De Hollandse Mafia

Wie het Rijksmuseum binnenwandelt wordt na eerst door allerlei bewakingsmensen te zijn betast en bekeken meteen geconfronteerd met een geweldig schutterstuk waar de rijkdom van de Hollanders afspat. Het Rijksmuseum zelf meldt er dit over:


25 schutters zitten ontspannen rond een tafel met smakelijke spijzen en gevulde glazen. Rechts feliciteren twee officieren elkaar. Een van hen houdt een zilveren drinkhoorn vast met een Sint-Jorisfiguurtje erop. Het zijn voetboogschutters, leden van het Sint-Joris gilde. Het blauwe vaandel met de stedenmaagd laat zien dat het bovendien Amsterdamse schutters zijn. Het schilderij is 1648 gedateerd. Dat jaartal duidt op de aanleiding voor het feestmaal: de Vrede van Munster. De schutters vieren het einde van de Tachtigjarige Oorlog. Bartholomeus van der Helst schilderde dit doek n 1648. Hij werkte er waarschijnlijk een of twee jaar aan en portretteerde de schutters stuk voor stuk. Dat verklaart waarom de mannen elkaar nauwelijks écht aankijken.
http://www.rijksmuseum.nl/aria/aria_assets/SK-C-2?lang=nl&context_space=&context_id=


Qua beeld had het Rijksmusem geen beter schilderij daar kunnen ophangen. De bezoeker wordt overdonderd en weet meteen: dit zijn geen misselijke knapen, dit zijn mannen die wisten waar ze mee bezig waren, ijdel ook, en bikkelhard, hun god was de god van de wrake en de onverzadigbare hebzucht. Deze kerels deden alles om hun zin te krijgen tot aan massamoorden toe. Hier zit de Hollandse mafia van de zeventiende eeuw. De Belgen schreven over dit schuttersstuk van Bartholomeus van der Helst:

Historical trajectories of contemporary societies. The development of civil society in Europe from the middle ages untill today

Both academics and policymakers consider a civil society – which more or less coincides with voluntary associations and organisations – as a crucial element in contemporary society. They strongly believe that ‘club life’ is an ideal intermediary between citizens and government. Members of associations form large social networks which they can mobilize at certain, critical moments. Moreover, the conviviality in club life fosters the development of a set of common values, such as a democratic political culture and other civic virtues. Several studies have pointed out that a civil society increases social cohesion and generates mutual trust.   Bartholomeeus van der Helst, Meal of the shooting guild in Amsterdam celebrating the Peace of Münster, Amsterdam, 1649, Rijksmuseum Amsterdam, nr. SK-C-2. Still, a ‘civil society’ is not rooted in some natural inclination of humans to assemble. Recent research indicates that the development of civil society can only be understood from a historical perspective. Whereas the club life of the eighteenth-century Enlightenment is generally seen as the cradle of European civil society, a growing number of studies shows that it existed – depending on the definition – long before the eighteenth century. The consequences of this new chronology are important. It suggests that not the secular and voluntary associations of the Enlightenment were crucial for the existence of a civil society, but the Christian corporations and the urban liberties of the middle ages. It also implies that the political impact of the civil society was not simply a question of membership and participation in a social and cultural organization. Instead, crucial questions on representation and on participation in the political realm arise. Needless to say, this new perspective might dramatically change our understanding of the political impact of civil society in Europe. This workshop, therefore, assembles historians and social scientists in order to map future research.

http://www.ua.ac.be/main.aspx?c=.CIVILSOCIETY&n=73216&ct=073216&e=193908

En soms wanneer ik uitgenodigd wordt om ergens aanwezig te zijn waar 'hoogwaardigheidsbekleders' en nieuwe rijken rondlopen en ik knijp mijn ogen samen zie ik ineens diezelfde keiharde koppen voor me. Er is natuurlijk niets veranderd. Ze vieren de vrede van Munster staat er als tekst. Vieren? Jazeker, want ze wisten dat nu ze nu nog rijker zouden worden met roven en moorden, terwijl zij vieren won het kolonialisme aan kracht. Iemand moet de rekening van het feest betalen, moet u alleen maar eens naar de rijken stoffen kijken. Civil society. Jawel, waarom ook niet? We hebben er wel een Engels woord voor nodig. Zelf waren we niet zo snel op deze propagandakreet gekomen. We waren erin geslaagd het Spaanse juk af te werpen, onze helden werden ervoor geprezen, maar dat betekent niet dat andere volkeren hetzelfde mogen. God nee zeg, de Palestijnen mogen van onze mafiosi absoluut niet in opstand komen tegen het zionistisch juk, want dan spreken we van terroristen. We hebben niets geleerd, maar we pronken er wel graag mee in ons Rijksmuseum. Het is een kanjer van een doek.