Persinformatie
20 januari 2011.
Deze week is het 2 jaar geleden dat de Gazaoorlog(Operatie Cast Lead) eindigde. Van gerechtigheid voor de slachtoffers van die oorlog is nog niet veel terecht gekomen.In maart buigt de VN Mensenrechtenraad zich weer over deze zaak. Lees hierover de blog van Lars van Troost.
http://weblogs.amnesty.nl/mensenrechtenvandaag/2011/01/19/operation-cast-lead-wikileaks-en-diplomatieke-filosofie/
Operation Cast Lead, WikiLeaks en diplomatieke filosofie
Over een paar weken hebben alle Nederlandse diplomaten de ‘WikiLeaks cables’ nauwkeurig gelezen. De meesten zullen dan verder moeten met de harde waarheid persoonlijk niet noemenswaardig te zijn geweest in ook maar een van die Amerikaanse ambassadeberichten. Leg zo’n Death-of-a-Salesman-verhaal thuis maar eens uit. Gelukkig dient er zich een WikiLeakwaardige diplomatieke kans aan om het Willy Loman-gevoel meteen kwijt te raken: Operation Cast Lead.
De VN-Mensenrechtenraad debatteert in maart over het militaire conflict van twee jaar geleden tussen Israël en Hamas. Een uitgelezen kans voor Nederlandse diplomaten om een WikiLeak-quotatie in de wacht te slepen. Gewoon even in het bijzijn van een Amerikaanse collega filosoferen dat Nederland er voorstander van zou kunnen zijn dat de VN-Veiligheidsraad dat conflict naar het Internationaal Strafhof verwijst. Tien tegen één dat je naam dan wel in een ambassadekabeltje naar Washington terecht komt.
Ik hoop trouwens dat de NOS en RTL, die alle diplomatieke wikipost lezen, al een redacteur op de trefwoorden ‘Hamas’, ‘Israël’ en ‘Operation Cast Lead’ hebben gezet. Of zouden de standpunten van de Nederlandse en Amerikaanse regeringen in het dossier Israël en de Bezette Palestijnse Gebieden altijd zonder transatlantisch overleg gewoon toevallig samenvallen?
Van alle politieke retoriek ontdaan zijn dit de feiten. Het Israëlische leger en Palestijnse gewapende groepen, waaronder Hamas, voerden militaire activiteiten uit tussen 27 december 2008 en 18 januari 2009 in Gaza en het Zuiden van Israël. De Israëlische operatie staat bekend onder de naam Operation Cast Lead. In het conflict sneuvelden aan Palestijnse zijde volgens de autoriteiten in Gaza 1444 personen, volgens de Israëlische regering 1166 personen. Over het aandeel ongewapende burgers in dit dodental lopen de schattingen nog verder uiteen. In het Zuiden van Israël sneuvelden vier personen, van wie drie burgers. Negen Israëlische militairen sneuvelden tijdens gevechtshandelingen in Gaza. Drie van hen waren slachtoffer van eigen vuur.
In september 2009 concludeerde een Fact-Finding Mission, bekend als de commissie-Goldstone, dat er serieuze aanwijzingen zijn dat aan beide zijden oorlogsmisdrijven werden gepleegd. De commissie, ingesteld door de VN-Mensenrechtenraad, sloot niet uit dat er ook sprake was geweest van misdrijven tegen de menselijkheid. Diezelfde maand schreef toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Verhagen over het rapport van Goldstone aan de Tweede Kamer:
‘Ofschoon de regering meent dat de kwaliteit van de voorzitter impliceert dat het werk van de commissie voor hoge kwaliteit zou moeten staan, moet in objectiviteit worden gesteld, dat de regering vele bevindingen noch kan bevestigen, noch kan weerleggen.’
Mooi staaltje politieke logica. Natuurlijk kon de regering de bevindingen bevestigen noch weerleggen. Dat was de clou. Anderen regeringen konden ook het een noch het ander. Daarom werd nu juist een commissie met een feitenonderzoek belast.
Wie onderbouwde conclusies probeert te weerleggen, moet de onderliggende argumenten of tussen de argumenten en conclusies gelegde verbanden met geldige argumenten aanvallen. Anders blijven we maar babbelen. Weerleggen kon of wilde de regering niet. Goldstone gold als een bekwaam, integer en ervaren onderzoeker en tal van andere onderzoeken, onder meer vanAmnesty International, bevestigden het beeld dat Goldstone schetste.
Tegelijkertijd wilde de minister de conclusies van Goldstone ook niet aanvaarden, om vervelende politieke of juridische gevolgen te vermijden. Vandaar: weerleggen, noch bevestigen. Nederland (in 2009 nog lid van de Mensenrechtenraad) was er wel voorstander van dat de strijdende partijen zelf onderzoek zouden doen naar de bevindingen van de commissie-Goldstone en indien gepast strafrechtelijke vervolgingen zouden starten. En zo geschiedde.
Een tweede internationale commissie, de commissie-Tomuschat liet in september 2010 aan de VN-Mensenrechtenraad weten dat de onderzoeken van de autoriteiten in Gaza en Israël niet volledig waren en getoetst aan internationale normen ondermaats. Zo waren in Israël juridische adviseurs van Operation Cast Lead ook betrokken geweest bij latere onderzoeken naar Operation Cast Lead.
Wat nu? Vergeet één moment dat het over het Israëlisch-Palestijnse conflict gaat en het antwoord is duidelijk. Het Internationaal Strafhof (Oeganda, DRC, Soedan, Kenia), een ad hoc tribunaal (voormalig Joegoslavië, Rwanda, Libanon) of een gemengd nationaal-internationaal tribunaal (Cambodja, Sierra Leone) is de volgende zet van de internationale gemeenschap.
Bedenk dat het over het Israëlisch-Palestijnse conflict gaat en het antwoord luidt dat het broze vredesproces niet in gevaar gebracht mag worden; we moeten vooruit kijken, niet achteruit. Maar dat vredesproces leidt al decennia tot niets of weinig en is al nog langer broos. Misschien is het tijd om toch eens wat diplomatiek te filosoferen over een andere aanpak. De opmaat daarvoor werd al gegeven door de vorige minister van Buitenlandse Zaken in zijn brief aan de Kamer over het rapport van Goldstone:
‘De regering gaat niet nader in op de onderscheiden observaties van de commissie omdat veeleer dan een politiek oordeel over gedragingen van betrokkenen, een rechterlijk oordeel daarover wenselijk is.’
Nu de nationale autoriteiten aan beide zijden hun kans verspeeld hebben, is het hoog tijd voor diplomaten om eens te filosoferen hoe dat wenselijke rechterlijke oordeel door de internationale gemeenschap wel verkregen kan worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten