De Nederlandse Opiniemakers 3

Hedendaagse Vietnamese slachtoffertjes van het grootschalig Amerikaans gebruik van het zwaar giftige Agent Orange.

De anders zo heldere Bas Heijne, columnist van de NRC, in bezit van onder andere de SP-multimiljonair Derk Sauer, schreef opgewonden in de NRC van gisteren onder de kop 'Goede mensen':

Stop het laffe meebuigen, weg met de angst om op te komen voor waar je in gelooft. Het was de taal van grote mannen – Churchill, Kennedy, Arend Jan Boekestijn.
http://www.nrc.nl/heijne/2013/09/01/goede-mensen/

Ik dacht eerst dat hij het ironisch bedoelde, maar nee hoor, in de ogen van Bas behoort de malloot Arend Jan Boekestijn, die voorafgaand aan de illegale Irak inval op de Nederlandse televisie riep dat Saddam Hoessein massavernietigingswapens bezat die hij elk moment kon inzetten en dus ogenblikkelijk aangevallen moest worden, tot de 'grote mannen' van de wereld geschiedenis. Ook over de 'goede mens' Churchill valt in het kader van gifgassen het nodige op te merken:

Winston S. Churchill: departmental minute (Churchill papers: 16/16) 12 May 1919 War Office

I do not understand this squeamishness about the use of gas. We have definitely adopted the position at the Peace Conference of arguing in favour of the retention of gas as a permanent method of warfare. It is sheer affectation to lacerate a man with the poisonous fragment of a bursting shell and to boggle at making his eyes water by means of lachrymatory gas.

I am strongly in favour of using poisoned gas against uncivilised tribes. The moral effect should be so good that the loss of life should be reduced to a minimum. It is not necessary to use only the most deadly gasses: gasses can be used which cause great inconvenience and would spread a lively terror and yet would leave no serious permanent effects on most of those affected.

http://www.globalresearch.ca/articles/CHU407A.html

Maar net als vele Nederlandse opiniemakers heeft ook Bas zijn huiswerk niet gedaan en probeert vergeefs met cliché's een uitermate complex probleem te lijf te gaan. Dat levert alleen onzin op. Ik adviseer hem de uitstekende Nederlandse vertaling van Zizek's Violence. Six Sideways Reflections te lezen. Het verscheen vijf jaar geleden in Engels en vier jaar geleden in Nederlands. Me dunkt dat je als Nederlandse intellectueel een vooraanstaande hedendaagse filosoof toch moet hebben gelezen, en zo niet dat je dat dan snel doet om te weten hoe buiten de polder op internationaal niveau over actuele onderwerpen wordt nagedacht. Ook nu weer zal ik de schrijver zelf citeren. Zizek begint zijn werk Geweld met het volgende onderscheid:

Het punt is dat subjectief en objectief geweld niet vanuit hetzelfde gezichtspunt kunnen worden waargenomen: subjectief geweld wordt ervaren tegen de achtergrond van een geweldloos nulpunt. Het wordt gezien als verstoring van de 'normale', vreedzame toestand. Objectief geweld is juist het gewqeld dat tot deze 'normale' toestand zelf behoort. Het is onzichtbaar omdat het de nulgraad schraagt ten opzichte waarvan we iets waarnemen als subjectief gewelddadig. Systemisch geweld is dus zoiets als de beruchte 'donkere materie' uit de fysica, de tegenhanger van het al te zichtbare subjectieve geweld. Hoewel het onzichtbaar is, moet je het wel verdisconteren wil je iets begrijpen van wat anders 'irrationele' uitbarstingen van subjectief geweld lijken.

Wanneer de media ons overstelpen met 'humanitaire crises' die voortdurend overal ter wereld lijken op te duiken, moeten we altijd in gedachten houden dat een crisis alleen volle mediazichtbaarheid krijgt als uitkomst van een complexe strijd. Eigenlijke humanitaire overwegingen spelen doorgaans een minder belangrijke rol dan culturele, politiek-ideologische en economische. Zo luidde het voorpagina-artikel van Time Magazine van 5 juni 2006 'The Deadliest War in the World.' Het gaf een gedetailleerd verslag van hoe het afgelopen decennium in de Democratische Republiek Kongo rond de vier miljoen mensen door politiek geweld om het leven zijn gekomen. Niets van de gebruikelijke humanitaire opschudding volgde, alleen een paar ingezonden brieven -- alsof een soort filtermechanisme verhinderde dat de volle impact van dit nieuws in onze symbolische ruimte doordrong. Cynisch gezegd: Time koos het verkeerde slachtoffer in de strijd om de hegemonie op het gebied van het lijden. Het had zich aan het bekende lijstje moeten houden: moslimvrouwen en hun moeilijke situatie, de familie van de slachtoffers van 9/11 en hoe zij hun verlies hebben verwerkt enzovoort. Kongo is tegenwoordig feitelijk opnieuw een conradiaans 'hart der duisternis' geworden. Niemand durft het rechtstreeks onder ogen te zien.

Het voert Slavoj Zizek tot de retorische vraag:

Behoeft het méér bewijs dat het humanitaire gevoel van urgentie door duidelijk politieke overwegingen tot stand gebracht en zelfs overbepaald is? 

Het probleem hier is het volgende: in onze beeldcultuur is geen plaats voor het geven van een bredere context, zelfs niet voor het geven van een historische achtergrond. De doe-mensen eisen actie en zo scheppen ze nog meer chaos en leed, als Vietnam, Irak, Afghanistan en Libie klaarhelder aantonen. De 'goede mensen' willen hun goedheid bewijzen, ten koste van alles en nog wat, meestal hun medemensen ver weg, zoals ik als voormalige VPRO-journalist met eigen ogen in het Midden Oosten meermaals heb kunnen zien. Die goedheid kent overigens zijn grenzen, want het zionistische Israel mag na vier decennia onderdrukking van het Palestijnse volk daar ongehinderd mee doorgaan. Het is waar wat Zizek stelt:


Achter dat alles ligt een hypocriet gevoel van morele verontwaardiging.

Bas Heijne: 'Goede mensen.'

Terwijl wij kunnen voorwenden alsof we humanitair ingrijpen, aangezien wij een 'responsibility to protect' hebben, doen we er tegelijk alles aan om het economisch geweld van ons neoliberale systeem zo lang mogelijk in stand te houden, zodat nu de situatie is ontstaan waarbij 2 procent van de rijksten meer geld heeft dan de helft van de wereldbevolking, de rijkste 1 procent 43 procent van alle rijkdom op aarde bezit, terwijl de onderste 80 procent van de wereldbevolking slechts 6 procent van alle rijkdom beschikt. Tot voor 200 jaar waren de rijke landen slechts 3 keer rijker dan de arme landen, tegen het einde van het kolonialisme, in de jaren zestig van de twintigste eeuw, waren ze 35 keer rijker, en vandaag de dag zijn de rijke landen ongeveer 80 keer rijker. 

'The richest 300 people on earth have as much wealth as the poorest 3 billion. This is no accident; those in power write the rules.’

Elk jaar betalen de arme landen 600 miljard aan de rijke landen voor leningen die al vele malen zijn terug betaald. Jaarlijks verdwijnt in totaal 2 biljoen dollar (biljoen: een miljoen maal een miljoen) van de arme landen naar de rijke landen voor leningen die al vele malen zijn terug betaald.

http://www.therules.org

Maar omdat dit door de westerse burger tot de categorie 'objectief geweld' wordt gezien zal geen enkele columnist verontwaardigd eisen dat er nu met geweld wordt ingegrepen in deze gewelddadig werkelijkheid. Men beschouwt het namelijk als normaal, ondanks het feit dat hierdoor een veelvoud van slachtoffers vallen dan in Syrie het geval is. De laatste categorie is even zichtbaar geworden en op dat moment fungeert 'het medeleven met de slachtoffers onverbiddelijk als een lokmiddel dat ons verhindert na te denken,' aldus Zizek. Want wat wil Bas Heijne nu eigenlijk? Nog meer chaos, zoals in Irak, Afghanistan, Libie? Waarom overdenkt hij niet de consequenties? Hij eindigt zijn column als volgt:

hoogstwaarschijnlijk is het voor discussie gewoon te laat. De gifgasaanval in Syrië is een teken aan de wand. Niet zozeer omdat een oud moreel taboe op een gruwelijke manier is geslecht, maar omdat het laat zien dat Assad vast van plan is zijn adagium, de dood of de gladiolen, tot het bittere einde in praktijk te brengen. Als dat waar is, en er zijn geen tekenen van het tegendeel, dreigt in Syrië een kleine holocaust. Dan zal ingrijpen binnenkort nog steeds vreselijk onverstandig, maar domweg onvermijdelijk zijn.

Laat ik zijn bewering dat er een 'oud moreel taboe op een gruwelijke manier is geslecht,' namelijk de inzet van gifgas, tegen het licht houden. Hoe oud is oud? In de Eerste Wereldoorlog werd volop gifgas gebruikt. Niks 'taboe.' Na de Eerste Wereldoorlog werd het door de Britten in Irak ingezet, en de, in de ogen van Heijne 'goede mens' Churchill begreep totaal niet  'this squeamishness about the use of gas... I am strongly in favour of using poisoned gas against uncivilised tribes.' Dus ook in het interbellum was er niets aan de hand met gifgasgebruik. Na de Tweede Wereldoorlog gebruikten de Amerikanen op grote schaal het in hoge concentratie dodelijke CN-gifgas Vietnam, het chemische zwaar giftige Agent Orange, het illegale fosfor in Fallujah, en in Irak, Afghanistan, Servie ook nog eens de zwaar giftige verarmd uranium wapens die alle tot een drastische toename van misgeboortes en/of kanker onder de burgerbevolking hebben geleid. Bovendien is de VS

responsible for the deaths of hundreds of thousands, if not over a million Iraqis and Afghans through aerial bombardments, night raids, artillery shelling, ground missions and genocidal sanctions.

• used depleted uranium and white phosphorous munitions in Iraq leading to a sharp increase in cancerous birth defects in areas like Fallujah.

• knowingly aided Saddam Hussein with intelligence while being completely aware that he was using chemical weapons against Iran.

http://stanvanhoucke.blogspot.nl/2013/08/syria-188.html 

Kortom, over welk 'oud moreel taboe' heeft Bas Heijne het. Volgende keer meer over de westerse hypocrisie.

Bas Heijne: 'oud moreel taboe.'