Onder de kop 'Transparantie' schrijft de televisiejournalist Chris Kijne in zijn meest recente column in het personeelsblad Spreek'buis van de Hilversumse omroepers over de wijze waarop GroenLinks zichzelf de afgelopen weken op de treurbuis heeft afgebrand:
'En dan ga je begrijpen waar het fenomeen spindoctor vandaan is gekomen. Waarom het, voor politieke partijen in deze mediahectische tijden, misschien handig is om iemand in dienst te hebben die het een en ander coördineert. Die even van tevoren nadenkt of het ondanks alle transparantie en democratische gezindheid misschien handig is om sommige dingen níet te zeggen. Iemand die af en toe een politicus tegen zichzelf in bescherming neemt, of een partij in bescherming neemt tegen zijn eigen functionarissen.'
Let dus op: hier stelt een journalist een politieke partij voor om een spindocter in te huren, dus iemand die bewust het publiek misleid, een zwendelaar die knollen voor citroenen verkoopt.
"A political press agent or publicist employed to promote a favourable interpretation of events to journalists... It began to be used in a political and promotional context in the late 1980s; for example, in the Guardian Weekly, January 1978:
"The CIA can be an excellent source [of information], though, like every other, its offerings must be weighed for factuality and spin."
From there it is a small step for the people employed to weave reports of factual events into palatable stories to be called 'spin doctors'."
Oftewel, "a public relations person who tries to forestall negative publicity by publicizing a favorable interpretation of the words or actions of a company or political party or famous person."
Kortom, iemand dus als Chris Kijne zelf die in 2008 nadat de kredietcrisis had geleid tot onmiddellijk biljoenensteun van ministers zonder voorafgaande democratische controle en goedkeuring schreef:
'had u tot voor kort gedacht dat een minister van Financien er mee weg zou komen wanneer hij tegen de Kamer zei: "Nee, natuurlijk heb ik u vorige week, toen ik op het punt stond de grootste ingreep in de economie te doen die een minister van financien ooit heeft gedaan, niet de waarheid verteld. En als ik volgende week een nog grotere ingreep ga doen, vertel ik het u weer niet.'' Is toch gebeurd. Gaat over democratie. En het vreemdste is: we vinden allemaal nog dat Bos gelijk heeft ook. Voor ons journalisten was het natuurlijk niet nieuw dat Wouter Bos ons niet altijd de waarheid vertelde. Wel is het nieuw dat ik op dit moment even niet meer weet of ik wel even hard als vroeger mijn best moet doen om hem die waarheid te laten vertellen. Of er inderdaad niet even een hoger belang is dan "de waarheid, niets dan de waarheid."'
Het zal niemand verbazen dat Kijne volop werk heeft in Hilversum. Een dergelijke opportunist is daar goud waard, maar zodra u hem hoort danwel ziet onthoudt dan wat zijn opvattingen zijn. En vergeet vooral niet dat hij niet slechter of beter is dan de doorsnee Hilversumse journalist/programmamaker. Het enige verschil met de anderen is dat Kijne publiekelijk toegeeft dat hij voor propaganda is. De televisie heeft dezelfde functie als de krant vroeger. Zoals Tocqueville al rond 1840 constateerde 'wenden [allen] zich onmiddellijk naar dit licht, en de dolende geesten, die elkaar al zo lang in de duisternis zochten, ontmoeten elkaar ten slotte en verenigen zich. De krant heeft hen nader tot elkaar gebracht en blijft onontbeerlijk om hen samen te houden.'
In de praktijk komt dit neer op ‘regimenting the public mind every bit as much as an army regiments the bodies of its soldiers,’ zoals bijna een eeuw later de vader van de spin, Edward Bernays, adviseerde, wiens propagandawerk door zowel de westerse elite als de nazi's intensief geraadpleegd werd. Geinteresseerden zouden het boek PR! A social History of Spin kunnen lezen, een uitstekende studie van de Amerikaanse hoogleraar Media Studies Stuart Ewen. Of de filmdocumentaire Century of Self kunnen bekijken van Adam Curtis. Pas dan begrijpt u echt wat spin betekent en waar Kijne mee bezig is.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten