Geert Mak: 'De kracht van onze westerse samenleving is onze democratie, onze variatie in ideeën, onze tolerantie, onze openheid tegenover andere culturen.'
Geert, het feit dat jij na al jouw propaganda voor de neoliberale EU van 'Geen Jorwert zonder Brussel' nu ineens tot de ontdekking komt dat jouw lezers 'ooit eigen waarden kenden,' die 'we lijken te zijn vergeten,' waardoor jullie 'zelf ijskoud [zijn] geworden,' is een zo vrijblijvende beschrijving dat je wel verplicht bent een verklaring te geven voor hun morele failliet. Je kan niet de jarenlange medewerking aan de vernietiging van een humane cultuur als een gegeven poneren, om vervolgens niet bij jezelf naar de oorzaken ervan te zoeken.
Geert, waarom besefte je in 2004 niet dat de conclusie van jouw vuistdikke In Europa boek als zou 'Europa als economische eenheid ook een eind op weg,' zijn volstrekt bezijden de waarheid was? Waarom drong het zelfs nog in september 2013 niet tot je door dat de 'deur' naar het neoliberale 'Brussel' echt dichtgegooid moest worden omdat, zoals jezelf een jaar later constateerde de 'heersende waarden van de huidige EU' tot op het bot gecorrumpeerd zijn? Hoe verklaar je het dat jij als opiniemaker van de gevestigde orde al die jaren niet hebt ingezien wat Paul Goodman zich al meer dan een halve eeuw geleden realiseerde, namelijk dat 'People are forced by their better judgement to ask very basic questions' betreffende de dagelijkse werkelijkheid waarin ze leven. Ik ontdekte dat Goodman's naam niet voorkomt in jouw meer dan 570 pagina's tellende Reizen zonder John, waarin je claimt 'Op zoek naar Amerika' te zijn. Waarom heb je zijn baanbrekende Growing Up Absurd niet gelezen, dat in 2012 opnieuw werd uitgegeven vanwege het belang dat het boek nog steeds heeft voor de samenleving in de VS? Jouw 'Amerika-boek' begint nota bene in het jaar dat Paul Goodman's boek een bestseller werd, namelijk 1960. De redactie van de New York Review of Books beschrijft Growing Up Absurd als
one of the defining texts of the New Left. Goodman was a writer and thinker who broke every mold and did it brilliantly—he was a novelist, poet, and a social theorist, among a host of other things—and the book’s surprise success established him as one of America’s most unusual and trenchant critics, combining vast learning, an astute mind, utopian sympathies, and a wonderfully hands-on way with words.
For Goodman, the unhappiness of young people was a concentrated form of the unhappiness of American society as a whole, run by corporations that provide employment (if and when they do) but not the kind of meaningful work that engages body and soul. Goodman saw the young as the first casualties of a humanly repressive social and economic system and, as such, the front line of potential resistance.
Noam Chomsky has said, 'Paul Goodman’s impact is all about us,' and certainly it can be felt in the powerful localism of today’s renascent left. A classic of anarchist thought, Growing Up Absurd not only offers a penetrating indictment of the human costs of corporate capitalism but points the way forward. It is a tale of yesterday’s youth that speaks directly to our common future.
Een journalist als jij, die binnen een decennium een dikke pil over zowel Europa als over de Verenigde Staten schreef, had natuurlijk een dergelijke 'penetrating indictment of the human costs of corporate capitalism' moeten lezen, al was het maar omdat je je publiek serieus dient te nemen. Maar omdat je dit kennelijk niet doet, besefte je niet dat
the unhappiness of young people a concentrated form of the unhappiness [was] of American society as a whole, run by corporations that provide employment (if and when they do) but not the kind of meaningful work that engages body and soul.
Het gaat hierbij niet om alleen om het boek van Goodman, maar om de kritische visie die door talloze Amerikaanse intellectuelen is verwoord, maar van wie jij het werk niet hebt gelezen, waardoor je zulke onwaarheden kon opschrijven als dat de VS 'decennialang als ordebewaker en politieagent' in de wereld fungeerde, terwijl je ook nog hoog opgaf over de 'Amerikaanse soft power' die 'in de kern, de overtuigingskracht van een staat [is], de kracht om het debat naar zich toe te trekken, om de agenda van de wereldpolitiek te bepalen,' zonder dat je ook maar één keer aandacht besteedde aan de Legacy of Ashes, die, ondermeer volgens de alom gerespecteerde New York Times-journalist Tim Weiner, door de CIA overal ter wereld werd achtergelaten. Als je Goodman's standaardwerk had gelezen dan zou je hebben beseft hoe absurd jouw stelling is dat 'Steinbeck en zijn pessimistische geestverwanten' in '1960' met 'hun sombere voorspelling de plank mis[sloegen],' want 'Amerika zou na 1960 nog decennia van grote voorspoed beleven.' Geert, je hebt weinig van de VS begrepen, en al helemaal niets van de Amerikaanse schrijvers, dichters, denkers en intellectuelen in het algemeen. Hetzelfde gaat op voor Europa als geheel. Want de 'concentrated form of the unhappiness' die Paul Goodman beschreef met betrekking tot de 'American society as a whole, run by corporations' bestaat ook in de Europese consumptiecultuur, waarbij de economische elite in nauwe samenwerking met geestloze politici de dienst uitmaken. Zij hebben geen 'meaningful work that engages body and soul' geschapen. Geluk kan niet alleen worden afgemeten aan materialistische rijkdom, zoals jij telkens weer suggereert.
In een ontheiligd systeem is niets heilig meer, niet het 'lichaam' en evenmin de 'ziel,' niet het leven van de mens en zeker niet de natuur. Jij hebt dit kennelijk allemaal niet beseft. Je hebt aangetoond te weinig te hebben gelezen, te weinig te hebben begrepen. Desondanks blijf je door de mainstream gezien worden als een opiniemaker met profetische gaven. Ook dat is het resultaat van een cultuurloos systeem waarin opiniemakers met kleinburgerlijke opvattingen als hogepriester worden beschouwd. Ik begrijp waarom jij met je simplistische kijk op de werkelijkheid de aandacht blijft opeisen. Veel van jouw beweringen in zowel In Europa als in Reizen zonder John zijn inmiddels achterhaald en blijken dus niet meer te zijn geweest dan de waan van de dag, en dus moet je jezelf telkens weer rechtvaardigen. Neem een advies van mij aan: zwijg de komende jaren en studeer, zodat je voorkomt dat je jouw publiek de verkeerde weg opstuurt. Bovendien hoef je dan niet om de haverklap jezelf tegen te spreken. Lees het werk van mensen die veel wijzer zijn dan jij en ik. Jouw beschrijvingen zijn doorgaans opgebouwd rondom een vondst, een opwelling, een ideetje met een kortdurende houdbaarheidsdatum, met als gevolg dat je nu pas, nu je jezelf daartoe gedwongen voelt, de beerput opentrekt. Jouw NRC-opiniestuk eindig je met de volgende beweringen:
Krekels blijven krekels, dat ook. Syriza doet, nu het aan de macht is, onmiddellijk zijn uiterste best om alle vooroordelen van ons, mieren, opnieuw te bevestigen: dogmatisch, soms totaal onrealistisch, diplomatiek uiterst onhandig – met bovendien foute bondgenoten. Toch is Syriza meer dan een muis die brult. Het is een uitschietende vlam van een veenbrand die buiten de machtscentra overal woedt. De Grieken hebben in Brussel een dilemma op tafel gelegd dat daar allang had horen te liggen. Eindelijk zei de krekel, tot het bot vernederd: 'Nee.'
Geert, hoe kom je erbij te stellen dat juist de mensen die een alternatief proberen te zoeken voor het fundamentalistische neoliberalisme, dat jij al die jaren gesteund hebt, 'dogmatisch, soms totaal onrealistisch, diplomatiek uiterst onhandig,' zijn? Wie is hier dogmatisch? Jij, als opiniemaker van de gevestigde wanorde, of de mensen van Syriza? Opnieuw waai je met de wind mee. Al in 1960 waarschuwde Paul Goodman voor
'the organized system,' its role playing, its competiveness, its canned culture, its public relations, and its avoidance of risk and self-exposure. That system and its mores are death to the spirit, and any rebellious group will naturally raise a contrasting banner.
Waarom heb je dit al die jaren niet beseft? Hoe kun je anno 2015 nog zo blind zijn dat je met grote stelligheid tegenover jouw publiek beweert dat
De kracht van onze westerse samenleving onze democratie [is], onze variatie in ideeën, onze tolerantie, onze openheid tegenover andere culturen.
Daarover later meer.
'Geert Mak krijgt de Gouden Ganzenveer 2015. De jury prijst de journalist en schrijver om zijn 'zeldzame betrokkenheid bij de nationale en internationale geschiedenis en actualiteit.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten