http://nl.wikipedia.org/wiki/Cognitieve_dissonantie
En betere omschrijving van Chris Kijne's houding is nauwelijks denkbaar. De buitenstaander merkt bij hem al snel de 'sterke drang om dissonanties te verkleinen door hun opvattingen of gedrag aan te passen of te rationaliseren.' Ik geef een voorbeeld aan de hand van zijn meest recente column in Spreek'buis, het personeelsblad van de Hilversumse omroepers. Onder de kop 'Transparantie' pleit onze televisiejournalist voor precies het tegenovergestelde, dus geheimhouding, en om dat te bereiken zou volgens hem GroenLinks een spindoctor moeten inhuren, iemand 'waar een handige politicus enorm garen bij kan spinnen, ' oftewel 'een technicus die alleen maar is geïnteresseerd in het zetelaantal. Groter moreel besef is aan hem niet besteed. Een profi. Volgens mij is het die mentaliteit waar het bij GroenLinks een klein beetje aan ontbreekt. Teveel bezig met principes. Transparantie enzo.' http://www.spreekbuis.nl/content/2836/Kijne:_Transparantie.html
Maar omdat Kijne beseft dat het op zijn minst opmerkelijk is dat juist een journalist pleit voor het inhuren van iemand die een journalist en zijn publiek een rad voor ogen draait, omkleedt hij zijn argumenten met een snuifje ironie, een handjevol eufemismen, verkleinwoordjes etc. De ironie werkt evenwel niet, domweg omdat Kijne werkelijk meent wat hij schrijft. Ook het eufemisme 'klein beetje' is nonsens, aangezien televisiejournalist Kijne pleit voor minder 'moreel besef,' minder 'principes,' minder 'transparantie en zo.' Ter vergelijking: ook een 'klein beetje' zwanger kan niet. Je bent het of je bent het niet, een 'klein beetje' van wat Kijne 'moreel besef' noemt leidt onvermijdelijk tot immoreel gedrag, dat spreekt voor zich. Een journalist die pleit voor politici met minder 'moreel besef... principes... transparantie en zo' is geen journalist maar een propagandist. En dat weet Kijne, vandaar dat je in bijna al zijn teksten voelt hoe bij hem de 'cognitieve dissonantie' opspeelt, 'de onaangename spanning die ontstaat bij het kennis nemen van feiten of opvattingen die strijdig zijn met een eigen overtuiging of mening.'
Vandaar ook dat het taalgebruik in al zijn columns zo geforceerd is, zijn 'argumenten' zo gezocht zijn. Een geoefend lezer merkt al snel hoe hij de 'sterke drang' heeft 'om dissonanties te verkleinen door... te rationaliseren.' Zo tracht Kijne een corrupte journalistieke houding te 'rationaliseren' met het advies dat het 'voor politieke partijen in deze mediahectische tijden, misschien handig is om iemand in dienst te hebben die het een en ander coördineert. Die even van tevoren nadenkt of het ondanks alle transparantie en democratische gezindheid misschien handig is om sommige dingen níet te zeggen. Iemand die af en toe een politicus tegen zichzelf in bescherming neemt, of een partij in bescherming neemt tegen zijn eigen functionarissen.'
'Misschien handig, een en ander coördineert, een politicus tegen zichzelf in bescherming neemt'??? Dit is geen zuivere taal meer, dit is een propagandistische modderpoel, waar juist een journalist doorheen moet prikken. Dit is de terminologie van het moderne management, van degenen die een product op de markt brengen, luitjes die 'scherp aan de wind' zeilen, om de dode taal van Kijne's vriendin, de nieuwe directeur van mijn uitgeverij, maar eens te gebruiken. Daarover later meer. Kijne bedriegt niet alleen zijn publiek, maar allereerst zichzelf. Zijn werk is een leugen. Wat een gruwelijk leven moet dat zijn. En zo zijn er miljoenen Chris Kijne's in de wereld. Maar Chris, blijf wel je columns schrijven. Ze zijn een goudmijn voor mensen die willen aantonen hoe opportunistisch de commerciele massamedia werken.
2 opmerkingen:
Rationaliseren, ironiseren of simpelweg zo aanpassen dat de dissonantie dragelijk(-er) wordt. Dat kwam ik gisteren tegen in koppen in pers. Israël gaat 1500 vluchtelingen uit Soedan uitzetten. Voor onze pro-Israël pers en consensus ontstaat door dat nieuws een cognitieve dissonantie. Allereerst omdat Israël natuurlijk zelf een land van vluchtelingen is, en wij om die redenen nog steeds "de Joodse staat" van harte steunen, ongeacht welke misdaad het pleegt.
Maar goed, Joods Israël gaat 1500 niet-joodse vluchtelingen net zo aanpakken als dat 'zijzelf' hebben meegemaakt: opgepakt worden en op transport gezet worden. Gedeporteerd. Maar elk vergelijk met die situatie moet worden vermeden anders word je beschuldigd van "Godwinnen", "Israël-bashen" of zelfs van antisemitisme. De heiligenstatus van Israël mag niet in twijfel worden getrokken - omdat we anders immers ook aan onze eigen overtuiging, bijvoorbeeld het geloof dat Israël een democratische rechtstaat is, moeten gaan twijfelen. Wat we vervolgens aan koppen lezen is:
ANP: "Israël kan 1500 Zuid-Sudanezen uitzetten" (rationaliseren)
Ja, het kan!
Elsevier: "Rechter: Israël mag 1.500 Zuid-Sudanezen uitzetten" (rationaliseren)
Ja het mag! Van de rechter!
ANP: "Israël start met bijeenbrengen Zuid-Sudanezen" (aanpassen)
Bijeenbrengen!
Powned: "Israël trommelt Zuid-Sudanezen op" (ironiseren)
Maar Powned had destijds vast ook geschreven "Duitsland trommelt Joden op".
Om cognitieve dissonantie te vermijden wordt unaniem verzwegen dat dit gebeurt na de racistische betogingen in Israël, de ophitsende leuzen van Israëlische parlementsleden, met als gevolg dat Afrikanen (jood of geen jood) zijn aangevallen, brandbommen in hun huizen zijn gegooid terwijl men lag te slapen, en ook in een kinderdagverblijf, hun winkels vernield (Kristallnacht), etc. Verzwegen wordt ook de situatie van deze mensen: ze mogen niet werken, hebben geen recht op sociale voorzieningen en medische hulp. Niet verzwegen wordt bijvoorbeeld dat de Afrikanen beschuldigd worden van verkrachtingen. Of zo meldde het ANP met de valse suggestie van neutraliteit, dat er "spanningen tussen asielzoekers en de rest van de bevolking" zijn.
Het meest in het oog lopende geval van cognitieve dissonantie in deze zaak treffen we aan bij Alfred Müller, correspondent van het Reformatorisch Dagblad, alsook van Christenen voor Israël. Lees daarover hier meer.
Beste Stan,
geheel met je eens. Op 4 juni jl. was op Radio1 (na 12.30u.) de zich journalist noemende Bert van der Veer te horen, deze is tegen verruiming van het 'wobben', zoals bepleit door GroenLinks. Deze figuur vindt het onzin dat de NOS bijvoorbeeld inzage zou geven, in de kosten, die zij maken voor decors (de NOS weigert in deze openheid van zaken te geven).
met vriendelijke groet,
Willem Wachtmeester.
Een reactie posten