Derk Sauer 21

Lux et Libertas, het motto van de NRC, Licht en Vrijheid.

Gisteren konden de NRC-lezers op de opiniepagina van hun krant het volgende vernemen:

Bewaak de journalistieke autonomie

Gepubliceerd: 26 april 2010 15:02 | Gewijzigd: 26 april 2010 15:02

Als hoofdredacteur heb ik met volle inzet het belang gediend van de krant – dat wil zeggen, het belang van u: de lezer. Dat ik moet aftreden, stemt mij droef.

Door Birgit Donker

Geachte lezer. Vandaag deel ik u mijn aftreden als hoofdredacteur mee. Graag had ik de krant nog langer geleid, ik had er de plannen en de ideeën voor. Maar de omstandigheden zijn er helaas niet naar.

Ik denk het belang van mijn krant te dienen door mijn functie neer te leggen.

Binnen de directie van NRC Media, waarvan ik als hoofdredacteur deel uitmaak, is in de afgelopen weken discussie ontstaan na een gedachtenwisseling met de president-commissaris over de toekomst van de organisatie. Daarbij is in de directie een onoverbrugbaar gebleken interpretatieverschil ontstaan over de manier waarop de autonomie van de redactie het best is gewaarborgd. Ik heb in deze discussie een uitgesproken standpunt ingenomen, omdat met redactionele autonomie niet te marchanderen valt. De verhoudingen in de directie hebben geleden onder deze discussie en op aandringen van de raad van commissarissen treden twee van de drie directieleden af.

Ik kan u meteen geruststellen, de krant die u vandaag ontvangt, is even onafhankelijk als de kranten ervoor.

http://www.nrc.nl/opinie/article2532665.ece

Als journalist zou ik het volgende willen stellen. Wanneer mevrouw Donker deze oproep doet: 'Bewaak de journalistieke autonomie' dan doet ze het voorkomen alsof 'de journalistieke autonomie' een absoluut gegeven is. Maar dat is een volstrekt verkeerde voorstelling van zaken, niet voor niets is Birgit Donker niet alleen hoofdredacteur, maar tevens directeur van het avondblad, dus een autoriteit die ook verantwoordelijk is voor de winstcijfers. Persvrijheid is een relatief begrip, zoals iedereen in de journalistiek uit ervaring weet. Net als de persvrijheid in de Sovjet Unie beperkt werd door de belangen van een kleine communistische elite zo wordt de persvrijheid in het Westen beperkt door de belangen van een kleine economische elite. In de angelsaksische wereld wordt dit nog eens onderstreept door de gezegde dat 'freedom of the press is guaranteed only to those who own one.' Ook de NRC is een commerciele instelling. De allereerste opgave van de werknemers, inclusief de journalisten, is winst te maken voor de eigenaren. Als spreekbuizen van het neoliberale model weten mijn collega's bij de slijpsteen voor de geest dit als geen ander. Vandaar mijn vraag aan directeur/hoofdredacteur Donker: waarom 'stemt' dit u 'droef'? Bent u nu ineens tegen het kapitalitistische systeem omdat de schijn van 'journalistieke autonomie' door eigenaar Derk Sauer doorgeprikt wordt? Dat zou een naieve reactie van u zijn, die alleen maar duidelijk maakt dat u niet weet hoe het systeem werkt. Het is de reactie van iemand die meent dat dit systeem zonder consequenties is zodra het henzelf betreft.

Mevrouw Donker, wanneer u schrijft: 'Ik denk het belang van mijn krant te dienen door mijn functie neer te leggen,' en we weten dat het allereerste belang van de krant winst maken is dan komt uw bewering in een geheel ander licht te staan. Zonder stijgende winsten geen krant. Zo simpel is het. Vandaar dat Derk Sauer u eruit gewerkt heeft. Sauer wil maximale winsten binnenslepen, u kunt dat niet garanderen en dus heeft hij niks aan u. U mag nog blij zijn dat u een baantje bij de krant eraan over houdt. Als baas had hij u wegens wanprestatie of incompatibilité des humeurs op straat kunnen zetten, zoals hij in Rusland met zijn personeel deed. U schrijft: 'met redactionele autonomie [valt] niet te marchanderen.' Ook dit is onjuist zoals de feiten zelf bewijzen. Derk Sauer heeft u eruit gewerkt en de redactie heeft dit vooralsnog uit angst voor de eigen positie stilzwijgend geaccepteerd. Zo werkt dit nu eenmaal in totalitaire systemen waarbij een kleine groep de alleenheerschappij heeft. Met andere woorden: de NRC is nu juist zo'n illustrerend voorbeeld van het feit dat bij de commerciele media de 'redactionele autonomie' als het erop aankomt een wassen neus is, omdat in het kapitalisme eigendom boven alles gaat, zeker in het gedereguleerde en geprivatiseerde Westen.

U probeert met uw opiniestuk de feiten te verdraaien, nu het zo duidelijk wordt hoe het systeem werkelijk functioneert. U wordt met de neus op de feiten gedrukt, de facade is ineen gestort, u kunt niet meer de schijn ophouden. En in feite moeten we Derk Sauer daarvoor danken. De werkelijkheid is niet langer meer verdoezelt. Eind vorig jaar schreef een Volkskrant redacteur dit:

De journalist Stan van Houcke, die ooit met hem samenwerkte bij het weekblad Nieuwe Revu (nuRevu), is de enige die vraagtekens bij zijn succes wil zetten. ‘Het is de Hollandse middenstandsmentaliteit. Met onze koopmansgeest vallen we kritiekloos voor iedereen die van krantenjongen opklimt tot multimiljonair. We stellen geen vragen meer. Zelfs NRC Handelsblad heeft nooit een doorwrocht artikel over hem geschreven.’

http://www.volkskrant.nl/binnenland/article1332107.ece/Het_hoogste_doel_is_een_mooi_bedrijf

'De enige' dus, want zelfs uw redactie, mevrouw Donker, heeft nooit een serieus portret van Sauer durven schrijven. Angst is een grote drijfveer in onze cultuur en daarvoor moet men uiteindelijk een hoge prijs voor betalen. U heeft dit nu zelf gemerkt. Lux et Libertas, daar moet men voor strijden. Alleen mensen die denken dat dit alles een geboorterecht is, gaan ervan uit dat ze Licht en Vrijheid voor niets krijgen.

Meer over de NRC en de SP-multimiljonair Sauer later.