Oekraïne

Oekraïne gaat ons snel en onvermijdelijk tot € 31,5 miljard kosten en dat ligt NIET aan Putin

15:00 - 5 dagen geleden

5 min leestijd

64 reacties

Doe eens een inhoudelijk gesprek onder een goed glas wijn met een bankier en alle mythes worden doorgeprikt. Oekraïeners zijn zielig, handel is heilig (want verbindt mensen en maakt ze ook nog eens rijk) en Putin is een slecht mens dat elke ochtend met een tank een dissident platrijdt. Alle reden om voor het assocatieverdrag te stemmen: de Oekraïeners willen het en Nederland zou wel gek zijn om 'nee' te zeggen tegen handel met een land waar voor ons heel veel kansen liggen.

D66Geverifieerd account‏@D66

#Referendum samenwerking #Oekraïne wordt nek-aan-nek-race. Blijf dus niet thuis en stem vóór! @APechtold #D66isvoor

Rubbish, en we konden het weten. Immers, Oekraïne is niet alleen een land vol mogelijkheden, * bibberstem * het is tegelijkertijd heel zielig en het stort in als we 'nee' stemmen.

Hoe beduidend een referendum in de polder kan zijn, maar dat aspect laten we even. Eerst de naakte cijfers. Is het land nu een afzetplek voor onze komkommers of een nieuwe zwakke broeder? Het kan niet allebei zijn. Ook 925 heeft iets over het hoofd gezien aldus meerdere ingevoerde bankiers en dat is het effect van de instortende Hryvnia - de lokale munt - op de economische relatie tussen Oekraïne en bijvoorbeeld Nederland. 

Bij het opbreken van de Sovjet-Unie was een Hryvnia (onderverdeeld in honderd копійка) nog bijna evenveel waard als een Dollar, maar de koers is inmiddels gedaald naar een dertigste euro. Dat betekent dat een Oekraïner geen geld heeft om onze komkommers en blokjes kaas te kopen. Het idee van een nieuwe, lucratieve afzetmarkt met meer dan 40 miljoen inwoners komt daarmee te vervallen.

source: tradingeconomics.com

Desondanks heeft Oekraïne een negatieve handelsbalans, wat betekent dat het meer importeert dan exporteert en dus niet over de financiële middelen beschikt om op korte termijn veel te importeren. In het verhardende debat menen sommigen uit het ja-kamp dat wij met cijfers goochelen of van absure plekken halen, maar het is de eigen overheid van Oekraïne die deze statistieken aanlevert. Die cijfers zijn niet mooi, zeker, maar daarom kloppen ze nog wel. 

Ja ok, maar Putin! Putin komt met zijn tanks binnenrollen en stem daarom ja! Die verslechtering ligt aan Putin! Eh... nee. Het ligt aan Oekraïne zelf. De verslechtering van de handelsbalans treedt sinds 2004 in en in 2008 krijgt het land steun al van het IMF. 

Sterker nog, in september 2013 deed MP Rutte nog een wapendealmet Rostec, de verkoper van de BUK-raket, waarna hij nog een goed glas zelfgestookte bietenwodka met Putin dronk. Het beeld van de eeuwige slechte Rus die altijd maar landje-pik doet en gemeden moet worden, behoeft dus enige nuance. Wat zonder meer helder is, is dat twee derde van de devaluatie van de munt van de afgelopen tien jaar, plaatsvond vòòr de escalatie van het conflict (of: het binnenvallen van de Krim) en dat Oekraïne de economische problemen voor een groot gedeelte aan zichzelf te wijten heeft.

Na Cyprus en Griekenland is Oekraïne het meest failliete land van Europa

Cijfers Wereldbank

Voor de Oekraïense oligarchen die hun geld in Nederland stallen (en bij onze vier banken leningen afsluiten) is die daling merkbaar. De leningen staan uit in euro's of Dollars maar moeten worden terugbetaald in Hryvnia, die steeds minder waard worden. Dat levert een negatieve reserve voor omrekenverschillen op die voor bijvoorbeeld onze favoriete kippenboer Yuriy Kosiuk problematisch begint te worden.

De reserve die bij dergelijke koersdalingen wordt gevormd bedraagt inmiddels bijna $ 1 miljard. Maar er zijn meer oligarchen die het moeilijk hebben, ook Rinat Akhmetov kan maar met moeite zijn leningen terugbetalen en herfinancieren. Meerdere bankiers die we hebben gesproken houden er rekening mee dat Nederlandse banken op korte termijn problemen gaan krijgen om uitstaande leningen aan Oekraïense brievenbussen terugbetaald te krijgen.

De insolvabiliteit van Oekraïense bedrijven, burgers en overheden is een groter probleem dan dit. De Wereldbank houdt bij welk gedeelte van de leningen in het nationale bankwezen 'non-performing' is. Een 'non-performing loan' (NPL) is een lening aan een bank die al meer dan 90 dagen niet terugbetaald wordt. De kans is dus uitermate groot dat deze afgeschreven moeten worden. Daar kan de bank aan ten onder gaan, in welk geval de eigen overheid meegesleurd wordt: net als in Ierland of Griekenland een paar jaar geleden. 

NPL worden vaak door het nationaal inkomen gedeeld, zodat we een handzaam percentage krijgen. Deze lijst bevat alle landen ter wereld met een NPL-positie die groter is dan het Europese gemiddelde. Merkt u op dat veel Europese landen in deze kopgroep zitten en overkreditering vooral een Europees probleem is. Maar in Oekraïne bedraagt deze statistiek een kleine 25 procent. Na Cyprus en Griekenland is Oekraïne het meest failliete land van Europa. Op een nationaal inkomen van € 130 miljard betekent dit dat Oekraïnse banken op korte termijn een klap van € 31,5 miljard te verwerken gaan krijgen. Dat is wat de Wereldbank eigenlijk zegt.

Het probleem met de Europese integratie, of uitbreiding, is dat we zaken gaan doen met landen die zwakker zijn dan de unie zelf. In de eurozone bijvoorbeeld bedraagt de NPL-positie 6,7 procent (in Nederland nog geen 3 procent overigens). Alle landen waar we nu de banden mee aanhalen, zoals in het voormalige Joegoslavië, kennen een NPL-positie die hoger is dan die van de unie zelf. Dus de EU is een samenraapsel van landen die gemiddeld armer zijn dan Nederland (en die we moeten helpen) en de gemiddelde NPL-positie verslechteren we weer door landen als Albanië en Kroatië dichter aan ons te binden. Daarmee duwen we het gemiddelde armoedeniveau in de EU nog verder naar beneden en wordt Nederland zelf ook armer. 

We beginnen immers aan een vrijhandelszone en spreken af dat we een land financieel bij gaan staan: artikel 453 is daar heel duidelijk in. Of Oekraïne officieel wel of geen lid wordt van de EU is in deze irrelevant: storten zullen we.

Samengevat: we hopen meer met Oekraïne te gaan handelen maar de nationale munt is in tien jaar met 80 procent gekelderd. Het gemiddelde salaris in Oekraïne bedraagt nu minder dan € 150 per maand, aldus UkrStat (zie onder). Intussen staat Oekraïne op korte termijn een sanering van tot de € 31,5 miljard te wachten. Dit project gaat ons geld kosten, veel geld. Uit solidariteit zouden we Oekraïne kunnen (of moeten) helpen maar de EU is daarin overbodig, het IMF zit er al bovenop. Het idee dat het assocatieverdrag een winstmachine wordt omdat we onze spulletjes op de markt in Kiev kunnen afzetten, dat is niet meer dan een hersenspinsel. Een naïef wereldbeeld dat geen plaats heeft in de harde realiteit van 2016, waar een insolvabel bankwezen, binnen én buiten Oekraïne op korte termijn voor ernstige problemen gaat zorgen.