Ministerie van Buitenlandse Zaken zoekt grenzen van de wet op
BINNENLANDUit een geheim memo dat KRO Reportervandaag publiceert blijkt dat minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken (VVD) heeft laten uitzoeken hoe hij voortaan buitenlandse gasten kan ontvangen zonder dat zij hoeven te vrezen voor juridische acties. Hierbij zoekt het ministerie de grenzen van de wet op.
De directe aanleiding vormde een gepland bezoek van de Indonesische president Yudhoyono aan Nederland in oktober vorig jaar, schrijft redacteur Esther Rosenberg vandaag in NRC Handelsblad:
Hij zou Nederland bezoeken en de RMS, de Zuid-Molukse regering in ballingschap, had zijn aanhouding gevraagd wegens moord en zware mishandeling. Een maand later verzocht de RMS om aanhouding van de Indonesische minister van Buitenlandse Zaken Wirajuda. De zaken brachten de Nederlandse regering in moeilijkheden. Voor een goede verhouding tussen staten is het belangrijk dat regeringsleiders probleemloos kunnen worden ontvangen.
“Elke optie brengt publicitaire risico’s met zich mee”, waarschuwt de dienst juridische zaken in de memo. Nederland profileert zich immers internationaal sterk als een land dat berechting van internationale misdaden zeer belangrijk vindt. “Nederland wil de kleine vissen vervolgen en de grote buiten schot houden”, vermoedt Liesbeth Zegveld, advocaat en hoogleraar internationaal humanitair recht in Leiden.
Uit de memo blijkt dat de mogelijkheden voor Rosenthal beperkt zijn:
- De minister zou ‘korte lijnen’ kunnen onderhouden met het Openbaar Ministerie voor advies over immuniteit en om te kijken of de kans op vervolging van een buitenlandse gast aanwezig is.
- De staat kan als procespartij „proberen om de timing van proces en uitspraak zodanig te beïnvloeden dat deze politiek zo weinig mogelijk hinder veroorzaken.” Bijvoorbeeld door te overleggen met de rechtbank.
- In de memo staat ook een advies om een wet te ontwikkelen die het de staat mogelijk maakt immuniteit te verlenen. Menno Kamminga, hoogleraar internationaal recht in Maastricht, noemt die optie ‘merkwaardig’. “Nederland heeft de verplichting internationale misdrijven aan te pakken. Het is illusoir om te onderzoeken of je daar onderuit kan.”
Kamminga noemt de grenzen van de wet niet duidelijk:
“Het is een terrein van het recht dat in beweging is. Traditioneel is het belang van immuniteit van staatslieden groot. Maar je ziet een opkomend belang van het bestrijden van straffeloosheid. Er komt steeds meer aandacht voor het beschermen van de rechten van individuen, in plaats van het beschermen van staatsbelangen.”
Lees de memo van Buitenlandse Zaken. Het volledige stuk van Rosenberg met meer reacties en voorbeelden staat vanaf 16:00 uur in de digitale editie van NRC Handelsblad.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten