De Volkskrant 95

Collega's van de Volkskrant, in het vorige stuk schreef ik: vanwaar nu al deze propaganda van jullie? Ik denk dat het te maken heeft met een variant van het aloude antisemitisme. Een maand geleden verklaarde de joods-Israelische filmmaker Eyal Sivan daarover het volgende tegenover mij:

‘het moderne antisemitisme in Europa is het filosemitisme. De jood is heilig verklaard. We zien een liefde voor joden, louter en alleen omdat ze joden zijn. Voor de filosemiet blijft een jood de ander, de buitenstaander, net als voor de antisemiet. Als we het over Israel hebben dan hebben we het in feite over Europa, over het Europese onvermogen om met de ander te leven, over de continuïteit van het Europese antisemitisme dat zich nu tegen de Arabier richt, daarbij aangemoedigd door de zionistische propaganda. Opvallend is dat nu de joden in Europa worden geaccepteerd, zij grotendeels uit Europa zijn verdwenen. Het is als het ware alsof de wandelende jood eindelijk naar huis is gegaan, een gedachte die je zowel bij christenen als zionisten aantreft. Het Europees racisme heeft geleid tot de geboorte van Israel en het filosemitisme komt tevens voort uit het Europees besef gefaald te hebben in de geschiedenis. Maar waar het in feite allemaal om draait is niet de liefde voor de jood, maar de liefde voor het slachtoffer. Die geeft de filosemiet, dus niet het slachtoffer, maar de filosemiet zelf het gevoel een goed mens te zijn.'

Welnu, ik ben van mening dat Eyal Sivan gelijk heeft. Het is niet verwonderlijk dat nu juist een filmmaker haarscherp doorheeft wat er gebeurt, want het antisemitisme is nooit een zaak geweest van rationele argumentaties, maar altijd een zaak van louter en alleen tendentieuze beelden. Het begon met dat aloude beeld van de man aan het kruis die voor de zonden van de christenen was gestorven. Althans, zo geloofden de Europeanen millennialang. De Verlosser had voor hen geleden, voor de kleine mens die verloren was geraakt in een groot raadsel vol onbegrijpelijk lijden. Zo kreeg het leven van dat kleine Europese mensje zin en betekenis. En bleek dat houvast onvoldoende te zijn omdat het lijden te groot werd door de chaos van natuurrampen of de pest, dan was er altijd nog de ander, de jood, op wie alle angst en haat geprojecteerd kon worden. Dit mondde uit in Auschwitz. Pas na de uitroeiing van joodse Europeanen was het politiek niet correct meer om openlijk antisemitisch te zijn. Maar daarmee verdween natuurlijk niet het antisemitisme, want de angst en de haat voor de ander waren niet verdwenen. Die zitten te diep verankerd in de psyche van de blanke Europeaan. Alleen konden na Auschwitz die angst en haat niet meer op joden afgewenteld worden. Volkskrant-collega's, het was jullie eigen voormalige columnist Jan Blokker die enige tijd geleden constateerde dat 'na de Tweede Wereldoorlog het jodendom in de christelijke wereld vrijwel heilig [is] verklaard en geen volk dat in die processie zo hard vooroploopt als de Nederlanders.'

Inderdaad, het antisemitisme is veranderd in zijn keerzijde, het filosemitisme. De moderne antisemiet is een filosemiet geworden. Zelfs de grootste christelijke verraders tijdens de Tweede Wereldoorlog spreken nu trots van de 'judeo-christelijke beschaving', alsof ze met terugwerkende kracht de antisemitische geschiedenis van het christelijke Europa kunnen herschrijven. De SGP is een illustrerend maar zeker niet het enige voorbeeld daarvan. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was deze partij fout, en heulde mee met het nazi-antisemitisme, zoals onder andere blijkt uit 'de oproep aan de Vereniging van Gereformeerde Scholen (VGS), de scholen van de Gereformeerde Gemeenten, om Joodse kinderen bij de bezetter te melden. "Deze antisemitische maatregel werd zonder commentaar uitgevoerd.''' Maar ziedaar, na Auschwitz, kwamen de zondaren tot inkeer. Dat wil zeggen, het vooroorlogse antisemitisme kreeg (in de woorden van filmmaker Eyal Sivan) in het filosemitisme een nieuwe uitlaatklep. Ditmaal zijn de joden 'beminden om der vaderen wil' en wordt de christelijke haat nu op islamitische Arabieren geprojecteerd. Gek he, dezelfde God als voor Auschwitz en toch een nieuwe interpretatie van 'Zijn Woord'. Nu fluistert de allerhoogste zijn volgelingen iets anders in. Dit: De SGP is solidair met het Joodse volk en de staat Israël en zet zich in voor een duurzame vrede in het Midden Oosten. Voor de SGP is solidariteit met het Joodse volk onopgeefbaar. In het verlengde daarvan, zetten we ons in voor een veilig bestaan van de staat Israël op het grondgebied dat het volk door God is toegewezen. Die solidariteit hebben we tot uitdrukking gebracht in artikel 29b van ons Program van Beginselen: “Gods hand leidt het wereldgebeuren, en daarmee ook het ontstaan, voortbestaan en verdwijnen van volken.''

Nu moeten niet langer meer de joden verdwijnen, de lui die de christelijke Verlosser weigerden te accepteren, maar de Arabieren, die godsloochenaars van 'semitische afkomst'. De haat tegen de Arabieren is geenszins een toevallig fenomeen, het wordt zorgvuldig gekweekt en gekoesterd, ook door jullie beste collega's van de Volkskrant, want de angst en haat van de kleine man moeten immers ergens hun uitlaatklep in vinden, nietwaar. En dus moeten nu de Joden in Israel als slachtoffer worden afgebeeld en de Palestijnen als dader. Vandaar ook jullie beeldentaal. De Joden zijn nu zichtbaar voor jullie, nu 'zij grotendeels uit Europa zijn verdwenen'. Wie niet verdwenen zijn, integendeel zelfs, zijn onze Arabische, of zo men wil, islamitische landgenoten. De eeuwige ander, die net als de jood vroeger, zich afwijkend gedraagt en een andere god heeft en wiens soortgenoten elders, of dat nu in Palestina of Indonesie is, onze belangen bedreigen. Die lui zijn een soort vijfde kolonne, niet solidair met de blanke Europeaan, maar met hun eigen achterlijke achtergrond. Ze zijn als het ware net joden. Dat en niets anders is het doorgaans even onuitgesproken als verwerpelijke gevoel. En daarom, mijn Volkskrantcollega's, worden deze mensen zodra ze slachtoffer zijn door jullie afgebeeld als dader en blijven ze naamloos en zonder gezicht. Ze worden door jullie onzichtbaar gemaakt, ontmenselijkt, net zoals de joden vroeger. Jullie weten inmiddels waar dit op uitloopt. Maar kennelijk zijn jullie instincten krachtiger dan jullie ratio.