Vluchtelingenstroom

Foto: Ad van Denderen. Afrikaanse vluchtelingen arriveren in Zuid-Europa.

In september 2015 verklaarde Geert Mak met zijn bekende stelligheid: 

Een kind had die vluchtelingenstroom kunnen zien aankomen, maar Europa zag het niet, geobsedeerd als het was door de Griekse crisis.

De 'Griekse crisis' die het 'Europa' van Mak's 'Geen Jorwert zonder Brussel' zo obsedeerde begon nadat bij de parlementsverkiezingen van 2015 de Griekse linkse partij Syriza bijna de helft van de zetels had gewonnen met de belofte 'niet meer als voorwaarde voor steun van de EU op de overheidsuitgaven te bezuinigen.' Maar aangezien de neoliberale macht die de politieke koers in het Westen bepaalt, weigerde rekening te houden met de democratische wil van de Griekse bevolking ontstond er een 'crisis' die alle aandacht van de EU-elite opeiste. Het is in een kapitalistische democratie namelijk ondenkbaar dat de eisen van de financiële elite niet worden ingewilligd; het hele systeem is juist gebaseerd op gehoorzaamheid. Dat is één. Twee: het begin van de vluchtelingenstroom, waaraan Mak refereert, begon niet ten tijde van de 'Griekse crisis,' maar al veel eerder, meer exact 'in de periode 2007-2011' toen 'steeds meer migranten uit door burgeroorlogen en opstanden geteisterde delen van de wereld hun weg [begonnen] te zoeken naar Europa.' Dus drie jaar nadat Geert Mak nog rotsvast geloofde dat 'Europa als vredesproces een eclatant succes' was, terwijl 'Europa als economische eenheid ook een eind op weg is.' Desondanks  was een jaar eerder al, in 2003, het hartverscheurende fotoboek Go No Go. de grenzen van Europa verschenen van Ad van Denderen. Deze begaafde Nederlandse fotograaf had de voorafgaande twaalf (!) jaar migranten en vluchtelingen gefotografeerd

who were under way to the rich West. He stayed for weeks in squalid pensions in Istanbul, where Pakistanis wait for the human traffickers who will bring them to Greece. He joined police patrols along the border between Greece and Turkey, where it was primarily Sri Lankans who were arrested, and watched how men and women stepped soaking wet from their small boats at night near Tarifa, in Spain, after their rough sea passage from Morocco.

Ever more people make the decision to leave house and home. Aided by their families, they will journey for  months, sometimes under dreadful conditions. Van Denderen saw a shadow world arise, of people who are willing to do anything to make a living. They work in the fields of Greece, as prostitutes along Italy’s roads, in the greenhouses at El Ejido, in Spain. Van Denderen recorded their lives. He photographed them in the places where they sleep, the fields where they work, in the prisons intended especially for aliens. ‘It’s a hard life,’ says Van Denderen of the migrants. ‘I want to give them a face.’

http://www.paradox.nl/paradox/cms/cms_module/index.php?obj_name=gonogo

Hoe knap en bewogen zijn werk de kijker ook waarschuwde, Van Denderen slaagde er niet in om polder-opiniemakers als Geert Mak de ogen te openen voor datgene wat een 'kind' had 'kunnen zien aankomen,' namelijk 'die vluchtelingenstroom,' zo treffend in beeld gebracht door Ad van Denderen, die in dezelfde hoofdstad woont als Mak destijds. Dronken van zijn eigen succes en alle schouderklopjes van autoriteiten was mijn oude vriend blind voor de werkelijkheid. Nadat ik Van Denderen voor de VPRO-Radio had geïnterviewd, wees ik Geert op diens werk met de vermelding dat Ad een vooruitziende blik bezat. Tevergeefs. Mak meende destijds dat er geen vuiltje aan de lucht was, en wie in Nederland zou de man durven tegenspreken die door de mainstream-pers als 'één van de scherpste analisten van het continent' wordt gezien? Inmiddels weet iedereen, behalve natuurlijk de 'vrije pers' dat Mak en zijn Makkianen de plank volledig hebben misgeslagen. Slechts één voorbeeld daarvan is de 'vluchtelingenstroom' die een 'kind' had 'kunnen zien aankomen.' Maar voor Mak en de rest van de 'politiek-literaire elite' in de polder begon de toevloed van vluchtelingen pas zomer 2015 toen de stroom wereldnieuws werd en zelfs Mak en zijn bewonderaars dit niet langer meer konden negeren. Vandaar ook dat ik niet anders dan met grote meewarigheid naar de onnozelheid van 'onze' bestseller-auteur kan kijken. Maar niet alleen met meewarigheid, want zijn doortrapte pedanterie en betweterigheid achteraf wekken bij mij tevens een gevoel van weerzin op over zoveel karakterloosheid, een zekere minachting voor al zijn opportunisme en gebrek aan zelfrespect. Dat gevoel wordt nog eens versterkt wanneer Geert Mak vervolgens met de air van een wijze waarnemer nu stelt dat een

goed functionerende grootmacht om zich heen [kijkt], anticipeert. Die Griekse brand hadden we in het begin vakkundig moeten afblussen. Die kleine economie had het systeem nooit zo mogen bedreigen. Hetzelfde voor de Oekraïne-crisis, die verraste Europa terwijl die felle Russische reactie te verwachten viel. En dan zijn er nu de brandhaarden in het Midden-Oosten. Misschien had Europa iets kunnen doen in Syrië, bijvoorbeeld door het instellen van een no-flyzone. In de regio hadden we in elk geval humanitair op grote schaal moeten bijspringen. We schieten schromelijk tekort. We dachten: ze blijven wel daar, in Turkije en Libanon. Maar daar is geen perspectief meer. Dus komen die stromen in beweging. Hulp sturen is oneindig veel effectiever dan de grenzen sluiten. Maar nu zijn ze hier. Dus moeten verdeelsleutels  worden afgesproken. Ook dat lukt niet. Daar is maar één oorzaak voor: we missen een federale structuur. We moeten meer macht overdragen aan Europa.

http://www.geertmak.nl/nl/Europa/Essays%20en%20lezingen/‘Het%20gaat%20nog%20knakken%20en%20kraken’/575.html

Ik citeer: 'Die Griekse brand hadden we in het begin vakkundig moeten afblussen. Die kleine economie had het systeem nooit zo mogen bedreigen.' De pedanterie van mr. know-all, de eigenwaan van iemand die ik al meer dan dertig jaar van nabij ken, en van wie ik weet dat zijn kennis minimaal is vergeleken met zijn zelfingenomenheid. Mak speelt de rol van keizer zonder kleren speelt, zolang geen 'kind' het publiek vertelt dat Mak in zijn blote bips voorbij paradeert. Volgende keer meer over  deze pretentieuze poseur, en over de domheid van zijn publiek. 

Boven: Foto Ad van Denderen van een dode vluchteling.

 Beneden: Geert Mak benoemd tot 'Ridder in het Légion d'Honneur'  voor de 'bijdrage die hij met In Europa geleverd heeft aan het Europese project.'