Laten we de machteloosheid van Henk Hofland, nogmaals tegen het licht houden. De eens zo prominente spreekbuis van de gevestigde orde schreef in De Groene Amsterdammer van 17 december 2014 onder de kop 'Het zwarte scenario':
Om de wereldwijde ontwikkeling naar de grote afbraak te keren is er ten eerste een overtuigend systeem van denkbeelden nodig, een ecologische ideologie, en ten tweede een internationale politieke klasse die daaraan continu uitvoering geeft…
We zien hoe overal ter wereld beperkte economische belangen boven het algemeen belang worden gesteld en hoe op welke manier dan ook vergroting van de chaos het gevolg is.
Daarbij komt dat we nu een jaar of twintig leven met de revolutie die door internet is veroorzaakt. Aan de digitale revolutie hebben we veel goeds te danken: versnelde communicatie, grotere toegankelijkheid van de wetenschap, enzovoort. Maar er is ook een digitale anarchie gegroeid. Iedereen die is aangesloten op het wereldwijde web kan zijn vijanden uitschelden, verdacht maken, met de dood bedreigen. Internet heeft een digitale individualisering veroorzaakt die de politieke samenhang ondermijnt, vooral de rancune bevordert en de chaos vergroot.
Dat is de algemene wereldsituatie aan het einde van dit jaar – een algemeen ecologisch gevaar dat steeds dreigender wordt en waartegen wel maatregelen worden genomen, maar in toenemende mate niet toereikend zodat het gevaar steeds verder nadert. Wees blij dat u nu leeft.
Wat betreft Hoflands eerste alinea valt vooral de impliciete misvatting op dat een 'internationale politieke klasse' de politieke koers van het Westen zou bepalen, een waanbeeld dat wijd verspreid is onder de Nederlandse mainstream-opiniemakers. Typerend in dit verband is dat in 2012 Geert Mak mij liet weten dat de Duitse auteur Hans Magnus Enzensberger een ‘grumpy old,’ man was, die ‘alles heeft opgegeven,’ omdat de Duitse auteur, in tegenstelling tot Mak, veel sceptischer was over de politieke ‘Europese eenwording.’ Zo schreef Enzensberger over opiniemakers als Mak dat
het lot niet, zoals Napoleon nog dacht, door de politiek, maar door de economie [wordt] bepaald. Die presenteert zichzelf als een hogere macht die door niets wordt tegengehouden, en zeker niet door de eeuwenoude tradities, mentaliteiten en constituties van de Europese landen.
Gezien het feit dat Mak zelfs nog in september 2013 rotsvast leek te geloven dat er 'Geen Jorwert zonder Brussel' mogelijk was, (hoewel hij vijf maanden eerder nog met even grote stelligheid had verklaard dat ‘het grootkapitaal' de dienst uitmaakt en dat die macht 'ons totaal ontglipt’) zit Enzensberger veel dichter bij de waarheid, zoals in feite iedereen die niet gehersenspoeld is, dagelijks kan waarnemen. Het gecorrumpeerde poldermodel belemmert evenwel de Nederlandse opiniemakers om de werkelijkheid te kunnen zien, laat staan te beschrijven. Zo merkte Enzenberger met het oog op de Verenigde Staten op:
Alle imperia in de geschiedenis bloeiden niet langer dan een beperkte tijd, voordat ze door expansie en interne tegenstellingen ten onder gingen.
De vraag is: wat moet de lezers van NRC of De Groene Amsterdammer met een zelf benoemde 'politiek-literaire elite' aan, die niet beseft dat de politieke macht ondergeschikt is aan de economische macht en dat het slaafs volgen van Washington en Wall Street funest voor Europa is? Welke verwarring ontstaat er wanneer de nestor van de polderpers, en de bestseller-auteur van gepopulariseerde historische boeken, zichzelf telkens tegenspreken zonder dit kennelijk te beseffen? In het geval van Hofland beweert hij in de eerste alinea dat een 'internationale politieke klasse' een 'ecologische ideologie' moet gaan uitvoeren, om in de volgende alinea te concluderen dat 'overal ter wereld beperkte economische belangen boven het algemeen belang worden gesteld.' En niemand van de spraakmakende gemeente die de hoogbejaarde columnist van De Groene erop wijst dat hier sprake is van een paradox. Hoe kan een 'ecologische ideologie' in de praktijk worden gebracht wanneer 'het lot' van de mensheid door de economische macht wordt vastgelegd?
