Rabbijn Awraham Soetendorp 10

Geachte rabbijn Awraham Soetendorp,

Onlangs attendeerde een lezer van mijn weblog op het volgende:

Op donderdag 12 november 2009 vond in 32 landen de lancering plaats van het Charter for Compassion (Handvest voor Compassie), een initiatief van Karen Armstrong en opgesteld door een internationale groep van morele leiders van verschillende religies en levensovertuigingen. Tijdens een druk bezocht symposium in de Mozes & Aäronkerk met lezingen van burgemeester Cohen, Tariq Ramadan, Herman Wijffels en rabbijn Awraham Soetendorp werd het Handvest van Compassie in Nederland gepresenteerd. Dit is de tekst die door rabbijn Soetendorp, lid van de internationale groep, werd voorgelezen en die ter inspiratie moge gelden voor tal van initiatieven met de bedoeling de wereld humaner en vreedzamer te maken.

Handvest voor compassie

Het principe van compassie of mededogen ligt ten grondslag aan alle religieuze, ethische en spirituele tradities; steeds opnieuw wordt daarmee een beroep op ons gedaan alle anderen te behandelen zoals wij zélf behandeld willen worden.
Compassie is onze drijfveer om ons onvermoeibaar in te zetten voor het verzachten van het leed van onze medeschepselen, om terug te treden uit het middelpunt van onze wereld en een ander voor het voetlicht te plaatsen, en om recht te doen aan de onschendbare heiligheid van ieder mens en een ieder, zonder enige uitzondering, te behandelen met volstrekte waardigheid, billijkheid en respect.
Daarbij hoort tevens de opdracht om er zowel in het openbare als in het privé-leven voor te waken geen enkele vorm van leed te veroorzaken. Door gewelddadig te handelen, door de kwaliteit van het leven van een ander te verslechteren, door de grondrechten van die ander te misbruiken of te ontkennen, en door haat te zaaien met laatdunkende uitingen over anderen - zelfs over onze vijanden - doen wij de menselijkheid die wij allen met elkaar delen geweld aan.
Wij erkennen dat wij er niet in zijn geslaagd een leven te leiden vervuld van compassie en dat sommigen uit naam van hun religieuze overtuiging het totale menselijke leed zelfs groter hebben gemaakt.
Daarom roepen wij iedere man en vrouw op om
- compassie opnieuw te maken tot de kern van moreel handelen en van religie
- terug te keren naar het oude principe dat iedere interpretatie van geschriften die aanzet tot geweld, haat of minachting geen enkele legitimiteit heeft
- garant te staan voor de verstrekking van correcte en respectvolle informatie over andere tradities, godsdiensten en culturen aan jongeren
- positieve waardering van culturele en religieuze verscheidenheid te stimuleren
- bij te dragen aan medeleven, gebaseerd op kennis, voor het leed van alle mensen - ook van hen die wij als onze vijanden zien.

Het is van wezenlijk belang dat wij compassie in onze gepolariseerde wereld maken tot een duidelijke, lichtende en dynamische kracht. Indien compassie is geworteld in principiële vastbeslotenheid om uit te stijgen boven egoïsme, kan zij politieke, dogmatische en religieuze grenzen slechten.
Als product van onze wezenlijke afhankelijkheid van elkaar, speelt compassie een fundamentele rol binnen menselijke relaties en bij een volwaardig mensdom. Compassie voert naar verlichting en is onmisbaar voor het realiseren van een eerlijke economie en een harmonieuze wereldgemeenschap die in vrede leeft met elkaar. (12-11-2009)

Wilt u het in het Engels voorgelezen door een zeer divers gezelschap in een filmpje horen ga dan naar http://charterforcompassion.org

Daar vindt u ook een overzicht van wie er achter staan en kunt u het Charter ondertekenen

Tot zover de tekst die u oplas. Ik citeer nog eens:

'Compassie is onze drijfveer om ons onvermoeibaar in te zetten voor het verzachten van het leed van onze medeschepselen, om terug te treden uit het middelpunt van onze wereld en een ander voor het voetlicht te plaatsen, en om recht te doen aan de onschendbare heiligheid van ieder mens en een ieder, zonder enige uitzondering, te behandelen met volstrekte waardigheid, billijkheid en respect. Daarbij hoort tevens de opdracht om er zowel in het openbare als in het privé-leven voor te waken geen enkele vorm van leed te veroorzaken.'

Ik deel deze opvatting voor 100 procent. Compassie was ook precies de reden waarom ik in januari van dit jaar, tien maanden voordat u deze tekst publiekelijk oplas, een beroep op u deed om uw gezag als geestelijk leider aan te wenden door u te distantieren van de Israelische oorlogsmisdaden in Gaza waarbij meer dan 300 Palestijnse kinderen werden vermoord. Ik vernam niets van u. Wel zag ik in een krant dat u deelnam aan een zogeheten solidariteitsdemonstratie met het zionistisch regime in Israel. Het moorden in Gaza door de strijdkrachten van de 'Joodse staat' ging toen nog steeds ongehinderd door. Van enige compassie uwerzijds met de Palestijnse kinderen was geen sprake. U nam zelfs niet eens de moeite om te reageren op mijn verzoek, wat toch een fatsoenlijk gebruik is onder burgers. Ik schreef u destijds ondermeer dit:

zondag, januari 25, 2009

Rabbijn Awraham Soetendorp 6

Geachte rabbijn Shalom Awraham Soetendorp,

U verschuilt zich achter een muur van stilzwijgen, terwijl een geestelijk leider zich juist nu zou moeten uitspreken. Het moment der waarheid is namelijk aangebroken. Niet langer kan de volgende vraag genegeerd worden: kan er een ‘Joodse staat’ bestaan zonder moraliteit? Kan een ‘Joodse natie’ Palestijnse vrouwen, kinderen, bejaarden en ongewapende mannen massaal afslachten zonder dat dit deze natie een verwerpelijke ‘schurkenstaat’ maakt, zoals de Israelisch-Britse historicus Avi Shlaim Israel betitelt? En bezit een rabbijn als u nog enige morele geloofwaardigheid wanneer hij zich achter dit Israel opstelt? Dat zijn onvermijdelijke vragen, rabbijn Soetendorp. Ik zal u uitleggen waarom.

Op 3 oktober 2008 verklaarde generaal Eisenkot in het Israëlische dagblad Yedioth: “We zullen disproportioneel geweld gebruiken tegen ieder dorp van waaruit schoten worden gelost op Israel, en we zullen immense schade en vernietiging te weeg brengen. Vanuit ons gezichtspunt zijn zij militaire bases. Dit is geen aanname, dit is een plan dat reeds is geautoriseerd.” In een rapport voor het Instituut voor Nationale Veiligheid van de Universiteit van Tel Aviv onderstreepte kolonel Gabiel Siboni even onverbloemd, dat het antwoord op de raketaanvallen de “disproportionele aanval in het hart van de zwakke plek van de vijand is, waarbij pogingen de lanceringcapaciteit te schaden op de tweede plaats komt.” Deze militaire doctrine van het ‘disproportioneel geweld’ is in flagrante strijd met de Geneefse Conventies, waarbij bepaald is dat de burgerbevolking zoveel mogelijk voor het geweld gespaard dient te worden.

Het internationaal recht, rabbijn, is uiteindelijk gebaseerd op moraliteit zoals die onder andere door de mozaische wetten werd geformuleerd, in bijvoorbeeld het zesde gebod: ‘gij zult niet doodslaan.’ En mocht er überhaupt worden gemoord, dan mogen in elk geval de onschuldigen, de zwakken, degenen die zich niet kunnen verdedigen, niet vermoord worden, zo bepaalt de moderne beschaving.

Met andere woorden, rabbijn Soetendorp, de militaire doctrine van de ‘Joodse staat’, een staat waarachter u zich onlangs nog publiekelijk opstelde, is in strijd met de moraliteit en de beschaving. En daarmee in strijd met uw geloof. Uw werkzame leven lang heeft u er zich op voorgestaan de moraliteit en de beschaving te dienen. Vandaar ook dat u zonder enige schroom jurylid werd van de Mensenrechtentulp, ingesteld door minister Verhagen, die op zijn beurt weer de Israelische terreur steunt.

In de NRC van zaterdag citeert Guus Valk, de correspondent in Israel, Yossi Beilin, een woorvoerder van progressief links in ‘de Joodse staat’. Hij zegt het volgende: ‘Ik zag de aard van vernieling, het grote aantal slachtoffers, maar ook het rampzalige effect op het imago van Israel in de buitenwereld.' De correpondent vraagt of deze progressieve intellectueel nu spijt heeft van het feit dat hij in eerste instantie de Israelisch inval in Gaza steunde. Het antwoord: ‘Nee… Oorlog is soms goed en noodzakelijk, vind ik. Maar in dit geval duurde het veel te lang’. Met andere woorden: zo lang het vermoorden van kinderen, vrouwen, en bejaarden kort duurt is er geen imagoprobleem voor Israel en is zelfs de woordvoerder van progressief links voor de Israelische slachtpartij. De NRC correspondent schrijft voorts: ‘Volgens Beilin is dit het verschil tussen links en rechts in Israel. Rechts zegt: oorlog is altijd prima. Links zegt: oorlog is prima, maar het moet niet ter lang duren.’ Dat tekent het gebrek aan moraliteit van Israel. En u, rabbijn Awraham Soetendorp, steunt dit al dan niet stilzwijgend.

De Israelische terreur tegen de Palestijnse burgerbevolking is niet nieuw. In oktober 1953 schreef de toenmalige Israëlische premier Moshe Sharett in zijn dagboek met afschuw over de bloedbaden die Ariel Sharons elitetroepen aanrichtten onder de weerloze Palestijnse bevolking. Bij een aanval van een eenheid paratroepers, onder commando van Sharon, werden volgens de historicus Bar-Zohar, biograaf van Ben-Goerion, ‘zeventig lijken onder het puin aangetroffen, onder wie tientallen vrouwen en kinderen.’ Op 31 maart 1955 schreef Sharett in zijn dagboek: ‘We rechtvaardigen het systeem van vergelding op grond van pragmatische overwegingen… We hebben de mentale en morele remmen op dit instinct vernietigd en hebben het mogelijk gemaakt om wraak als morele waarde aan te moedigen. Deze opvatting wordt gedeeld door grote delen van de bevolking in het algemeen en massa’s jongeren in het bijzonder, maar zij is geconcretiseerd en heeft de waarde van een heilig principe bereikt in Sharon’s bataljon, dat het vergeldingsinstrument van de staat is geworden.’

Dat is de werkelijkheid waarmee de Palestijnse bevolking al meer dan een zes decennia geconfronteerd wordt. Desondanks blijft u over deze terreur zwijgen. Rabbijn Shalom Awraham Soetendorp, waar wacht u op? Het is hoog tijd dat u zich uitspreekt tegen deze terreur. Zet u zich op zijn minst in voor de Palestijnse kinderen. Al doet u het maar om te voorkomen dat er helemaal niets meer over blijft van uw moreel gezag. Ik blijf aandachtig luisteren.

Nu mijn vraag aan u, rabbijn Awraham Soetendorp, hoe verhoudt uw hardvochtige houding ten opzichte van Palestijnse kinderen zich met uw publiekelijke belijdenis dat 'Compassie onze drijfveer [is] om ons onvermoeibaar in te zetten voor het verzachten van het leed van onze medeschepselen, om terug te treden uit het middelpunt van onze wereld en een ander voor het voetlicht te plaatsen, en om recht te doen aan de onschendbare heiligheid van ieder mens en een ieder, zonder enige uitzondering, te behandelen met volstrekte waardigheid, billijkheid en respect.'

Met andere woorden: wil de ware rabbijn Awraham Soetendorp opstaan? U zult begrijpen dat er voor de buitenwereld een geweldige kloof bestaat tussen wat u beweert en wat u doet.

vriendelijke groet

stan van houcke

journalist/schrijver