Professor Paul Frissen uit Tilburg 8

De advertentietekst van Paul Frissen's boek Gevaar verplicht. Over de noodzaak van aristocratische politiek luidt als volgt:

'Elites zijn in een politieke orde even onvermijdelijk als noodzakelijk. Paul Frissen schrijft over dit hoogst actuele thema. Alom vallen pleidooien voor leiderschap te beluisteren, terwijl het ongemak over dat thema hardnekkig blijft bestaan. dat hangt samen met het gelijkheidsdenken dat de theorie en praktijk van politiek en bestuur bepaalt.

Omdat politieke elites macht uitoefenen moeten zij over bijzondere deugden beschikken; het gevaar van de staat schept verplichtingen. Frissen bepleit daarom een aristocratische politiek. Opnieuw een controversieel en fascinerend boek op het moment dat de actuele politiek in grote verwarring verkeert.'

Zie: http://www.vanstockum.nl/product/12250661/Gevaar-verplicht.html

Allereerst het begrip aristocratisch:

'aristocratic

adjective of or relating to the aristocracy : an aristocratic family.• distinguished in manners or bearing : a stately, aristocratic manner.• grand; stylish : aristocratic-sounding names | a snob with aristocratic aspirations.'
Aristocratie (Grieks: ἀριστοκρατία < ἀριστεύς ("beste") + κρατεῖν ("heersen")) is een regeringsvorm waarbij de heerschappij in handen is van een kleine groep, de zogenaamde aristocraten. De Griekse oorsprong van het woord suggereert de betekenis: geregeerd door de besten.
Wat moeten wij ons daar concreet bij voorstellen in Nederland? Ik weet het niet. De besten? Dat kan alleen bepaald worden door degenen die nog beter zijn of op zijn minst even best. Waar wonen die mensen? Ik vind de meeste politici nogal platvloerse en kortzichtige mensen. Moet het systeem van cooptatie zoals dat nu heerst strenger worden toegepast? Maar dan is de vraag: wie bepaalt wat aristocratisch is? De zakenman zal zeggen: een zakenman, een wetenschapper zal zeggen: een wetenschapper, een winkelier zal zeggen: een winkelier, een opportunistische baantjesjager zal zeggen: ikke, enzovoorts, enzovoorts. En dan hebben we nog een ander probleem: hoe krijgen we de huidige opportunistische baantjesjagers die het parlement bevolken eruit? De problemen stapelen zich op. En dan ook nog dit: 'Omdat politieke elites macht uitoefenen moeten zij over bijzondere deugden beschikken'. Allemensen, professor Frissen, waar gaan we beginnen? 'Bijzondere deugden'? Wie bepaalt buiten uzelf wat 'bijzondere deugden' zijn? Het kan toch niet anders zijn dan de mensen die nu ook achter de schermen aan de touwtjes trekken, tenzij u die op de een of andere manier weet kalt te stellen. Maar hoe krijg je dit soort botte honden in een hok? Alleen een hele grote Machiavellist of Stalinist kan de huidige Augiasstal schoonspuiten. En kan dat zonder geweld, of denkt u dat de macht vrijwillig de macht uit handen zal geven? Nee toch? Dat is nog nooit gebeurd in de geschiedenis.
Ik citeer 'Frissen bepleit daarom een aristocratische politiek.' Dat kan allemaal wel, maar een dergelijke rigoreuze aanpak kan alleen als je het leger inschakelt, want geen enkele politicus krijg je op een andere manier weg. Uw plan is reuze aardig en zelfs sympathiek bedoeld neem ik aan, maar dit soort plannen lopen altijd desastreus af. Revoluties vreten altijd hun eigen kinderen op. 'Aristocratische politiek', professor nou toch, doe niet zo mal. We leven in een massamaatschappij die vorm heeft gekregen en nog steeds gedreven wordt door de financiele belangen van een kleine groep. En die kongsi is niet van plan om zonder slag of stoot hun macht op te geven. Dat is de realiteit waarmee de burger wereldwijd geconfronteerd wordt. De rest is kinderlijk gefantaseer. Ik geef u een actueel voorbeeld van de wereld waarin u leeft. Vandaag werd het volgende bekend: 'Na afhaken Hu en Obama is kans op klimaatverdrag verkeken'. Dus op het moment dat de poolkappen razendsnel afsmelten en een bevolkingsexplosie de druk op de natuur nog meer vergroot, besluiten de twee machtigste leiders ter wereld dat de 'kans op klimaatverdrag verkeken' is. Niks, aristocratische politiek, gewoon de eeuwenoude realpolitiek, waarbij de macht zich van niets aantrekt, zelfs niet als de natuur begint te rebelleren en de soort zichzelf dreigt uit te roeien.
En wat het volk betreft dat vanwege geldelijk gewin al zoveel generaties in een positie van culturele deprivatie wordt gehouden, daarover zei Schopenhauer: 'De mensen zijn overal en altijd heel ontevreden geweest over regeringen, wetten en openbare instellingen; voornamelijk omdat ze altijd klaar staan om die de schuld te geven van de ellende, die in werkelijkheid nu eenmaal hoort bij het menselijk bestaan als zodanig, omdat het, mythisch gesproken, de vloek is die rust op Adam en met hem op zijn ganse geslacht.'
Professor, mocht dit te archaisch in uw oren klinken dan zijn er altijd nog de stemmen van de moderne schrijvers:
“De grote menselijke conflicten bevrijden van de naïeve interpretatie als een strijd tussen goed en kwaad, ze begrijpen in het licht van het tragische, was een enorme prestatie van de geest; het bracht de onvermijdelijke relativiteit naar voren van menselijke waarheden; het maakte de noodaak duidelijk om rechtvaardig te zijn tegen de vijand. Maar het morele manicheïsme heeft een onvernietigbare vitaliteit… Hitler dompelde Europa niet alleen onder in een onbeschrijflijke verschrikking maar beroofde het ook van het tragische levensgevoel. Net als de strijd tegen het nazisme, zou de hele hedendaagse politieke geschiedenis van toen af aan gezien en ervaren worden als een strijd tussen goed en kwaad… Is dit een regressie? Een terugval in de pré-tragische fase van de mensheid? Maar als dat zo is, wat heeft dan een terugval ondergaan? De Geschiedenis zelf, die onrechtmatig in bezit is genomen van criminelen? Of is het onze manier van begrijpen van de Geschiedenis? Vaak denk ik: het tragische heeft ons verlaten; en dat zou weleens de ware straf kunnen zijn.” - Milan Kundera, And If the Tragic Has Deserted Us? (2005).

“De veronderstellingen waarvan het mediabedrijf uitgaat namens het publiek zijn behalve blind ook verblindend… Misschien is het precies op dit punt dat onze vorm van democratie een langzame dood sterft. Als dat zo is, dan als gevolg van een weigering. De weigering van het mediabedrijf om het feit te erkennen en te laten doorwerken dat het publiek in zijn hart weet hoe de wereld in elkaar zit… De reden van deze weigering die een bedreiging is voor onze vorm van democratie, de reden waarom het mediabedrijf stelselmatig onderschat wat we gemeen hebben, die reden is steeds dezelfde: de normloze drang tot verkopen… Wat ik wil is dat mensen zich ervan bewust worden hoe voddig het mediabedrijf ze bedient als publiek. Voddig, omdat met de waardigheid van kijker en bekekene de vloer wordt aangeveegd. Herstel iets van die waardigheid – gun mensen de tijd, verschuif het gebruikelijke zwaartepunt – en slecht nieuws wordt van een onderbreking de waarheid. Er zijn tal van waarheden waarvoor geen directe oplossing bestaat. Het woord ‘oplossing’ raakt niet aan het tragische. Wíj moeten in aanraking komen met het tragische en ons erdoor laten raken. We zouden er misschien door veranderen als we het benoemden. Ook benoemd blijft het tragische tragisch, maar slecht nieuws zou het niet worden. Alleen van daaruit is een realistische politiek mogelijk.” - John Berger, Stemverheffing (1992).

Dit klinkt me veel verstandiger dan pleiten voor een 'aristocratische politiek.' Dat wordt nooit wat.