Oke, Anet Bleich stelt dus in haar Volkskrant-recensie over het boek Ayaan Hirsi Ali: Nomade dat we hier te maken hebben met 'een innemende persoonlijkheid en lang geen slechte schrijfster.'
Anet, wij kennen elkaar al vele jaren en we hebben beiden een linkse achtergrond, ik ben altijd een libertaire anarchist geweest of zoiets, en jij was tot de val van de Sovjet Unie een communiste van het CPN-soort. Welnu, jij bent van je geloof gevallen en in de war geraakt zoals ik in het verleden beschreven heb.
En ik? Laten we er voor het gemak van uitgaan dat ik altijd al in de war was. So far, so good. Maar nu: het vrijblijvend gebabbel is voorbij, ons economisch, politiek en zelfs cultureel systeem is onvermijdelijk in ernstige crisis geraakt. Woorden dienen dus weer betekenis te krijgen en je zult je positie als intellectueel nu waar moeten gaan maken. Ik bedoel dit: het enige fundamentele verschil tussen jij en je werkster is dat jij claimt diepgaand de werkelijkheid te kunnen analyseren, en dat je verbanden kunt laten zien. Doe dat dan ook. De raison d'être van de intelligentsia is haar vermogen helder te kunnen nadenken. Zo niet, dan is het leven van een intellectueel een mislukking, en zelfs een leugen.
Nu we dit hebben vastgesteld is het voor mij wat makkelijker om de volgende relevante feiten tegen het licht te houden. Anet, jouw gevoelsmatige inschatting, kwalificatie, bewering, zo je wilt, is dat Hirsi Magan/Ali 'een innemende persoonlijkheid' is. Als zodanig presenteer je haar aan het grote publiek. Klopt deze kwalificatie? Omdat het hier een persoonlijke mening betreft wil ik je ook op een persoonlijk niveau aanspreken. Kan jij als moeder van dochters stellen dat een vrouw die de neiging heeft om met getrouwde mannen met kinderen een affaire te beginnen 'een innemende persoonlijkheid' is? Ja, voor de mannen in overgangsleeftijd die op hun echtgenote zijn uitgekeken en wel eens een exotisch avontuurtje willen is mevrouw Ali natuurlijk 'een innemende persoonlijkheid', dat spreekt voor zich. Maar stel nu dat niet professor Herman Philipse maar jouw echtgenoot Max van Weezel in verliefde puberproza publiekelijk aan het Orakel van Somalie had geschreven: '''Lieve Ayaan. Toen het nog aan was tussen ons en we afgelopen zomer een reis maakten door de Verenigde Staten,' had jij dan nog je dochters voorgehouden dat Hirsi Ali 'een innemende persoonlijkheid' is? Ik schrijf met nadruk 'stel', want inmiddels lijkt mevrouw Ali op getrouwde Hollandse intellectuelen uitgekeken te zijn en kiest ze nu met zorg een getrouwde angelsaksische miljonair uit om een affaire mee te beginnen. En terecht, want vanuit haar gezichtspunt en gevorderde leeftijd vergoedt geld veel, zo niet alles. Ik leg je deze vraag voor omdat jij als feministe een van de vrouwen was die er vanuit ging dat het persoonlijke politiek was, en dat er dus geen millimeter ruimte zat tussen het prive- en publieke domein. Hoe ga je dit aan je dochters uitleggen?
Als het ware vanzelf kan ik nu overstappen van prive- naar publieke ruimte. Daarvoor even een aanloopje. Terwijl in Nederland de intelligentsia platgeslagen naar haar eigen navel staart, verschijnt op dit moment vooral ook in de VS de ene na de andere opzienbarende kritische analyse van het neoliberale bestel waarin wij zijn vastgelopen. Chris Hedges schreef onlangs het opzienbarende Empire of Illusion. The End of Literacy and the Triumph of Spectacle, en dit jaar verscheen Ill Fares the Land van Tony Judt, twee boeken die ik je warm aanbeveel omdat het originele gedachten op gang kan brengen, en die zijn in de dode polder absoluut broodnodig. Judt begint met deze, allerminst vrijblijvende, constatering:
'Something is profoundly wrong with the way we live today. For thirty years we have made a virtue out of the pursuit of material self-interest: indeed, this very pursuit now constitutes whatever remains of our sense of collective purpose. We know what things cost but have no idea what they are worth.'
Ik moest vanochtend toen ik jouw recensie van Ali's boek las meteen aan deze woorden van Judt denken. Anet, waar zijn de normen en waarden die je had wanneer je schrijft dat Magan/Ali 'een innemende persoonlijkheid' is? Je hebt het immers over iemand die voor extreem rechts werkt, zich encanaillerend met de neoconservatieve extremisten die verantwoordelijk zijn voor massaal geweld dat het leven van inmiddels al meer dan een miljoen Irakezen heeft gekost, en die betrokken zijn bij de kredietcrisis die miljoenen mensen in financiele ellende heeft gestort.
Wie is deze vrouw met een volgens jou 'innemende persoonlijkheid'? Welnu, Hirsi Magan/Ali is een opportuniste die in feite op illegale gronden naar Nederland kwam om eenmaal hier te verklaren dat illegale asielzoekers het land uitgezet moesten worden, en de grenzen ogenblikkelijk gesloten dienden te worden. We hebben hier te maken met een voormalige moslim-fundamentaliste die voorstander was van het vermoorden van Salman Rushdie, en die nu voorstander is van het op grote schaal bombarderen van Iran. Ali is een persoonlijkheid die rechts begon, toen links werd, en nu extreem rechts is, iemand van wie het gedachtegoed spoort met dat van Wilders.
Voordat ik met haar verder ga eerst even nog een citaat van Tony Judt:
'We no longer ask of a judicial ruling or a legislative act: is it good? Is it fair? Is it just? Is it right? Will it help bring about a better society or a better world? Those used to be the political questions, even if they invited no easy answers. We must learn once again to pose them. The materialistic and selfish quality of contemporary life is not inherent in the human condition. Much of what appears 'natural' today dates from the 1980s: the obsession with wealth creation, the cult of privatization and the private sector, the growing disparities of rich and poor. And above all, the rhetoric which accompanies these: uncritical admiration for unfettered markets, disdain for the public sector, the delusion of endless growth.'
Kortom, Anet, dit zijn de wezenlijke problemen waarmee de mensheid op dit moment geconfronteerd wordt, maar geen woord daarover van Hirsi Magan/Ali. Jouw boekbespreking was dan ook een treurig voorbeeld van hoe erg links in de war is geraakt, en geen enkel alternatief kan bieden voor de toekomst. Vraag je zelf af hoe dat komt.
Laten we onze heldin eens verder analyseren. Mevrouw Ali komt uit een tribale samenleving, en heeft daardoor logischerwijs een tribale kijk op de wereld, zo is ze nu eenmaal van kindsbeen af geschoold. Het belangrijkste kenmerk van een tribale cultuur is dat de andere stammen per definitie als vijand worden gezien en wel omdat in een omgeving van schaarste de andere stam een bedreiging vormt voor het overleven van de eigen stam. Een arme gesloten tribale cultuur is wat dat betreft fundamenteel anders dan een in oorsprong open kosmopolitische rijke samenleving, en juist daarom is het interessant te weten waarom Hirsi Ali's tribale kijk ineens aansloeg in Nederland. Daarover later meer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten