De Identiteitslozen

Door Joods-Israelische troepen vernietigde Palestijnse olijfboomgaard in bezet gebied.

1. Ik was vanmiddag samen met mijn vrouw in het Umbrische Deruta om bij Domiziani schitterende tafels te bekijken, gemaakt van lavasteen en beschilderd met moderne motieven. Terwijl wij door een assistente van de kunstenaar werd rondgeleid betraden drie luid sprekende mensen de ruimte. Omdat ze Russisch spraken vroeg ik hen of ze misschien Russen waren. De vrouw in het gezelschap keek mij walgend aan en zei: 'Nee, wij zijn Oekraïeners.' Omdat ik het Oekraïens dialect niet ken vroeg ik of ze uit het Oosten van de Oekraïne kwamen, waar veel Russen wonen. De vrouw en één van de mannen keken me agressief aan en sisten: 'Nee, wij zijn echte Oekraïeners.' Omdat wij een dagje uit waren, liet ik het erbij, maar vroeg me wel af wat hen nu eigenlijk tot 'echte Oekraïeners' maakt, behalve dan hun haat tegen de Russen. Ik kon niets anders bedenken. Hier liepen namelijk drie westers geklede consumenten van wie de identiteit wordt gevormd door de westerse reclame, en voor wie Coca Cola the Real Thing is. Tegenover me stonden identiteitsloze moderne mensen, zoals men ze overal ter wereld ziet, met dezelfde aangeleerde smaak of beter nog, gebrek eraan, dezelfde verlangens, dezelfde angsten, dezelfde dromen en hetzelfde onvermogen om buiten de gebaande paden te treden. Het enige dat deze ordinaire nieuwe rijken tot 'echte Oekraïeners' maakte, is hun haat tegen de Ander, hun gevoel slachtoffer te zijn. Het enige dat ze bij Domizioni wilde weten was hoe duur alles was, want de prijs is voor hen de maat voor kwaliteit en originaliteit. 

2. Gisternacht ontving ik ineens ongevraagd van mijn zwager pro-zionistische propaganda doorgestuurd. Aangezien er geen bronnen werden genoemd plaatste ik de ongecheckte informatie niet. Desondanks dankte ik mijn zwager, maar voegde eraan toe dat het geen zin had om me hasbara op te sturen, omdat 

ik alleen betrouwbare bronnen gebruik, zowel Joods-Israelische als kritische westerse bronnen. Voortaan wat voorzichtiger zijn met dit slag zionisten. ze zijn psychopaten met een minderwaardigheidscomplex.

De strekking van het verhaal was namelijk dat de Palestijnen zelf  de dood van hun kinderen hadden veroorzaakt, en Israel dus niets te verwijten viel. Al snel kreeg ik de volgende reactie van hem:

Hallo Stan,

Ik zal jou deze soort berichten niet meer sturen. Geen enkel bericht meer, want jij bent kennelijk al zo goed op de hoogte van alle situaties en meningen en hebt er waarschijnlijk al zo goed over nagedacht en een mening, jouw mening dus, over gevormd dat een aanvulling door mij waarschijnlijk niets meer is dan een druppel op een gloeiende plaat.

Ik hoop dat je de informatie die je elders krijgt altijd uit een betrouwbare bron krijgt want bij de reclassering leer je wel oppassen om al te snel te denken dat je niet belazerd wordt.

Ik antwoordde hem aldus:

sterker nog, na meer dan vier decennia journalistiek te hebben bedreven weet ik zeker ten aanzien van Israel wie betrouwbaar is en wie niet. Ik ben wat dat betreft zeer goed op de hoogte, zowel via Joods-Israelische bronnen als via Palestijnse bronnen. Als je mijn boek had gelezen dan zou je dat hebben geweten. in tegenstelling tot wat jij suggereert pas ik altijd op dat ik niet belazerd wordt, daarom check ik de bronnen, daarom verspreid ik nooit anonieme informatie zoals die onbeschofte meneer Beesemer doet, wiens informatie jij mailde. zeker met zionisten moet je uitkijken, omdat ze al te lang denken dat ze alleen maar slachtoffer zijn, terwijl ze inmiddels daders zijn. De suggestie die in Beesemer's bericht verborgen zit is dat de Palestijnse bevolking de ellende over zichzelf heen heeft gehaald. Men moet wel heel erg ziek zijn om dit te geloven na meer dan 45 jaar onderdrukking, vervolging, bezetting, diefstal van land en het bewust vermoorden van Palestijnse kinderen. Dit slag zionisten die een beroep doen op hun slachtofferschap is weerzinwekkend. Vandaar dat ik je vroeg mij dit soort gorigheid niet meer op te sturen. Kennelijk ben je daarover zeer verbolgen. Stel jezelf de vraag: waarom? Ben je ineens een zionist geworden? Zo ja, waarom? Of denk je dat de 'Joodse staat' terrorisme mag bedrijven en alle andere staten niet? Dacht je werkelijk dat jij mij serieuze informatie doorstuurde? Hoe kom je daarbij? 

Hij heeft daar niet op geantwoord. Hoe is zijn houding te verklaren? Mijn zwager is, zoals dat in de volksmond heet: 'joods,' zowel van moeder's als vader's zijde. Niet dat hij het joodse geloof aanhangt, of ooit wezenlijk geïnteresseerd is geweest in de 'Joodse staat.' Hij heeft zich nooit over het zionisme uitgelaten, en nooit over de politiek van Israel, terwijl ik hem toch al meer dan een kwarteeuw ken. Israel bestond voor hem niet, mijn boek over de Israelische onderdrukking heeft hij dan ook nooit gelezen. Vanwaar dan dat mijn zwager zich nu ineens 'Joods' voelt, want meer dan een vaag sentiment is het niet? Ik denk dat, hier net als in het geval van de Oekraïense consumenten we te maken hebben met een identiteitskwestie. In de moderne westerse wereld, of dat wat er voor doorgaat, wordt de identiteit, het imago, de status ontleend aan bezit, niet aan doorleefde kennis, geloof of moraliteit. In plaats van zich te identificeren met de dappere mensen van Een Ander Joods Geluid of A Jewish Voice for Peace, of met de Joods-Israelische reservisten van Breaking the Silence die het zionistisch fascisme aan de kaak stellen, is mijn zwager ineens extreem zionistisch 'Joods' geworden. Dus een verdediger van het meest weerzinwekkende zionisme denkbaar. Het geeft hem een identiteit. Welke? Die van het slachtoffer. Daar kan hij zich gemakkelijk mee identificeren, en niet met de 'Jood' als dader. Vandaar ook dat u de komende tijd zult worden overspoeld met het gekrakeel van de identiteitslozen die zich slachtoffer voelen, terwijl ze tegelijkertijd de meest gore politiek verdedigen. Mensen die zich 'Joods' voelen én die jarenlang hun vermeend slachtofferschap hebben gecultiveerd zien nu ineens dat hun valse identiteit niet langer meer houdbaar is. Altijd stil geweest en nu door de omstandigheden gedwongen om een standpunt in te nemen. Dat moet een traumatische ervaring zijn. Plotseling kunnen ze niet langer het feit ontkennen dat ze daders zijn, of tenminste sympathisanten van daders die Palestijnse kinderen vermoorden. Dat is het ware probleem. Hun veilige hypocrisie wordt doorgeprikt en ze worden van de ene op de andere dag met zichzelf geconfronteerd en met de waarden die ze allang niet meer hadden. Om te kunnen voortbestaan hebben ze een vijand nodig, de Ander die het Kwaad vertegenwoordigt. 

3. Is er een oplossing? Nee! Wij leven in een zieke cultuur die haar eigen ondergang voorbereid. De joods Hongaarse auteur Imre Kertesz schreef aan het eind van de twintigste eeuw ondermeer dat

de eeuw zich ziek [ligt] te wentelen in haar cel, te worstelen met zichzelf, met de vraag of ze haar eigen bestaan, haar zijnsvorm, haar bewustzijn zal aanvaarden of verwerpen, en terwijl ze daar ligt, gekweld door de pijn, wordt ze afwisselend overvallen door koortsaanvallen van agressie, verlammend schuldbesef, razend verzet en depressieve machteloosheid. Ze heeft geen helder besef van haar bestaan, ze kent haar doel, haar levenstaak niet, ze heeft haar creatieve plezier en haar verheffende rouw verloren, evenals haar vruchtbaarheid -- kortom: ze is ongelukkig.

Kertesz kan het weten: na het fascisme en het communisme te hebben overleefd moet hij vandaag de dag overeind zien te blijven onder het neoliberalisme. Tegen het einde van een toespraak die hij in 1994 in Hamburg hield, merkte Kertesz op:

Eén ding weet ik echter zeker: een beschaving die haar waarden niet duidelijk uitspreekt, of die haar verklaarde waarden laat vallen, gaat de weg op van het verval, van de aftakeling. Dan zullen anderen deze waarden uitspreken, en in de mond van die anderen zullen het geen waarden meer zijn maar evenzovele excuses voor onbeperkte macht en onbeperkte vernietiging. Velen hebben het tegenwoordig over een 'nieuwe barbarij': we moeten niet vergeten dat Rome, toen het door de barbaren werd overspoeld, allang zelf barbaars was geworden.

De brave kleinburger zal het worst zijn; met zijn identiteitsloosheid wordt hij gedreven door ressentimenten. 

Een anecdote: onlangs kocht mijn zwager een oude olijfboom om bij zijn tweede huis te zetten in het zuidwesten van Frankrijk waar geen olijfbomen groeien. De reden is dat  het indruk maakt op anderen. Vorig jaar was ik met mijn zoon en twee Britse studentenvrienden van hem bij een Palestijnse boer van wie alle olijfbomen uit de grond waren gebulldozerd door het Israelische leger. Waarom? Omdat de zionisten zijn land willen hebben en hem al jaren treiteren en intimideren. Toch gaat hij niet weg, hij heeft samen met Joods-Israelische vredesactivisten nieuwe olijfboompjes geplant. Wat kan een mens anders doen tegen het geweld van Joods-Israelische terroristen. Misschien kan mijn zwager die zich ineens zo 'Joods' voelt zijn boom naar deze Palestijnse boer opsturen. Dat zou pas 'Joods' zijn. Het was rabbijn Hillel die in de oudheid erop wees dat het jodendom, kort samengevat, neerkwam op de regel: 

Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.

Een dappere Joods-Israelisch soldaat op het punt op vrouwen in te slaan die hun olijfboomgaard proberen te beschermen.