'Feiten i.v.m. het EU-Israel AssociatieverdragInleiding
In het Associatieverdrag tussen de EU en Israël worden voorwaarden m.b.t. mensenrechten genoemd. Die bepalingen zijn nauwelijks toegepast. Wij gaan de geschiedenis na.
Geschiedenis van het Associatieverdrag.
November 1995 In het kader van verdragen tussen de EU en 11 Mediterrane staten tekent Israël de Barcelona Declaration (vanaf het begin is een conditie te handelen “in accordance with the UN Charter”).
April 2002 Het EU Parlement besluit de werking van het EU-Israël Associatieverdrag op te schorten (n.a.v. de operatie Defensive Shield en i.v.m. Art. 2 van het verdrag “based on respect for human rights and democratic principles”, die als “essential elements” worden aangeduid).
De EU Commissie weigert in lijn met het parlementsbesluit te handelen.
Juli 2004 Uitspraak van het Internationaal Gerechtshof i.v.m. de Muur
December 2004 Israël behoort tot de eerste paar landen waarmee verdragen worden gesloten in het kader van de European Neighborhood Policy Action Plan
Maart 2008 Bij een bezoek aan Gaza spreken leden van het Europarlement ook met Hamas parlementariërs.
16 juni 2008 In de EU-Israël Association Council Meeting wordt besloten tot een upgrade van de politieke en economische relaties tot het hoogste niveau dat voor een niet-lidstaat mogelijk is 1), 2).
Dit ondanks het feit dat een Progress Report van april “little concrete progress” constateerde m.b.t. blokkades, Muur, administratieve gevangenschap, nederzettingen, enz.). De Palestijnse premier Fayyad had, in een dringende oproep aan Europese leiders de overeenkomst sterk afgeraden 3).
In ons land hadden enkele ex-ministers van CDA huize er ook tegen gewaarschuwd 4).
De Sloveense (toen voozitter EU) minister van Buitenlandse Zaken verklaart dat de overeenkomst (waar minister Verhagen sterk voor lobbyde) bijdraagt tot de oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Een Action Plan moet april 2009 klaar zijn.
Diverse Europese mensenrechtenorganisaties (o.l.v. Oxfam International en incl. het Nederlandse UCP) maken bezwaar dat in de EU verklaring een duidelijke binding aan voortgang m.b.t. mensenrechten ontbreekt 5). Dat is nu juist waar het CIDI enthousiast op reageert. Onder een kop ”Geen directe koppeling met Palestijnen”meldt men “Hoewel er in Jeruzalem enige bezorgdheid leefde over de mogelijkheid dat de EU de upgrade rechtsstreeks zou koppelen aan een verandering van de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden, is dat niet gebeurd” 6).
December 2008 Op 4 december besluit het Europarlement de besprekingen met Israël op te schorten. Vice president Luisa Morgantini verklaart in een persbericht dat premier Fayyam “no improvements since Annapolis” had gemeld. Verder verklaarde zij “It’s time for the Israeli government to stop considering itself above the law ans start respecting it, beginning by freezing all settlement building activities and ending its siege on the Gaza strip. Until the Israeli government signals its williongness to abide by international law ans especially human rights and humanitarian law, the European parliament is not desposed to vote” 7).
Merkwaardig is dat op 8 december Europese ministers van Buitenlandse Zaken besluiten niet alleen door te gaan met de upgrade, maar zelfs de aan Israël te stellen eisen verlichten. Haaretz schrijft over de voorbereidende besprekingen tussen EU voorzitter Frankrijk en de Israëlische minister Livni “Seperately the ministers decided to shelve a proposed action plan the peace process for 2009, in response to Israeli pressure” (het Franse plan hield o.a. heropening van Orient House in) en “During the conversation the two agreed that there would be no linklage, but the EU would issue a seperate statement stressing the need to continue the final status talks” 8) . Het feit dat Israël producten uit de nederzettingen labelt als “Made in Israel” (waar de EU eerder bezwaar tegen maakte) lijkt van de agenda verdwenen.
27 december 2008 – 18 januari 2009 Gaza oorlog
Volgens het Palestinian Centre for Human Rights (PCHR) komen daarbij 1285 Palestijnen om (waarvan 83 % burgers, incl. ten minste 280 kinderen en 167 burger politiebeambten), zijn er 4336 gewond en zijn er duizenden woningen en honderden bedrijven verwoest 9).
Aan Israëlische zijde vielen 13 slachtoffers, waaronder enkele militairen door “friendly fire”. Materiële schade aan die zijde is verwaarlosbaar.
12 januari 2009 Alle 27 EU staten onthouden zich van stemming als in de UN Human Rights Council een resolutie wordt aangenomen die het Israëlische optreden in Gaza veroordeelt (“massive human rights violations”). Het Tsjechische voorzitterschap verklaart “not to act as a judge”. Een persbericht van het Palestinian Council for Human Rights (PCHR) veroordeelt dit “blatantly failing in obligations under the 4th Geneva Convention” 9).
