en het filosemitisme komt tevens voort uit het Europees besef gefaald te hebben in de geschiedenis. Maar waar het in feite allemaal om draait is niet de liefde voor de jood, maar de liefde voor het slachtoffer. Die geeft de filosemiet, dus niet het slachtoffer, maar de filosemiet zelf het gevoel een goed mens te zijn.'

De Amerikaanse hoogleraar in de kerkgeschiedenis, dr. Franklin H. Littell, stelt het zo:

"For the professing Christian, of all the questions that arise out of the study of the Third Reich and the Holocaust the most terrible are these: What were the churches doing? How could such a monstrous crime be committed in the heart of Christendom by baptized Roman Catholics, Protestants, and Eastern Orthodox who were never rebuked, let alone excommunicated? Where were the Christians?"

Franklin H. Littell, "Foreword" in Bonifas, Prisoner 20-801: A French National in the Nazi Labor Camps, p. vii.

In zijn studie After Auschwitz waarschuwt de gerespecterde joods Amerikaanse geleerde Richard Rubenstein voor het feit dat 'recalling Jewish virtues and contributions to humanity's spiritual treasury ... is inevitable in a time of reconciliation, but it may have about it more than a little fattening of the sacrificial lamb for another round of slaughter. In any event, philo-Semitism is as unrealistic and pernicious as anti-Semitism, for it destroys our most precious attribute, our simple humanity. Jews are not, nor are they obliged to be, paragons of virtue or models of holiness. To expect us to be more than other men, to pay us the unwanted and unasked-for complement that we are, is an unintended cruelty but a cruelty nonetheless.'

En inderdaad, het 'filosemitisme is even onrealistisch en verderfelijk als het antisemitisme, want het vernietigt onze meest waardevolle eigenschap, onze aangeboren menselijkheid.' Maar juist die onvervreemdbare 'menselijkheid' kan de filosemiet niet erkennen. Voor hem spelen de jood en de Arabier alleen maar een rol, ze bevredigen de behoefte van de filosemiet om zichzelf een identiteit te vormen. De filosemiet ziet geen mens, nee, hij ziet een jood, of een Arabier, of wie dan ook die op een bepaald moment het slachtoffer kan zijn om zo zijn eigen schrikbarende leegte te camoufleren.

Sander van Walsum, zodra je andere maatstaven aanlegt voor Joden in Israel dan je aanlegt voor alle andere naties in de wereld dan is de vraag waarom voor jou de Jood nog steeds 'de ander' is? Waarom kun je de Joden in Israel niet zien als gewone mensen? Vanwaar jouw 'liefde voor het beloofde land'? Waarom maak je net als de antisemiet een onderscheid tussen joden en niet-joden? Waarom kun je ze niet als doodnormale mensen zien? Waarom doe je wat Richard Rubenstein zo veracht, namelijk 'onze meest waardevolle eigenschap, onze aangeboren menselijkheid' vernietigen?

In afwachting van je antwoord,

Stan van Houcke