Max Pam 5

Max Pam constateert in de Volkskrant van vandaag dat 'zonder christendom geen Holocaust. Zelfkritiek, zelfrelativering en schuldbesef zijn volgens Frits Bolkestein christelijke waarden die hebben geleid tot vrijheid, tolerantie en welvaart. Toch waren vooral christenen verantwoordelijk voor de Holocaust.'

Max heeft gelijk. Wat de zelfgenoegzame Bolkesteinen doen heeft iets weg van Holocaustontkenning. Ze doen alsof de industriele uitroeiing van de joodse Europeanen geen 'lange, donkere schaduw' werpt over 'de hele beschaving waarin hij is gebeurd,' zoals Imre Kertesz schreef, zelf een overlevende van Auschwitz, die er later aan toevoegde dat 'u van mij [moet] aannemen dat de historische misdaden van deze eeuw in niet geringe mate het gevolg zijn van extreme abstractie, van de bijna ziekelijke woede van het denken en het daarmee gepaard gaande totale gebrek aan verbeelding.' Het is alsof hij een portret van de Bolkesteinen tekent. Zeker wanneer hij stelt dat voor de ideologisch gedreven 'theoretische intellectueel de ervaring alleen maar een storende factor [is], want de ervaring is iets wat hem voortdurend uit handen glipt en de verwezelijking van zijn grootste doelen dwarsboomt. De ervaring is voor hem dat geheimzinnige verzet dat zich in alle verborgen hoeken verstopt, de ongrijpbare demonische geest die hij tegen elke prijs moet verslaan en uitschakelen. En het welbekende beproefde middel daartoe is de ideologie. Het is geen toeval dat ik de tegenstelling tussen ervaring en ideologie in het middelpunt van mijn overpeinzingen stel. Het gaat namelijk om de werkelijkheid, en ervaring wil de werkelijkheid leren kennen, de ideologie wil haar beheersen.' Vandaar dat voor de Bolkesteinen de Holocaust op een rare manier ontkend moet worden, ontkend in die zin dat de Holocaust niet gezien mag worden als product van de westerse christelijke cultuur. De werkelijkheid moet van de neoliberaal onzichtbaar blijven. 'We zullen moeten toegeven dat een gesloten gedachtewereld een overweldigende aantrekkingskracht heeft,' constateert Kertesz die als ervaringsdeskundige het slachtoffer is geweest van drie ideologieen, het nazisme, het communisme en nu het even totalitaire neoliberale marktdenken, dat hij omschrijft als 'de kolkende leegte die op nationale feestdagen vrijheid genoemd wordt en in de nieuwe grondwet democratie heet.'