Journalistieke 'Objectiviteit' 3

In het Amsterdamse fotomuseum Foam aan de Keizersgracht 609 is er een schitterende expositie te zien van een klein deel van het uitgebreide werk van de grote Amerikaanse fotojournalist W. Eugene Smith. http://www.foam.nl/index.php?pageId=9&tentoonId=238 

In de inleiding van zijn fotoboek Minamata over Japanse slachtoffers van de kwikvergiftiging door een grote fabriek http://en.wikipedia.org/wiki/Minamata_disease schrijft Eugene Smith:

Dit is geen objectief boek. 'Objectief' is het woord dat ik het liefst uit het woordenboek van de journalistiek zou willen verwijderen. Dat zou voor de 'vrije pers' een grote stap zijn in de richting van de waarheid. En het woord 'vrij' zou misschien daarna moeten sneuvelen. Wanneer journalisten en fotografen verlost zouden worden van deze verdraaiingen van de werkelijke gang van zaken zouden ze eindelijk hun verantwoordelijkheid kunnen nemen... Dit boek is met passie gemaakt.

Helderder kan het niet geformuleerd worden. 'Objectief' bestaat niet, zelfs niet in de wetenschap. Alles begint met een aanname, een veronderstelling en die wordt al dan niet bewezen, tot op zekere hoogte blijkt dat er weer andere wetmatigheden gelden.

Om een voorbeeld te geven van iemand die algemeen gezien wordt als geniaal. Volgens Goethe verklaarde het wetenschappelijk meetbare niet alles, sterker nog het vertekende de werkelijkheid en de waarheid. Nadat Newton een lichtstraal door een prisma in kleuren uiteen had laten vallen en concludeerde dat licht een mengsel van kleuren was, sprak Goethe van een schending van de natuur, omdat het licht was gefolterd. In zijn Zur Farbenlehre, dat hij net zo belangrijk beschouwde als zijn literair werk, schreef hij:


Het is dit zogenaamde experimentum crucis, waarbij de onderzoeker de natuur op de pijnbank spande om haar te dwingen te bekennen wat hij van tevoren bij zichzelf vastgesteld had.

De vraag had het antwoord bepaald.

De menselijke zintuigen zijn te beperkt om de werkelijkheid objectief te kunnen weergeven. Bovendien, een weergave zonder een ziel is kil, doods, onvruchtbaar.

Dus als een studente journalistiek zich afvraagt of 'journalisten hun objectiviteit [verliezen]' als ze WikiLeaks-documenten publiceren dan zit ze op een volkomen verkeerd spoor. Kijk naar die foto hierboven. Is die objectief? Is een stervend Irakees kind dat tijdens de boycot geen geneesmiddelen kreeg omdat dit op de lijst van de verboden goederen stond een objectief feit? Zo ja, waarom werd er dan in de westerse commerciele media hierover nauwelijks of niet bericht? Stel uzelf de vraag waarom met name rechtse journalisten zo graag pretenderen objectief te zijn, terwijl ze tegelijkertijd alles behalve onafhankelijk berichten. Ik ben nooit objectief geweest. Ik ben een mens van vlees en bloed, met een hart en compassie. Waar het om draait bij journalisten is zoals Eugene Smith terecht aangeeft 'eindelijk hun verantwoordelijkheid... nemen.' Men kan niet neutraal zijn wanneer kinderen worden vermoord, de armen uitgebuit en de machthebbers lak aan alles hebben. Laten ze dat nu eens bij al die journalistieke opleidingen de leerlingen eens uitleggen. En als het hen gaat om carriere te maken, journalisten kunnen ook meteen voor de banken gaan werken. Laten ze in godsnaam niet de journalistiek daarvoor misbruiken.