Het Joods Slachtofferisme

Op-Ed: Palin's policies reflect Americans' spirit on Israel

Former Alaska Gov. Sarah Palin has described the "Obama doctrine" in
U.S. foreign policy as "coddling our enemies while alienating allies."
Palin has emerged as the leading public voice in opposition to
President Obama's dangerous new direction.

For these reasons, my colleagues and I are launching a national
organization of Jewish Americans for Sarah Palin, supported by the new
Web site JewsforSarah.com -- Home Page for Jewish Independents.

http://jta.org/news/article/2010/04/18/1011631/op-ed-palins-policies-reflect-americans-spirit-on-israel

De laatste twee decennia zien we dat zowel onder joden in Israel als daarbuiten een niet gering deel van hen verder naar rechts opschuift. Zo extreem zelfs dat gevaarlijke dwazen als Netanyahu in Israel, Markuszower in Nederland en Sarah Palin in de VS een aantrekkelijk alternatief zijn geworden als uitlaatklep voor joodse ressentimenten. Centraal in dit proces staat Israel als 'Joodse staat.' Door het gecultiveerde slachtofferisme is men niet in staat te zien dat het land een schurkenstaat is die zich niets aantrekt van de internationale rechtsregels. De vraag of deze ontwikkeling onvermijdelijk is geweest is moeilijk te beantwoorden. Precies 20 jaar geleden zei de Joods-Israelische auteur Amos Oz dit tegen me:

Verplaatst u zich met een zekere mate van verbeeldingskracht in onze situatie. Duizenden jaren is je verteld dat je onmenselijk bent, een monster, een vrek wiens God geld is, dat je niet werkelijk gevoelens bezit, dat je niet lief kunt hebben, dat je sluw, doortrapt, onbetrouwbaar bent en daarnaast ook nog eens de moordenaar van Gods zoon. Na al die eeuwen kun je niet anders dan jezelf afvragen: wat mankeer ik? Zoiets is een menselijke reactie. Je vraagt je niet langer af: wat mankeert mijn vijand, wat mankeert degenen die mij vervolgen, wat mankeert de antisemieten, wat mankeert die christenen? Nee, je begint je af te vragen: wat mankeer ík toch dat me dit altijd overkomt? Het gevolg is dat je wilt bewijzen dat jij niet bent wat zij denken dat je bent. In het geval van Sharon is het waarschijnlijk een niet volledig bewuste emotionele drang om te reageren op een duizenden jaren oude bewering dat de Jood een lafaard is, een zwakkeling die zichzelf niet kan verdedigen, een soort muis die altijd ontsnapt en zich verschuilt. Sharon wil laten zien dat hij geen muis is, maar een leeuw. Men kan dit emotionele complex niet begrijpen zonder de Joodse geschiedenis in gedachten te houden. Het feit dat de tegenstanders Palestijnen zijn en dat die onder een Israëlische bezetting leven en zij nu erg zwak zijn, is daarbij van geen belang. Je kijkt naar je vijand en ziet in hem al je vroegere vijanden.

En zo lijkt Hitler er uiteindelijk toch in geslaagd te zijn het jodendom als levensvatbare stroming te vernietigen, precies zoals de joodse humanist Hajo Meyer vreest in zijn boek Het einde van het jodendom. Kritische beschouwingen over jodendom, holocaust en Israel. Of zoals de Duitse auteur Joachim Fest in Tegenlicht schreef: 'Nu hadden de joden een eigen staat en leefden ze vrijwel overal achter een beschermende muur van medeleven en toegeeflijkheid. Dat kon niet zonder gevolgen blijven... Binnenkort zouden ze nog slechts zo zijn als alle anderen. In zoverre had Hitler ook de superioriteit van het jodendom te gronde gericht.' De buitenstaander dient zich de vraag te stellen: wat leverde de onschatbare joodse bijdrage aan de Europese cultuur van de afgelopen twee eeuw hen op? De holocaust, hun vernietiging. Met andere woorden: welke werkelijke keuze hadden de joden na Auschwitz? Welk alternatief hebben ze nadat de wereld lijdzaam had toegekeken hoe er tamelijk recentelijk in christelijke Europa genocide werd gepleegd? Nagenoeg niemand van de verlichte Europeanen had een hand uitgestoken. Voor nogal wat joden is het trauma onverwerkbaar, niet alleen voor de directe slachtoffers zelf, maar ook voor hun nakomelingen. Zeker nu om politieke redenen het slachtofferschap ook nog eens gecultiveerd wordt. Natuurlijk is dit een doodlopende weg die de joden geen langdurige oplossing zal bieden, maar het is wel begrijpelijk. Het intens treurige is dat de westerse filosemieten uit eigenbelang de 'Joodse staat' aansporen in zijn extremisme. Voor hen is die steun consequentieloos, voor de joden in Israel en daarbuiten niet. Het is namelijk een historisch feit dat geen enkele natie generatieslang ongeschonden in staat van oorlog kan verkeren met zijn buren.

Het wezenlijke probleem hier is dat de nazi-holocaust de emancipatie van een deel van de joodse westerlingen heeft geblokkeerd, met als gevolg dat dit deel steeds reactionairder wordt. Op zich zou dit geen ernstig probleem zijn, maar door de grote invloed van lobby-organisaties als AIPAC wordt de Amerikaanse Midden Oosten politiek al langere tijd in niet geringe mate mede bepaald door een kleine rechtse joodse lobby, zoals Bill Clinton uit ervaring wist toen hij verklaarde dat AIPAC 'beter dan wie dan ook in deze stad lobbyt… U bent verbluffend effectief geweest.’ Niemand verbaasde zich over de woorden van de vroegere president, wiens verkiezingscampagnes mede door de Israëllobby werd gefinancierd en wiens Midden-Oostenpolitiek door de lobby sterk beïnvloed was. In 2003 omschreef Condoleezza Rice AIPAC als ‘een grote aanwinst voor ons land’, en de hoofdredacteur van het goed geïnformeerde joodse dagblad The Forward, J.J. Goldberg, concludeerde dat ‘Israël vooral geluk heeft dat AIPAC in dit land bestaat om Israëls zaak te vertegenwoordigen. AIPAC werkt hard om er zeker van te zijn dat Amerika in grote lijnen Israëls kijk op de wereld en het Midden-Oosten bekrachtigt… AIPAC heeft veel invloed op de buitenlandse politiek.’ Martin Sieff, die een hoge functie bekleedt bij het persbureau UPC, constateerde in 1999 dat de ‘macht van AIPAC om financiële steun te mobiliseren voor pro-Israëlkandidaten… zo groot is dat dit jaar, zoals gebruikelijk, ongeveer de helft van de leden van de Senaat en een een derde van het Huis van Afgevaardigden verwacht worden… bij het politieke banket van AIPAC’s jaarlijkse conferentie’. In 1992 moest David Steiner als president van AIPAC terugtreden nadat was uitgelekt dat er geluidsopnamen bestonden waarop hij vrijmoedig spreekt over zijn grote politieke invloed. Zo had hij verklaard dat hij ‘een deal had gesloten’ met de regering-Bush senior om meer geld aan Israël te geven. Hij had gezorgd voor ‘bijna een miljard dollar aan spullen’, en ‘onderhandelde’ met de aantredende regering-Clinton over de benoeming van een pro-Israëlminister van Buitenlandse Zaken. ‘Wij hebben een tiental mensen in zijn [Clintons] hoofdkwartier en ze gaan allemaal hoge posten krijgen.’ De goed geïnformeerde journalist Michael Massing schreef in The New York Review of Books dat een staflid uit het Congres hem verteld had dat ‘we op meer dan de helft van het Huis van Afgevaardigden kunnen rekenen – 250 tot 300 leden – om voor elkaar te krijgen wat AIPAC wil’. Steven Rosen, de voormalige AIPAC-medewerker die is aangeklaagd wegens het - naar verluidt - doorspelen van geheime Amerikaanse staatsdocumenten aan Israël, zei tijdens een diner met een journalist van The New Yorker: ‘Binnen 24 uur hebben wij de handtekeningen van 70 senatoren (van de in totaal 100, SvH) op dit servet staan als dat zou moeten.’ De voormalige Democratische senator Ernest Hollings vatte het als volgt samen: ‘Er is geen andere Israël politiek mogelijk dan die welke AIPAC hier bepaalt.’ Het zijn al deze feiten die ertoe leidden dat Ehud Olmert als premier publiekelijk verklaarde: ‘Dank God dat wij AIPAC hebben, de grootste verdediger en vriend die we in de hele wereld hebben.’ Deze buitensporig grote invloed op vraagstukken van oorlog en vrede is natuurlijk ondemocratisch en uiteindelijk contraproductief voor zowel de hele wereld als voor de 'Joodse staat' zelf. Die ontwikkeling kan alleen tot nog meer bloedvergieten leiden, en voedt ook nog eens het eeuwige westerse antisemitisme.

Het fundamentele probleem voor vooral de joden zelf is dat het slachtofferisme onder een niet gering aantal joden als resultaat heeft dat het judaisme stagneert. Dus dat wat men denkt te beschermen vernietigt men, te weten de beginselen van het joods humanisme zoals die onder andere tot uitdrukking komt in de grote bijdrage van het joodse denken aan de westerse cultuur. Tegelijkertijd is het trauma van de nazi holocaust nog steeds niet verwerkt. En toch blijft er voor de mens niets anders over dan zijn eigen slachtofferschap te verwerpen. Zo niet dan zullen de voormalige slachtoffers onder andere doorgaan anderen tot slachtoffer te maken, zoals slachtoffers van seksuele delicten opvallend vaak zelf verkrachters worden.

Het slachofferisme eindigt tenslotte in een modern fascisme, zo waarschuwde vele jaren geleden de juriste Heikelien Verrijn Stuart. Ze schreef dat: 'slachtofferisten via erkenning of genoegdoening uit [zijn] op macht. Een macht die zij menen te hebben verdiend door een onschuld, die is geconstrueerd door hun slachtofferschap.' Ze bestreed vooral 'het excuus dat het slachtofferschap bood om zich niet verantwoordelijk te hoeven voelen.' Een paar jaar later wees de Duitse filosoof Peter Sloterdijk erop dat: 'Verantwoordelijkheid steeds lager [wordt] ingeschat, terwijl het slachtofferschap steeds hoger wordt gewaardeerd. Het is een ontwikkeling die buitengewoon gevaarlijk is voor onze samenleving. Deze slachtofferistische manier van denken is de belangrijkste vorm van ressentiment geworden… Het slachtofferisme, het verleidelijke gevoel slachtoffer te zijn, kan men overal om ons heen waarnemen, en is een extreem morele kracht geworden.' En de in asiel levende joods-Russische dichter Joseph Brodsky adviseerde vlak voor zijn dood in zijn laatste essaybundel On Grief and Reason: 'Probeer ten koste van alles te vermijden dat je jezelf de status van slachtoffer toestaat… probeer te onthouden dat menselijke waardigheid een absoluut begrip is… Bedenk tenminste, als dat andere je te hoogdravend in de oren klinkt, dat je door jezelf als slachtoffer te beschouwen alleen maar het vacuüm vergroot dat door gebrek aan persoonlijke verantwoordelijkheid ontstaat en dat demonen en demagogen zo graag opvullen.'

En inderdaad, we zien nu hoe joodse slachtofferisten, net als alle andere slachtofferisten, uit zijn op macht. Het gaat in feite om niets anders meer, niet om een historisch gelijk, niet om een morele overtuiging, zelfs niet eens om Israel, het gaat om verkrijgen van macht en invloed, die een verloren identiteit moeten scheppen. Het is precies zoals de Joods-Israelische hoogleraar Benjamin Beit-Hallahmi schrijft in zijn boek Original Sins:

Het lijden van de joden door de eeuwen heen, en speciaal tijdens de Holocaust, is gebruikt om het ontzeggen van Palestijnse rechten te rationaliseren en te rechtvaardigen. Dit is zo doeltreffend gebeurd dat de Palestijnen beschouwd worden als de agressors in het Israëlisch-Palestijnse conflict, dat gezien wordt als een simpele voortzetting van de eeuwenlange joodse vervolging.

Om daar vervolgens aan toe te voegen:

In ruil voor de onbeperkte politieke steun aan Israël hebben de Amerikaanse joden gekregen waaraan het ze het meest ontbreekt: een ideologische inhoud om de leegte van hun identiteit te vullen.

In Ik was een kind van Holocaust Overlevers schrijft de joods-Canadese tekenares Bernice Eisenstein over haar vader die het vernietigingskamp had overleefd en

die woedend werd om mijn kwetsbaarheid, omdat ik gehecht kon raken aan dingen die er niet toe deden, terwijl alles waaraan hij ooit gehecht was geweest was verdwenen. Te begrijpen als de ouder die hij was geworden omdat hij de zijne niet had kunnen redden. Mijn vader is nu al meer dan tien jaar dood. Ik kan hem niet vertellen dat ik heb geleerd in te zien dat zijn woede-uitbarstingen en uitingen van liefde een en dezelfde waren. Hij is er niet meer om me zijn verleden te laten ontdekken, om vragen te stellen over de oorlog, over Auschwitz, of hoe het was om in Polen op te groeien. Over zijn familie, zijn ouders, mijn grootouders. Hoewel ik van jongs af aan wist dat het verleden iets was waar je beter niet over kon beginnen. Ik was wijzer geworden van de paar keer dat ik ernaar had gevraagd. Mijn vader kon alleen een paar welwillende woorden uitbrengen en moest dan stoppen. Dan huilde hij. Stilletjes naast hem zittend wilde ik er niet op aandringen dat hij verder ging. Er zat niets anders op dan zelf de stukken van zijn verleden op te sporen, gedreven door het verlangen naar meer.

Net zomin als ouders het kunnen verdragen dat hun kind lijdt, zo kan een kind het accepteren dat zijn ouders lijden. Het zal de rest van hun leven bepalen. Eisenstein over haar moeder:

Ik kon haar geen veilig gevoel geven, niet gerustellen...

En:

Toen mijn ouders en hun vrienden naar een nieuw land kwamen, hebben ze niet geweten dat hun verleden een onzichtbare schaduw zou leggen over de levens die ze ter wereld brachten. Alleen der schaduw weet het en hij probeert te spreken.

Imre Kertesz, een van de grootste hedendaagse schrijvers, die Auschwitz en Buchenwald overleefde constateert terecht: 'Het is inmiddels duidelijk: het overleven is geen persoonlijk probleem van de overlevenden, de lange, donkere schaduw van de Holocaust ligt over de hele beschaving waarin hij is gebeurd, en die beschaving moet verder leven met het gewicht en de gevolgen van het gebeurde.'

Maar dat doen we niet door Israel blind te steunen. Integendeel zelfs, dan gebruikt het christelijke westen opnieuw de joden, dit maal niet als daders, maar als slachtoffers, die inmiddels daders zijn geworden.