IJdelheid der IJdelheden

Tijdens haar speech op de openingsavond van het IDFA zei Ally Derks, sinds mensenheugenis directeur van het documentaire festival: 'Oddly enough, you cannot find the words "politics" or "democracy" - nor the word "documentary" for that matter - in the Bible or the Koran.' Wat daar vreemd aan is, vertelde mevrouw Derks er niet bij. Als ze bedoelt dat er in die geschriften met geen woord wordt gerept over de parlementaire democratie, zoals wij die kennen, waarbij de kloof tussen arm en rijk in de wereld almaar groeit, dan heeft ze helemaal gelijk. Geen woord daarover in de bijbel en de koran. Wel kan men daar teksten lezen over barmhartigheid en het intomen van de hebzucht en de begeerte. En ook het woord politiek ontbreekt, zoals wij dat kennen. Niets dus over de democratische machtpolitiek van de blanke beschaving die op jacht naar grondstoffen een groot deel van de mensheid in abjecte armoede laat verpauperen. Geen woord daarover in de bijbel en de koran. Wel wijzen deze boeken erop dat wij sterfelijk zijn en dus in wezen allen gelijk. En het woord documentaire zoals wij dat kennen staat er al helemaal niet in, maar dat komt omdat in de tijd dat deze boeken geschreven werden het bewegende beeld nog niet kon worden vastgelegd. Of dit allemaal vreemd is durf ik te betwijfelen. In elk geval: wartaal komt makkelijker over de lippen dan wijsheid. De vraag is alleen hoe het komt dat redelijk intelligente mensen zo weinig afstand kunnen nemen van hun eigen cultuur? Hoe is het verklaarbaar dat sommige mensen denken dat de periode waarin zij leven, de hoogste vorm van menszijn vertegenwoordigt? Op de openingsavond hield ook de VVD-volksvertegenwoordgster Hirsi Ali een toespraakje. Op de treurbuis zag ik hoe gretig ze zich bij het betreden van de bioscoop naar een tv-camera richtte om vervolgens niet te reageren op een vraag over de briefwisseling met haar partijgenoot Hans Wiegel. Ze wist vooraf dat die vraag gesteld zou worden en dat ze haar mond zou houden. Maar in plaats van meteen vriendelijk wuivend door te lopen, stopte ze voor het oog van de wereld, want niets streelt het ego zo intens als bekeken worden door een camera. 'IJdelheid der ijdelheden! alles is ijdelheid!' zegt prediker. Dat staat nou weer wel in de bijbel. En ook de koran verwijst naar kinderlijke eigenwaan.