Inge Vrancken van de VRT 2

Wat telkens weer opvalt is de gedachteloosheid waarmee journalisten te werk gaan. Het is alsof de natuurwet van oorzaak en gevolg niet bestaat, alsof elke dag weer de geschiedenis opnieuw begint. Daar komt bij de al dan niet gespeelde naieviteit. Een illustrerend voorbeeld van dit laatste hoorde ik afgelopen zaterdag toen Inge Vrancken, chef buitenland van de VRT, (de Vlaamse omroep) ineens sprak van een recente 'terreurdreiging'. Terreurdreiging? Hoe weet zij zo zeker dat er daadwerkelijk sprake was van een 'terreurdreiging'?

Dat kon ze niet zeker weten, maar aangezien deze 'informatie' verkregen zou zijn van iemand die op de Bagram-basis in Afghanistan is verhoord, ging ze in Brussel ervan uit dat dit allemaal klopte. Zoals bekend worden op deze Amerikaanse militaire basis mensen gemarteld. Daarom worden ze juist naar deze basis overgebracht. In plaats van dat Inge Vrancken onafhankelijk bericht, lepelde ze de geheime dienst 'informatie' klakkeloos op alsof het om vaststaande feiten ging, zonder enige reserve, zonder eigen onderzoek, zonder historische kennis, want anders zou ze beseffen hoe vaak de westerse media misbruikt zijn voor de belangen van autoriteiten. Misschien is het allemaal waar, en was er daadwerkelijk sprake van een terreurdreiging, misschien is het niet waar, Inge Vrancken kan dat niet weten en toch doet ze het voorkomen alsof ze goed geinformeerd is en dat datgene wat ze beweert op feiten berust.

Het opmerkelijke was ook dat ze het begrip 'vredesgesprek' gebruikte, terwijl ze wist dat er geen sprake kon zijn van een echt 'vredesgesprek'. Bovendien werd dit 'vredesgesprek' gevoerd met een Palestijnse president wiens mandaat allang afgelopen is en wiens autoriteit alleen berust op de macht van het Westen. Maar ook dat was iets dat Vrancken negeerde. Dit soort plooibare journalisten schoppen het ver in de Belgische journalistiek, en trouwens ook de Nederlandse.

“De veronderstellingen waarvan het mediabedrijf uitgaat namens het publiek zijn behalve blind ook verblindend… Misschien is het precies op dit punt dat onze vorm van democratie een langzame dood sterft. Als dat zo is, dan als gevolg van een weigering. De weigering van het mediabedrijf om het feit te erkennen en te laten doorwerken dat het publiek in zijn hart weet hoe de wereld in elkaar zit… De reden van deze weigering die een bedreiging is voor onze vorm van democratie, de reden waarom het mediabedrijf stelselmatig onderschat wat we gemeen hebben, die reden is steeds dezelfde: de normloze drang tot verkopen… Wat ik wil is dat mensen zich ervan bewust worden hoe voddig het mediabedrijf ze bedient als publiek. Voddig, omdat met de waardigheid van kijker en bekekene de vloer wordt aangeveegd. Herstel iets van die waardigheid – gun mensen de tijd, verschuif het gebruikelijke zwaartepunt – en slecht nieuws wordt van een onderbreking de waarheid. Er zijn tal van waarheden waarvoor geen directe oplossing bestaat. Het woord ‘oplossing’ raakt niet aan het tragische. Wíj moeten in aanraking komen met het tragische en ons erdoor laten raken. We zouden er misschien door veranderen als we het benoemden. Ook benoemd blijft het tragische tragisch, maar slecht nieuws zou het niet worden. Alleen van daaruit is een realistische politiek mogelijk.” - John Berger, Stemverheffing (1992).