Sjoerd de Jong van de NRC 5

Sjoerd de Jong's plaatjesboek.

Ik wil nog een keer terugkomen op deze zin van Sjoerd de Jong in de NRC:

Hoe moeten gevestigde media omgaan met die ongevraagde diensten van een klokkenluiderswebsite die wordt geleid door een op het oog excentrieke eenling?

Wie is Sjoerd? Wikipedia meldt dit:

Sjoerd de Jong (Rotterdam, 1960) is een Nederlands journalist en publicist. Hij is sinds 2006 plaatsvervangend hoofdredacteur van NRC Handelsblad. Voordien was hij redacteur onderwijs van die krant, Suriname-verslaggever, adjunct-chef Binnenland, redacteur Opinie, chef van de Boekenbijlage en vanaf 2001 columnist.

Na zijn eindexamen op het Marnix Gymnasium in Rotterdam studeerde hij filosofie aan de Universiteit van Amsterdam, met nadruk op Wittgenstein en Schopenhauer. Sjoerd de Jong is daarnaast ongediplomeerd Bob Dylanoloog en Neil Youngist.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Sjoerd_de_Jong

Welnu: Wittgenstein en Dylan, waarom ook niet.

There must be some way out of here,” said the joker to the thief
“There’s too much confusion, I can’t get no relief...

Outside in the distance a wildcat did growl
Two riders were approaching, the wind began to howl

Dat geeft me uitstekend uitgangspunt om De Jong's onuitgesproken vooronderstellingen nog eens goed te analyseren:

Hoe moeten gevestigde media omgaan met die ongevraagde diensten van een klokkenluiderswebsite die wordt geleid door een op het oog excentrieke eenling?

Even voor de duidelijkheid een citaat van Schopenhauer zodat we weten waar we staan:

Wat is onze beschaafde wereld toch een maskerade! Je ontmoet er ridders, dominees, soldaten, doktoren, advocaten, priesters, filosofen en wat al niet. Maar ze zijn niet wat ze voorstellen, het zijn maar maskers, waarachter zich in de regel speculanten (money-makers) verschuilen... Meestal verschuilen zich, zoals gezegd, achter al deze maskers alleen maar industrielen, handelslui en speculanten. In dit opzicht zijn de kooplui de enige eerlijke stand, omdat alleen zij zich laten zien zoals ze zijn: zij lopen ongemaskerd rond en staan daarom ook laag aangeschreven.

Duidelijkheid lost verwarring op. Welnu, de NRC is een krant die de doctrine van de kooplui uitdraagt maar zich tooit met het masker van de beschouwelijkheid. Vandaar dat de

komst van de SP-er Derk Sauer als mede-eigenaar van de NRC een verheugende ontwikkeling is. Het schept duidelijkheid, mijn oude kameraad werd multimiljonair met de uitgave van glossy bladen als ondermeer de Russische Playboy en de Russische Cosmopolitan. Tegelijkertijd wordt daarmee de positie van de plaatsvervangend hoofdredacteur, de filosoof Sjoerd de Jong, belangrijker want het intellectuele masker blijft voor de NRC doorslaggevend om winst te kunnen maken. Met deze wetenschap in het achterhoofd is het interessant om De Jong's vooronderstellingen onder de loep te nemen. Hij stelt dit:

Hoe moeten gevestigde media omgaan met die ongevraagde diensten van een klokkenluiderswebsite die wordt geleid door een op het oog excentrieke eenling?

Let wel, dit is een stelling, geen vraag, hooguit een retorische vraag! De stelling is deze: er zijn enerzijds 'gevestigde media' en anderzijds de niet gevestigde media. De impliciete bewering is nu dat de 'gevestigde media' betrouwbaar zijn en zich dus moeten afvragen 'hoe' ze moeten

omgaan met die ongevraagde diensten van een

klokkenluiderswebsite die wordt geleid door een op het oog excentrieke eenling

Het gaat De Jong er dus niet om of de informatie betrouwbaar is of niet, maar of de NRC die geheime informatie al dan niet moet publiceren, want die informatie is door de gevestigde macht natuurlijk niet voor niets geheim gehouden en daar moeten 'gevestigde media' uiterst voorzichtig mee omspringen. Transparantie is aardig in een democratie, een fraai masker, maar teveel openheid voor de gewone mens is niet goed voor hem. Vergeet u vooral niet dat dat een van de invloedrijkste journalistieke ideologen van de twintigste eeuw, de Amerikaan

Walter Lippmann, werkzaam voor de 'gevestigde media' en woordvoerder van de gevestigde belangen de spelregels als volgt omschreef:

public opinions must be organized for the press if they are to be sound, not by the press... Without some form of censorschip, propaganda in the strict sense of the word is impossible. In order to conduct propaganda there must be some barrier between the public and the event. Access to the real environment must be limited, before anyone can create a pseudo-environment that he thinks is wise or desirable.

Immers,

How small our proportion of direct observations is when compared to those observation that are conveyed to us through the media.

Om nu te voorkomen dat de massa, in de woorden van Lippmann 'a bewildered herd' op hol slaat, moet de informatie die de massa krijgt toegediend streng geselecteerd worden, zodat de juiste opvattingen ontstaan

for the real environment is altogether too big, too complex, and too fleeting for direct acquaintance.

En de massamens

is not equipped to deal with so much subtlelety, so much variety, so many permutations and combinations. And although we have to act in that environment, we have to reconstruct it on a simpler model before we can manage with it.

Vandaar de absolute noodzaak van de 'maskerade', zoals een van De Jong's favoriete filosofen zo helder heeft beschreven. De journalist nu speelt de rol van de poortwachter die voorkomt dat onwelgevallige informatie onder het volk verspreid wordt. Kennis is macht, minder kennis is minder macht. Meer over De Jong's ideologie in een volgend stukje.