vrijdag 29 maart 2013

Movies That Matter 10




De tijd dat wij blanke westerlingen uit een christelijke cultuur met geweld de rest van de wereldbevolking konden dwingen onze belangen te behartigen en onze denkwereld klakkeloos over te nemen, ligt achter ons. Dat komt ondermeer door de bevolkingsexplosie, de verspreiding van technologie, de opkomst van het Azie en Zuid-Amerika en door de verandering van het bewustzijn. De Poolse journalist Ryszard Kapuscinski schreef met betrekking daartoe in zijn essaybundel De Ander:

Aan het begin van de twintigste eeuw maakten boeren vijfennegentig procent uit van de wereldbevolking. Vandaag de dag is nog maar de helft van de bewoners van onze aarde boer.

Hij schreef dit in 2006. Inmiddels leeft anno 2013 meer dan de helft van de wereldbevolking in steden, en is dus minder dan de helft boer. Het percentage boeren in de wereld is in iets meer dan een eeuw  gehalveerd. De geest van de stedeling is wezenlijk anders dan die van de boer. Allereerst is de stedeling ondergeschikt aan een hogere macht, de boer is daarentegen zijn eigen baas. Tegelijkertijd is de stedeling van meer op de hoogte dan de tamelijk geisoleerde boer. Maar wat kan de stedeling met zijn kennis? Net zo weinig als de boer, de stedeling is onderworpen aan de wet van de rijke, de boer aan de wet van zijn God of van de Natuur, zo men wil. 

Om de omvang van de wereldwijde migratie naar de steden te illustreren, schreef in 2006 de Amerikaanse historicus Mike Davis in zijn boek Planet of Slums:

In 1950 there were 86 cities in the world with a population of more than one million; today there are 400, and by 2015 there will be at least 550. Cities, indeed, have absorbed nearly two-thirds of the global population explosion since 1950, and are currently growing by a million babies and migrants each week. The world's urban labor force has more than doubled since 1980, and the present urban population - 3.2 billion - is larger than the population of the world when John F. Kennedy was inaugurated…

Thus, the cities of the future, rather than being made out of glass and steel as envisioned by earlier generations of urbanists, are instead largely constructed out of crude brick, straw, recycled plastic, cement blocks, and scrap wood. Instead of cities of light soaring toward heaven, much of the twenty-first-century urban world squats in squalor, surrounded by pollution, excrement, and decay. Indeed the one billion city- dwellers who inhabit postmodern slums might well look back with envy at the ruins of the sturdy mud homes of Çatal Hüyük in Anatolië, erected at the very dawn of city life nine thousand years ago.

Nu al woont meer dan de helft van de wereldbevolking in steden. Tegen 2015 zal het aantal krottenbewoners alleen al in Zwart Afrika boven de 330 miljoen uitstijgen, een aantal dat elke vijftien jaar zal verdubbelen. Wat kan het Westen tegenover deze tikkende tijdbom in stelling brengen? De Europese machthebbers proberen een hermetisch gesloten afscheiding op te werpen rond de zuidflank van Europa, maar dat is nu al onvoldoende. Op hun beurt voorspellen de Amerikaanse militaire strategen dat de groeiende economische kloof’ in de wereld zal uitlopen op een ‘toenemende economische stagnatie, politieke instabiliteit, en culturele vervreemding,’  maar in de praktijk weten ook zij tegen de voorhoede van de rebellerende ‘have-nots’ niet meer in stelling te brengen dan op afstand bestuurde drones. Ook dat zal niet helpen wanneer de bevolkingsexplosie een kritische massa heeft bereikt. Ondertussen gaat de neoliberale werkelijkheid autonoom en onbekommerd verder. De Zuid-Amerikaanse auteur Eduardo Galeano:

De wereldeconomie eist voortdurend expanderende consumptiemarkten om de groeiende productie af te zetten en de winstcijfers niet te laten dalen, maar tegelijkertijd eist zij arbeidskrachten en grondstoffen tegen bespottelijke prijzen om de productiekosten te drukken. Hetzelfde systeem dat steeds meer moet verkopen, wil ook steeds minder betalen. Deze paradox is de moeder van een tweede paradox: het Noorden van de wereld geeft steeds dwingender tot het Zuiden en Oosten gerichte orders tot consumeren om het aantal consumenten te vermeerderen, maar vermeerdert zo in veel grotere mate het aantal misdadigers. Door zich meester te maken van de fetisjen die mensen een echt bestaan verlenen, wil iedere aanvaller hebben wat zijn slachtoffer heeft om te zijn wat zijn slachtoffer is…

