stan van houcke: Willem Middelkoop: 'We staan aan de vooravond van een historische omwenteling'

woensdag 29 december 2021

Willem Middelkoop: 'We staan aan de vooravond van een historische omwenteling'

We staan aan de vooravond van een historische omwenteling

Datum: 2021/12/29
Economie
Claire van den Berg

De jubelverhalen in de media over aantrekkende groei en toenemende werkgelegenheid schetsen een beeld dat het, ondanks snel stijgende inflatie, economisch nog best voorspoedig gaat. Maar schijn bedriegt, zo stelt een van ’s lands bekendste financieel experts, Willem Middelkoop. “Hoewel hyperinflatie nog lang niet aan de orde is in Nederland, kan een mondiale financiële ‘meltdown’ een reëel scenario worden als we niet oppassen.”

De Andere Krant sprak Willem Middelkoop (59) over een mogelijke toekomstige ineenstorting van het financiële systeem, de macht van het grote geld en de plannen die klaar liggen vanuit de Europese Unie om de economie drastisch te hervormen.

Hoewel Willem in zijn jonge jaren opgeleid was om het bedrijfsleven in te gaan, verkoos hij toch de journalistiek. Het leidde hem van een carrière als fotojournalist bij onder meer Het Parool, naar RTL waar hij vele jaren financieel commentator was, tot de publicatie van inmiddels alweer acht boeken over vooral het financieel-economische systeem, waaronder meerdere internationale bestsellers. De wereld van de haute finance heeft hij al doende goed leren kennen.

Maar ook door zijn Commodity Discovery Fund, waarmee hij een deel van de vermogens beheert van meer dan 1500 particuliere beleggers, is hij met recht een autoriteit op het gebied van geldzaken te noemen.

In je laatste boek Patronen van Bedrog ligt de focus in tegenstelling tot je eerdere boeken minder op financieel-economische vraagstukken, maar richt je je meer op geopolitieke issues, en dan met name op de macht achter de Amerikaanse politiek. Wat maakte dat je hier een boek over wilde schrijven?

Middelkoop: “Toen ik eenmaal doorkreeg hoe de hazen in het financieel-economische systeem lopen, begon ik patronen en machtsstructuren te ontwaren. Wat daarbij vooral opviel was de voorname rol die de VS speelt op financieel-economisch en geopolitiek terrein, alsook hoe die domeinen gaandeweg steeds meer vervlochten zijn geraakt in het Amerika van de afgelopen paar honderd jaar. ‘Money equals power’ is niet voor niets een eeuwenoud adagium. Maar eigenlijk gaan veel van mijn boeken - indirect en direct - over de macht van het grote geld en de verstrengeling van die machten.

Waar het leeuwendeel van de pers vaak slechts schetst wat er aan de voorkant gebeurt, gaat achter de coulissen vaak een wereld schuil die categorisch niet goed begrepen wordt, en al helemaal niet juist wordt weergegeven. Dat is wat mij drijft: wat is nou het echte, eerlijke verhaal? En, wie heeft er belang bij deze versie?

Als oude rot in het vak weet ik inmiddels dat sommige media lang niet het hele verhaal vertolken, maar enkel dat deel dat de achterban die zij dienen – denk aandeelhouders, de politiek en adverteerders - welgevallig is.

Criticasters doen dit soort claims vaak af als complottheorieën. Ik noem het liever ‘complotpraktijken’, waarvan ik er in mijn boeken vele van ontmaskerd. Soms zijn nieuwsverhalen aantoonbare falsificaties of zelfs fabricaties, doordat journalisten op het verkeerde been worden gezet, door bijvoorbeeld het Pentagon. Ik baseer mijn bevindingen enkel op verifieerbare feiten en gedocumenteerde bronnen.

Wijlen Václav Havel, de laatste president van Tsjecho-Slowakije zei ooit: “jullie westerlingen varen blind op jullie media en het officiële verhaal van autoriteiten, terwijl wij in het voormalige Oostblok wisten dat we de staatspropaganda niet konden vertrouwen.” Met andere woorden, in het Westen zijn we tamelijk naïef en slecht getraind in het herkennen van propaganda.

Zo wordt doorgaans niet het eerlijke verhaal verteld over wie nu werkelijk aan de knoppen zit in de politieke arena. De macht ligt namelijk niet alleen bij al dan niet democratisch gekozen regeringsleiders, maar veeleer bij een globale elite die supranationaal opereert en zowel economisch als politiek achter de schermen veel macht heeft, vooral waar het de lange termijn koers en geopolitieke dossiers betreft.

