Woestijnruiter Witteman citeerde bij de VARA gisteravond een grap van Theo Maassen: ‘Laten we allemaal moslim worden, dan hebben we dat probleem de wereld uit.’ De cabaretier reageerde ad rem met: ‘Ja, is dat niks?’ De bezorgde Witteman zei: ‘Ik weet niet. Ik denk dat er ook een heleboel mensen zijn die bang zijn dat het echt gaat gebeuren.’ Om de bevreesde journalist, die in zijn verpolitiekte wereldje kennelijk de greep op de dagelijkse werkelijkheid volledig verloren heeft, enigszins op te beuren antwoordde Maassen: ‘Ja, maar dat is ook die Ayaan die roept dat het over drie jaar hier een theocratie is en dat iedereen met een hoofddoekje om moet lopen, terwijl als ik die moslim-jongens zie in Eindhoven en alle steden waar ik rondloop, die willen ook allemaal Nike, en die willen ook gewoon een leuk meisje en een baantje. Ik bedoel dat is onzin; daar hoeven we helemaal niet bang voor te zijn. Dat is een ontzettende vertekening. Dan heb je helemaal geen idee wat er aan de hand is en wat er leeft bij die jongens.’ Theo Maassen heeft gelijk: dit slag journalisten weet niet wat er op straat leeft. Daarom voorzagen ze ook niet de opkomst van het fenomeen Fortuyn, die de grootste naoorlogse politieke verschuiving veroorzaakte. Overigens, zonder dat ze daarna vanwege verregaande onbekwaamheid, opstapten. Uit eigen ervaring weet ik dat ze een aantal cliche-beelden hebben van wat ‘het volk’ denkt en voelt. En met die cliche's proberen ze handig te jongleren, net zo lang tot het fout gaat. Op straat zult u ze nooit zien, alleen aan de tafel van de machthebbers schuiven ze graag aan. Voor hen is de buitenwereld bedreigend, te bedreigend om je erin te bewegen, ze leven in hun zelf geschapen realiteit die spoort met de officiële versie van de werkelijkheid, een versie die voorschrijft wat waar is en wat niet, wie macht dient te hebben en wie niet, wat de waarheid is en wat niet. Het is een werkelijkheid die, zoals Milan Kundera ooit eens zei, bestaat uit ‘pasklare ideeen die, ingevoerd in computers, gepropageerd door de massamedia, het gevaar met zich meebrengen binnenkort een macht te worden die elk oorspronkelijk en individueel denken verplettert en zo de werkelijke essentie van de Europese cultuur van onze tijd verstikt.’ Zo wordt de postmoderne tijd overspoeld door een ‘golf van kitsch’ die alles dreigt mee te sleuren. ‘Het woord kitsch verwijst naar de houding van degene die tot elke prijs zoveel mogelijk mensen wil behagen. Om te behagen dien je je te conformeren aan wat iedereen wenst te horen, in dienst te staan van de pasklare ideeen, in de taal van de schoonheid en de emotie. Hij beweegt ons tot tranen van zelfvertedering over de banaliteit die wij denken en voelen… Op grond van de dwingende noodzaak te behagen en zo de aandacht van het grootst mogelijke publiek te trekken, is de esthetiek van de massamedia onvermijdelijk die van de kitsch en naarmate de massamedia ons gehele leven meer omsluiten en infiltreren, wordt de kitsch onze dagelijkse esthetiek en moraal.’ En dat zag de kijker bij onze Woestijnruiters nog weer eens duidelijk aan hun reactie op een anekdote van Theo Maassen. ‘Ik was vrijdagavond nog even uit geweest en toen kwam er een Marokkaanse jongen naar me toe en die zei: “Jij bent toch Theo Maassen, he. Ik ga jou doodschieten als jij grappen maakt over Mohammed. Maar hij keek helemaal oke uit zijn ogen en toen moest ik erg lachen. En toen sloeg ik hem op zijn schouders en toen zei hij: “Nee man, natuurlijk niet.” Ik bedoel: het is toch een beetje hoe je ermee omgaat.’ Maar deze wijsheid van iemand die de dagelijkse werkelijkheid van de straat kent, ging volledig aan het tweetal Woestijnruiters voorbij. Ze lachten om zoveel onnozelheid, zij wisten wel beter. Een van de Woestijnmannen sloeg bijna dubbel, de ander gooide van het lachen het hoofd in de nek. Theo van Gogh, nietwaar, zeg nou zelf, het zijn Marokkanen, dat begrijpt die provinciale sukkel niet. Hun reactie op Theo Maassen's inzicht was rancuneuze benepenheid. Vroeger werden de Wittemannen en Pauwen gewoon rechtse ballen genoemd en soms racisten als ze zich zo gedroegen, maar in een tijd van marketing en public relations en formats kan bijvoorbeeld een Pauw het heel ver schoppen met zijn gecultiveerde nonchalante coiffure en zijn uitgekiende streepjespak zonder stropdas. En Witteman is hetzelfde laken een pak om het maar eens zo te zeggen. Zie: http://stanvanhoucke.blogspot.com/2005/12/paul-witteman.html En: http://stanvanhoucke.blogspot.com/2005/12/paul-witteman-2.html Ze vertegenwoordigen de kitsch, ze denken te weten waar de mens bang voor is en gebruiken die angst om te behagen, om in de smaak te vallen en vooral om in beeld te blijven. De Woestijnruiters vertegenwoordigen de wereld van Marlboro. Kitsch dus. Hun ruigheid is die van een burgerman wiens stamppot om precies zes uur 's avonds op tafel moet staan. Hun wereldje is niet groter dan de veilige studio. Ze zijn cowboys die het in hun broek doen nog voordat ze hun hoofd buiten de deur hebben gestoken. U kunt het hier allemaal nog eens zien: http://omroep.vara.nl/tvradiointernet_detail.jsp?maintopic=424&subtopic=219241
5 opmerkingen:
Maar zijn het nu werkelijk de poppetjes die de boosdoeners zijn? De Jeroenen Pauw, de Pauls Witteman, de Maria's Goos, ach, noem ze allemaal maar op. Natuurlijk, ze zijn verantwoordelijk voor wat ze zeggen, voor wat ze doen, voor het beeld dat ze creëren. Maar ze worden ook maar ingehuurd. Wie is het, die hen inhuurt, en niet jou, bijvoorbeeld? Waarom huurt de baas hen in, en niet jou? Omdat ze beter passen in het plaatje van de hippe intellectueel? En waar is dat plaatje dan op gebaseerd? Wie bepaalt dat? Is dat gebaseerd op wat de burger wil, of is het gebaseerd op wat een of andere commerciële jongen dénkt dat de burger wil? Of wat zijn grote industriële klant wíl dat de burger wil? Of is het niet de commerciële jongen, uiteindelijk, of zijn commerciële klant, maar de beleidsmaker, die bepaalt dat het toch uiteindelijk allemaal om geld moet draaien? En waarom vindt die dat dan? Toch ook weer onder druk van die grote industriële klant? Komen we toch weer bij Chomsky, uit, en zijn Manufacturing Consent ...
Daar zou ik nou zo graag wat meer over lezen van je. Ik ben het met je eens, hoor, dat het verschrikkelijk cynisch is dat na de onderwijzer en de pastoor nu ook de journalist zijn authoriteit verloren lijkt te zijn. Dat was in de jaren vijftig, zestig wel anders: toen waren de helden van de jeugdcultuur de linkse intellectuelen. Tegenwoordig is daar weinig meer van over. Er ontstaat een nieuwe gevestigde orde, één die alle journalistieke skepsis en cynisme ten aanzien van de oude gevestigde orde kent, en die denkt dat dat genoeg is, die een stoer leren jack maakt van de huid van de afgeslagen kop van het monster, en niet ziet dat er al weer zeven koppen bij zijn gegroeid. Ze worden gebruikt, als marionetten. Niet interessant, uiteindelijk.
Wie trekt er nu werkelijk aan de touwtjes?
beste ace
wat betreft het laatste: ik denk niemand meer, de dynamiek van de technologie op elk vlak is zo immens geworden dat het een autonoom proces in gang heeft gezet. dat is de geest van onze tijd. we denken dat we sturen, maar in feite worden we gestuurd door de materiele wereld die we ontworpen hebben. daar is door de grote denkers al lang over nagedacht. je kunt heidegger lezen of jacques ellul. http://www.regent.edu/acad/schcom/rojc/mdic/ellul.html
het is inderdaad ook manufacturing consent, ik kan je daar duizenden voorbeelden van geven. vraag jezelf af: wie bezit de volkskrant, nrc, trouw etcetera? zelf denk ik dat we in de laatste fase van het kapitalisme zitten, het is zo succesvol dat het aan zijn eigen succes ten onder gaat. Niets kan namelijk bestaan zonder frictie, dat is een eeuwige natuurwet. waarom ze mij niet inhuren is nogal voor de hand liggend: ik weiger het spel mee te spelen. ik ben bewust een buitenstaander, altijd geweest, ik ben altijd getolereerd geweest, nooit echt geaccepteerd. en ik heb daar totale vrede mee. ik kan zeggen wat ik wil en doe dat ook. ik gebruik de vrijheid van meningsuiting zonder mensen bewust te kwetsen. en wel om mijn eigen gedachten te ordenen en om mensen zoals jij te bereiken. gisteren zond democracy now een gesprek uit van amy goodman met de schrijfster alice walker. schitterend. het eindigde met een gedicht van alice:
Be nobody's darling;
Be an outcast.
Take the contradictions
Of your life
And wrap around
You like a shawl,
To parry stones
To keep you warm.
Watch the people succumb
To madness
With ample cheer;
Let them look askance at you
And you askance reply.
Be an outcast;
Be pleased to walk alone
(Uncool)
Or line the crowded
River beds
With other impetuous
Fools.
Make a merry gathering
On the bank
Where thousands perished
For brave hurt words
They said.
But be nobody's darling;
Be an outcast.
Qualified to live
Among your dead.
zie: http://www.democracynow.org/article.pl?sid=06/02/13/1415211
van deze lichten in de wereld moeten we het hebben. koester ze.
Het is een prachtig gedicht, dat zonder meer, één om te lezen en te herlezen. Dank, daarvoor.
Je stelling dat de kapitalistisch trein geheel op eigen kracht voortdendert, vind ik opmerkelijk. Het is een erg optimistisch stelling, op een bepaalde manier, want hij suggereert dat er geen echte machthebbers meer zijn. Er is geen echte bezittende klasse meer, geen bazen die het voor het zeggen hebben. Feitelijk haalt hij de samenzweringstheorie onderuit waar de oude socialistische ideologie op dreef: die waarin de bourgeois degenen zijn die achter de schermen aan de touwtjes trekken, en de kleine man tot slaaf maken. Dat zou betekenen dat we het allemaal zelf doen, en dat we het eigenlijk allemaal zelf willen. De Coca-Colasamenleving, de MacDonalds-cultuur, de Windows-wereld.
En toch, als ik nou kijk naar de reportages over de krankzinnige percentages diabetes die die cultuur tot gevolg hebben, simpelweg omdat er in de arme wijken van de VS niets anders te krijgen is, dan vraag ik me toch af wie het nu eigenlijk is die dat wil. Of is het gewoon zo dat we de verschillende groepen samenleving moeten vergelijken met een vlaflip van ingrediënten met verschillend soortelijk gewicht? De mensen met geld drijven naar boven en grijpen de macht, de mensen zonder geld zakken naar beneden en geven de moed op. Een soort natuurwet, groter dan wij. Moeten we het zo zien? En welke consequenties moeten we daaraan verbinden?
ik heb me niet duidelijk genoeg uitgedrukt. wat ik heb willen duidelijk maken is dat de technologie een autonome macht heeft geschapen, hier zowel als in de toenmalige communistische wereld. kapitalisme is wat dat betreft een achterhaald begrip. niemand heeft meer greep op dat autonome proces. bij wijze van spreken: de computer genereert de nieuwe generatie computers en daarnaast de geest die nodig is voor een computersamenleving. Het is waar: de kapitalisten in hun meest rauwe verschijningsvorm zijn aan de macht, en die zijn meedogenloos, het zijn gangsters, maar net als met de echte mafia laten wij democratische burgers die gangsters aan de macht, deels omdat we niet precies weten hoe het werkt en deels omdat we niet precies weten wie er bij hoort en deels omdat we geen alternatief zien en deels omdat we ze geen gangsters vinden. diabetes vind ik nu een voorbeeld bij uitstek dat mijn zienswijze onderstreept. armen hoeven niet debielen te zijn, iedereen kan zich matigen wat eten betreft, maar omdat velen volkomen gehersenspoeld zijn door het systeem lukt het ze niet om een alternatief te vinden. dat alternatief zouden de massamedia met hun vrijheid van meningsuiting moeten aanreiken. dat doen de meeste journalisten niet. waarom niet? ze zijn niet arm en kunnen over de noodzakelijke informatie beschikken. ze doen het niet omdat ook de journalisten gehersenspoeld zijn in het besef dat het kapitalisme de oplossing van het wereldraadsel is. bovendien zitten ze via hypotheken en studerende kinderen met handen en voeten vast aan het systeem. een alternatief zien ze niet zonder hun voordeeltjes op te geven. ik ga over twee weken een voormalige gangster interviewen, een Amerikaan, genaamd john perkins, schrijver van het boek: 'confessions of an economic hit man.' het wordt nu vertaald in het nederlands en verschijnt binnenkort. lees dat boek, het beschrijft uitermate helder hoe dit misdadig systeem werkt. en het is geschreven door een insider. men moet heel sterk in zijn/haar schoenen staan om elke dag weer dit systeem met zijn myriaden vertakkingen te kunnen weerstaan. niet voor niks worden miljarden gespendeerd door de reclamemakers en propagandisten om mensen te dwingen dat te doen wat de economische elite wil. maar ook de plutocratie heeft allang geen greep meer op de gebeurtenissen, ze profiteren ervan, dat wel, maar kunnen het niet meer sturen. de nucleaire wapenwedloop is daar een goed voorbeeld van. die houdt alle partijen gegijzeld. het kapitalisme gaat aan zijn eigen succes ten onder, omdat het een permanente staat van oorlog is met mens en natuur. de technologie heeft het overgenomen. op 11 september 2001 gebruikte - volgens de officiele versie - een kleine groep mensen onze geavanceerde technologie om het westen een slag toe te brengen. net als de natuur is de technologie neutraal, zonder moraal, en alles dat zonder moraal is, zal uiteindelijk de mens vernietigen, omdat de mens alleen via moraal kan overleven. uiteindelijk wordt het een gevecht van de mens tegen de technologie, zoals het tot nu toe het leven een gevecht was tegen de natuur. de technologie duldt namelijk geen tegenspraak, zoals de franse socioloog jacques ellul duidelijk heeft gemaakt in zijn boek 'the technological society.' vriendelijke groet
Een soort 'brainwashing under freedom', zoals Chomsky dat noemt. Dat autonome proces werd dacht ik ook door de Duitse socioloog Niklas Luhmann geanalyseerd.
Een reactie posten