Chris Kijne van de VPRO 50

Waarom zou de televisiejournalist Chris Kijne's GroenLinks voorstellen een spindoctor in te huren? Iemand dus die in Kijne's woorden 'een technicus' is die zich niet bezig houdt 'met principes' als 'transparantie en zo,' maar 'iemand die... een partij in bescherming neemt,' tegen 'zichzelf.' Tegen 'zichzelf'? Jazeker, want als de kiezer doorkrijgt dat er interne spanningen in een partij bestaan dan is dat slecht voor het imago van de partij en dus voor de politici. Niet voor het grote publiek natuurlijk, want de burgers weten dan wat er werkelijk aan de hand is, maar dat nu is juist het grote probleem volgens de Kijne's in de mainstream journalistiek. We leven in een tijd waarin de pers er niet is om te informeren, maar om producten aan de man te brengen. Dit soort 'journalisten' is bezig met 'packaging, branding en marketing,' kortom het verkopen van handelswaar, of dit nu borrelnnotjes zijn dan wel een politieke ideologie, dat maakt niets uit. En met een 'groter moreel besef' moet je 'niet aankomen' bij zo'n spinmeister. Die is namelijk -- opnieuw Kijne -- 'een profi... alleen maar geinteresseerd in het zetelaantal' of, zo u wilt, in het aantal borrelnootjes dat verkocht moet worden. Vandaar Kijne's advies aan GroenLinks om het publiek een rad voor ogen te draaien.

http://www.spreekbuis.nl/content/2836/Kijne:_Transparantie.html

Het lijkt alsof hier de wereld op haar kop wordt gezet. Maar dat is slechts schijn. Het punt is namelijk dat de moderne commerciele massamedia niet in het leven zijn geroepen om een juist beeld van de werkelijkheid te schetsen. John Berger:

'De veronderstellingen waarvan het mediabedrijf uitgaat namens het publiek zijn behalve blind ook verblindend… de normloze drang tot verkopen.'

En omdat in het neoliberalisme winst maken het heiligste geloofsartikel is spreekt Berger van 'the dealers of the Free Market and their corollary, the Mafia,' die maar al te goed beseffen dat

'they now have the world in their pocket. They have. But to maintain their confidence they have to change the meaning of all the words used in languages to explain or praise or give value to life: every word, according to them now, is the servant of profit. And so they have become dumb. Or, rather, they can no longer speak any truth. Their language is too withered for that. As a consequence they have also lost the faculty of memory. A loss which one day will be fatal.' 

Met betrekking tot de massamedia wees Noam Chomsky op het volgende opmerkelijke feit toen hij over de verlichtingsfilosoof David Hume schreef:

'in considering his First Principles of Government, he expressed his puzzlement over ''the easiness with which the many are governed by the few" and "the implicit submission with which the men resign their own sentiments and passions to those of their rulers". "When we enquire by what means this wonder is brought about", Hume concluded, "we shall find, that as Force is always on the side of the governed, the governors have nothing to support them but opinion. It is therefore, on opinion only that government is founded; and this maxim extends to the most despotic and most military governments, as well as to the most free and most popular.'''

En dit verklaart meteen het doorslaggevende belang van opiniemakers als Kijne voor de gevestigde orde die bereid zijn 'een hoger belang' te dienen dan 'de waarheid, niets dan de waarheid,' of net als Volkskrant-columnist Bert Wagendorp van mening zijn dat 'het  in ons eigen belang [kan] zijn dat we stevig worden voorgelogen.' 

De journalisten van de westerse massamedia werken binnen een context waarbij, zo realiseerde zich Edward Bernays, de grondlegger van de public-relations industrie: 

'it was possible to persuade people to behave irrationally if you linked products to their emotional desires and feelings... It meant that irrelevant objects could become powerfull emotional symbols of how you wanted to be seen by others.'   

Ann Bernays, de dochter van Edward Bernays, betitelde de ideologie van haar vader 'verlicht despotisme' omdat de massa van bovenaf gemanipuleerd wordt. Bernays legde de westerse elite zowel in nazi-Duitsland als in de VS uit dat men 'de diepste verlangens of de diepste angsten' van de massa 'kan aanboren en die gebruiken voor eigen doeleinden.' Dat noemde hij 'the engeneering of consent.' De televisie verkoopt de daarbij behorende beelden. In die propaganda zijn journalisten als Chris Kijne onontbeerlijk. Lees zijn eigen teksten maar. Of neem de uitspraken van de al even gezagsgetrouwe Frits van Exter, de voormalige hoofdredacteur van Trouw en huidige hoofdredacteur van Vrij Nederland die de Nederlandse journalistiek als volgt samenvatte: 

De aandacht van de media [wordt] natuurlijk voor een belangrijk deel gestuurd … door de politieke machten … Dat geldt voor de nationale politiek, maar natuurlijk ook voor de internationale politiek … Het heeft voor een deel te maken met de vluchtigheid van het medium. Deels ook volgen de media elkaar, sommige zijn dominanter, en andere lijden aan kuddegedrag … Als je volgend bent, dan betekent dat als een autoriteit, of iemand die gekozen is om een bepaald gezag uit te oefenen, zegt “ik vind dit een belangrijk onderwerp, daar gaan we nou es wat aan doen,” dat je dat ook bekijkt. De dingen waar hij het niet over heeft, die volg je dus minder… het werkt voor een deel reflexmatig. Reflexen zijn het, je bent daar geconditioneerd in.'

Hoe diep hun geconditioneerde dogma's verankerd zijn blijkt wel uit het feit dat hun houding geen enkele discussie oproept in Nederland.