Dit is overigens niets nieuws, alle grote wereldrijken van weleer, van de oude Romeinen tot het Britse Rijk, kende een vergelijkbare machtsstructuur. Belangrijke gemene deler hierbij is dat dit weefsel van macht over meerdere generaties wordt doorgegeven. Een rijk kan zijn macht namelijk pas bestendigen als deze structuur over meerdere generaties intact blijft. Dat vraagt een sterke mate van planning en organisatie, alsook een cultuur waarin deze kennis van generatie op generatie wordt doorgegeven.

Let wel: deze macht is geen scherp afgebakende groep. Wat je wel ziet is dat als iemand geboren wordt in een vooraanstaande, invloedrijke familie, of in een dergelijke dynastie trouwt, deze vrijwel automatisch lid wordt van deze clan en daarmee een vergelijkbare mate van macht geniet.

Nergens is dit meer zichtbaar dan in Amerika: het economisch beleid, alsook het buitenlandbeleid komen niet echt democratisch tot stand, maar overstijgen het tweepartijensysteem. Zelfs Princeton University heeft ooit moeten constateren dat de VS geen werkelijke democratie kent. Belangrijke politieke besluiten worden veelal ten gunste van het militair-industriële complex genomen, waar de wapenindustrie een integraal onderdeel van is, maar ook de pers, politiek en inlichtingendiensten. Dit vouwt allemaal in elkaar. Dáár ligt de voornaamste macht. Niet bij de president zoals vaak geclaimd wordt.

Voormalig president Eisenhower waarschuwde in 1961 in zijn afscheidsspeech al voor de uitdijende macht van dit complex Het bleken profetische woorden.

Sinds eind 18e eeuw heeft Amerika, of beter gezegd het militair-industriële complex, deelgenomen aan honderden illegale invasies, ‘vredesmissies’, ‘regime changes’ of andere militaire conflicten. Deze ‘Deep State’ macht, zoals het ook wel wordt genoemd, is daarmee niet alleen zeer invloedrijk geworden op geopolitiek vlak, ook economisch is de VS sterk afhankelijk geworden van oorlogsvoering. Door de enorme kosten die al deze oorlogen met zich meebrengen, alsook door allerhande ontwikkelingen is de macht van het Amerikaanse Rijk anno 2021, in politiek, economisch en militair opzicht, ontegenzeggelijk tanende. Sterker nog, Pax Americana loopt op zijn laatste benen.

Historici William Strauss en Neil Howe beschrijven (in het boek The Fourth Turning, red.) hoe, als je kijkt naar cycli uit het verleden, er elke 80 jaar een nieuwe, mondiale crisis uitbreekt. Volgens hen is het zonneklaar dat we nu, aan het einde van een cyclus, en daarmee aan de vooravond staan van enorme maatschappelijke omwentelingen op vele fronten. Deze luiden niet alleen het einde van de wereldhegemonie van de VS in, maar markeren ook het begin van een nieuwe wereldorde en dito samenleving. De grote vraag is: wie neemt het stokje van de VS over als nieuwe dominante wereldmacht?

In je boek ‘De big reset’ beschrijf je uitvoerig hoe het -in jouw woorden- ‘financiële eindspel’ er waarschijnlijk uit zal gaan zien. Kan je daar iets meer over vertellen?

“Door vele jaren van enorme geldcreatie, die sinds de coronacrisis helemaal een vlucht heeft genomen, zijn er dusdanige verstoringen in de handelsstromen, financiële markten en het monetaire systeem gekomen, dat achter de schermen duidelijk is geworden dat er hard gewerkt moet worden om het geldsysteem de volgende fase in te loodsen. Net zoals dat in 1944 na de Tweede Wereldoorlog nodig was. Bovendien neemt de inflatie schrikbarend snel toe wereldwijd, waardoor de instabiliteit in de wereld nog groter wordt. Hoewel hyperinflatie nog lang niet aan de orde is, in Nederland althans, kan als we niet oppassen een mondiale financiële ‘meltdown’ wel degelijk een reëel scenario worden. De crisis van 2008 was daar een goed voorbeeld van.

De VS, China en Europa zijn mede om dit voor te zijn, ieder bezig met het ontwikkelen van een eigen digitale munt, en ze werken daarin op het hoogste niveau intensief samen. In tegenstelling tot bestaande cryptovaluta zullen deze nieuwe digitale valuta, centraal aangestuurd worden.

De facto betekent dit dat deze Central Bank Digital Currencies, ofwel CBDC’s, alsook de digitale munt die de Europese Centrale Bank momenteel aan het ontwikkelen is, programmeerbare vormen van geld worden. Zo kan de ECB besluiten om de houdbaarheid van geld te beperken, mede middels een sterk negatieve rente. Of het kan je digitale wallet zo koppelen dat je je geld alleen aan energie of voedsel mag besteden, en bijvoorbeeld niet aan een vliegreis, om zo het klimaat te ontzien. De ‘spin’ is hier dat zwart geld de das om wordt gedaan. Wat er echter niet bij wordt verteld, is dat de autoriteiten zo ongekend veel macht naar zich toe trekken.

Het Europees register van activa, waarin alle bezittingen van burgers nauwkeurig vastgelegd worden in een register, is een ander maar vergelijkbaar plan wat in Brussel op de plank ligt. En ook dit is een middel dat de financiële vrijheid van burgers zal beknotten. Dit alles zal onherroepelijk leiden tot meer financiële repressie.

Een ander uitvloeisel zijn de klimaatobligaties - ofwel ‘green bonds’- waarmee de klimaattransitie gefinancierd moet gaan worden. Deze ‘groene’ leningen zijn mede in het leven geroepen om geld van institutionele beleggers aan te trekken. Het werkelijke verhaal is hier echter dat het financiële systeem steeds meer kapitaal nodig heeft, of anders ongenadig vastloopt, met alle malaise van dien.

Technologie lijkt gaandeweg een soort panacee voor alles te worden.

Technologie is vaak -en helaas- een uiterst effectief middel om controle uit te oefenen, en om eventuele sociale onrust c.q. dissidentie te beteugelen. En wat dacht je van de toepassing van censuur door technologiebedrijven en overheden. De schaal waarop het nu gebeurt is ongekend. Zo erkende Mark Zuckerberg, CEO van Facebook, nog niet zo lang geleden bij een hoorzitting in het Amerikaanse Congres dat de Big Tech bedrijven nadrukkelijk samenwerken over gevoelige onderwerpen. Maar ook in Nederland maakte de hoofdredacteur van de Volkskrant bekend het narratief van de overheid te volgen inzake corona.

Talloze vermaarde wetenschappers die zich kritisch getoond hebben ten aanzien van het overheidsbeleid zijn zo zonder scrupules van sociale platforms afgegooid, en in diskrediet gebracht. Het is een hellend vlak waar we ons op begeven, als zelfs de trias politica waar we in het Westen zo hoog over opgeven, met voeten getreden wordt. De illusie dat de rechtspraak volledig onafhankelijk werkt van de politiek werd ook in Nederland onlangs verbroken, getuige de toeslagenaffaire. Zo hebben rechters erkend dat ze tijdens de toeslagenaffaire vooral de lijn van de politiek volgden. Het wordt steeds nefaster dat er geen volledige scheiding van machten meer is, de burger wordt steeds meer buitenspel gezet, en dat baart me ernstig zorgen. Helaas maakt de pers onvoldoende gewag van deze complotpraktijken. De meesten schrijven liever smalend over complottheorieën, zonder werkelijk op de inhoud in te gaan.

Ondertussen wemelde het in de pers tot voor kort wel van de hosannaverhalen over weergaloze economische groei. Het beste economische herstel dat met geld te kopen is vooral, denk ik dan. Maar ook hier zie je dat maar een deel van het verhaal verteld wordt, waarbij onvoldoende aandacht is voor de ongebreidelde geldcreatie.

Na 9/11 hebben we een vergelijkbare tendens gezien. Onder het mom van terrorismebestrijding zijn toen vele burgerlijke vrijheden, mede dankzij de digitale infrastructuur van Big Tech ingeperkt. Veel van deze inperkingen doen tot op de dag van vandaag nog opgeld. De geschiedenis leert ons dat als vrijheden eenmaal worden beteugeld, deze beknottingen niet snel meer ongedaan gemaakt worden. Met corona en alle daaruit voortvloeiende maatregelen lijkt hetzelfde te gebeuren.”

Een gewaarschuwd mens telt voor twee, zullen we maar zeggen. Hoe kun je je, te midden van deze ontwikkelingen, financieel wapenen tegen wat mogelijk komen gaat?

“Door je goed te informeren. Veel mensen vinden geld iets vanzelfsprekends, maar verdiepen zich er te weinig in. Dus lees veel, lees je in of struin YouTube af, daar is ook veel nuttige know-how te vinden over dit onderwerp. Leer geld begrijpen. En zorg dat je een zekere mate van financiële flexibiliteit creëert voor jezelf. Houd geld achter de hand en als je vermogen hebt, wees dan verstandig, spreid de risico’s en beleg veilig. En maak je geen zorgen over je hypotheek. Dát is nou net een probleem voor het systeem.”