Omdat de meeste Nederlandse journalisten kleinburgerlijk zijn en daarmee volkomen oninteressant, begeef ik me zelden tot nooit in hun gezelschap. Maar omdat gisteravond de oud-hoogleraar Internationale Betrekkingen Kees van der Pijl ‘in discussie’ zou gaan ‘over de ramp met de MH17 en de connectie met Rusland’ met de journalist Jan van Benthem, redacteur buitenland van de protestants-christelijke krant Nederlands Dagblad, toog ik naar het piepkleine Torpedo Theater, op steenworp afstand van de Dam. De bijeenkomst was georganiseerd door Argus, een ‘tweewekelijkse blad genoemd naar de nijvere verslaggever van de Rommeldamse Courant, het lijfblad van Ollie B. Bommel,’ en gemaakt door en voor voornamelijk bejaarde journalisten die uitgeschreven zijn. Om een lang verhaal kort te maken: van een discussie was geen sprake. Jan van Benthem wist al zeker dat de Russen erachter zaten, want die hadden volgens hem herhaaldelijk gelogen. Van der Pijl probeerde duidelijk te maken dat men niet kan spreken van een eenduidig Russisch standpunt, omdat in tegenstelling tot de westerse propaganda de huidige Russische autoriteiten lang niet zo getraind zijn in het beïnvloeden van de publieke opinie als hun westerse collega’s en hun mainstream-media. Hij verwees daarbij ondermeer naar de invloedrijkste twintigste eeuwse Amerikaanse mainstream-opiniemaker, Walter Lippmann, die al in de jaren twintig benadrukte dat journalisten als ‘gespecialiseerde klasse’ de taak hebben om de ‘gemeenschappelijke belangen' die 'voor het overgrote deel de publieke opinie ontgaan’ zodanig te presenteren dat ze door de massa aanvaard worden, waarbij natuurlijk de ‘gemeenschappelijke belangen’ allereerst en vooral de rijke elite dienen. Met andere woorden: de westerse media dienen de visie van de machtigen te propageren. In de woorden van Edward Bernays, die algemeen gezien wordt als de grondlegger van de moderne public relations:
If we understand the mechanism and motives of the group mind, is it not possible to control and regiment the masses according to our will without their knowing about it? The recent practice of propaganda has proved that it is possible, at least up to a certain point and within certain limits.
Bernays die in 1999 door Life Magazine werd uitgeroepen tot één van de honderd invloedrijkste Amerikanen van de twintigste eeuw, noemde deze propagandatechnieken het ‘engineering of consent.’ Bernays was ervan overtuigd dat de rijke elite zich moest concentreren op het ‘regimenting the public mind every bit as much as an army regiments the bodies of its soldiers,’ en zijn boek Propaganda (1928) stond daarom binnen handbereik in de werkkamer van Jospeh Goebbels. Ook de invloedrijke Walter Lippmann, adviseur van diverse Amerikaanse presidenten, was uiterst sceptisch over de mogelijkheid van een ware democratie in een complexe moderne samenleving. Het gewone volk kon, volgens hem, zijn eigen belangen niet gaan formuleren, want dan zou het een chaos worden. Het publiek mocht tijdens verkiezingen wel zijn stem geven aan — door coöptatie aangewezen — beleidsbepalers, maar moesten daarna zwijgen en verder de officiële opiniemakers aan het woord laten.
Om dit proces mogelijk te maken en zo glad mogelijk te laten verlopen, moest de pers worden ingezet. Zij was verantwoordelijk voor ‘het fabriceren van consensus… een zelfbewuste vaardigheid en standaard instrument van een regeringen die namens het volk besturen.’ En juist daarom was van ultiem belang dat de pers ervan doordrongen blijft dat zij ‘moet kiezen,’ want, de commerciële pers verkeert voortdurend in de situatie waarbij ‘either you are with us, or you are with the terrorists,’ om in dit verband president Bush junior eens te citeren. De alom gerespecteerde Franse socioloog Jacques Ellul schreef met betrekking tot ‘the formation of men’s attitudes’ dat propaganda
must create a complete environment for the individual, one from which he never emerges. And to prevent him from finding external points of reference, it protects him by censoring everything that might come in from the outside.
In de huidige werkelijkheid ‘[p]ropaganda cannot be satisfied with partial successes, for it does not tolerate discussion,’ en daarom ziet de huidige consument en voormalige burger zich gedwongen het geglobaliseerde neoliberalisme te steunen. Een totalitair functionerend systeem accepteert namelijk geen enkel levensvatbaar alternatief. Die werkelijkheid verordonneert dat in een tijdperk vol massavernietigingswapens uiteindelijk alleen geweld een oplossing biedt. In die realiteit kan de ongeveer 55 procent van de Amerikaanse kiesgerechtigden die de afgelopen halve eeuw nog stemt, kiezen tussen twee presidentskandidaten die beiden de Amerikaanse ‘oligarchy with unlimited political bribery’ vertegenwoordigen — zoals oud president Carter het formuleert. Dit neoliberale systeem moet koste wat kost in stand worden gehouden, maar heeft geen oplossingen voor de rampen die de mensheid bedreigen. Dit totalitair functionerend systeem heeft ertoe geleid dat anno 2019 slechts 26 multimiljardairs evenveel bezitten als de helft van de totale wereldbevolking tezamen, aldus Oxfam. In zijn studie Giants. The Global Power Elite (2018) komt de Amerikaanse hoogleraar Peter Phillips tot de slotsom dat:
the concept of a global transnational capitalist class is essentially completely absent from corporate news coverage in the United States and Europe. It is clear that, given the numerous books and published research on the transnational capitalist class discussed in Chapter 1 corporate media censor the topic and generally refuse to address who constitutes this most elite group of powerful people in the world.
Opvallend is tevens dat zodra de westerse mainstream-media over Russische rijken berichten zij steevast ‘oligarchen’ worden genoemd, dus ‘rijken uit een bevoorrechte klasse,’ maar dat westerse ‘oligarchen’ nooit als zodanig worden gepresenteerd. Professor Phillips’ studie levert de volgende feiten op:
One hundred thirty-six of the 199 power elite managers (70 percent) managers are male. Eighty-four percent are whites of European descent… Almost all have attended elite private colleges, with 28 attending Harvard or Stanford…
The power elite managers take active part in global policy groups and governments. They serve as advisors to the IMF, World Trade Organization, World Bank, Bank for International Settlements, Federal Reserve Board, G7, and G20. Many have attended the World Economic Forum. Many of the US directors are members of the Council on Foreign Relations and the Business Roundtable in the United States.
Maar omdat Jan van Benthem, net als de overgrote meerderheid van de Nederlandse mainstream-pers hiervan niet op de hoogte is, en hij ook Kees van der Pijl’s uitgebreid gedocumenteerde boek Flight MH17, Ukraine And The New Cold War (2018) niet had bestudeerd, kwam het niet tot de beloofde ‘discussie,’ en bleef deze mainstream-journalist herhalen dat Rusland niet deugde, zonder dat de ‘gespreksleider,’ de bijna 80-jarige journalist John Jansen van Galen, ingreep. Hoewel John wel vanaf het begin zich afvroeg waarom de voltallige Nederlandse ‘vrije pers’ geen enkele aandacht had besteed aan Van der Pijl’s boek en andere kritische beschouwingen betreffende de MH17 affaire, weigerde Van Benthem hier serieus op in te gaan. Toen ik dit ter discussie wilde stellen, werd me in eerste instantie de mond gesnoerd. Achter mij ergerden enkele oude Argus-muppets, gezeten aan een barretje, zich mateloos aan het feit dat ik mij kritisch opstelde, nadat ik met argusogen had geconstateerd dat opnieuw van een ‘debat’ geen sprake was, aangezien in Nederland controversiële onderwerpen angstvallig worden vermeden. Het was weer een beschamende vertoning doordat in Nederland geen mediakritiek bestaat, zoals men die in grote cultuurlanden wel kent. Hier geldt: ‘Ons kent Ons,’ poldermodel, intellectuele corruptie, en wordt iedere dissident verafschuwd en zelfs gehaat. Enfin, het Ollie B. Bommel-blaadje Argus gaat binnen afzienbare tijd aandacht besteden aan dit discussieloze debat. Volgende keer meer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten