Frank Steijns, 39 jaar, een van de Postcodeloterij-winnaars.
De oude Grieken wisten dat er geen verlossing bestond, Oidipoes kon zijn lot niet veranderen, hij kon hem alleen ondergaan. De vrije wil van de mens verandert niets aan het feit dat zijn leven beheerst wordt door het lot, zo wisten Aeschylus, Sophocles, Euripides en hun publiek. Misschien is het grootste probleem waarmee onze cultuur worstelt de verlossingsgedachte. De westerlingen zochten twee millennia lang de verlossing in het lijden van Jezus, de timmermanszoon uit Nazareth. Dat geloof maakte plaats voor de Verlichtingsideologie die de verlossing in de materie zocht, in de veronderstelling dat kennis van de materie de mens rationeler en daarmee fatsoenlijker zou maken. En toen na Auschwitz en Hiroshima ook die verlossingsgedachte ten onder ging, bleef alleen het consumentisme over om verlost te worden van het lijden, een gedachte die tot uitdrukking komt wordt in deze advertentie:
Niet aan de plek waar ik vandaan kom
Aan werk, hobby's of een vriendje
Ik kan gaan waar ik wil
En bepaal zelf waar ik in geloof
Ik zit niet vast aan Nederland
En hou helemaal niet van hokjes
Ik ben vrij om mijn eigen weg te kiezen
Ik zit niet vast aan wie ik wil zijn
Wie ik ben, bepaal ik helemaal zelf
En ook of dat morgen anders is
Ik heb geen verplichtingen
Ik ben Ben en ik
Ben verlost
Maar hoe enthousiast ook aangeprezen toch heeft deze ideologie haar langste tijd gehad. Volgens mij blijft alleen de volgende waarheid over:
Er zijn tal van waarheden waarvoor geen directe oplossing bestaat. Het woord ‘oplossing’ raakt niet aan het tragische. Wíj moeten in aanraking komen met het tragische en ons erdoor laten raken. We zouden er misschien door veranderen als we het benoemden. Ook benoemd blijft het tragische tragisch, maar slecht nieuws zou het niet worden. Alleen van daaruit is een realistische politiek mogelijk.” - John Berger, Stemverheffing (1992).
De verlossingsgedachte is onhoudbaar geworden. Er is geen pasklare oplossing. En hou de mensen in de gaten die een oplossing beloven voor het menselijk lijden. Zij zijn de gevaarlijksten, zo heeft de geschiedenis bewezen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten