Het Neoliberale Geloof 220

Gisteren schreef ik op deze weblog:

"NRC bericht:
'Vangnet van 20 miljard voor financiële sector Gepubliceerd: 10 oktober 2008 14:03 Gewijzigd: 10 oktober 2008 14:12 Door een onzer redacteuren Den Haag, 10 okt. De Nederlandse staat heeft gisteravond per direct 20 miljard euro beschikbaar gesteld voor de Nederlandse financiële sector om te voorkomen dat bedrijven in problemen komen. Desondanks werd de Amsterdamse AEX-index vanmorgen met de andere beurzen in Europa en Azië mee omlaag getrokken, in navolging van Wall Street gisteravond.Rond het middaguur stond de AEX 7,4 procent lager op 261,24 punten. In Frankrijk en Duitsland was het verlies nog groter. In Azië sloten de beurzen van Hongkong en Tokio respectievelijk 7,2 en 9,6 procent lager.'

Veel van mijn collega's zijn zo erg geindoctrineerd door het systeem, geloven zo diep in de neoliberale ideologie, dat ze niet in staat zijn de werkelijkheid te zien. Ik hoorde net een gelovige financiele commentator van de BBC zeggen dat er op de beurzen een strijd tussen de bulls en de bears gaande is, tussen de zogeheten optimisten en de zogeheten pessimisten. Maar dat is nonsens, het verklaart niet het feit dat de afgelopen week wereldwijd de belangrijkste beurzen met 20 procent zijn gedaald...

Voor mijn Hollandse collega's die nog steeeds niet beseffen hoe diep de crisis is. Het gaat om de middenklasse die onvermijdelijk door de luchthandel vernietigd werd en nog steeds wordt. En zoals bekend is de belangrijkste steunpilaar van de parlementaire democratie diezelfde middenklasse. De laatste keer dat de middenklasse in een parlementaire democratie werd vernietigd was de Weimar Republiek. Wat er nu gebeurt heeft geweldige consequenties op sociaal en straks dus politiek gebied."

Vandaag bericht de NRC op de voorpagina: 'Crisis raakt hart van de middenklasse.' Een jaar na het begin van de financiele crisis begint de slijpsteen voor de geest langzaam maar zeker te begrijpen wat er voor hun ogen gebeurt en al lang in de VS is gebeurd. Het artikel is dan ook niet geschreven door de financieel commentator van de 'kwaliteitskrant,' Maarten Schinkel, maar door redacteur Menno Tamminga. Het artikel begint aldus:

'In twee weken tijd is de wereld van spaarders en beleggers, van burgers, op zijn kop gezet. Deze crisis is niet het eind van het kapitalisme, dit is het kapitalisme.' En zo is het maar net. Het moderne kapitalisme is, nogmaals, een systeem dat in lucht handelt. En die ontwikkeling was onvermijdelijk omdat het kapitalisme gebaseerd is op de doctrine dat met een minimum aan inzet een maximum aan resultaat moet worden behaald, ten koste van alles en iedereen, mens en natuur. Die logica hebben de westerse elite en hun politici genegeerd. Integendeel, de westerse politici zijn de afgelopen kwarteeuw druk bezig geweest met het dereguleren en privatiseren, zodat de gemeenschap geen enkele greep meer had op het gokken met andermans geld of met geld dat er uberhaupt niet was. De gemeenschap moet nu daarvoor de rekening betalen, zodat de gokkers door kunnen gaan met zichzelf en een kleine schatrijke elite te verrijken. 'The top 1 percent now takes home about 20 percent of total national income. As recently as 1980, it took home 8 percent.' Zie: http://stanvanhoucke.blogspot.com/2008/10/het-neoliberale-geloof-219.html U hoeft absoluut geen marxist te zijn om de werkelijkheid te kunnen zien.

Omdat de NRC-redacteuren voor de middenklasse en de kleine rijke elite schrijven kan de slijpsteen voor de geest om voor de hand liggende redenen natuurlijk niet de hele waarheid vertellen. Het geloof in het neoliberalisme mag niet fundamenteel worden aangetast. Het moment is nu dus aangebroken om te beschrijven wat niet langer meer genegeerd kan worden, zelfs niet door de grootste dwaas, maar de hele handel blootleggen kan natuurlijk niet. Daarom schrijft Menno Tamminga dit: 'Het volkskapitalisme is dood, leve de volksspaarbank,' waarmee hij suggereert dat de financiele crisis in feite is veroorzaakt door de kleine spaarders en de mensen die een pensioen hebben opgebouwd. Daarmee probeert Tamminga de NRC-lezers, voor een groot deel het volk dat spaart en een pensioen heeft, wijs te maken dat zijzelf met hun geld en met geld dat niet bestond op de beurzen hebben gegokt. Of althans, mede verantwoordelijk zijn voor de gokpartij. Vandaar het nieuwe woord: 'volkskapitalisme'. Niet de bankiers en de andere gokkers zijn de schuld, nee het volk is schuldig. Maar ook dat is een onwaarheid. Het geldkapitalisme is in elkaar gestort doordat de banken vele malen meer geld uitleenden dan ze in kas hadden. Op die manier werd het gokken op de beurs mogelijk gemaakt. Meer dan 90 procent van alle wereldwijde geldtransacties had niets meer te maken met goederen en diensten, maar alles met speculeren. Met geld dat niet bestond, en soms ook met producten die de gokkers niet bezaten. De ontploffing van deze luchtbel was slechts een kwestie van tijd, want toezichthouders als de heren Wellink en Greenspan vonden het gespeculeer juist prachtig en deden niets wezenlijks om er een greep op te krijgen. Integendeel, ze juichten het toe. Maar dat alles vertelt Menno Tamminga niet. Daar zijn de NRC lezers niet aan toe.

En waarom niet? Een week geleden schreef ik dit:

''Paul Mazer, een vooraanstaande bankier van de inmiddels failliete Lehman Brothers vatte de kapitalistische ideologie als volgt samen: "We must shift America from a 'needs' to a 'desires' culture, people must be trained to desire, to want new things even before the old has been completely consumed . We must shape a new mentality in America, man's desires must overshadow his needs." Het spreekt voor zich dat de massamedia, de pers, hierin een centrale rol kreeg toebedeeld. Maar dat zullen de meeste van mijn collega's ontkennen. Vandaar dat er geen serieuze discussie over het vak bestaat. De kritiek blijft altijd geneuzel over niets.Intussen zitten we midden in een financiele crisis, het failliet van een systeem dat door Bernays als een van de eerste werd uitgedacht, een systeem waarbij de burgers worden 'getraind om te verlangen.' Hun begeerte wordt nog steeds kunstmatig op peil gehouden met een vloedgolf aan dingen. Dat is de kern van de irrationele consumentenmaatschappij. Maar vanuit deze context zullen de commerciele massamedia nagenoeg nooit berichten.''

Met andere woorden: de commerciele massamedia die dankzij deze consumentistische ideologie bestaan, zullen natuurlijk nooit vertellen aan hun publiek dat ze door irrationele krachten worden beheerst, want als ze dat doen dan vernietigen ze het geloof onder deze ideologie, en graven de commerciele massamedia hun eigen graf.