Onder deze afbeelding bericht de NRC: 'Vensters' van canon toch niet verplicht
Gepubliceerd: 3 juni 2009 13:47 | Gewijzigd: 3 juni 2009 15:23
Door onze redacteur Japke-d. Bouma
Rotterdam, 3 juni. De vijftig ‘vensters’ van de historische canon van Nederland worden definitief niet verplicht gesteld, maar gaan dienen als „inspiratiebron” op scholen.
De vraag is nu: wat is de relevantie van hetgeen is afgebeeld? Wat maakt dit een kenmerkend beeld voor de Nederlandse geschiedenis?
Allereerst Anne Frank. Zij was een door 1 of meer Nederlanders verraden en door de Nederlandse Spoorwegen naar een vernietigingskamp getransporteerd allochtoons meisje, dat net zo Nederlands was als het eerste het beste Marokkaanse meisje. Dankzij de Nederlandse inzet werd procentueel twee maal meer Nederlandse joden vermoord dan in Belgie en drie keer meer dan in Frankrijk. Dankzij ook de ambtenaren van de socialistische stad Amsterdam die nog voordat de nazi's erom vroegen op kaarten hadden aangegeven waar in de hoofdstad concentraties joden verbleven.
Dan Vincent van Gogh. Als geniaal kunstenaar ontvluchtte hij het benauwende en niet in hem geinteresseerde Nederland om uiteindelijk in Frankrijk zelfmoord te plegen.
Het enige gemeenschappelijke dat beiden hebben is dat ze alle twee Nederland nu veel geld opleveren, ze hebben toeristische trekpleisters achter gelaten. De redactie van de NRC heeft een uitgekookte keuze gemaakt, want beiden illustreren datgene waar Nederlanders goed in zijn: geld verdienen aan het leed van anderen. Dat doen ze al eeuwen lang. Eerst via de kolonien en nu via de derde wereld. De NRC weet dat als geen ander. Goed gedaan Japke!
Welnu, beide mensen van wie het leven zo tragisch verliep gaan nu volgens de NRC 'dienen "als inspiratiebron" op scholen.' Inspiratie voor wat? Voor dat waar Nederland goed in is?
Welnu, beide mensen van wie het leven zo tragisch verliep gaan nu volgens de NRC 'dienen "als inspiratiebron" op scholen.' Inspiratie voor wat? Voor dat waar Nederland goed in is?
Enige tijd geleden verklaarde premier Balkenende met betrekking tot het Nederlandse verleden: 'Laten we zeggen: Nederland kan het weer: die VOC-mentaliteit. Over grenzen heen kijken. Dynamiek! Toch?'
De VOC-mentaliteit was de mentaliteit van het roven, vermoorden en verkrachten. In 1886 schreef J.A. van der Chijs: `Die tijd is thans aangebroken; thans is dat boekje geschreven; thans wreken zich de schimmen van de mishandelde Bandanezen door hun moordenaars aan de algemene verachting prijs te geven.' Van der Chijs bedoelde zijn eigen werk: De vestiging van het Nederlandsche gezag over de Banda Eilanden. Hij schreef: 'tijdgenooten, gewoon aan wrede en lichtvaardige executies, spraken luid hun afkeuring uit over hetgeen Coen toeliet, zo niet gelastte, aan weerloze en eigenlijk onschuldige Bandasche hoofden te verrichten; met hoeveel meer recht mogen wij onze verontwaardiging over zodanige handelwijze, ons afgrijzen van zulk moorden te kennen geven. Ware voor Coen niet reeds een standbeeld opgericht, ik betwijfel of zulks nog zou verrijzen. Aan zijn naam kleeft bloed.'(7)
J.K.J. de Jonge stelt in zijn massale bronnenstudie van de VOC dat de bewindhebbers en Coen `eigen naam en die der Nederlandsche natie in dat gedeelte van de Archipel met een schier onuitwisbare bloedvlek hebben beklad.'(8)
Busken Huet schreef: `De daden van geweld, waardoor men oudtijds zich van Banda en van zoveel andere punten in de Archipel heeft meester gemaakt, gaan zozeer de maat te buiten van hetgeen ons heden ten dage toeschijnt zelfs met de hardste en minst nauwgezette staatkunde bestaanbaar te zijn, dat de toestand van uitdroging en kwijning, waarin de Moluksche Eilanden in later tijd allengs geraakt zijn, verkieslijk moet schijnen boven de vroegere vruchtbaarheid.' (9)
Toch wordt deze Nederlandse massamoordenaar met een standbeeld geeerd in zijn geboorteplaats Hoorn, net als die andere massamoordenaar, Gouverneur-Generaal Johannes Benedictus van Heutsz, met een beeld wordt geeerd in Amsterdam. En waarom? Dat is simpel, omdat beide heren net als Anne Frank en Van Gogh veel duiten opleverden, miljarden in het geval van de eerste twee.
En dan was er natuurlijk de politicus Colijn, premier van het christelijke Nederland, aanvoerder van de Anti Revolutionaire Partij: 'Hendrikus Colijn was adjudant van Van Heutsz en trok er ook zelf op uit met zijn mannen. Colijn was verantwoordelijk voor de gevangenneming van de vrouwen en kinderen van Panglima Polem. Panglima Polem werd zo gedwongen zijn verzet te staken.Tijdens zijn tochten draaide hij zich maar om als er iets gruwelijks uitgevoerd moest worden en stak daarna een sigaar op. Colijn schreef een brief aan zijn vrouw, waarin o.m. : ''Ik heb er een vrouw gezien die, met een kind van ongeveer 1/2 jaar op den linkerarm, en een lange lans in de rechterhand op ons aanstormde. Een kogel van ons doodde moeder en kind. We mochten toen geen genade meer geven. Ik heb 9 vrouwen en 3 kinderen, die genade vroegen, op een hoop moeten zetten, en zoo dood laten schieten. Het was onaangenaam werk, maar 't kon niet anders. De soldaten regen ze met genot aan hun bajonetten. 't Was een verschrikkelijk werk. Ik zal er maar over eindigen.'' Daar staat het, 'verschrikkelijk werk,' maar hij deed het voor dezelfde christelijke god en in het kader van 'de droom van onze voorouders.' (Jaffe Vink)
'....schokkend dat Colijn (een tweede luitenant van de infanterie) honderd jaar geleden in de tropen een sigaar kon opsteken, om vervolgens te ontdekken dat zijn soldaten opgetogen twaalf of dertien vrouwen en kinderen hadden gedood......en die man werd later Minister-President en ontving uiteraard ook zo iets als de Militaire Willemsorde.Onze latere Minister-President is later ook nog aan het pacificeren geweest op Lombok , maar niet op Bali. Colijns grote verdienste was, volgens Van Heutsz, het schrijven van dikke rapporten, waar niemand iets van begreep en maar aannam dat het allemaal goed zou zijn, zoals Colijn het voorstelde, want Colijn was ''zeer plichtsgetrouw'' en bovendien Gereformeerd. Toen Van Heutsz en Colijn, na verlof in Nederland, terug gingen naar Indië vertrok Van Heutsz op zondag en Colijn op maandag. Wat hij zondag's in Atjeh heeft gedaan, vertelt de geschiedenis niet....' Zie: http://stanvanhoucke.blogspot.com/search?q=atjeh
Colijn? Ja, Colijn. 'Na terugkeer in Nederland in 1909 mengde hij een politieke loopbaan met die van succesvol zakenman bij bijvoorbeeld de Koninklijke Shell. Als minister was hij zowel in de economische crisis na de Eerste Wereldoorlog als tijdens die van de jaren '30 telkens verantwoordelijk voor een hardvochtige dan wel onontkoombare bezuinigingspolitiek. Als sterkste beeld resteert dat van een gezagdrager, die het Nederlandse volk aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog vertelt, dat het rustig kan gaan slapen.' Zie: http://www.nrcboeken.nl/biografie/ethische-biografie-over-hendrikus-colijn
En zo is dat in Nederland geregeld. Het spreekt voor zich dat deze informatie niet in de canon wordt opgenomen. Je moet kinderen niet alles vertellen en zeker niet de nuances van het systeem, nuances die alles verraden. Het canon moet een 'inspiratiebron' blijven. Zonder gezagsgetrouwe burgers is het systeem ten dode opgeschreven, en dat wil de 'politiek literaire elite' van de NRC niet. Dus Anne Frank en Van Gogh, die de 'inspiratiebron' bij uitstek zijn voor degenen die via anderen slapende rijk willen worden.
5 opmerkingen:
Zo af en toe loop ik in mijn werk op tegen de houding van Leefbaar, die wel subsidies wil vergeven aan Frans Bauer (en musicals) maar niet aan kunstenaars. Wat vreemd is, want Bauer (en musicals) hebben helemaal geen subsidie nodig.
Hoe vaak ik niet de geschiedenis van de Rotterdamse 'lievelingen' moet hebben vertellen. Rond het wereldberoemde beeld van Zadkine onstond een rel, het was namelijk gruwelijk lelijk. Bij het beeld van Picasso was de rel nog veel groter, het was een schande. Het beeld van McCarthy (bekend als Kabouter Buttplug) bleek een herhaling van zetten. Links en rechts viel over elkaar heen. Nu staat het tweehonderd meter van mijn huis :) maar niet op de oorspronkelijke plek, op het Doelenplein. Het beeld is een aanklacht tegen de consumptiemaatschappij. Dat was zo schandalig dat het een jaar lang "veilig" op het binnenplein van Boijmans ondergebracht moest worden, en dus vooral niet iets waar het winkelend publiek mee geconfronteerd mocht worden. Doodziek word ik ervan. Maar het typeert wel de nederlandse mentaliteit.
"balkenende evenaart colijn"
Ik woonde in de buurt van Hoorn en ging daar ook naar school. Daar voelde ik me ook nooit feestelijk met dat beeld van die Coen. Let wel dat het nogal een prominente plek is in dat "VOC-stadje", zoals men het ook graag noemt. Er waren natuurlijk altijd wel wat anarchisten en antifascisten die nu en dan pogingen ondernamen om de hufter van de Rode Steen (rood van het bloed, immers), het plein waar het beeld staat, weg te krijgen. En het zou toch nog steeds niet onmogelijk moeten zijn. Wie zou zich immers met goed fatsoen eeuwig durven blijven verzetten tegen het verwijderen van het beeld van een schurk?
Die hele Coen heeft sowieso die stad besmet. Hoorn gaat nl. zowaar ook door het leven als de "Coenstad", zoals u kunt opmaken aan bepaalde huis-aan-huisbladen aldaar, en zo zijn er wel meer coenigheden die (net als met Erasmus in Rotterdam) de niet-geïnspireerden van een label kunnen voorzien.
Ja Sonja die kabouter moet natuurlijk op het Binnenwegplein staan, of midden in de koopgoot.
Nou heb ik er eerlijk gezegd nooit een aanklacht tegen wat dan ook in gezien, totdat ik er een tijdje geleden wat over las. Hij zal vast nog wel een paar keer verhuizen, vermoed ik. Al was het maar omdat de tijd voor dit soort postmoderne spelen-met-kitsch foefjes eigenlijk wel een beetje voorbij is. :-)
Yelamdenu, het post-impressionisme, om maar wat te noemen, is als foefje ook allang voorbij. Maar dat wil nog niet zeggen dat het daarom ook meteen waarde-loos is.
Complimenten aan Stan voor de diagnose, speciaal met het oog op die illustratie.
Wat nou, inspiratie? Als er enige rechtvaardigheid in de wereld was geweest had Anne Frank niet in Nederland gewoond en zou zij hoogstwaarschijnlijk ook nooit bekend zijn geworden.
En ik vind het nog mooi om aan die malle vaas schuin boven haar de naam van Van Gogh te koppelen. Ik zou er niet op gekomen zijn.
Van Gogh doet er dus niet toe: zijn zonnebloemen, die zijn belangrijk - die zijn wat geld waard, zeg!
Een reactie posten