H.J.A. Hofland 3

Een ander wezenlijk gegeven dat Hofland in zijn lofrede op de commerciele pers buiten beschouwing laat is het volgende dat Noam Chomsky schreef over de grote verlichtingsfilosoof David Hume: 'in considering his First Principles of Government, he expressed his puzzlement over ''the easiness with which the many are governed by the few" and "the implicit submission with which the men resign their own sentiments and passions to those of their rulers". "When we enquire by what means this wonder is brought about", Hume concluded, "we shall find, that as Force is always on the side of the governed, the governors have nothing to support them but opinion. It is therefore, on opinion only that government is founded; and this maxim extends to the most despotic and most military governments, as well as to the most free and most popular.'''

Opinies dus. En die meningen worden verspreid door de priesters van de moderniteit, de journalisten die, net als de geestelijkheid vroeger, bepalen wat waar is en wat niet, wie de macht behoort te hebben en wie niet, wie een barbaar is en wie niet, wie de vijand is en wie niet, waar de hele mensheid in moet geloven en waar niet in.

Hofland schrijft: 'Op het eerste gezicht heeft de zwaar bedreigde partij van de oude gedrukte kranten niet veel meer in te brengen; zou er dus het verstandigst aan doen haar mond te houden en er het beste van te hopen. Dit is de wijsheid van de dag.' Ik had de doorgaans opportunistische houding van de meesten van mijn Neederlandse collega's niet beter kunnen verwoordden. Hofland beschrijft precies wat de 'wijsheid van de dag' is voor werknemers die voor hun inkomen volledig afhankelijk zijn van degenen die bepalen wat zij in de tijd van hun werkgever dienen te doen. Niks 'de redacties zijn onafhankelijk, in alle opzichten.' Niks 'ze bestaan uit journalisten die hun baan te danken hebben aan hun ervaring, vakmanschap, schrijftalent, kennis van zaken. Ze doen onbevooroordeeld verslag van de actualiteit.' Dit is een volstrekt clichematige voorstelling van zaken. Veel dichter bij de waarheid is Hofland als hij schrijft dat zwijgen 'het verstandigst' is voor degenen met een poldergeest die hij zelf zo genadeloos helder heeft beschreven in zijn roman Het diepste punt van Nederland : 'Het antwoord op de oorlog was dat ze hem normaliseerden. De geschiedenis zette een nieuw decor [...] op; binnen een half jaar was er een nieuwe stad ontstaan waarin het dagelijkse leven werd geleefd met een vanzelfsprekendheid waaraan niet viel te merken dat een half jaar tevoren de oude binnen een middag was verdwenen, en niemand had nog goed begrepen dat het met het land en de wereld waarvan die stad deel uitmaakte dezelfde kant opging.'

Hofland schrijft in zijn column vervolgens dit: 'Door de crisis wordt ook de economische basis van de gedrukte pers ernstig aangetast. Met de gratis kranten en internet heeft het publiek al genoeg nieuwsbronnen, het kan de overvloed niet meer aan. En als je op een digitale krant iets leest wat je niet bevalt, kun je dat onmiddellijk laten weten. Van die faciliteit wordt dankbaar gebruik gemaakt. De internetkrant Nu.nl, een serieus nieuws medium, stelt de lezers instaat te reageren in de rubriek Nujij. Je weet vaak niet wat je leest. Hier heeft de zwijgende meerderheid duidelijk een stem gekregen. Nooit in de geschiedenis hebben zoveel zwijgende mensen een zo oorverdovend kabaal gemaakt.'

Kom op Henk, je hebt zelf de oorlog meegemaakt, het nazidom, het fascisme waarin het 'oorverdovend kabaal' van de rancunepartij de boventoon voerde. Natuurlijk is er veel kabaal op internet. Net zoveel als in de commerciele pers. Er wordt procentueel net zoveel onzin in de NRC beweert als op internet. Dat is de mens nu eenmaal eigen. Lees mijn gedocumenteerde kritieken op de NRC eens. Het goede nu juist van internet is dat, zoals ook jijzelf constateert, nonsens ogenblikkelijk bekritiseerd kan worden, in tegenstelling tot je eigen krant, die nooit, maar dan ook nooit gereageerd heeft op mijn verzoeken om op mijn kritiek te reageren. Bovendien kan de NRC nooit zo'n breed aanbod van bronnen geven als internet. De commerciele massamedia, Henk, hebben het monopolie op de berichtgeving verloren en daarmee de greep op de 'waarheid'. Die 'waarheid' wordt niet meer exclusief door journalisten gefilterd. De pers kan niet langer bepalen wat de 'waarheid' is, net zomin als het Vaticaan dat nog kon toen de boekdrukkunst was uitgevonden en de gelovigen zelf de bijbel konden lezen. De consequentie is dat de wereld van de krant aan het verdwijnen is, zoals je zelf nu merkt. Maar ja, alles verdwijnt ooit eens, behalve dan de domheid zolang de mensheid blijft bestaan.