Biden, here we come. De vlucht uit Europa
Er heerst paniek in Duitsland waar een vlucht van de industrie wordt gevreesd – vlucht die trouwens al begonnen is. Te dure energie en hoge premies in Noord-Amerika, werken als honing op vliegen. Wegtrekken uit Europa betekent meer winst. Biden, here we come.
VS in oorlog
Men durft het geen economische oorlog tussen de VS en de EU noemen. Maar dat is het wel, en die is al jaren bezig. Zowel de Inflation Reduction Act (IRA) van VS-president Joe Biden als de sancties tegen Rusland na de agressie tegen Oekraïne, maken deel uit van die oorlog.
Donald Trump beloofde met zijn MAGA, Make America Great Again, meer bindustrie naar de VS te lokken. Biden doet het, zijn IRA spreekt kapitalisten uit de ganse wereld aan. De Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) was er als een van de eerste bij om de bouw van een gigantisch bedrijf, 40 miljard dollar investering, in Arizona aan te kondigen.
Volkswagen volgde al snel met de vestiging van een batterijfabriek in Canada, terwijl het project Trinity (elektrische wagens) niet in Wolfsburg maar in de VS komt. Het was voor veel Duitsers een schok dat Viesmann (warmtepompen …) in Amerikaanse handen komt. Enz. Dat is slechts een begin.
De motieven voor die uittocht zijn klaar: enerzijds is energie in Europa door de sancties tegen Rusland veel te duur geworden. Als gevolg daarvan is een groot deel van Europa afgesneden van goedkoop Russisch gas – wat Washington al langer beoogde. Dat Russisch gas heeft onder meer plaats gemaakt voor veel duurder en milieuvijandig Amerikaans schaliegas. En ten tweede zijn er die enorme subsidies van de IRA en de goedkope energie in Noord-Amerika.
Gasoorlog
De Amerikaase leiders voeren al jaren een economische oorlog rond energie. Sinds ze door het schaliegas zoveel energie te koop hebben, zetten ze Europa zwaar onder druk om energie bij hen te kopen, in de eerste plaats schaliegas. Donald Trump stak dat niet onder stoelen of banken toen hij campagne voerde tegen de bouw van Nord Stream 2. Dat Russisch gas was gewoon een concurrent. VS-Democraten kleedden dat een beetje in: Europa mag niet afhankelijk zijn van Russisch gas, dan kan het worden gechanteerd. Zoiets doen Amerikanen immers niet….
Toen Nord Stream 2 in november 2021 af was, weigerde Berlijn “om administratief-juridische redenen”, alsnog de kraan open te zetten. De gasleiding had 11 miljard euro gekost en moest de energievoorziening van de Duitse en Europese industrie en huishouding verzekeren. Iedereen in Europa had daar baat bij.
Waarom gaf Berlijn toe aan de druk van Washington? Nu, binnen de regering van sociaaldemocraat Olaf Scholz zaten o.a. ook de Groenen die van dat Russisch gas niet wilden weten. Om milieuredenen? Eigenaardig, want nu geven ze wel hun zegen aan het openhouden van steenkoolcentrales, aan de invoer van schaliegas en aan het exploiteren van bauxietmijnen. De flirt van de Duitse Groenen met Biden doet vermoedens rijzen over de Atlantische koers van die Groenen – die de ministeries van Buitenlandse Zaken en Economie beheren.
Europa’s slaafsheid
De Amerikaanse gasdruk beoogde niet alleen commerciële doeleinden natuurlijk. De belangrijkste zijn politiek:de nauwe samenwerking tussen de twee grootste Europese staten, Duitsland en Rusland, en dus ook tussen de EU en Rusland, dwarsbomen. Het niet-Russisch deel van Europa, dus vooral de EU, daarmee weer meer onder controle van de VS brengen om meteen een sterkere positie te hebben in de grootste confrontatie van de 21ste eeuw, die tussen de VS en China. Met een beetje Europese hulp: Von der Leyen gaat in Peking vertellen wat Washington wil horen.
Nord Stream 2, en Nord Stream 1 ook, lagen in de weg. Die moesten dicht. Tiens, hoe zit dat nu met de onderzoeken naar de daders van de sabotages van september vorig jaar? Waren er geen verdachte Russische vaartuigen in de buurt? Of is die vlieger, het zoveelste afleidingsmanoeuvre, niet opgegaan?