Aan Hoflands betoog ontbreekt logica, en wel omdat ondanks 'het zwarte scenario,' waarbij 'het gevaar steeds verder nadert,' de stem van het establishment geen consequenties durft te trekken uit zijn eigen constateringen. In dit verband is de Fehlleistung 'steeds verder nadert,' illustrerend, Hofland bedoelt steeds dichterbij komt. Zijn probleem is het volgende. Wanneer hij als erelid van de'politiek-literaire elite' in de polder wel consequenties zou trekken uit het feit dat het neoliberale kapitalisme totaal failliet is en de mensheid naar de afgrond voert, dan zou Hoflands eigen werkzame leven een leugen blijken te zijn geweest. Hij zou zich dan moeten afvragen waarom hij zolang propaganda heeft gemaakt voor de bestaande machtsverhoudingen die hebben geleid tot wat hijzelf 'het zwarte scenario' noemt, zo 'zwart' dat hij zijn column eindigt met de verzuchting 'Wees blij dat u nu leeft.' Een werkzaam leven lang een mens- en wereldbeeld te hebben gepropageerd om op zijn 87ste te constateren dat hij en de zijnen het nageslacht met een volstrekt failliet systeem hebben opgezadeld, is iets dat hij niet onder ogen kan zien. En dus moeten anderen de schuld krijgen voor het vernietigende materialisme van het geglobaliseerde en op talloze niveau's gewelddadige, westerse kapitalisme. Hoflands generatie, en de mijne, hebben een systeem ontwikkeld, in stand gehouden en gepropageerd waarbij op dit moment 85 miljardairs evenveel bezitten als de helft van de mensheid. Kan er nog een duidelijker voorbeeld worden gegeven die aantoont hoe misdadig dit systeem is? Desondanks durft Hofland te spreken van 'het vredestichtende Westen.' Als het 'vredestichtend' zou zijn, vanwaar die woede tegen het Westen, en waarom de aanslag op Charlie Hebdo? Alleen vanwege de cartoons? Zo simplistisch ligt het niet. Hoe gehersenspoeld kan een intellectueel zijn? Hoflands dwaasheid bereikt een absoluut hoogtepunt wanneer hij tenslotte dit stelt:
Daarbij komt dat we nu een jaar of twintig leven met de revolutie die door internet is veroorzaakt. Aan de digitale revolutie hebben we veel goeds te danken: versnelde communicatie, grotere toegankelijkheid van de wetenschap, enzovoort. Maar er is ook een digitale anarchie gegroeid. Iedereen die is aangesloten op het wereldwijde web kan zijn vijanden uitschelden, verdacht maken, met de dood bedreigen. Internet heeft een digitale individualisering veroorzaakt die de politieke samenhang ondermijnt, vooral de rancune bevordert en de chaos vergroot.
Al meer dan zes decennialang heeft Hofland het westerse kapitalisme in woord en daad verdedigd, en in plaats van zijn eigen verantwoordelijkheid te nemen voor de chaos, probeert de oude man nu de schuld van het onvermijdelijke politieke en economische failliet van zijn systeem voor een deel in de schoenen te schuiven van 'een digitale individualisering' die 'de politieke samenhang ondermijnt.' Dit is niet alleen een vorm van intellectuele hufterigheid, maar ook een voorbeeld van zijn eigen 'rancune' over het feit dat internet tevens zijn monopolie op de berichtgeving heeft vernietigd, waardoor naast zijn propaganda nu andere kritische stemmen te vernemen zijn. De mainstream-opiniemaker is niet meer de enige die publiekelijk bepaalt wat waar en niet waar is, wie belangrijk is en wie niet, wat het gemeenschappelijk belang is en wat niet. Niets dat mijn collega's zo haten als tegengesproken te worden, en zeker in een tijd waarin hun ideologie ontploft. Vandaar Hubert Smeet's woedende reactie dat 'een groot deel wat op internet verschijnt gewoon gelul is.' Inderdaad, lezers, 'It takes one to know one.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten