Update 14.03.2016
6 april 2016 is er in Nederland een referendum over Oekraïne. Het gaat om een associatieverdrag waarbij samenwerking makkelijker wordt. De complexiteit is groot. In geopolitiek perspectief is het duidelijk dat er vanuit het westen al jaren de wens is de invloedssferen uit te breiden (zie boven). We herinneren ons de liberalen Hans van Balen en Guy Verhofstad die na de revolutie in Kiev in 2014 er als de kippen bij waren om hun voorkeur duidelijk te maken.
Maar het moet gezegd dat een groot deel van de inwoners van Oekraïne, en dan vooral de jongeren, snakken naar de westerse waarden (en dan de westerse waarden waar wij ondanks alles heel tevreden mee moeten zijn). Het land is door en door corrupt, ze zijn de oude Sovjet-mentaliteit en staatsinrichting nooit kwijt geraakt. Navrant is dat de revolutie in 2013 is ontstaan vanwege het niet ondertekenen van een associatieverdrag met de EU. In die zin kunnen we spreken van een echte volksopstand, een revolutie. Er zijn in 2014 ruim honderd doden gevallen, indrukwekkend waren de beelden van sluipschutters die op ongewapende betogers schoten.
Het is jammer dat het niet mogelijk is geweest Oekraïne een niet-gebonden land te maken, dat was en is de beste oplossing. Maar zoals boven reeds beschreven: staten denken in machtsposities en grondgebied, met alle gevaren vandien. Als we van de geschiedenis willen leren moeten we het concept van niet-gebonden landen verder uitwerken en toepassen.
Bijkomende factor is dat het referendum er mede is gekomen door een populaire website die bekend staat als rebels. Er zijn 450.000 handtekeningen binnengehaald (300.000 waren er nodig) en dat is een knappe prestatie. Mijn inziens is het associatieverdrag en de hele gang van zaken, waarbij de politiek een besluit neemt en als voldongen feit stelt, een katalysator voor zeer veel zaken die in Nederland de schijn van democratie hebben, maar enkel door machtspolitiek worden doorgedreven. Elders heb ik dat al eens beschreven, de burger mag eens in de 4 jaar stemmen en wat er in de tussentijd gebeurt is een voldongen feit. Tevens hebben 8 jaar economische crisis, de nationalisatie van banken, de miljardenbezuinigingen, de crisis bij de woningcorporaties, de afbraak van veel voorzieningen, de zelfverrijking van bestuurders, de massale instroom van asielzoekers sinds september 2015 enzovoort, enzovoort voor een diep gevoel van frustratie gezorgd. Het is natuurlijk duidelijk dat er in Nederland een economisch-politieke (en ook culturele) elite is is die de lakens uitdeelt. Dit zijn de industriëlen die de politici kennen en elkaar in particuliere circuits tegenkomen. Dit zijn de mensen uit de lijst die de Volkskrant ieder jaar samenstelt in de Top 200 van invloedrijkste Nederlanders en zakenblad Quote met de 500 rijkste mensen. Tevens is lobbyen een hele beroepstak geworden waar miljoenen in omgaan, dit wordt in het verborgene gehouden.
Iedere maatschappij, democratie en dictatuur, heeft een verzadigingspunt van onvrede. Boven dat verzadigingspunt ontstaan volksbewegingen, nieuwe partijen, soms zelfs revoluties. De onvrede kan linksom of rechtsom zijn uiting vinden. Dit was in 1989 in de DDR (en heel Oost-Europa, de ‘Fluwelen Revolutie’ in Tsjechoslowakije), in Oekraïne in 2014, maar ook Syriza (linkse politieke partij) in Griekenland. Zeer recent is de nieuwe politieke partij Alternative für Deutschland (AfD) in Duitsland die rechts is en opgericht werd uit onvrede met de immigratiepolitiek van de Duitse regering.
Update 01.04.2016
In de Volkskrant een interview met een hoge diplomaat Pierre Vimont. Het interview gaat over het associatieverdrag met Oekraïne en de verhouding met Rusland. Hij zegt: “We gingen in 2008 onderhandelen over het associatieverdrag zonder dat we de geopolitieke aspecten ervan goed begrepen. Met enige aarzeling had Rusland in de jaren negentig geaccepteerd dat voormalige Oostbloklanden als Polen in de EU-sfeer terecht waren gekomen. Maar Oekraïne is voor een een ander verhaal. De cultuur is veel meer verweven met die van Rusland en het land heeft lange tijd deel uitgemaakt van de Sovjet-Unie. Bovendien ligt het in het hart van botsende invloedssferen. Dat Poetin vindt dat Rusland invloed moet uitoefenen in Oekraïne hebben we destijds onvoldoende erkend”.
(zie wat ik boven schreef in 2014).
“Het heeft denk ik met het wezen van de Europese Unie te maken. We zien onszelf als een soft power, als een instantie die altijd deel van de oplossing is, maar niet deel van het probleem kan zijn. Achteraf beschouwd was het naïef en misschien zelfs wel arrogant om eerst de onderhandelingen met Oekraïne af te willen sluiten, voordat we de Russische bezwaren serieus namen. We hadden in ieder geval beter aan ze moeten uitleggen wat we aan het doen waren. Daarnaast negeerden we andere voorstellen van Poetin en Medvedev voor samenwerking op het terrein van economie en veiligheid. Ook al waren die misschien niet goed en moeilijk met onze ideeën te rijmen, toch vind ik dat we het gesprek hadden moeten voeren. Bij de Russen groeide langzaam het idee dat we ze wilden isoleren.”
(Het gaat om economische macht, de meeste informatie die de voorstanders geven gaat uit van handel, de bekende slogans horen we dan: ‘Nederland is een handelsland, we moet het hebben van onze export’ etc).
Maar ook geeft hij kritiek op Rusland: “Nou, ik ben bereid kritisch te zijn over de EU, maar we moeten ook eerlijk zijn over de rol van Rusland. Dat land heeft met de annexatie van de Krim tal van internationale conventies geschonden, niet in het minst de afspraken over de onafhankelijkheid van Oekraïne, inclusief de Krim. Die had Rusland zelf eerder erkend. Ook de Russische bemoeienis met het oosten van Oekraïne kan niet door de beugel.”
(hier was mijn inziens wel de toevoeging mogelijk geweest dat de driekwart van de bevolking van de Krim en Oost-Oekraïne zich Rus voelt, hier zou een oplossing voor moeten worden gevonden in meer soevereiniteit voor die regio’s).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten