Marjan Schwegman van het NIOD 4

Op Henochs Christen-Zionisten Blog kon de lezer begin 2011 het volgende vernemen over een interview dat NIOD-directeur Marjan Schwegman aan de inmiddels ter ziele gegane gratis krant De Pers had gegeven:


Schwegman pleit in het interview bovendien voor een centralere rol van de Tweede Wereldoorlog in de landelijke dodenherdenking. Dit staat haaks op de trend: bij de nationale herdenking op de Dam gaat het steeds meer over oorlog en discriminatie in het algemeen en steeds minder over de Tweede Wereldoorlog. Volgens Schwegman dreigt hierdoor het risico van nivellering: ‘verschillende historische ervaringen worden gereduceerd tot hetzelfde. Daar ben ik niet van gecharmeerd. Juist door contrast leer je iets... Bekijk hier het hele artikel ‘WO II moet weer centrale plek krijgen’ in De Pers.'
http://eczp.blogspot.nl/2011/01/woii-moet-weer-een-centrale-plek.html


Waarom 'WOII moet weer een centrale plek krijgen bij 4 mei herdenking' wordt door Henoch niet duidelijk gemaakt maar ik neem aan dat mevrouw Schwegman's mening voortkomt uit het feit dat de Tweede Wereldoorlog haar broodwinning is. Ik heb een kritische opmerking over haar bewering dat er sprake zou zijn van 'nivellering' omdat ‘verschillende historische ervaringen' zouden 'worden gereduceerd tot hetzelfde. Daar ben ik niet van gecharmeerd. Juist door contrast leer je iets.' 


Mevrouw Schwegman, u neemt een politiek standpunt in en dat is uw goed recht als manager van het NIOD. Als buitenstaander kan ik me daar wel iets bij voorstellen. Het betreft hier immers het inkomen en aanzien van u en uw medewerkers, en als zodanig vat ik ook uw recente pleidooi op om na zes decennia onvolledig werk nu eindelijk eens het wetenschappelijk onderzoek van de Nederlandse oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid serieus te gaan onderzoeken. U stelt nu dat 'nieuw, volledig onderzoek nodig' is 'naar geweld in Indie 1945-1949,' en in het kader daarvan zal een aanzienlijk bedrag aan belastinggeld moeten worden vrijgemaakt in een periode waarin grote bezuinigingen uitgevoerd worden. Vandaar uw pleidooi, soit. Dit staat op het eerste gezicht los van het herdenken van de Tweede Wereldoorlog, maar dat is slechts schijn omdat u in de hoedanigheid van directeur van het NIOD een kwalificatie uitspreekt over de nationale dodenherdenking op 4 mei, waarbij de aanwezigen 'allen – burgers en militairen –  [herdenken] die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog (men gaat hierbij uit van 10 mei 1940), in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.' Dat laatste bevalt u niet omdat daarmee sprake zou zijn van 'nivellering' waarbij volgens u ‘verschillende historische ervaringen worden gereduceerd tot hetzelfde.'


Ik begrijp niet goed wat precies wordt bedoeld met 'nivellering.' Het lijkt erop dat u daarmee impliceert dat de Tweede Wereldoorlog een volstrekt unieke gebeurtenis is geweest en daarom met geen enkel ander geweld mag worden vergeleken. Mijn vraag is in dat geval hoe u deze bewering logisch onderbouwd? Welke rationele argumenten bezit u om als wetenschapster deze visie te funderen? Ik zou het op prijs stellen als u  in dit verband een reactie kunt geven op de stelling van de Zweedse auteur en hoogleraar Sven Lindqvist die in 

zijn boek Exterminate all the Brutes uiterst gedocumenteerd tot de conclusie komt dat

Auschwitz de moderne industriële toepassing [was] van een uitroeiingspolitiek waarop de Europese overheersing van de wereld […] lang heeft gesteund.

De titel van zijn boek verwijst naar de zin uit Joseph Conrads Hart der Duisternis, ‘verdelg al het gespuis’. Lindqvist vraagt zich af waarom de westerse protagonist ‘Kurtz zijn rapport over de beschavingstaak van de blanke man in Afrika met deze woorden eindigt?’ Hij schrijft dan: 

'Ik las Conrad als een profetische auteur die alle gruwelijkheden die in het verschiet lagen, voorzien had. Hannah Arendt wist beter. Zij zag dat Conrad over de genocides van zijn eigen tijd schreef. In haar eigen boek The Origens of Totalitarianism (1951), toonde ze hoe imperialisme racisme noodzakelijk maakte als het enig mogelijke excuus voor zijn daden… Haar these dat nazisme en communisme van dezelfde stam komen is algemeen bekend. Maar velen vergeten dat zij ook de “verschrikkelijke slachtpartijen” en het “barbaarse moorden” van Europese imperialisten verantwoordelijk hield voor “de zegevierende introductie van dergelijke pacificatiemiddelen in de alledaagse, respectabele buitenlandse politiek”, daarmee totalitarisme en zijn genocides producerend.'

