Paul2 november 2012 'Over Maks 'geheime liefde':
'It's amazing in Europe: Europe has become extraordinarily colonized culturally by the US, to an extent almost unbelievable - Europeans aren't aware of it apparently, but if you go there it's kind of like a pale United States at this point, yet they still have this feeling of great independence, so it's even more dramatic. I mean, Western European intellectuals like to think of themselves as very sophisticated and sort of laughing about these dumb Americans - but they are so brainwashed by the United States that it's a joke. Their perceptions of the world and their misunderstandings and so on are all filtered through American television and movies and newspapers, but somehow by this point they just don't recognize it.' Chomsky in Understanding Power (briljant boek).
Paul5 november 2012
Als ik even mag:
Mak blijft door alles heen een toerist. Hij gaat nl. volledig voorbij aan de interne (klasse)dynamiek van de Amerikaanse maatschappij (de business elite die altijd het beleid bepaald heeft).
Hoi Stan,
Mak zou het boek van Alex Carey eens moeten lezen, 'Taking the risk out of democracy' (hebben we het al eerder over gehad). Op pagina 83 citeert Carey de Amerikaanse historicus Daniel Boorstin. Boorstin zegt over zijn landgenoten: 'We risk being the first people in history to have been able to make their illusions so persuasive, so "realistic" that they can live in them. We are the most illusioned people on earth. Yet we dare not become disllusioned, because our illusions are the very house in which we live, they are our news.. our very experience.' Van die illusie kan ook Mak zich niet losmaken.
Als je die spreekwoordelijk positiviteit van de Amerikanen legt naast de objectieve kengetallen van hun welvaart en welzijn, is al duidelijk hoe zeer ze een illusie koesteren. Zie bv: http://neweconomicperspectives.org/2012/10/how-economic-inequality-hurst-societies.html
Als je die spreekwoordelijk positiviteit van de Amerikanen legt naast de objectieve kengetallen van hun welvaart en welzijn, is al duidelijk hoe zeer ze een illusie koesteren. Zie bv: http://neweconomicperspectives.org/2012/10/how-economic-inequality-hurst-societies.html
Terecht wijst Paul op beide boeken. Ze verklaren veel over de mainstream-visie van Geert Mak's reisboek waarin hij volgens de ondertitel 'op zoek naar Amerika' is. Het probleem van Mak is dat hij het grote publiek de buitenkant laat zien, terwijl men niet beseft dat het langs een facade wordt geleid. Net als Catharine de Grote die, zo gaat het verhaal, door minister Potemkin door dorpen werd geleid die alleen uit houten voorgevels bestonden waardoor de keizerin de indruk kreeg dat Potemkin, wiens troepen de Krim hadden veroverd, een rijk stuk land aan het Russische imperium had toegevoegd. Net als Catharine de Grote denkt de lezer van Mak's reisboek daadwerkelijk geinformeerd te worden, hij/zij heeft het met eigen ogen gezien dan wel gelezen. En omdat in Nederland eenoog koning is, beseft ook een aanzienlijk deel van de polder-intelligentsia niet dat Mak, wat betreft de VS, historisch buitengewoon slecht is geinformeerd. Met z'n allen worden ze langs facades gevoerd, zijn diep onder de indruk en komen zelf niet op de gedachte om achter de voorgevel te kijken. Die nieuwsgierigheid is on-Hollands. Daarom is ook niet verbazingwekkend dat een opvallend aantal wetenschappers hier in de polder pas na vele jaren door de mand vallen, wanneer ineens ontdekt wordt dat ze al die tijd de boel bij elkaar hebben gefantaseerd.
Maandag 10 november 2008 schreef ik op deze weblog het volgende citaat van de Australische sociaal psycholoog Alex Carey:
'Commercial advertising and public relations are the form of propaganda activity common to a democracy... In the 1940s Drew Dudley, then chief of the Media Programming Division of the Office of War Mobilisation and Reconversion, not only observed with satisfaction that ''advertising is peculiarly American'', but added on a note of (perhaps rather less well founded) pride that "Hitler... employ[ed] the technique of advertising during the pre-war and war years, frequently referring to America's advertising during the pre-war and war years in glowing and admiring terms in Mein Kampf, and later utilising advertising's powerful repetitive force to the utmost.' Onthoudt u dit feit.
Carey wees erop dat
'Contrary to common assumptions, propaganda plays an important role - and certainly a more covert and sophisticated role - in technologically advanced democratic societies, where the maintainance of the existing power and privileges are vulnerable to popular opinion.'
Carey verwijst in zijn studie naar de vooraanstaande Amerikaanse politieke wetenschapper Harold Lasswell die in 1927 in een wetenschappelijk standaardwerk over propaganda technieken had geschreven dat 'vertwijfelde democraten' die niet langer meer in de 'intelligentie van de publieke opinie' geloofden 'should themselves determine how to make up the public mind,' of in de woorden van Lasswell 'how to bamboozle and seduce in the name of the public good,' waaraan de invloedrijke Lasswell de conclusie verbond: 'Preserve the majority convention but dictate to the majority.'
Een betere omschrijving van de werkwijze van Geert Mak is nauwelijks denkbaar. Het beeld dat hij van de VS geeft, is in feite gebaseerd op een mythe, zoals elk land een eigen mythe bezit, op de officieel gepropageerde versie van de werkelijkheid. Maar zoals bekend is een mythe niet meer en ook niet minder dan een mythe. Daarentegen is de werkelijkheid veel gecompliceerder en genuanceerder. Dus als Mak stelt dat Jefferson's
uitgangspunt was een staat waarin de burgers niet alleen rechten hadden om zich tegen machthebbers te verdedigen... maar waarin alle soevereiniteit bij het volk werd gelegd.
dan is dit de officiele mythe, de potemkin-facade. Hetzelfde geldt voor Mak's volgende kwalificatie:
Thomas Jefferson was nog maar drieendertig jaar oud toen hij in 1776 de Onafhankelijkheidsverklaring optekende, een van de mooiste staatsdocumenten die ooit zijn geschreven. 'We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable rights, that among these are Life, Liberty and the Pursuit of Happiness...'
Dat Mak deze regels van Jefferson niet tegen het licht houdt is geen simpele omissie maar klinkklaar bedrog, omdat zonder context zijn beschrijving als propaganda werkt voor zijn ongeinformeerde lezers. Zeker wanneer Mak daaraan toevoegt dat de Amerikaanse 'Onafhankelijkheidsverklaring... een van de mooiste staatsdocumenten zijn die ooit zijn geschreven.'
Jefferson wordt hier door Mak gepresenteerd als een verlichte geest, een groot humanist, een man van ratio en redelijkheid. Dat was hij voor een deel ook wanneer hij achter zijn schrijftafel zat. Maar in praktijk van de dagelijkse werkelijkheid was Jefferson een racist die kinderen verwekte bij een van zijn zwarte slavinnen, en een politicus die indianen bedroog en bedreigde met uitroeiing, en die in een brief aan John Adams, de tweede president, schreef dat hij een bepaalde geestelijk leider van de Shawnee met rust zou laten omdat hij geen bedreiging vormde. 'We let him go on therefore unmolested,' aldus de opsteller van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring, die zo prachtig had verkondigd dat
'all men are cereated equal' en ook nog eens waren 'endowed by their Creator with certain unalienable rights.'
De Amerikaanse historicus Drinnon, die in tegenstelling tot Mak wel de hypocrisie van Jefferson en zijn mede founding fathers liet zien, schreef:
Let him go on. Was it not remarkable that the prototypical liberal had ever thought of molesting the free excercise of religious beliefs? And that on Inidians' own lands!
Door wel te pretenderen dat de realiteit wordt beschreven, maar niet achter de bordkartonnen voorgevel te kijken schendt men de intellectuele integriteit. Geert Mak had beter kunnen weten als hij zich goed geinformeerd had. Dan had hij ook zeker geweten dat er een continuiteit bestaat in het expansionisme van de VS, vanaf Jefferson tot Obama. Overal in de wereld treffen de Amerikaanse strijdkrachten nu indianen aan die geen onderdeel willen zijn van het Amerikaanse imperium en daarvoor, net als de miljoenen indianen in de VS, een hoge prijs moesten betalen. Als ze al niet massaal vermoord werden, dan werd hun cultuur, hun godsdienst en hun bestaansbronnen vernietigd, en werden ze in concentratiekampen opgesloten. En dat allemaal omdat Washington al vanaf het allereerste het begin pretendeert het goed voor te hebben met de 'savages.' Richard Drinnon citeert in dit verband uit een actueel aandoende brief van Jefferson:
Prepare for war... let the Indians understand the danger they are bringing on themselves... if ever we are constrained to lift the hatchet against any tribe, we will never lay it down till that tribe is exterminated, or driven beyond the Mississippi... In war, they will kill some of us; we shall destroy all of them.
aldus de politicus die 'een van de mooiste staatsdocumenten' produceerde 'die ooit zijn geschreven,' maar tegelijkertijd bereid was genocide te plegen als indianen niet vrijwillig het land en de grondstoffen daaronder zouden geven aan de grote blanke 'vader' die het zo goed voor had met zijn roodhuidige 'kinderen.' Drinnon:
Nestled under Jefferson's philanthropy was an ominous will to exterminate. Indians were children, red shadows dancing through the trees, naughty boys and girls who combated him, as he said in his second inaugural, with 'the habits of their bodies.' And if they would not listen to reason, would not bury the dancers in themselves, Jefferson would bury them.'
En als modern mens die op de hoogte is van de verschrikkingen van de genocide op joodse Europeanen stelt Drinnon zich wel de onvermijdelijke vraag:
Still, who would willingly acknowledge delight in contemplating infanticide?
Geen woord daarover bij opiniemaker Mak. In zijn manicheisch wereldbeeld blijft Jefferson behoren tot de categorie van de 'good guys.' In Vrij Nederland verklaart hij zonder ook maar een greintje ironie dat
'de Verlichting bedacht [is] in Europa, maar Amerika heeft het uitgevoerd, als real life experiment.'
Met andere woorden, volgens Mak hebben de Founding Fathers de Verlichting in de praktijk gebracht, inclusief Thomas Jefferson die, zo toont Richard Drinnon aan, de 'racistische' basis legde voor de verdere 'uitroeiing' van de indianen, zonder daarbij door enige gewetenswroeging te worden geplaagd.
'He and his compatriots might shatter cultures, kill people, destroy homes and crops, and still be in no way responsible for the genocidal process of which they were instruments,'
aldus deze Amerikaanse historicus in zijn alom geprezen studie Facing West. The Metaphysics of Indian-Hating & Empire-building.
Maar geen woord daarover van Geert Mak. Omdat hij geen historicus is, maar een schrijver van bestsellers, heeft hij de geschiedenis niet nodig. Zijn boeken moeten allereerst amuseren, vandaar de hoge oplages. Het gevolg is wel dat zijn reisboek telkens weer aan de werkelijkheid schampt. Net als een Potemkin-dorp staat het er wel, maar staat het er tegelijk weer niet. Achter de facade is er niets. Ik kom hierop terug.
'de Verlichting bedacht [is] in Europa, maar Amerika heeft het uitgevoerd, als real life experiment.'
Met andere woorden, volgens Mak hebben de Founding Fathers de Verlichting in de praktijk gebracht, inclusief Thomas Jefferson die, zo toont Richard Drinnon aan, de 'racistische' basis legde voor de verdere 'uitroeiing' van de indianen, zonder daarbij door enige gewetenswroeging te worden geplaagd.
'He and his compatriots might shatter cultures, kill people, destroy homes and crops, and still be in no way responsible for the genocidal process of which they were instruments,'
aldus deze Amerikaanse historicus in zijn alom geprezen studie Facing West. The Metaphysics of Indian-Hating & Empire-building.
Maar geen woord daarover van Geert Mak. Omdat hij geen historicus is, maar een schrijver van bestsellers, heeft hij de geschiedenis niet nodig. Zijn boeken moeten allereerst amuseren, vandaar de hoge oplages. Het gevolg is wel dat zijn reisboek telkens weer aan de werkelijkheid schampt. Net als een Potemkin-dorp staat het er wel, maar staat het er tegelijk weer niet. Achter de facade is er niets. Ik kom hierop terug.
De Amerikaanse socioloog C. Wright Mills toonde gedocumenteerd aan dat 'het doel van de opinie-organisatoren [is] om de bevolking in een voortdurende staat van emotionele onderworpenheid te houden... Immers, als het maar eenmaal gelukt is om een mentaliteit van volgzaamheid en gehoorzaamheid te kweken, is het niet moeilijk meer om de mensen te doen geloven en te doen voelen wat men maar wil... hun opinies zijn parallel omdat ze alle uit 1 bron afkomstig zijn: die van de media.'