Washington heeft zeer gewillige partners gevonden binnen de EU. Met zijn oorlog tegen Oekraïne heeft de Russische president Vladimir Poetin die Amerikaanse strategie erg in de hand gewerkt. De meest Atlantische lidstaten van de EU, Polen en de Balten, speelden ineens mee eerste viool. Voor hen kunnen de sancties tegen Rusland niet straf genoeg zijn. Ook al treffen die vooral de EU-landen zelf die daardoor nog afhankelijker worden van de VS.
Maar ook de leiding van de EU, Commissievoorzitster Ursula Von der Leyen en ‘president’ Charles Michel, trachten elkaar te overtroeven in slaafs gedrag tegenover Washington. Ursula Von der Leyen kondigde net in Kiev een elfde trein sancties aan. Maken ze in Brussel dan de balans niet op van de tien voorgaande treinen? Dat Europa door die sancties zwaar is getroffen, ervaren we nog aan den lijve. De inflatie is er een gevolg van, de industriële uittocht ook.
Maat voor niets
Rusland heeft er daarentegen minder onder te lijden. Ursula Von der Leyen heeft opdracht gegeven om na te gaan hoe men dat omzeilen van de sancties kan tegengaan. Ze worden inderdaad op grote schaal omzeild. Met als klassiek voorbeeld de enorme aantallen wasmachines die Kazachstan koopt en die dan doorreizen naar Rusland waar chips en andere onderdelen voor andere, ook militaire zegt men, doeleinden worden aangewend.
Hoe dan ook, elkeen moet nu toegeven dat die sancties totnogtoe weinig effect hadden op de Russische staat en het Russisch leven. Na de eerste treinen waren de Westerse leiders er nochtans van overtuigd dat de Russische economie snel zou instorten. De roebel en de beurs van Moskou kelderen, kondigde VS-minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken aan.
Maar hij had te vroeg gesproken. De roebel en de beurs herstelden zich snel en wonderwel. De productie bleef op peil, de Russische schatkist bleef verder oppotten, de levensstandaard zakte nauwelijks. Enkele sectoren kregen het wel erg moeilijk, zoals de autonijverheid die technologische stukken ontbeerde, de consumenten kregen minder keus; de prijzen stegen – maar minder dan bij ons. Er viel mee te leven.
Dat is voorlopig nog altijd zo. De sancties vielen grotendeels te omzeilen. De uitvoer van olie naar India en China steeg met sprongen, de invoer via Turkije, Armenië, Kazachstan en andere deed dat ook. Veel Russische banken werden uit Swift gegooid, de bijna universele instelling voor internationale geldtransacties. Maar Gazprombank kon blijven en de andere schakelden over op het Chinese alternatief Cifs. Worden er minder wagens gemaakt? Er zijn massa’s Chinese wagens, merk Haval, ingevoerd.
De staatskas werd goed gespijsd, al is dat aan het veranderen door de gevoelig lagere koers van olie en gas. Dat zou een begrotingstekort kunnen geven van iets meer dan 2 %.Ook daar valt mee te leven, de meeste EU-lidstaten zouden daar graag voor tekenen. Met de spaarpotten die er zijn, kan Rusland nog een generatie verder. Tenzij de oorlog tegen Oekraïne moet worden opgevoerd dat er veel meer middelen en manschappen moeten worden ingezet.
Vazalisering
Dat alles is niet waar Biden, Von der Leyen en co op hoopten. Intussen schoot Europa met elke sanctietrein in eigen voet. Met het opblazen van de gaspijpleidingen hebben we Oekraïne alvast niet geholpen, maar hebben we wel de economische en politieke belangen van de VS gediend. Waarom zijn Europese leiders, de top van de EU, zo vlot – je zou zelfs zeggen enthousiast – meegestapt in deze zelfbeschadiging?
De sancties en het protectionisme van de VS hebben Europa in een staat van vazal gedompeld. “Vasalisation”, ‘Vazalisering’, zoals de Franse president Emmanuel Macron zich na zijn recent bezoek aan China, liet ontvallen. Macron was een van de weinige Europese leiders die er zich vorig jaar wou tegen afzetten. Maar ze werden overschreeuwd door de ‘Atlantisten’ die sindsdien maar één taal kennen, die van de oorlog.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten