WTO 2

Trouw bericht: 'WTO / Handelsronde zonder onderhandeling.

Een impasse, een mislukking en een gordiaanse knoop. De handelsministers van vijftig landen hebben vele kwalificaties voor het vastgelopen overleg over de wereldhandel. Slechts over een ding zijn zij eens: we zijn het niet eens.
Sinds najaar 2001 wordt druk overlegd over een verdere vrijmaking van de wereldhandel. Handelstoppen in Doha (de hoofdstad van Katar), het Mexicaanse Cancun en eind vorig jaar nog Hongkong ten spijt, enig tastbaar resultaat is sindsdien niet geboekt. De EU weigert de invoertarieven voor agrarische producten stevig te verlagen, de VS zien niets in een stevige reductie van de steun aan de boeren en opkomende landen als Brazilië en India willen de grenzen niet meer opengooien voor industriële producten en diensten. De zogeheten Doha-handelsronde diende buitengesloten landen, vooral arme landen, te integreren in de wereldeconomie. Al was het maar om geen voedingsbodems voor internationaal terrorisme te creëren. Dat de handelsronde op zijn gat ligt, wordt door niemand betwist. Over de mogelijke negatieve gevolgen verschillen de meningen echter. Beter geen akkoord dan een slecht akkoord, roepen de VS. En daarmee wordt de Amerikaanse landbouwlobby gerustgesteld. De VS kunnen altijd nog terugvallen op bilaterale akkoorden met afzonderlijke landen of regionale akkoorden. Handelsdiplomaten in Genève noemen dat echter een desastreuze ontwikkeling. Die bilaterale en regionale akkoorden leiden per definitie tot uitsluiting van landen die er niet toe doen. In de meeste gevallen gaat het daarbij om arme ontwikkelinglanden die nu juist dienden te profiteren van een nieuw, wereldomvattend handelsakkoord.
Voor de internationale handel is een mislukking van de lopende ronde een ramp. ,,Als er geen akkoord komt en er dus eigenlijk niets gebeurd, is dat een moeilijk uit te leggen ramp”, zo stelt een handelsdiplomaat. ,,Je valt dan terug op een situatie die we kennen van de jaren dertig. En de WTO is nu juist opgericht omdat we dat nooit meer wilden laten gebeuren.” Hij doelt daarmee op economisch nationalisme waarbij landen hun eigen markten beschermden en zo de bodem legden voor een economische crisis die uitmondde in een wereldoorlog.
Als er geen akkoord komt, blijft de WTO de rol van scheidsrechter bij handelsconflicten spelen, maar is het instituut uitgespeeld als het gaat om het opstellen van regels. ,,De transparantie in de handel, zo zorgvuldig opgebouwd, verdwijnt dan. Je krijgt weer geheime afspraken en handelaren moeten in veertig landen aan veertig verschillende regels voldoen.’’ De geciteerde diplomaat heeft de moed nog niet opgeheven, maar, en dan haalt hij WTO-topman Lamy aan: ,,We zitten in de rode zone van de rode fase.”'