Lindqvist ontdekt gaandeweg dat de 

'Europese vernietiging van de “inferieure rassen” van vier continenten de grond voorbereidde voor Hitlers vernietiging van zes miljoen joden in Europa… Het Europese expansionisme, vergezeld als het was door een schaamteloze verdediging van het uitroeien, schiep manieren van denken en politieke precedenten die de weg baanden voor nieuwe wandaden, die uiteindelijk culmineerden in de gruwelijkste van alle: de Holocaust… En toen hetgeen was gebeurd in het hart der duisternis werd herhaald in het hart van Europa, herkende niemand het. Niemand wilde toegeven wat iedereen wist. Overal in de wereld waar kennis wordt onderdrukt, kennis die als ze bekend zou worden gemaakt ons beeld van de wereld aan gruzelementen zou slaan en ons zou dwingen om onszelf ter discussie te stellen – daar wordt overal het Hart der Duisternis opgevoerd. U weet dat al. Net als ik. Het is geen kennis die ons ontbreekt. Wat gemist wordt is de moed om te begrijpen wat we weten en daaruit conclusies te trekken.'

Kortom, uniek kan men de Tweede Wereldoorlog niet noemen. Vandaar mijn vraag aan u of het juist niet te prijzen is te herdenken dat er wel degelijk sprake is van een continuiteit in onze westerse geschiedenis zodra het op massale terreur aankomt, en dat de kwalificatie

'nivellering'

hier niet opgaat. Ik voeg daar graag nog aan toe dat de

 favoriete historicus van de neoconservatieven, de Amerikaan Victor Davis Hanson, in zijn uitgebreide studie Why The West Has Won. Nine Landmark Battles in the Brutal History of Western Victory gedetailleerd aantoont dat wij de afgelopen vijf eeuwen altijd wonnen vanwege het simpele feite dat het blanke, christelijke Westen gewelddadiger was, meedogenlozer in zijn streven naar hegemonie dan welke andere gekleurde cultuur dan ook. Wij bezaten

the most lethal practice of arms conceivable. Let us hope that we at last understand this legacy. It is a weighty and sometimes ominous heritage that we must neither deny nor feel ashamed about -- but insist that our deadly manner of war serves, rather thans buries, our civilization.

Qua genocide scoren wij westerlingen dan ook veruit het hoogst. De Amerikaanse hoogleraar David E. Stannard vat het nog eens als volgt kort samen in American Holocaust. The conquest of the new world:

there were the unique horrors of the African slave trade, during the course of which at least 30.000.000 -- and possibly as many as 40.000.000 to 60.000.000 -- Africans were killed, most of them in the prime of their lives... And... the total extermination of many American Indian peoples and the near-extermination of others, in numbers that eventually totaled close to 100.000.000... For almost half a millennium Christians had been launching hideously destructive holy wars and massive enslavement campaigns against external enemies they viewed as carnal demons and described as infidels... During those same long centuries they had further expressed their ruthless intolerance of all persons and things that were non-Christian by conducting pogroms against the Jews who lived among them and whom they regarded as the embodiment of Antichrist -- imposing torture, exile, and mass destruction on those who refused to succumb to evangelical persuasion.

Deze houding is ook uitgebreid geanalyseerd door de Indiase socioloog Ashis Nandy in The Intimate Enemy. Loss and Recovery of Self Under Colonialism. Hij schrijft: 

Sinds ongeveer de 17^e eeuw, hebben de hypermannelijke en overgesocialiseerde aspecten van de Europese persoonlijkheid stap voor stap de culturele eigenschappen verdrongen die werden vereenzelvigd met vrouwelijkheid, kinderjaren, en naderhand met “primitivisme”. Als onderdelen van een natuurfilosofie van boeren waren deze karaktereigenschappen gewaardeerde aspecten geweest van een cultuur die niet gekoppeld was aan prestatie en productiviteit. Van toen af aan werden ze afgewezen als strijdig met de heersende stroming van de Europese beschaving en toegeschreven aan de “lage culturen” van Europa en de nieuwe culturen waarmee de Europese beschaving geconfronteerd werd. Het was onderdeel van dit proces dat de koloniën geleidelijk aan gezien werden als de leefomgeving van volkeren die enerzijds kinderlijk en onschuldig waren, en anderzijds sluw, verwijfd en passief-agressief.

Het gevolg van dit westerse wereldbeeld is allereerst dat

de kolonisator, die om zijn geweten te sussen de gewoonte heeft de andere mens als een beest te zien, zichzelf eraan went om hem als een beest te behandelen, en de neiging heeft om zichzelf in een beest te veranderen […] Ze dachten dat ze alleen maar indianen, of Hindoes, of bewoners van Zuidzee eilanden of Afrikanen aan het afslachten waren. Maar in feite hebben ze een voor een de verdedigingswallen vernietigd waarachter de Europese beschaving vrij had kunnen ontwikkelen,

aldus de Franse intellectueel Aimé Césaire. Dus gezien vanuit een historisch perspectief is uw mening dat vandaag de dag 

‘verschillende historische ervaringen worden gereduceerd tot hetzelfde' tamelijk onbezonnen. Ik zou daarom graag van u willen vernemen waarom u van mening bent dat de huige manier van herdenken tot een onacceptabele 'nivellering' leidt waarvan u  'niet... gecharmeerd' bent. Overigens ben ik het volledig met u eens wanneer u stelt dat men 'juist door contrast' leert. Vandaar dat ik het zo opmerkelijk vond dat een christen fundamentalist als Henoch die zionistische terreur toejuicht ineens u als medestander citeert. Het toont opnieuw aan hoe politiek en gevaarlijk bepaalde standpunten kunnen zijn. Voordat je het weet staat men voor het karretje van extremisten gespannen. Vandaar dat men zo voorzichtig dient te zijn zodra het over geweld en herdenken gaat. In afwachting van uw antwoord,

vriendelijke groet, 

Stan van Houcke,

Journalist/schrijver

Amsterdam.