15 januari 2009 Een resolutie van het Europarlement steunt VN Resolutie 1860 (onmiddellijk staakt het vuren), verklaart geschokt te zijn door het lijden in Gaza en noemt principes voor een regeling (“durable”, wat zowel opheffen van de blokkade als tegengaan van wapensmokkel inhoudt, onbelemmerde toegang, Palestijnse verzoening op basis Mecca Accoord, 2-staten oplossing) 10).
In januari besluiten Israël en de EU (in goed overleg) de besprekingen over een upgrade op te schorten (benadrukt wordt dat het uitstel alleen “technisch” van aard is).
16 januari 2009 Hamas verklaart een bestand te willen mits dit wederzijds is, Israëlische troepen Gaza verlaten en de grenzen (gecontroleerd door internationale monitors, later door een eenheidsregering) open gaan. Men is tegen een Egyptisch voorstel waarin de terugtrekking van Israëlische troepen niet genoemd wordt 11). Later verklaart Hamas leider Ghazi Hamad “We accept a state in the 1967 borders. We are not talking about the destruction of Israel”. Essentieel blijft het openen van grenzen.
19 januari 2009 Regeringsleiders uit het VK, Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje en EU-voorzitter Tsjechië komen in Egypte bijeen en spreken met Israël. Het accent ligt op ontwapening van Hamas. Israël verklaart reeds nu de wederopbouw volledig te willen controleren, via gedetailleerde materiaallijsten, etc. 12). Zowel Israël als Hamas verklaren eenzijdig een bestand.
Eind januari 2009 De EU Commissioner for Human Aid (de Belgische ex-minister Michel) noemt bij een bezoek aan Gaza de Israëlische vernielingen “unjustified” maar spreekt ook van de “enormous responsibility of Hamas” hier voor 13).
Later spreekt Blair voor het eerst over “find a way of bringing Hamas into the process” 14).
De Ierse BuZa minister spreekt over de noodzaak voor de EU “to be more flexible, engage Hamas in policy” 15).
27 januari 2009 Na druk vanuit Israël wijzen EU ministers van Buitenlandse Zaken een Frans voorstel af waarin sprake was van contacten met een toekomstige Palestijnse eenheidsregering en de noodzaak de grenzen van Gaza te openen 16). Sterk tegen dit voorstel lobbyden Duitsland, Italië en Nederland
10 februari 2009 Verkiezingen in Israël geven een sterke verschuiving naar nationalistische, niet op vrede met Palestijnen gerichte, partijen
Conclusie
In het voorgaande vallen enkele punten op:
- vaak wordt gemakkelijk aan Israëlische eisen toegegeven
- de EU neemt vaak zijn eigen eisen niet serieus
- EU ministers handelen regelmatig tegen de uitdrukkelijke wens van het Europarlement
- t.a.v. mensenrechten faalt de EU volledig
Door het voorgaande is m.i. de bijdrage van Europa aan het vredesproces ronduit negatief.
Jan Elshout, 9 maart 2009
Aangehaalde bronnen
1) Eight meeting of the EU-Israel Association Council, Luxemburg 16-6-2008
2) “EU uninimously upgrades Israel ties, turning aside PA objections”, Haaretz 17-6-2008
3) Brief premier Fayyad aan Europese regeringsleiders, de EU en het Europese parlement dd. 4-6-2008
4) Dries van Agt, Frans Andriessen, Hans van den Broek: “Honoreer onrechtmatig gedrag van Israël niet”, De Volkskrant 12-6-2008
5) “EU must insist on Human Rights in Ties with Israel”, The Euro-Mediterranean Human Rights Network (EMHRN), 18-6-2008,
6) CIDI Israël nieuwsbrief dd. 25-6-2008
7) Press release Vice-president EU Parliament, “Israel is not above the law. The European Parliament suspeds the vote on the upgrade of the EU Israel relations”, 4-12-2008.
8) “EU votes to upgrade Israeli relations despite Arab lobbying”, Haaretz, 9-12-2008
9) Press Release “European Union failing its obligation to protect human rights in the Occupied Palestinian Territory”, Palestinian Centre for Human Rights (PCHR) 28-1-2009.
10) European Parliament Resolution adopted 15-1-2009
11) “Hamas: we will not accept Israel cease fire demands”, Haaretz, 16-1-2009
12) “Western diplomats: Israel seeks to control reconstruction of war-torn Gaza”, Haaretz, 19-1-2009
13) “EU Aid chief: Hamas enormously responsible for Gaza war”, Haaretz 26-1-2009
14) Interview met Blair, The Times, 31-1-2009
15) “Report: Irisg FM hinted EU may need to be flexible on Hamas”, Haaretz 3-2-2009
16) “Israel stymies French push to lift European boycot of Hamas”, Haaretz 27-1-2009
Zie: http://www.stopdebezetting.com/artikelen/feiten-i-v-m-het-eu-israel-associatieverdrag.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten