De Nuance van de NRC 189

Op de dag van de illegale inval in Irak, 20 maart 2003, gaf de NRC in een redactioneel commentaar het volgende advies:

Nu de oorlog is begonnen, moeten president Bush en premier Blair worden gesteund. Die steun kan niet blijven steken in verbale vrijblijvendheid. Dat betekent dus politieke steun - en als het moet ook militaire.

Ondanks de wereldwijde massale demonstraties van burgers tegen de inval in Irak, ondanks het feit dat de inval in strijd was met het internationaal recht, en ondanks het feit dat al tenminste een half miljoen Irakese kinderen gedood waren als gevolg van de totale vernietiging van de Irakese infrastructuur en de boycot van alles dat burgers nodig hebben om te kunnen overleven, was de NRC-redactie fervent voorstander van niet alleen 'politieke steun', maar ook 'militaire.' Het resultaat is bekend: de dood van meer dan een miljoen Irakezen, meer dan 2,5 miljoen vluchtelingen, terwijl Irak zelf is versplinterd in etnisch gezuiverde gebieden, waardoor ook de polder nu medeverantwoordelijk is voor grootschalige oorlogsmisdaden die het resultaat zijn van het gegeven dat onze 'steun' niet bleef 'steken in verbale vrijblijvendheid.' Had de NRC daarentegen zijn journalistieke arbeid verricht dan had het nooit kunnen oproepen om de liegende en bedriegende Bush en Blair te steunen. Niet voor niets hebben naderhand zowel The New York Times als de Washington Post zich verontschuldigd voor het feit dat ze zich op sleeptouw hadden laten nemen door een kleine groep neoconservatieven, de meesten van hen pro-Israel lobbyisten. Zo niet de NRC, die zweeg in alle talen. Maar inmiddels zwijgt de redactie van de SP-multimiljonair Derk Sauer zeker niet wanneer het gaat om de man die via WikiLeaks allerlei geheim gehouden informatie openbaart, een geweldige gebeurtenis in een democratisch systeem dat gebaseerd is op de gedachte dat de mens in staat moet zijn z'n eigen lot mede te bepalen. Een democratie staat en valt bij de informatie waarover de burgers kunnen beschikken, en geheimhouding is een manier om de democratie uit te hollen. Zo enthousiast als de NRC was voor de steun aan het illegale westerse geweld tegen een autonome natie, zo negatief is het over Julian Assange van WikiLeaks. Het criminaliseren van de boodschapper gaat als volgt:

Autoritaire klokkenluider met een gesloten organisatie

Politie weet waar Julian Assange zich in Groot-Brittannië bevindt. Zijn arrestatie zou einde WikiLeaks kunnen zijn

WikiLeaks-oprichter Julian Assange liet zich begin vorige maand zien bij een persconferentie in Genève over zijn Iraakse publicaties. Inmiddels is hij ondergedoken. Foto AFP

De kritiek op de WikiLeaks-oprichter neemt toe. Hoe verantwoordt de man die het machtigste land ter wereld ter verantwoording roept, zichzelf?

Door onze redacteur
TOON BEEMSTERBOER

ROTTERDAM, 2 dec.

Julian Assange wisselt regelmatig van kapsel en telefoon. Hij eist van medewerkers dat ze alleen versleutelde mobieltjes gebruiken. Hij slaapt in hotels en bij vrienden. Maar overal vandaan bestiert hij de klokkenluiderswebsite WikiLeaks. Assange ís WikiLeaks.

Voor de Amerikaanse regering is hij de vijand, na de publicatie van honderdduizenden documenten, eerst over de oorlogen in Afghanistan en Irak, en nu berichten van Amerikaanse diplomaten.

Assange stoppen is – misschien – WikiLeaks stoppen. Vandaag meldt de krant The Independent dat de Britse politie al een maand weet dat hij zich in het zuiden van het Verenigd Koninkrijk bevindt en wacht op instructies om hem te arresteren. Dat moment lijkt te naderen. Sinds dinsdag staat Assange op de lijst van meest gezochte personen van Interpol. De 188 lidstaten zijn verzocht hem aan te houden en uit te leveren aan Zweden.

De officiële aanleiding zijn aanklachten van verkrachting, seksuele intimidatie en bedreiging van twee vrouwen in Stockholm. Dergelijke zaken zijn vrijwel nooit aanleiding voor plaatsing op de lijst van gezochte personen. Assange zegt dat hij het slachtoffer is van een politiek complot. Hij heeft seks gehad in Zweden, zegt hij, maar met instemming.

Moeder is bezorgd

De verkrachtingszaak is een complot, zegt de moeder van Julian Assange vandaag in de Australische krant The Courier Mail. ,,Ik weet zeker dat hij nooit iemand zou verkrachten”, aldus Christine Assange. Ze zegt dat haar zoon vanwege zijn veiligheid geen contact met zijn familie opneemt. ,,Ik ben bezorgd dat het te groot is geworden, dat de krachten waartegen hij het opneemt te sterk zijn.” Ze zei dat haar zoon een zeer ethisch persoon is, die altijd een „zoeker van de waarheid” is geweest. „Hij vindt dat hij het goede doet in de wereld, vechten tegen de slechterikken, zo je wil”

De 39-jarige Australiër is op zoek naar een land dat hem asiel wil verlenen en WikiLeaks een veilige basis. Hij hoopte op Zweden, vanwege de beschermde status van media. Maar Zweden weigerde hem vorige maand een werk- en verblijfsvergunning.

Nu de grootste onthulling van vertrouwelijke en ongeschifte diplomatieke post in de geschiedenis op gang is, komen er meer vragen over zijn motieven. Hoe verantwoordt de man die de grootste wereldmacht ter verantwoording roept, zichzelf? Waarom deze massa informatie?

„Wij geloven dat transparantie in de activiteiten van overheden leidt tot minder corruptie, betere regeringen en sterkere democratieën”, meldde Assange bij de oprichting van WikiLeaks in 2006. De website wilde een platform zijn voor klokkenluiders.

Mede-oprichter Daniel Schmitt noemde Assange „een van de weinige mensen die echt geven om positieve hervorming in deze wereld, tot het punt dat je bereid bent iets radicaals te doen met het risico dat je een fout maakt, door te werken aan iets waar je in gelooft”. Dat was voor Assange hem deze zomer wegstuurde op beschuldiging van „slecht gedrag”.

WikiLeaks zelf is een geheimzinnige organisatie. Assange wordt geholpen door honderden vrijwilligers. Ze onderhouden vooral de technologische infrastructuur achter de website met ruim twintig servers in verschillende landen en honderden domeinnamen. Drie tot vijf mensen zouden full time voor WikiLeaks werken. Zij worden alleen bij hun initialen genoemd en communiceren via versleutelde online chatdiensten.

Volgens Stef van Grieken, een datajournalist die Assange een aantal keren heeft ontmoet, is gebrek aan transparantie logisch voor een organisatie die zo in de gaten wordt gehouden door inlichtingendiensten. „Als ooit een bron wordt gearresteerd of vermoord, zal nooit meer iemand informatie doorspelen. ”

Maar er is steeds meer kritiek op de autoritaire Assange. „We hebben gebroken omdat vrijwilligers niet gelukkig waren met de manier waarop Assange de dingen aanpakt”, zegt Herbert Snorrason, een IJslandse activist. Journalisten die kritisch over hem schreven, kregen ruzie. „Vroeger gaf hij alleen informatie vrij waarvan hij wist dat die impact had”, zegt Van Grieken. „ Nu zet hij enorme hoeveelheden ruwe data online. Dit zorgt voor ‘blinding transparency’: zoveel openheid dat het juist het omgekeerde effect heeft.”

In een interview met zakenblad Forbes kondigde Assange deze week aan begin volgend jaar zo’n tienduizend documenten te publiceren die een „ecosystem van corruptie” openbaren in de top van een grote Amerikaans

e bank, mogelijk Bank of America.

De vraag is of het hier nog van komt als Assange wordt gearresteerd. WikiLeaks heeft steeds minder vrijwilligers en moeite de site te beveiligen. Gisteren was de website niet bereikbaar na een cyberaanval die de helft van de servers had platgelegd, aldus een anonieme WikiLeaks-bron tegen Forbes. Er zou geen informatie verloren zijn gegaan.

Aldus de krant die het bloedbad in Irak volmondig steunde, en onwelgevallige informatie achterhield dan wel niet wist. Wat hier gebeurt is klassiek. Hoe meer WikiLeaks onthult hoe duidelijker het wordt dat de commerciele massamedia het publiek al vele jaren lang half of verkeerd inlicht. Dat kan zo niet langer en dus zijn de mainstream media nu druk doende stemming te kweken tegen de boodschapper van wie ze overigens wel zoveel mogelijk informatie doorgeven, want dat is goed voor de oplage en dus voor de winst van baas Sauer. 7 kolommen breed op de voorpagina had het NRC-voetvolk nodig om zijn publiek te informeren over datgene wat ze zelf niet wisten of in eerste instantie niet wilde weten. Of zoals de adjunct-hoofdredacteur van deze 'kwaliteitskrant' Sjoerd de Jong zo briljant formuleerde:

Hoe moeten gevestigde media omgaan met die ongevraagde diensten van een klokkenluiderswebsite die wordt geleid door een op het oog excentrieke eenling?

En nu moet dus de boodschapper opgesloten worden. Hij is niet alleen een bedreiging voor de macht, maar vooral voor de woordvoerders van de macht, de commerciele massamedia. Dit alles is een wrange illustratie van iets dat we altijd al hebben geweten of op zijn minst hebben gevoeld: de commerciele massamedia zijn gecorrumpeerd en behartigen de belangen van de machtigen en rijken. Het liefst zouden de meesten van mijn collega's de persvrijheid zo snel mogelijk aan banden willen leggen. En deze kinderen beseffen niet met welk vuur ze spelen. Tot het straks te laat is.

Het was de Angelsaksische geleerde Alex Carey die in Taking The Risk Out Of Democracy. Corporate Propaganda versus Freedom and Liberty schreef:

The twentieth century hassd been characterized by three developments of great political importance: the growth of democracy, the growth of corporate power, and the growth of corporate propaganda as a means of protecting corporate power against democracy.

Het interesseert de NRC-redactie niet dat zoals Chomsky het formuleerde dat de uitgelekte informatie van WikiLeaks hoe ‘profound' de Amerikaanse 'hatred of democracy,’ door allerlei politieke terreur te bedrijven. Wat veel belangrijker voor de NRC is dat

WikiLeaks zelf een geheimzinnige organisatie [is]. Assange wordt geholpen door honderden vrijwilligers.

Dat is pas een schokkende onthulling vergeleken bij de onbetekenende WikiLeak-informatie dat de huidige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken prive-gegevens verzamelt van vooraanstaande politici in de wereld, kennelijk om ze zo te kunnen chanteren wanneer de VS dit noodzakelijk vindt. Die informatie is 'ongevraagd' en ongewenst voor de NRC, want deze feiten verstoren het propagandistische wereldbeeld dat de krant er elke dag weer inhamert.