De door de modellen van de consumptiemaatschappij opgelegde culturele gelijkschakeling kan niet tot statistieken worden herleid. De economische gelijkschakeling, daarentegen, is wel meetbaar en deze meting wordt verricht door de Wereldbank, die zoveel voor die gelijkschakeling doet, en wordt bevestigd door de verschillende organisaties van de Verenigde Naties. De wereldeconomie is nooit minder democratisch geweest…

James Wolfensohn, tien jaar lang directeur van de Wereldbank, verklaarde in 1997 in dit verband:   

You and I and all of us in this room — the privileged of the developing and the developed world — can choose to ignore it. We can focus only on the successes. We can live with a little more crime, a few more wars, air which is a little bit dirtier. We can insulate ourselves from whole sections of the world for whom crisis is real and daily but which to the rest of us is largely invisible. But we must recognize that we are living with a time bomb and unless we take action now, it could explode in our children’s faces.

If we do not act, in 30 years the inequities will be greater. With population growing at 80 million a year, instead of 3 billion living on under $2 a day, it could be as high as 5 billion. In 30 years, the quality of our environment will be worse. Instead of 4 percent of tropical forests lost since Rio, it could be 24 percent.

We staan aan de vooravond van een wereldwijde omwenteling. De heerschappij van de blanke westerling is in haar laatste fase, en daardoor naderen we een keerpunt. Kapuscinski:

En de geschiedenis van de relaties tussen Europa en de Anderen?

Die Anderen, de niet-Europeanen, ondernamen enkele pogingen om Europa te veroveren, maar elke keer lukte dat slechts gedeeltelijk...

De veroveringen die zijn uitgevoerd door de Europese agressors waren daarentegen talrijker, aanzienlijk bloediger en veel doeltreffender. Laten we slechts een paar ervan noemen, bijvoorbeeld de invasie van het Oosten door Alexander de Grote, enkele kruistochten, de genocidale verovering van Amerika... de drie eeuwen durende verwoesting van Afrika door slavenhandelaren, de koloniale expansie door onder andere Engeland, Frankrijk en Nederland op andere continenten... 

In de recentste geschiedenis, in de geschiedenis zoals die zich nu afspeelt, verkrijgen onze Anderen uit de derde wereld meer en meer de status van een aldoor belangrijker wordend subject... Geschat wordt dat al halverwege de 21ste eeuw de mensen die afkomstig zijn uit Azie en Latijns-Amerika de helft van de bevolking van de Verenigde Staten zullen uitmaken.

Het woord 'massa' is tot het sleutelwoord geworden waarmee die wereld wordt beschreven. Zo zijn er: massacultuur en massahysterie, massamode (of veeleer gebrek aan smaak) en massagekte, massaknechting en tot slot massavernietiging. De massa is de enige held op het wereldtoneel en het belangrijkste kenmerk van deze menigte is haar anonimiteit, haar gebrek aan individualiteit, identiteit, gezicht. Het individu raakte verdwaald in die massa, werd overspoeld door de massa, werd door de wateren verzwolgen. Het individu verwerd, zoals Gabriel Marcel het formuleerde, tot 'een onpersoonlijke anonymus in een onvolledige toestand.' 

Terwijl ik dit optik, deelt de reclame op Sublime FM de luisteraars mee: 'Gefelicitaard!'  De gekte is totaal, zolang het maar verkoopt. Dit is de westerse cultuur die met geweld wereldwijd wordt verspreid. Het is hoog tijd dat ook de medewerkers van Movies That Matter zich daarover buigen. Wij hebben de rest van de wereldbevolking weinig tot niets te bieden, onze grootheidswaan is gebaseerd op een verouderde mythe. Toon het breekpunt!


                      Hoe de blanke de ander ziet weten we nu wel, maar hoe zien de Anderen ons?                                                            

1 opmerking:

Sjuul van Dissel zei

Beste Stan
Ik vind het op z'n plaats om hier nogmaals onder de aandacht te brengen wat ik elders eerder deed. Niet dat ik ook maar de minste illusie koester dat er ook maar iets van wordt overgenomen. http://www.boublog.nl/25/01/2011/jeremy-rifkin-de-empatische-beschaving/ Zie voor wat ik bedoel mijn bijdrage.
Wereldwijd gaat het dan over 7.000 van dergelijke gecentraliseerde 'steden' die naar behoefte zijn uit te breiden met sateliet voorzieningen voor gewenste afzonderingen met variabele doeleinden voor gepensioneerden, gevangenen, zieken, buitensportievelingen, etc. etc., uiteraard bijna alles, behalve voor bestuurders die onderdeel moeten blijven van de massa, en daaruit volgend bijvoorbeeld dus ook geen vliegvelden meer!
Darwinisme is geen evolutietheorie maar een geheel nieuwe wetenschap.