Robert van de Roer en Peter Vermaas

De NRC-journalisten Robert van de Roer (links) en Peter Vermaas.

Een vraag: zouden Robert van de Roer en Peter Vermaas de Nederlandse topdiplomaat Peter van Walsum hebben geportretteerd als 'het beste dat Nederland in huis heeft' en 'het visitekaartje in het buitenland' wanneer de toenmalige voorzitter van het sanctiecomite mede verantwoordelijk was geweest voor de dood van tenminste 500.000 Joodse kinderen onder de vijf jaar in Israel?

Ik heb deze retorische vraag vorige week opgeworpen, maar niets van ze vernomen tot nu toe. Hun portret van Van Walsum in respectievelijk de NRC en De Groene Amsterdammer getuigt geenszins van intellectuele integriteit. Beide journalisten zijn op dit moment werkzaam bij de NRC, het avondblad dat zich aanprijst als 'kwaliteitskrant', beide journalisten gedroegen zich als conformisten die met het oog op hun carriere aan zelfcensuur deden. Daarom verzwegen ze de feiten en verdraaiden ze de werkelijkheid.

Dan Rather, die bijna een kwarteeuw het nieuws van CBS presenteerde, zei dit in 2004: 'It's an obscene comparison - I'm not sure I like it - but there was a time in South Africa when people put flaming tires around people's necks if they dissented, and in some ways the fear is that you'll be necklaced here. You'll have a flaming tire of lack of patriotism put around your neck. Now it's that fear that keeps journalists from asking the toughest of the tough questions and to continue to bore in on the tough questions so often. And again, I am humbled to say, I do not except myself from this criticism.'

De vrijheid van meningsuiting werkt niet in een kapitalistische democratie. Het probleem van de democratie wordt, zoals de Amerikaanse historicus Daniel Boorstin als volgt omschreven in zijn essaybundel 'Hidden History. Exploring our secret past': 'One of the tendencies of democracy... is the danger that rhetoric would displace or at least overshadow epistemology; that is, the temptation to allow the problem of persuasion to overshadow the problem of knowledge. Democratic societies tend to become more concerned with what people believe than with what is true, to become more concerned with credibility than with truth.'

De commerciele massamedia spelen een centrale rol in dit gecorrumpeerd systeem.

John Berger schrijft in Stemverheffing: ‘Consumptie en communicatie zijn tegenwoordig verenigd in een diabolische vennootschap, en uit deze vennootschap bestaat datgene wat wij kennen als de media. Eerst en vooral vertegenwoordigen de media een economisch contract waardoor alles wat er in de wereld gebeurt wordt gekoppeld aan het mechanisme van de verkoop.’

De krant moet verkocht worden en dat weten Robert van de Roer en Peter Vermaas maar al te goed. Het maken van winst gaat boven alles.