Paul Brill van de Volkskrant 9

In 1983 verscheen het boek Israel: een blanco cheque? waarin 'twintig auteurs van joodse en/of linkse huize een poging [doen] de "dialoog van doven" over Israel en de Palestijnen te doorbreken.' Een van de 'auteurs' was Paul Brill die 'acht jaar lang redacteur bij De Groene Amsterdammer [was],' en 'momenteel als redacteur verbonden [is] aan De Volkskrant.'

Het is interessant dit boek nog eens te lezen omdat het een helder beeld geeft van de gecompliceerde relatie met Israel die deze 'auteurs van joodse en/of linkse huize' hadden en ten dele nog steeds hebben. Want zowel links als joods in Nederland kunnen zich natuurlijk niet encanailleren met een kolonialistische staat, die almaar doorgaat met het bezetten en stelen van Palestijns land op de Westbank.

Uit de bijdrage van Paul Brill blijkt ook een problematische verhouding met zijn eigen achtergrond. Zo schrijft hij: 'En dan arriveer je in Israel. Jij zult daar met je eigen afkomst worden geconfronteerd, was me van zeer nabij voorspeld. Maar wat is je afkomst wanneer je joodse vader geheel heeft gecapituleerd voor de bekeringsijver van je katholieke moeder? Nebbisj. Of nog minder: minder dan een halfjood, zoals me eens smalend werd toegevoegd door iemand die zich op latere leeftijd had laten besnijden.'

Deze wrange beschrijving van zijn eigen 'afkomst' illustreert een aantal zaken. Allereerst lijkt Paul Brill ernstig te twijfelen aan zijn eigen identiteit. Wie was hij nu eigenlijk, wat was zijn 'afkomst'? Joods? Katholiek? Joods Katholiek? Hij weet het niet. Bekend is dat 'de vraag wie Joods is het Jodendom vooral vanaf de 20e eeuw intens bezig houdt. De definitie van "wie is Joods" en Jood-zijn gebaseerd [is] op de traditionele joodse wetgeving en luidt: Alleen die persoon waarvan de moeder ten tijde van de geboorte een Jodin was of de persoon die zich vrijwillig tot het jodendom heeft bekeerd op grond van de Joodse wetten is Joods.'

Zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Joden

Volgens deze definitie is Paul Brill niet joods, maar katholiek. 'Nebbisj' schrijft Brill dan ook, een kreet van medelijden, ach arme ik. 'Of nog erger' voegt hij daaraan toe: 'minder dan een halfjood.' En dan volgt er een bittere opmerking die duidelijk maakt dat het belangrijk genoeg voor hem was om dit na al die jaren nog eens op te schrijven. 'Minder dan een half-jood.' Het raakte hem diep. Die opmerking was als een angel in zijn bewustzijn blijven steken. 'Minder dan een half-jood'. Alsof zijn vader nooit had bestaan. Alsof hij geen zoon was van zijn vader.

'Eens,' zei iemand dit, iemand die pas 'op latere leeftijd' besneden was, het kenmerk dat kennelijk in Paul's ogen iemand pas echt joods maakt. Brill schept het beeld te zijn opgegroeid in een gezin, gedomineerd door een sterke 'katholieke moeder' en een zwakke 'joodse vader', die 'geheel heeft gecapituleerd,' dus volledig onderworpen was aan de katholieke moeder. 'Gecapituleerd' dus, alsof er sprake was van een oorlog in het gezin, een oorlog die door de vader werd verloren, en die de zoon achterliet met grote twijfels over zijn eigen identiteit. Wie ben ik? En hoe verhoud ik me als zoon uit een katholiek gezin ten opzichte van Israel, 'de joodse natie'? Het zijn makkelijke vragen, maar buitengewoon moeilijk te beantwoorden voor iemand die de eigen identiteit niet kent.

Ik overdrijf niet als ik stel dat Paul Brill, de opiniemaker van de Volkskrant, een uiterst complexe relatie heeft met zijn eigen achtergrond, en - veel belangrijker nog voor de buitenwereld - met Israel. Ik stel dit omdat Brill zich steeds meer ontwikkeld heeft als een pro-Israel lobbyist. Dat bleek afgelopen woensdag weer toen de Volkskrant een propagandistisch interview van Brill met de joods-Israelische historicus Benny Morris afdrukte onder de kop: 'Dreigingen voor Israel worden niet minder met komst Obama.' Daarover in een volgend stuk meer.